Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
ความรับผิดกระทำละเมิดในการกระทำของผู้อื่น - Coggle Diagram
ความรับผิดกระทำละเมิดในการกระทำของผู้อื่น
1.ความรับผิดของนายจ้างในผลแห่งการละเมิดของลูกจ้างในทางการที่จ้าง
ความรับผิดของนายจ้าง
ลูกจ้าง
กรณีให้ลูกจ้างให้คนอื่นมาทำแทน
ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 425 บัญญัติว่า นายจ้างต้องร่วมกันรับผิดกับลูกจ้างในผลเเห่งละเมิดซึ่งลูกจ้างได้กระทำไปในทางการที่จ้างนั้น
โดยหลักอำนาจบังคับของนายจ้างและการจ่ายสินจ้างแล้วเห็นได้ว่าคนอื่นที่มาทำแทนไม่ใช่ลูกจ้างเพาะไม่มีการจ่ายสินจ้างให้บุคคลนั้นแต่นายจ้างต้องรับผิดชอบในผลละเมิดที่เกิดโดยคนที่ทำเเทนเพราะถือว่าลูกจ้างที่ไปวานคนอื่นมาทำแทนหรือยินยอมให้บุคคลอื่นมาทำแทนแต่ไม่ดูแลคนที่มาทำแทนให้ดีถือว่าเป็นประมาทเลินเล่อที่ไม่ดูแลคนที่มาทำเเทนดังนั้นไม่ใช่ความผิดของบุคคลที่มาทำเเทน
นายจ้าง
กรณีนายจ้างร่วมกิจการกับคนอื่น
ประมวลกฎหมายเเพ่งเเละพาณิชย์ มาตรา 575 บัญญัติว่า อันว่าจ้างเเรงงานนั้น คือสัญญาซึ่งบุคคลหนึ่ง เรียกว่าลูกจ้าง ตกลงจะทำงานให้เเก่บุคคลอีกคนหนึ่งเรียกว่าลูกจ้าง ตกลงจะทำงานให้เเก่บุคคลอีกคนหนึ่งเรียกว่านายจ้างและนายจ้างตกลงจะให้สินจ้างตลอดเวลาที่ทำงานให้
กิจการร่วมกันหรือกิจการร่วมค้ากับบุคคลอื่นคือห้างส่วนสามัญที่ไม่ได้จดทะเบียนเมื่อเป็นหุ้นส่วนกัน ทำกิจกรรมร่วมกันและผลประโยชน์ก็แบ่งกำไรกันฉะนั้นลูกจ้างต้องทำแทนหุ้นส่วนอีกคนด้วยเพราะเขามีอำนาจบังคับบัญชา
กรณีนิติบุคคลเป็นนายจ้าง
ผู้จัดการหรือผู้แทนนิติบุคคลไม่ใช่นายจ้างเพราะลูกจ้างทำสญญากับนิติบุคคลไม่ใช่ผู้เเทนนิติบุคคลถึงแม้ว่าคนสั่งจะเป็นผู้เเทนนิติบุคคลเเต่ก็สั่งในนามของนิติบุคคลสินจ้างที่จ่ายเป็นเงินของนิติบุคคล ฉะนั้นผู้เเทนนิติบุคคลไม่ใช่นายจ้าง
กรณีนายงานกับคนงาน
หัวหน้าแผนกสั่งลูกน้องซึ่งต่างก็เป็นลูกจ้างของนายจ้างด้วยกันเพียงเเต่เเบ่งหน้าที่การทำงาน
นายงานมีหน้าที่บังคับบัญชาคนงานเเทนนายจ้างเท่านั้นนายงานมิได้จ่ายสินจ้างจึงไม่ต้องรับผิดฐานะนายจ้าง
ลูกจ้างทำละเมิดในทางการที่จ้าง
กรณีลูกจ้างกระทำกิจส่วนตัวในขณะเดียวกัน
