Mapping case Bacterial Meningitis with shock
ข้อมูลผู้ป่วย
รับไว้ในโรงพยาบาล วันที่ 22 สิงหาคม 2565
การวินิจฉัยโรคแรกรับ (Diagnosis)
- Bacterial Meningitis
การวินิจฉัยโรคครั้งสุดท้าย (Diagnosis) - Bacterial Meningitis with Shock
อาการสำคัญ (CC: chief complain)
ผู้ป่วยมีอาการปวดศีรษะและเมื่อยตามตัว 1 วันก่อนมาโรงพยาบาล ไปรักษาที่คลินิกอาการไม่ดีขึ้น 1 วันก่อนมามีอาการปวดศีรษะมากขึ้น อ่อนเพลีย ญาติจึงนำตัวส่ง โรงพยาบาล
อาการแรกรับ ที่ER
ผู้ป่วยชายไทย สีหน้าอ่อนเพลีย ซึมหลับตลอด เรียกลืมตา ถามตอบรู้เรื่อง ทำตามสั่ง S = E3V5M6 pupit 4 min React to light Both Eyesบอกปวดศีรษะ คลื่นไส้แต่ไม่อาเจียน Motor power เกรด 4 ทั้งหมด เปลือกตาซีด ไม่อาการชักเกร็ง หายใจไม่เหนื่อย RR 16 ครั้ง/นาที HR 88 ครั้ง/นาที BP 110/94 mmHg รอส่งผู้ป่วยทำ CT brain
อาการที่ ICU 22 สิงหาคม 2565 เวลา 10.00 น. ผู้ป่วยปวดศีรษะมาก pain score 10 คะแนน อาเจียนพุ่ง สับสน คอแข็งขยับไม่ได้ อุณหภูมิร่างกาย **39 องศาเซลเซียส เจาะ Lab CBC BUN Cr LFT Elactrolyte แพทย์ให้ส่งทำCT brain stat ผล Normal ให้ Set LP พบ CSF ขุ่น แพทย์วินิจฉัยเป็น Meningitis เวลา เวลา 11.30 น. ผู้ป่วย unconsciou GCS = E2V4M4 pupit 2 min React to tight Both Eyes Motor power เกรด 2แพทย์ใส่ On ET-tube with Ventilator A/C mode RR 16 bpm TV 500 ml PEEP 3 PIP 40 FiO2 0.8 , On NG Tube ,On foley’s cath ลัษณะสีเหลือง Temperature = 38 C Pulse = 90-100 bpm. Respiration =16-20 min Systolic Blood lood Pressure = 70-88 mmHg, Diastolic Blood Pressure = 55-67 mm**
อาการที่ ICU วันที่ 23 สิงหาคม 2565 ผู้ป่วยไม่รู้สึกตัว GCS E1M1VT pupil 4 min Fix Both Eyes Motor power เกรด 1 On ET Ventilator A/C Mode TV 500 ml RR 16 b/min PEEP 3 PIP 40 FiO 0.4 ฟังเสียงปอดได้ยินเสียง Crepitation เสมหะสีขาวขุ่นจำนวนมาก หายใจตามเครื่อง RR= 16 min 02 Sat= 100% HR 70-90 bpm. BP drop On 0.9NSS 1000 ml vein drip rate 80 cc/hr. On Foley's Cath ลักษณะสีเหลือง 30 cc/hr ปลายมือปลายเท้าบวมเล็กน้อย +1
ผลตรวจทางห้องปฏิบัติการที่ผิดปกติ
วันที่ 22/8/65
Electrolyte
- Sodium ต่ำ 135 (136 - 145 mEq/L)
- Potassium ต่ำ 2.9 (3.5 - 5.0 mEa/L)
CBC - WBC สูง 28500 (4000-11000) ติดเชื้อในร่างกาย
- Neu สูง 84% (40 - 75 %) ติดเชื้อแบคทีเรีย
