ความรับผิดของนายจ้างในผลแห่งการละเมิดของลูกจ้างในทางการที่จ้าง

1.ความรับผิดของนายจ้างในผลแห่งการละเมิดของลูกจ้างในทางการที่จ้าง

1.1ความรับผิดของนายจ้าง

1.2ลูกจ้างทำละเมิดในทางการจ้าง

1.3สิทธิไล่เบี้ย

1.4ตัวการรับผิดในการกระทำละเมินของตัวเทน

2.ความรับผิดของผู้ว่าจ้างทำของ

2.1ความรับผิดของผู้ว่าจ้างทำของไม่เป็นความรับผิดในการกระทำของบุคคลอื่น

2.2หลักความรับผิดของผู้ว่าจ้างทำของ

3.ความรับผิดของบิดามารดาหรือผู้อนุบาลในการกระทำละเมิดของผู้เยาว์หรือบุคคลวิกลจริตในการกระทำละเมิตของผู้ไร้ความสามารถ

3.1ความรับผิดของบิดามารดา​หรือผู้อนุบาล​ในการทำละเมิดของคนไร้ความสามารถ

ความรับผิดของครูบาอาจารย์​นายจ้าง หรือบุคคลอื่นในการกระทำละเมิดของผู้ไร้ความสามารถ

มาตรา 425 นายจ้างต้องร่วมกันรับผิดกับลูกจ้างในผลแห่งละเมิดซึ่งลูกจ้างได้กระทำไปในทางการที่จ้างนั้น( นายจ้าง ลูกจ้าง)​บุคคลสองฝ่ายมีสัมพันธ์​ ลักษณะ​6 จ้างแรงงานมาตรา575-586

ตัวอย่าง​อุทาหรณ์​
1 145/2539 การที่ลูกจ้างไม่ได้ขับรถยนต์​ทับขาผู้เสียหาย​โดยประมาท​เลินเล่อ​การ​กระ​ท​ำ​ของ​ลูกจ้าง​จึงไม่​เป็นการละเมิด นายจ้างจึงไม่ต้องรับผิดร่วมด้วย

การละเมิดโดยจงใจ

ลูกจ้างกระทำกิจส่วนตัวในขณะเดียวกัน

มาตรา 430 ครูบาอาจารย์ นายจ้าง หรือบุคคลอื่นซึ่งรับดูแลบุคคลผู้ไร้ความสามารถอยู่เป็นนิตย์ก็ดี ชั่วครั้งคราวก็ดี จำต้องรับผิดร่วมกับผู้ไร้ความสามารถในการละเมิด ซึ่งเขาได้กระทำลงในระหว่างที่อยู่ในความดูแลของตน ถ้าหากพิสูจน์ได้ว่าบุคคลนั้น ๆ มิได้ใช้ความระมัดระวังตามสมควร

ตัวอย่าง​อุทาหรณ์
ข.เป็นลูกจ้างก.มีหน้าที่ซ่อใเครื่องรับโทรทัศน์​ที่มีผู้มาจ้าง ซ่อมโดยประมาทเบินเล่อขณะที่ทำการซ่อม ข.ทำเครื่องรับโทรทัศน์​ของลูกค้าของก.เสียหาย ก.ต้องรับผิดชอบต่อลูกค้าด้วย

การละเมิดที่เห็รได้ว่าการกระทำโดยประมาทเบินเล่อนั้นแตกต่างกับการกระทำละเมิดจงใจเรียกว่าเป็นเจตนาชั่วร้ายกระทำโดยจงใจ ตามมาตรา420.

ลูกจ้างปฏิบัติ​การงานของนายจ้างอย่างแท้จริงแล้ว แม้ลูกจ้างกระทำกิจส่วนตัวจะเกิดละเมิดก็ถือว่ายังเกิดขึ้นในทางการที่จ้าง

ตัวอย่าง​อุทาหรณ์
ขับรถแล้วถือโอกาศดื่มสุรา​ไปด้วยจนชนคนข้างถนนโดยประมาทเลินเล่อ

กรณี​ที่นายจ้างสั่งห้าม

นายจ้างมีคำลั่งห้ามการกระทำอันละเมิดโดยชัดแจ้งย่อมไม่เป็นข้อต่อสู้ของนายจ้างเป็นเพียงวิธีการปฎิบัติ​สิ่งที่ลูกจ้างรับนายจ้างให้กระทำ

ตัวอย่าง​อุทาหรณ์
1241/2505 จำเลยที่2เป็นนายท้ายควบคุมเรือยนต์​ทำงานในฐานะลูกจ้างจำเลยที่1 และรับจ้างลากจูงเรือของโจทย์​จำเลยที่2ทำให้เรือบรรทุกข้าวของโจทย์ล่มโดยประมาทเป็นเหตุที่เกิดขึ้นในทางการจ้าง