ลูกจ้าปฎิบัติการงานของนายจ้างอย่างแท้จริงแล้ว แม้ว่าลูกจ้างจะได้ทำกิจส่วนตัวในขณะเดียวกันนั้นเกิดการละเมิดขึ้นก็ยังถือว่าเป็นเหตุเกิดขึ้นในทางการที่จ้าง
ตัวอย่าง นายดำในขณะที่ขับรถนั้นได้คุยโทรศัพท์ไปด้วยทำให้ไม่ได้สนใจถนนทำให้เกิดชนนายเเดงโดยประมาทเลินเล่อ
กรณีที่ลูกจ้างได้กระทำไปนั้นป็นการปฎิบัติงานให้เสร็จสิ้นและเหตุเกิดขึ้นเป็นผลที่เกิดขากการปฎิบัติงานนั้นแม้จะไม่อยู่ในเวลาปฎิบัติงานก็ย่อมเป็นการละเมิดทางการจ้างได้
กรณีที่นายจ้างมีคำสั่งห้าม
นายจ้างมีคำสั่งห้ามลูกจ้างกระทำอันเป็นหารละเมิดไว้โดยชัดเเจ้งย่อมไม่เป็นข้อต่อสู้ของนายจ้าง
ถ้าหากการกระทำนั้นเป็นเพียงวิธีการปฎิบัติสิ่งที่ลูกจ้างได้รับจ้างให้กระทำ
สิทธิไล่เบี้ย
ประมวลกฎหมายเเพ่งและพาณิชย์ มาตรา 426 บัญญัติว่า นายจ้างซึ่งได้ใช้ค่าสินไหมทดแทนให้แก่บุคคลภายนอกเเพื่อละเมิดอันลูกจ้างได้ทำนั้น ชอบที่จะได้ชดใช้จากลูกจ้างนั้น
การละเมิดนั้นเป็นการกระทำของลูกจ้างและบุคคลภายนอกนายจ้างต้องร่วมรับผิดกับลูกจ้างเป็นความรับผิดต่อผู้เสียหายเเต่นายจ้างไม่ต้องร่วมรับผิดร่วมกับลูกจ้างในผลที่ลูกจ้างทำละเมิดนั้นด้วยเมื่นายจ้างใช้ค่าสินไหมทดเเทนให้เเก่ผู้เสียหายเเล้วนายจ้างจึงใช้สิทธิของผู้เสียหายไล่เบี้ยเรียกให้ลูกจ้างชดเชยให้เเก่ตนเองได้
ตัวอย่าง นางดาได้จ้างก่อกำเเพงบ้าน เเต่เลือกผู้รับจ้างที่ไม่ชำนาญในการก่อกำเเพง ผู้รับจ้างสร้างโดยความประมาทเลินเล่อทำให้กำเเพงนั้นเกิดความเสียหายเเละทำให้เกิดความเสียหายเเก่บุคคลอื่น หากนายเเดงซึ่นเป็นผู้ว่าจ้างนั้นได้ร่วมกระทำผิดกับผู้รับจ้างด้วย นายเเดงสามารถใช้สิทธิในการไล่เบี้ยต่อผู้รับจ้างได้ตามมาตรา 432 และ มาตรา 296
ตัวการรับผิดในการกระทำละเมิดของตัวแทน
ประมวลกฎหมายเเพ่งเเละพาณิชย์ มาตรา 797 บัญญัติว่า อันว่าสัญญาตัวเเทนนั้น คือสัญญาซึ่งให้บุคคลหนึ่งเรียกว่าตัวแทนมีอำนาจทำการเเทนบุคคลอีกคนหนึ่งเรียกตัวการ เเละตกลงจะทำการดังนั้น
กิจการที่ตัวเเทนทำไปย่อมเป็นงานของตัวการเช่นเดียวกับงานที่ลูกจ้างไปย่อมเป็นงานของนายจ้าง
ตัวอย่าง