Liver Function Test - SGPT(ALT) สูง 88 U/L (30-65 ) ตับอักเสบจากการเกิดภาวะช็อคทำให้ระบบการทำงานของตับลดลง
- ALK Phospatase สูง 141 U/L (50-136) ตับอักเสบ จากการเกิดภาวะช็อคทำให้ระบบการทำงานของตับลดลง
- FBS สูง 138 mg/dl (70-100) ระวังเบาหวาน
Gram stain - Gram stain specimen ผล Cerebrospinal fluid Gram Positive Cocci in single pairs and short chains พบเชื้อในน้ำไขสันหลัง
- Sugar (Fluid) ต่ำ 0 Mg% (50-80Mg%)
- Protein สูง 261.2 mg/dl (12-60 mg/dl)
วันที่23/8/65 - BUN สูง 45 mg/dl (7-18) ไตไม่สามารถกรองของเสียได้
- Creatinine สูง 2.5 mg/dl (0.60-1.30) ไตไม่สามารถกรองของเสียได้
- eGFR ต่ำ 31.17 mmol/L (>90) ไตไม่สามารถกรองของเสียได้
Electrolyte - Na สูง 174 mmolL (130-145)
- CL สูง 140 mmoVL (98-107)
ยาที่ได้รับ
Dimen 1*3 ac
- ชื่อทั่วไป DIMENHYDRINATE
- กลุ่มยา antihistamine
- ข้อบ่งใช้ ใช้รักษาอาการเมารถเมาเรือ อาการวิงเวียน
- อาการไม่พึงประสงค์จากการใช้ยา อาการที่พบบ่อยคือ ง่วงซึม อาการอื่นๆ ที่พบ เช่น ปวดศีรษะ ตาพร่า อาการดังอื้อในหู ปากคอแห้ง เบื่อ อาหาร ท้องผูกหรือท้องร่วง
plasil 1*3 pc
- ชื่อทั่วไป Metoclopramide
- กลุ่มยา dopamine antagonist หรือ prokinetic drug
-ข้อบ่งใช้ เป็นยาบำบัดอาการคลื่นไส้อาเจียน ช่วยเพิ่มการบีบตัวของกระเพาะอาหารและลำไส้ ซึ่งจะช่วยให้อาหารที่ตกค้างอยู่ในกระเพาะเคลื่อนไปสู่ลำไส้ได้เร็วยิ่งขึ้น ใช้รักษาอาการแสบร้อนกลางอกอันเกิดจากกรดไหลย้อน และรักษาภาวะกระเพาะอาหารบีบตัวช้าในผู้ป่วยเบาหวานที่มีอาการคลื่นไส้อาเจียน จุกแน่น แสบร้อนกลางอกหลังรับประทานอาหาร รวมทั้งรักษาอาการคลื่นไส้อาเจียนในผู้ป่วยมะเร็งที่รับการรักษาด้วยเคมีบำบัดและการฉายรังสี หรืออาจใช้รักษาโรคอื่น ๆ นอกเหนือจากนี้ตามดุลยพินิจของแพทย์ - อาการไม่พึงประสงค์ อาการแพ้ยา เช่น ลมพิษ หายใจลำบาก หน้าบวม ริมฝีปากบวม ลิ้นบวม หรือคอบวม เคลื่อนไหวร่างกายผิดปกติอย่างรุนแรง อาจเกิดขึ้นภายใน 2 วันหลังเริ่มใช้ยา ได้แก่ มือหรือขาสั่น กล้ามเนื้อใบหน้ามีการเคลื่อนไหวอย่างควบคุมไม่ได้ เช่น เคี้ยวปาก ขมวดคิ้ว กะพริบตา หรือขยับตา เป็นต้น
air-x 1*3 pc
- ชื่อยาทั่วไป Simethicone
- กลุ่มยา Antiflatulances
- ข้อบ่งใช้ บรรเทาอาการท้องอืด ( fatulence) เนื่องจากมีแก๊สมากในทางเดินอาหาร
- อาการไม่พึ่งประสงค์จากการใช้ยา ถ่ายเหลว คลื่นไส้ อาเจียน เรอ
Chef-3 2 g IV q 6 hr.