วิธีการ​ปฎิบัติ​

การกระทำกิจการงานย่อมที่จะปฎิบัติ​ลุล่วงเพื่อประโยชน์ของ​นายจ้าง

มาตรา 426 นายจ้างซึ่งได้ใช้ค่าสินไหมทดแทนให้แก่บุคคลภายนอกเพื่อละเมิดอันลูกจ้างได้ทำนั้น ชอบที่จะได้ชดใช้จากลูกจ้างนั้น

ลูกจ้าง​สามารถ​ชดใช้​ให้แก่ตนได้

ม.229(3) ม.426นายจ้างลูกจ้างยังคงต้องรับผิดต่อผู้เสียหายจนกว่าหนี้จะชำระสิ้น ม.291

ตัวอย่าง​อุทาหรณ์
ฏ.6 48/2522 ลูกจ้างทำละเมิดนายจ้างถูกต้องได้ใข้ค่าเสียหายไปตามคำพิพากษา​แล้วไล่เบี้ยเอาจากลูกจ้างได้ แต่ค่าฤชาธรรมเนียม​ที่นายจ้างต้องใช้แก่ผู้เสียหายตามคำพิพากษา​นั้นไม่ใช่ค่าเสียหายอันเป็นผลโดยตรงจากการบะเมิดของลูกจ้าง นายจ้างไล่เบี้ยไม่ได้

ลักษณะ​ตัวการแทน

ลูกจ้างจึงไม่อยู่ในบังคับแห่งสิทธิ​ของตัวการที่จะควบคุมดูแลเกี่ยวกับความประพฤติ​ทางปฎิบัติ​ปกติของตัวแทนตัวแทนจึงย่อมเป็นผู้เดียว ตัวการไม่ต้องรับผิด (การละเมิดตัวแทนม.807)​นายจ้างกอจการ(ตัวการม.427 ม.425 ม.426)​

ตัวแทนม.797 สัญญาตัวแทนนั้นคือสัญญา​ซึ่งให้บุคคลหนึ่งเรียกว่าตัวแทนมีอำนาจการแทนบุคคลอีกคนหนึ่งเรียกว่าตัวการ

สิทธิ​ไล่​เบี้ยของตัวการ
ม.427ให้นำเอาม.426มาใข้บังคับด้วยการอนุโลมค่าสินไหมทดแทนแก่บุคคลภายนอกเพื่อละเมิดอะนตัวแทนได้ทำไปแล้วนั้นชอบที่จะได้ชดใช้ตัวแทน กล่าวมานั้นย่อมอนุโลมปรับกับกรณี​ตัวการตัวแทน

ความ​รับผิด​ของตัวการ
การรับต้องเป็นเหตุที่เกิดขึ้น​ฐานที่ตัวแทนได้กระทำการเป็นตัวแทน ม.800 ยกเว้น(ม.801)​วิญญูชน​จะพึงกระทำก็ย่อมมีอำนาจทำได้ทั้งสิ้น ม.802.

มาตรา 428 ผู้ว่าจ้างทำของไม่ต้องรับผิดเพื่อความเสียหายอันผู้รับจ้างได้ก่อให้เกิดขึ้นแก่บุคคลภายนอกในระหว่างทำการงานที่ว่าจ้าง เว้นแต่ผู้ว่าจ้างจะเป็นผู้ผิดในส่วนการงานที่สั่งให้ทำ หรือในคำสั่งที่ตนให้ไว้ หรือในการเลือกหาผู้รับจ้าง

ตัวอย่าง​อุทาหรณ์
นายแดงจ้างนายดำสร้างบ้านนายดำจึงนำคนงานมาสร้างบ้านแล้วเกิดอุบัติเหตุ​ได้​รับบาดเจ็บ​นายดำมีความผิดฐานทำให้​เกิดความเสียหาย​แก่​บุคคล​ภายนอก​

ผู้รับจ้าง​เป็นผู้ที่ทำความเสียหายแก่บุคคลภายนอกจึงเป็น​ผู้กระทำด้วย
ผู้ว่าจ้างทำของนั้นจะเป็นผู้รับผิดในฐานะ​ที่ผู้ว่าจ้างเป็นผู้กระทำละเมิด

คำพิพากษา​ศาลฎีกา​ที่​390/2550
จำเลยซึ่งเป็นผู้ว่าจ้างเป็นผู้กำหนดวิธีการให้ผู้รับจ้างตัดต้นไม้และให้คนควบคุมดูแลการตัดต้นไม้ตลอดเวลาแต่ในวันที่มีการตัดต้นไม้และทำให้ไม้ล้มฝ้าสายไฟฟ้าแรงสูงในที่ดินของโจทย์ขาดก่อนทำให้เกิดความเสียหายกลับไม่มีผู้ใดควบคุมการที่ผู้รับจ้างไม่มีความรู้ความชำนาญในการตัดต้นไม้ที่จะก่อให้เกิดความเสียหายแก่สิ่งก่อสร้างข้างเคียงหรือไม่ย่อมทำตามวิธีการที่ถูกต้องถือได้ว่าจำเลยเป็นผู้ผลิตในส่วนการงานที่สั่งให้ทำหรือในคำสั่งที่ให้ไว้หรือในการเลือกหาผู้รับจ้างจำเลยจึงต้องรับผิดต่อโจทย์ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์มาตรา 428