ฎีกา 562/2553 จำเเลยทำสัญญารับเหมาก่อสร้างจากกรมทางหลวง ตามสัญญาจำเลยจะนำไปทำสัญญาจ้างเหมาช่วงไม่ได้ จำเลยผิดสัญญานำไปให่บริษัท บ. รับเหมาช่วง ความรับผิดต่อกรมทางหลวงยังอยู่ที่จำเลยจึงเป็นคู่สัญญาโดยตรง สัญญาข้อที่ 9 จำเลยรับว่า ผู้รับช่วงเหมาเป็นตัวเเทนของจำเลย บริษัท บ. จึงเป็นตัวเเทนจำเลยในการทำงานโดยมีจำเลยเป็นตัวการ เมื่อบริษัท บ. ก่อให้เกิดความเสียหายต่อโจทก์ จำเลยจึงต้องรับผิดต่อโจทก์ในฐานะตัวการตามมาตรา 427
ความรับผิดของผู้ว่าจ้างทำของ
ความรับผิดของผู้ว่าจ้างทำของไม่เป็นความรับผิดในการกระทำของบุคคลอื่น
ความรับผิดของผู้ว่าจ้างทำของเป็นความรับผิดในการกรำทำของบุคคลอื่น หรือกล่าวอีกนัยหนึ่งเป็นความรับผิดเเทนกัน ซึ่งเป็นความเข้าใจผิดเหตุที่เข้าใจดังนี้ก็เพราะเป็นการบัญญัติกฎหมายโดยเรียงบทมาตราไว้ต่อจากมาตรา 425-427
มาตรา 428 บัญญัติอยู่กลางๆ ประกอบกับบทมาตรา 428 กล่าวถึงผู้ว่าจ้างทำของและความเสียหายที่ผู้รับจ้างได้ก่อให้เกิดขึ้นแก่บุคคลภายนอก
หลักความรับผิดของผู้ว่าจ้างทำของ
ประมวลกฎหมายเเพ่งเเละพาณิชย์มาตรา 428 บัญญัติว่า ผู้ว่าจ้างรับของไม่ต้องรับผิดเพื่อความเสียหายอันผู้รับจ้างได้ก่อให้เกิดขึ้นเเก่บุคคลภายนอกระหว่าทำการงานที่ว่าจ้าง เว้นเเต่ผู้จ้างจะเป็นผู้ผิดในส่วนการงานที่สั่งให้ทำ หรือในคำสั่งที่ตนให้ไว้หรือในการเลือกหาผู้รับจ้าง
หลักความผิดของผู้ว่าจ้างทำของกำหนดไว้ 3 ข้อ
ความผิดในส่วนการงานที่สั่งให้ทำ เป็นเรื่องสั่งให้ทำตามสัญญาจ้างที่มีต่อกัน
ฎีกา 457/2514 ไม่ปรากฎว่าผู้จ้างเป็นผู้สั่งให้ผู้รับจ้างตอกเสาเข็มด้วยเครื่องจักรอันก่อให้เกิดความเสียหายเเก่โจทก์ การตอกเสาเข็มจึงเป็นการะกระทำของผู้รับจ้างเอง ผู้ว่าจ้างไม่ต้องรับผิด
ความผิดในคำสั่งที่ตนให้ไว้ แม้การงานที่สั่งให้ทำจะไม่เป็นละเมิดในตัวเอง แต่อาจสั่งให้ผู้รับจ้างทำโดยวิธีการอย่างใดอย่างหนึ่งอันเป้็นผลให้ผู้อื่นเสียหายก็ได้
ความรับผิดในการเลือกหาผู้รับจ้าง ที่ว่าเลือกหาผู้รับจ้างคือการจ้างนั้นเอง จ้างคนที่ตนนรู้ว่าไม่ใช่ผู้ที่มีความสามารถหรือระมัดระวังอันควรเเก่สภาพของการงานที่จ้างให้ทำผลให้เกิดความเสียหายเเก่บุคคลอื่นโดยละเมิด ฎีกา 1289/2522 จำเลยจ้างเหมาต่อเติมอาคาร ลูกจ้างของผู้รับเหมาซึ่งเป็นผู้รับจ้างทำโดยประมาทเลินเล่อปล่อยให้เศษปูนตกลงบนหลังคาเเละท่อน้ำฝนล้นรางเปียกหนังสือพิมพ์ที่ขายในร้านของโจทก์ไม่ปรากฎว่าจำเลยผู้ว่าจ้างเป็นผู้ผิดในการงานที่สั่งให้ทำในคำสั่งที่ให้ไว้หรือในการเลือกผู้รับจ้าง จำเลยไม่ต้องรับผิด