- ชื่อยาทั่วไป Ceftriaxone injection
- กลุ่มยา 3rd generation Cephalospori
- ข้อบ่งใช้ การรักษาโรคติดเชื้อที่ระบบทางเดินหายใจส่วนล่าง หูชั้นกลางอักเสบจากการติด เชื้อแบคทีเรีย โรคติดเชื้อที่ผิวหนัง โรคติดเชื้อที่กระดูกและข้อ โรคติดเชื้อในช่องท้องและทางเดินปัสสาวะ การอักเสบในอุ้งเชิงกราน หนองใน โรคติดเชื้อในกระแสเลือด และโรคติดเชื้อในสมอง นอกจากนี้ยังใช้ในการป้องการติดเชื้อก่อนการผ่าตัด
- อาการไม่พึงประสงค์ การเกิดผื่นบริเวณผิวหนัง , เกิดอาการท้องเสีย , Eosinophilia , thrombocytosis, leukopenia , เพิ่มระดับเอนไซม์ Transaminases ที่ตับ และอาจทำให้ค่า BUNสูงขึ้น
Para (500) 1tab prn q 4-6 hr.
- ชื่อยาทั่วไป Paracetamol
- กลุ่มยา analgesics
- ข้อบ่งใช้ แก้ปวด ลดไช้ ไม่มีฤทธิ์ต้านการอักเสบ
- อาการไม่พึงประสงค์ อาการและอาการแสดงของการได้รับ paracetamol เกินขนาด กรณีเกิดพิษเฉียบพลันจาก paracctamol อาการที่พบภายใน 24 ชั่วโมง แรก คือ คลื่นไส้ อาเขียน ปวดท้อง เหงื่อออก ง่วงซึม สับสน ความดันต่ำ หัว ใจเต้นผิดจังหวะ ผลทางห้องปฏิบัติการเกี่ยวกับการทำงานของตับ
0.9% NSS 1000 ml + KCL 30 mEq IV drip 80 ml/hr.
- ชื่อยาทั่วไป POTASSIUM CHLORIDE
- กลุ่มยา class of potassium-containing preparat ion s
- ข้อบ่งใช้ รักษาภาวะโพแตสเซี่ยมในร่างกายต่ำ
- อาการไม่พึงประสงค์ ที่พบบ่อยได้แก่ ระบบทางเดินอาหาร (Gastrointestinal) มากกว่า 10 % มีอาการท้องเสียคลื่นไส้ อาเจียนปวดท้องท้องอึดยาในรูปแบบกินมักเกิดอาการอาเจียน ระบบหลอดเลือดและหัวใจ 1-10 % พบอาการ Bradycardia Endocr ine & Metabolic sy stem : Hyperkalemia
amlodipine (5) 1*2 po. pc.
- ชื่อยาทั่วไป Amlodipine
- กลุ่มยา ยาลดความดัน โลหิตกลุ่ม Calcium channel blocker
- ข้อบ่งใช้ เป็นยาแคลเซียม (calcium channe! blocker) ซึ่งมีโครงสร้างทางเคมีอยู่ในกลุ่ม ไดไฮโครไพริดีน (dibydropyridine) ออกฤทธิ์ขยายหลอดเลือด ส่งผลให้เลือด ไหลเวียนได้ดีขึ้น ยานี้ใช้ในการรักษาความดันเลือดสูง บรรเทาอาการปวดเค้นหัวใจที่เกิดจากหลอดเลือดบีบเกร็ง ป้องกันโรคปวดเค้นหัวใจแบบเสถียรเรื้อรัง และป้องกันการเข้ารักษาในโรงพยาบาลเนื่องจากอาการปวดเค้นหัวใจที่มีเกิดจากปัญหาของหลอดเลือดเลี้ยงหัวใจ
- อาการไม่พึงประสงค์ มีอาการแพ้ เช่น ผื่นกัน ผื่นลมพิษ บวมตามอวัยวะต่างๆ เช่น ใบหน้า ริมฝีปาก ลิ้น หายใจลำบาก เวียนศีรษะ หน้ามืด เป็นลม การมองเห็นหรือการ ได้ยินเปลี่ยนแปลงไป เจ็บหน้าอกมากขึ้นหรือถี่ขึ้น หัวใจเต้นผิดจังหวะหรือเร็วผิดปกติ บวมตามอวัยวะต่างๆ เช่น ขา ข้อเท้า