หลักทั่วไปว่าความรับผิดชอบของผู้จ้างทำของมิใช่ความรับผิดในการกระทำของผู้อื่นทั้งนี้เพราะว่าผู้ว่าจ้างไม่มีสิทธิ์ควบคุมวิธีการทำงานจึงถือว่าเป็นงานของผู้รับจ้างเองผู้ว่าจ้างไม่มีสิทธิ์ที่จะออกคำสั่งบังคับบัญชาผู้รับจ้างดังนายจ้างกับลูกจ้างในสัญญาแรงงาน

1 ความผิดในส่วนการงานที่สั่งให้ทำความรับผิดส่วนการงานที่สั่งให้ทำเป็นเรื่องสั่งให้ทำตามสัญญาจ้างที่มีต่อกันเช่นจ้างให้ทำถนนเข้าไปในที่ดินของผู้อื่นเพื่อผ่านไปถึงที่ของตนอันเป็นการละเมิด

2 ความผิดในคำสั่งที่ตนให้ไว้กล่าวคือแม้การงานที่สั่งให้ทำจะไม่เป็นละเมิดในตนเองแต่อาจสั่งให้ผู้รับจ้างทำโดยวิธีการอย่างใดอย่างหนึ่งอันเป็นผลให้ผู้อื่นเสียหายก็ได้คำสั่งที่ว่านี้ไม่เหมือนกับคำสั่งเมื่อกล่าวถึงในส่วนการงานที่สั่งให้ทำตอนก่อนเป็นเพียงคำแนะนำเท่านั้น

ตัวอย่างอุทาหรณ์​
แนะนำให้ช่างทำรางน้ำชายคาของบ้านใกล้ชิดกับแนวเขตที่ดินข้างเคียงของผู้อื่นเวลาฝนตกน้ำไหลลงในที่ดินข้างเคียง

3 ความผิดในการเลือกหาผู้รับจ้างความผิดในการเลือกหาผู้รับจ้างที่ว่าเลือกหาผู้รับจ้างคือการจ้างนั่นเองฎีกาที่ 821/2522คือจ้างคนที่รู้ว่าไม่ใช่ผู้ที่มีความสามารถหรือระมัดระวังอันควรแก่สภาพของการงานที่จ้างให้ทำจึงเป็นผลให้เกิดความเสียหายแก่บุคคลอื่นโดยละเมิด

ตัวอย่างอุทาหรณ์​
จ้างสร้างบ้านทำด้วยไม้ไปจ้างผู้ที่เข้าตัวไม่แน่นหนาเป็นผลทำให้บ้านชุดพังลงมาถูกทรัพย์สินของบุคคลข้างเคียงเสียหายเป็นต้นแต่ถ้าหากไม่รู้เชื่อสุจริตตามผู้ที่รับจ้างอวดอ้างว่าตนมีความชำนาญเป็นอย่างดีก็ไม่ใช่ความผิดในการเลือก

มาตรา 429 บุคคลใดแม้ไร้ความสามารถเพราะเหตุเป็นผู้เยาว์หรือวิกลจริตก็ยังต้องรับผิดในผลที่ตนทำละเมิด บิดามารดาหรือผู้อนุบาลของบุคคลเช่นว่านี้ย่อมต้องรับผิดร่วมกับเขาด้วย เว้นแต่จะพิสูจน์ได้ว่าตนได้ใช้ความระมัดระวังตามสมควรแก่หน้าที่ดูแลซึ่งทำอยู่นั้น

ความสามารถของบุคคลผู้ทำละเมิดไม่เป็นข้อสำคัญแม้เป็นผู้เยาว์หรือบุคคลวิกลจริตก็ยังต้องรับผิดเพราะการละเมิดเป็นการล่วงสิทธิไม่ใช่การใช้สิทธิซึ่งบุคคลดังกล่าวนี้อาจไม่ต้องรับผิดในการแสดงเจตนาทำนิติกรรมเพราะนิติกรรมนั้นอาจเป็นโมฆียานได้เมื่อถูกบอกล้างแล้วก็ถือว่าเป็นโมฆะอธิบายแล้วว่าคำว่าผู้ใดตามมาตรา 420 หมายถึงบุคคลทุกชนิดซึ่งรวมทั้งผู้เยาว์และบุคคลวิกลจริตด้วย