.ความรับผิดของบิดามารดาหรือผู้อนุบาลในการกระทำละเมิดของผู้เยาว์หรือบุคคลวิกลจริตและความรับผิดของครูบาอาจารย์ นายจ้าง หรือบุคคลอื่นในการกระทำละเมิดของผู้ไร้ความสามารถ
ความรับผิดของบิดามารดาหรือผู้อนุบาลในการทำละเมิดของคนไร้ความสามารถ
ประมวลกฎหมายเเพ่งและพาณิชย์มาตรา 429 บัญญัติว่า บุคคลใดแม้ไร้ความสามารถเพราะเหตุเป็นผู้เยาว์หรือวิกลจริตก็ยังต้องรับผิดในผลที่ตนทำละเมิด บิดามารดาหรือผู้อนุบาลของบุคคลเช่นว่านี้ย่อมต้องรับผิดร่วมกับเขาด้วยเว้นเเต่จะพิสูจน์ได้ว่าตยได้ใช้ความระมัดระวังตามสมควรเเก่หน้าที่ดูเเลซึ่งทำอยู่นั้น
ความสามารถของบุคคลผู้ทำละเมิดไม่เป็นข้อสำคัญ เเม้เป็นผู้เยาว์หรือบุคคลวิกลจริตก็ยังต้องรับผิด
ตัวอย่าง ฎีกา 847/2498 บุตรผู้เยาว์ชอบเล่นปืนมาก เพียงเเต่บิดาเก็บปืนไว้หลังตู้ซึ่งผู้เยาว์หยิบไม่ถึง แล้วสั่ง ก.ให้เก็บปืนไว้เฉยๆ มิได้กำชับว่าอย่าให้บุตรผู้เยาว์เอาไป บุตรผู้เยาว์หลอกเอาปืนไปจาก ก.แล้วยิงยบุตรโจทก์ตาย เรียกไม่ได้ว่าบิดาใช้ความระมัดระวังตามสมควรแก่หน้าที่ดูเเลตามมาตรา 429
ความรับผิดของครูบาอาจารย์ นายจ้าง หรือบุคคลอื่นในการทำละเมิดของผู้ไร้ความสามารถ
ประมวลกฎหมายเเพ่งเเละพาณิชย์มาตรา 430 บัญญัติว่า ครูบาอาจารย์ นายจ้าง หรือบุคคลอื่นซึ่งรับดูเเลบุคคลผู้ไร้ความสามารถอยู่เป็นนิจก็ดี ชั่วครั้งชั่วคราวก็ดี จำเป็นต้องรับผิดร่วมกับผู้ไร้ความสามารถในการละเมิดซึ่งเขาได้กระทำลงในระหว่างที่อยู่ในควมดูเเลของตน ถ้าหากพิสูจน์ได้ว่าบุคคลนั้นๆ มิได้ใช้ความระมัดระวังตามสมควร
ความรับผิดของผู้มีหน้าที่ดูเเลผู้ไร้ความสามารถในผลเเห่งการละเมิดที่ผู้ไร้ความสามารถได้กระทำขึ้นเช่นเดียวกับมาตรา 429 ความรับผิดอยู่ที่การบกพร่องในหน้าที่ดูเเลผู้ไร้ความสามารถ
สิทธิไล่เบี้ยของครูบาอาจารย์หรือบุคคลอื่นซึ่งรับดูเเลบุคคลผู้ไรความสามารถ
ฎีกา 62/2522 เด็กหนีออกจากบ้านไปตั้งเเต่อายุ12ปี แม้ถูกล่ามโซ่ไว้ก็ยังหนีจนอายุ18ปี ไปรับจ้างขับรถยนต์ บิดามารดาใช้ความระมัดระวังดูเเลอย่างดีเเล้ว นอกเหนืออำนาจของบิดามารดาจะระวังได้ บิดามารดาไม่ต้องรับผิดในละเมิดบุตรขับรถชนผู้อื่นโดยประมาท