Dopamine (2:1) vein drip 15 mcg/kg/min
- ชื่อยาทั่วไป Dopamine
- กลุ่มยา Adrenergic agonist agent
- ข้อบ่งใช้ : Hypotension , shock ที่ไม่ได้เกิดจากภาวะขาดน้ำ โดยฤทธิ์ทางเภสัช ผลของยา dopamine ที่มีผลต่อระบบเลือด(dose dependent) ทำให้ความดันเลือดเพิ่มขึ้น
- อาการไม่พึงประสงค์ หัวใจเต้นเร็ว เต้นผิดจังหวะ ความดันโลหิตสูง ปลายมือปลายเท้าเขียว
adrenaline 3 mg vein q 3-5 min
- ชื่อยาทั่วไป Adrenaline (Epinephrine)
- กลุ่มยา Adrenergic agonist
- ข้อบ่งใช้: ทำให้หลอดเลือดหดตัว
Adrenaline ออกฤทธิ์ที่บริเวณสมองส่วนอะดรีนัลเมดัลลา (Adrenal Medulla) โดยตรง มีฤทธิ์กระตุ้นระบบซิมพาเทติกของร่างกายผ่านการกระตุ้นตัวรับอะดรีเนอร์จิกชนิดอัลฟ่า (Alpha) และเบต้า (Beta) ทำให้กล้ามเนื้อเรียบที่หลอดลมเกิดการคลายตัว ซึ่งทำให้ Adrenaline มีข้อบ่งใช้สำหรับรักษาโรคหืดและปอดอุดกั้นเรื้อรัง ยามีฤทธิ์กระตุ้นหัวใจ และทำให้หลอดเลือดหดตัว จึงใช้เพื่อกระตุ้นหัวใจ - อาการไม่พึงประสงค์ คลื่นไส้อาเจียน, ปวดศีรษะ, เบื่ออาหาร, นอนไม่หลับ, วิงเวียน, หน้ามืต, มึนงง, กระสับกระส่าย, chest pain, การแพ้แบบ anaphyacxis เหงื่อแตก, ชัก, ใจสั่น อาการพิษ : หัวใจเต้นผิดปกติ (arhythmias), รูม่านตาขยายผิดปกติ, ไตวาย, metabolic acidosis, ความตันโลหิตสูง, หยุดหายใจ, หน้าแดง ผิวแดง, ซัก, cerebral hemorrhage
Nursing care
1.มีภาวะพร่องออกซิเจนจากประสิทธิภาพการแลกเปลี่ยนออกซิเจนลดลง
กิจกรรมการพยาบาล
- ประเมินภาวะพร่องออกซิเจนประเมินอัตราการหายใจชีพจร สีของเล็บ ปลายมือปลายเท้า เยื่อบุผิวหนัง ลักษณะ การซีด เขียว แสดงถึงภาวะพร่องออกซิเจน
- ดูแลช่วยเพทย์ใส่ท่อช่วยหายใจ ET tube no 7.5 depth 22 with ventilator A/C mode TV 600 ml RR 16 PEEP 3cmH2O FiO2 0.4
- ดูแล Suction clear airway โดยใช้หลัก Sterile technique เพื่อลดภาวะพร่องออกซิเจน
- วัดสัญญาณชีพทุก 1 นาที เพื่อประเมินสัญญาณชีพ จะทำให้ทราบความรุนแรงของภาวะพร่องออกซิเจน
- ดูแลส่งผู้ป่วย CXR และติดตามผลเพื่อดูตำแหน่งของท่อช่วยหายใจและการขยายตัวของปอด
6.ติดตามผลการตรวจทางห้องปฏิบัติการ เช่น CBC ,BUN,Cr,LFT,Electrolyte
2.ช็อคเนื่องจากติดเชื้อแบคทีเรียที่เยื่อหุ้มสมอง
กิจกรรมการพยาบาล
- ประเมิน v/s q 1 hr. เพื่อวัดสัญญาณชีพจะทำให้ทราบความรุนแรงของการติดเชื้อ ติดตามดู monitor
- ล้างมือให้สะอาดทุกครั้งก่อนและหลังให้การพยาบาล หรือ การสัมผัสกับสารคัดหลั่งผู้ป่วยโดยใช้หลัก Aseptic Technique