ตัวอย่างอุทาหรณ์ ฏ.847/2498 บทผู้เยาว์มีนิสัยชอบเล่นปืนมากเพียงแต่บิดาเก็บไว้บนหลังตู้ซึ่งผู้เยาว์หยิบไม่ถึงแล้วสั่งให้ก.เก็บปืนไว้เฉยๆไม่ได้กำชับว่าอย่าให้บุตรผู้เยาว์เอาไปบุตรผู้เยาว์หลอกเอาปืนไปจากนายก.แล้วยิงบุตรโจรตายเรียกไม่ได้ว่าบิดาใช้ความระมัดระวังตามสมควรแก่หน้าที่ดูแลตามมาตรา 429

สิทธิไล่เบี้ยของบิดามารดาหรือผู้อนุบาลเมื่อบิดามารดาหรือผู้อนุบาลได้ใช้ค่าสินไหมทดแทนแก่บุคคลภายนอกไปแล้วก็ชอบที่จะได้ชดใช้จากผู้เยาว์หรือบุคคลวิกลจริตและไล่เบี้ยเอาได้จนครบจำนวนที่ได้ชดใช้ไม่ใช่เรียกได้ตามส่วนเท่าๆกันอย่างในระหว่างลูกหนี้ร่วมกันตามมาตรา 296

บุคคล​ต้องรับผิด
มาตรา 430 ครูบาอาจารย์ นายจ้าง หรือบุคคลอื่นซึ่งรับดูแลบุคคลผู้ไร้ความสามารถอยู่เป็นนิตย์ก็ดี ชั่วครั้งคราวก็ดี จำต้องรับผิดร่วมกับผู้ไร้ความสามารถในการละเมิด ซึ่งเขาได้กระทำลงในระหว่างที่อยู่ในความดูแลของตน ถ้าหากพิสูจน์ได้ว่าบุคคลนั้น ๆ มิได้ใช้ความระมัดระวังตามสมควร(มาตรานี้กำหนดความรับผิดชอบ​ของผู้มีหน้าที่ดูแลผู้ไร้ความสามารถผลแห่งการละเมิดที่ผู้ไร้ความสามารกับม.429ความรับผิดชอบ)​

ความระมัดระวังตามสมควรแก่หน้าที่ดูแลความรับผิดชอบตามมาตรา 430 ที่ต่างกับความรับผิดชอบมาตรา 429 ที่ว่าตามมาตรา 429 บัญญัติให้บิดามารดาหรือผู้อนุบาลมีหน้าที่นำสื่อว่าตนได้ใช้ความระมัดระวังตามสมควรจึงจะพ้นจากความถ้าไม่นำสื่บหรือนำสืบยังไม่ได้ก็ไม่พ้นจากความผิด

อุทาหรณ์เกี่ยวกับความระมัดระวังตามสมควรแก่หน้าที่ดูแลที่ทำอยู่ฎีกาที่ 356/2511 เป็นฎีกาเดียวกับที่กล่าวมาแล้วเกี่ยวกับมาตรา 429 ในตอนเช้าครูประจำชั้นของเด็กผู้ทำละเมิดเห็นนักเรียนเอากระบอกพลุมาเล่นกันเกรงจะเกิดอันตรายให้เก็ยไปทำลายและห้ามเด็กมิให้เล่นต่อไปแต่เด็กได้ใช้พลุยิงใส่กันในเวลาหยุดพักกลางวันและนอกห้องเรียนถือว่าได้ใช้ความระมัดระวังตามสมควรแล้ว

สิทธิไล่เบี้ยของครูบาอาจารย์หรือบุคคลอื่นซึ่งรับดูแลบุคคลผู้ไร้ความสามารถเมื่อครูบาอาจารย์หรือบุคคลซึ่งรับดูแลบุคคลผู้ไร้ความสามารถได้แชร์ค่าสินไหมทดแทนให้แก่บุคคลก็ชอบที่จะได้ชดใช้จากบุคคลผู้ไร้ความสามารถและไล่เบี้ยเอาได้จนครบจำนวนที่ได้ชดใช้ภายนอกไปแล้วมาตรา 431 และมาตรา 426 เช่นเดียวกับกรณีตามมาตรา 429

ตัวอย่างอุทาหรณ์
บิดาเคยใช้บุตรขับขี่รถจักรยานยนต์ไปซื้อของและทำเป็นธุระดังนี้นอกจากบิดาจะไม่ได้ใช้ความระมัดระวังตามสมควรแก่หน้าที่ดูแลและบิดากับสนับสนุนให้บุตรผู้เยาว์ขับขี่รถจักรยานยนต์อีกด้วยจึงต้องรับผิดร่วมกับบุตรตามมาตรา 429

นางสาว​ฐิติรัตน์​งามศิริ
64012310043​