3.ดูแลให้ผู้ป่วยได้รับสารน้ำตามแผนการรักษา ตรวจสอบการให้สารนํ้าทุก 1ชั่วโมง บันทึกปริมาณน้ำที่ร่างกายได้รับและขับออกอย่างถูกต้อง
- ดูแลให้ยาปฏิชีวนะตามการรักษาของแพทย์และ สังเกตภาวะแทรกซ้อนจากการให้ยา
- ติดตามผลการตรวจทางห้องปฏิบัติการ WBC, Neutrophil Lymphocye เพื่อติดตามภาวะติดเชื้อ
- เสี่ยงต่อภาวะความดันในกะโหลกศีรษะสูงเนื่องจากการคั่งของน้ำไขสันหลังในกระโหลกศีรษะ
กิจกรรมการพยาบาล
- ประเมินการหายใจและภาวะขาดออกชิเจน เช่น ปลายมือปลายเท้าและริมฝีปากเขียว ปีกจมูกบาน
- ประเมินและบันทึกสัญญาณชีพทุก 4 ชั่วโมง เพื่อประเมินความผิดปกติและรายงานแพทย์
- จัดท่านอนให้ผู้ป่วยนอนศีรษะสูง 15-30 องศา เพื่อเพิ่มการไหลกลับของเลือดจากสมองสู่หัวใจ
- ดูแลทางเดินหายใจให้โล่ง เช่น ดูดเสมหะตรามความจำเป็น เพื่อให้ผู้ป่วยหายใจได้
- ดูแลให้ออกชิเจนตามแผนการรักษา
- มีภาวะไม่สมดุลelectrolyte imbalance และตั่งค้างของของเสียจากภาวะไตทำงานล้มเหลว
กิจกรรมการพยาบาล
- สังเกตภาวะขาดสารน้ำและ electrolyte เช่น ผิวหนังแห้ง ปัสสาวะน้อย ซึม ตัวเย็น เป็นต้น
- ดูแลให้ได้รับสารน้ำตามการรักษาของแพทย์
- ดูแลให้ได้รับยาตามแผนการรักษาของแพทย์ เพื่อเพิ่มระดับความสมดุลของ electrolyte
- บันทึกปริมาณสารน้ำเข้าออกและปริมาณของน้ำ ปัสสาวะ keep > 30 ml/hr
- วัด Vital sign ทุก 1 ชม. ติดตามดูกลื่น EKG พบความผิดปกติรายงานแพทย์ทันที
- ติดตามผล Lab Electrolye และ ABG รายงานแพทย์เมื่อพบความผิดปกติ
ผู้ป่วยชื่อ นายเอม สุขใจ อายุ 50 ปี เชื้อชาติไทย สัญชาติไทย ศาสนาพุทธ สถานภาพสมรส การศึกษา ป. 6 อาชีพรับจ้าง น้ำหนัก 60 กิโลกรัม ส่วนสูง 170 ชม.
อ้างอิง
- ภาวะเยื่อหุ้มสมองอักเสบเฉียบพลัน อาคม อารยาวิชานนท์ กลุ่มงานอายุรกรรม โรงพยาบาลสรรพสิทธิประสงค์
- การพยาบาลผู้ป่วยโรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบ อรพรรณ ศรีขาว ต่ำแหน่งพยาบาลวิชาชีพ 5 ฝ่ายการพยาบาล วิทยาลัยพทยศาสตร์กรุงเทพมหานครและวชิรพยาบาลสำนักการแพทย์
- ภาวะช็อก นายแพทย์ พงศ์เทพ ธีระวิทย์ คณะแพทยศาสตร์ โรงพยาบาลรามาธิบดี 2560
นางสาว ปรียาพร จำรัสกุล รหัสนักศึกษา 6248100095
ข้อมูลสนับสนุน: : ผู้ป่วยมีระดับความรู้สึกตัวลดลง
O: ฟังเสียงปอดพบเสียง Crepitation มีเสมหะสีขาวขุ่นจำนวนมาก หายใจตามเครื่อง RR 16 min HR 70-90 bpm. BP drop, O2 sat 88-90%
วัตถุประสงค์ : เพื่อให้ร่างกายได้รับออกซิเจนอย่างเพียงพอ ไม่มีภาวะพร่องออกซิเจน
ข้อมูลสนับสนุน:
S: ผู้ป่วยมีอาการซึมลง มีอาการอ่อนเพลีย
O ผู้ป่วยมีระดับความรู้สึกตัวลดลง GCS E2V2M2 Motor power เกรด 2 ,BP systolic 70-88mmHg. Diastolic 55-67mmHg.
วัตถุประสงค์: ผู้ป่วยปลอดภัยจากภาวะช็อกและไม่ เกิดภาวะแทรกช้อน
ข้อมูลสนับสนุน: S: ผู้ป่วยปัสสาวะออกน้อย สีเหลือง
O: ผู้ป่วยปัสสาวะออกน้อยกว่า30cc/hr. วันที่ 23 สิงหาคม 2565 พบผลการตรวจ BUN 45 mg/dl, Creatinine 2.5 mg/dl, eGFR 31.17mmol/L. ผลการตรวจ Electrolyte มีความผิดปกติ Sodium 174mmol/L , Potassium 3.1 mmol/dL , Chloride 140 mmol/dL. CVP= 6-8 cmH20
วัตถุประสงค์ : ผู้ป่วยไม่มีภาวะคั่งค้างของสารน้ำในร่างกายและไม่มีภาวะการทำงานของไตล้มเหลว
- ผู้ป่วยมีภาวะหัวใจล้มเหลวเนื่องจากการไหลเวียนเลือดไปเลี้ยงหัวใจลดลง
วัตถุประสงค์: ไม่มีภาวะหัวใจล้มเหลว
ข้อมูลสนับสนุน: S: ผู้ป่วยมีอาการซึมลง มีอาการอ่อนเพลีย
O: ผู้ป่วยมีระดับความรู้สึกตัวลดลง GCS E1V1M1 Pupil 4mm fix , EKG show Bradycardia 40-50bpm. และ EKG show Asystole หายใจตามเครื่อง BP 73/43mmHg. CVP= 6-8cmH20
การพยาบาล
- ติดตามวัดสัญญาณชีพและสังเกตอาการของภาวะช็อกทุก 15 นาที พร้อมติดตามผล EKG เพื่อติดตามความเปลี่ยนแปลงของร่างกายและวางแผนการพยาบาลที่เหมาะสม
- ดูแลให้ได้รับยากระตุ้นความดันูโลหิตและสารน้ำตามแผนการรักษา คือ ยา Dopamine [2:1] vein drip40 mcg/kg/min และสารน้ำ 0.9% NSS 1000ml IV 1000 ml in 20min เพื่อให้ผู้ป่วยได้รับยากระตุ้นระดับความดันโลหิตและสารน้ำตามแผนการรักษา
- ติดตามประเมินระดับความรู้สึกตัวของผู้ป่วยทุก 30นาที-1 ชั่วโมง ตามความเหมาะสมโดยใช้หลัก Glasgow coma scale เพื่อประเมินอาการที่บ่งบอกถึงความรุนแรงของอาการผู้ป่วยและวางแผนการพยาบาลที่เหมาะสมๆ
- ติดตามประเมินความแข็งแรงของกล้ามเนื้อแขน- ขาที่บ่งบอกถึงความรุนแรงจากภาวะช็อกโดยใช้หลัก motor power เพื่อประเมินระดับความรูนแรงของอาการและวางแผ่นุการพยาบาลอย่างทันท่วงที
- ติดตามประเมิน CVP เพื่อประเมินปริมาณของสารน้ำในร่างกายและการทำงานของหัวใจ
- ติดตามแจ้งอาการผู้ป่วยแก่ญาติ เพื่อรายงานอาการของผู้ป่วยและร่วมตัดสินใจในการวางแผนการดูแลรักษาผู้ป่วยในภาวะฉุกเฉิน