Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

ความรับผิดในการกระทำของบุคคลอื่น - Coggle Diagram

- - - - แม้ตัวบทจะใช้คำว่าบุคคลคนหนึ่งเรียกว่าลูกจ้าง บุคคลอีกคนหนึ่งเรียกว่านายจ้าง เป็นกันเรียกกันตามกฎหมาย เป็นถ้อยคำในบทบัญญัติของกฎหมาย ไม่ได้หมายความว่าในการทำสัญญาจ้างแรงงานนั้น ถ้าหากไม่เรียกกันว่าสัญญาจ้างแรงงานหรือลูกจ้างแรงงานหรือลูกจ้างนายจ้าง ในทางปฏิบัติจะใช้ถ้อยคำเรียกชื่่อสัญญากันว่าอย่างไรไม่สำคัญ เช่น สัญญาจ้างทำความสะอาด เป็นต้น ถ้าเข้าลักษณะจ้างแรงงานแล้วก็ย่อมเป็นสัญญาจ้างแรงงานอยํู๋นั่นเอง
      - ในสัญญาจ้างแรงงาน ความเกี่ยวพันของนายจ้างและลูกจ้างมีอยู่ระหว่างบุคคล ซึ่งบุคคลหนึ่งมีคำสั่งและควบคุมงานซึ่งทำโดยบุคคลอีกบุคคลหนึ่ง นายจ้างมีอำนาจสั่งให้ลูกจ้างทำงานตามวิธีที่ตนต้องการ และลูกจ้างต้องปฎิบัติตามนายจ้างเสมอ แต่ต้องเป็นคำสั่งที่เกี่ยวกับการงานที่จ้าง
      - ตามมาตรา575 แสดงว่า สัญญาจ้างแรงงานจะพึงมีสินจ้างตลอดเวลาที่ทำงานให้ ถ้าตามพฤติกรรมไม่อาจคาดหมายได้ว่างานนั้นจำพึงทำให้เปล่าย่อมถือเอาโดยปริยายว่ามีคำมั่นจะให้สินจ้าง(มาตรา576)
    - - ผู้ใดทำสิ่งใดโดยบุคคลอื่นเท่ากับทำด้วยตนเอง แต่หลักที่ว่านี้ใช้เฉพาะแต่การที่ได้รับมอบอำนาจ ไม่ใช้กระทำในทางการที่จ้าง ซึ่งแม้ลูกจ้างจะเป็นผู้กระทำ แต่ไม่ได้รับมอบอำนาจโดยเฉพาะ ในการที่นายจ้างต้องรับผิดในการละเมิดของลูกจ้างในทางการที่จ้างนั้นไม่ใช่เพราะว่ามอบอำนาจให้กระทำแทน แต่เป็นเพราะลูกจ้างได้เกี่ยวข้องกับงานที่จ้าง นายจ้างต้องดูว่างานนั้นได้ปฎิบัติไปโดยความเอาใจใส่ต่อความปลอดภัยหรือผลประโยชน์ของบุคคลอื่นด้วยหรือไม่
      - ตัวอย่าง ลูกจ้างทำหน้าที่คนท้ายรถยนต์ ซึ่งนายจ้างยินยอมให้ขับรถด้วยนั้น ถ้าขับรถทำให้ผู้อื่นเสียหายโดยละเมิด นายจ้างต้องรับผิด (ฏ.506/2498)
  - - - มาตรา 426 บัญญัติว่า นายจ้างซึ่งได้ใช้ค่าสินไหมทดแทนให้แก่บุคคลภายนอกเพื่อละเมิดอันลูกจ้างได้ทำนั้น ชอบที่จะได้ชดใช้จากลูกจ้างนั้น
      - โดยเหตุที่การละเมิดนั้นเป็นการกระทำของลูกจ้างต่อบุคคลภายนอกโดยลำพัง ที่นายจ้างต้องรับผิดร่วมด้วยกับลูกจ้างก็เป็นความรับผิดต่อผู็เสียหาย แต่ในระหว่างนายจ้างลูกจ้างแล้ว นายจ้างไม่ต้องรับผิดร่วมด้วยกับลูกจ้างในผลที่ลูกจ้างนำละเมิด เมื่อนายจ้างใช้ค่าสินไหมทดแทนให้ผู้เสียหายไปแล้ว จึงชอบที่จะช่วงสิทธิผู้เสียหายไล่เบี้ยให้ลูกจ้างชดใช้ให้แก่ตนได้ (มาตรา229 (3) , 426) พึงสังเกตุว่าในระหว่างนายจ้างลูกจ้างซึ่งเป็นลูกหนี้ร่วมกันกับผู้เสียหายนั้น นายจ้างลูกจ้างยัคงต้องรับผิดต่อผู้เสียหายในฐานะลูกหนี้ร่วมกันจนกว่าหนี้น้นจะได้ชำระสิ้นเชิง(มาตรา291)
      - ตัวอย่าง ฎ. 648/2522 ลูกจ้างทำละเมิด นายจ้างถูกฟ้อง ได้ใช้ค่าเสียหายไปตามคำพิพากษาแล้ว ไล่เบี้ยเอาจากลูกจ้างได้ แต่ค่าฤชาธรรมเนียมที่นายจ้างต้องใช้แก่ผู้เสียหายตามคำพิพากษานั้น ไม่ใช่ค่าเสียหายอันเป็นผลโดยตรงจากการละเมิดของลูกจ้าง นายจ้างไล่เบี้ยไม่ได้
  - - - โดยเหตุที่ตัวแทนมิใช่ลูกจ้าง จึงไม่อยู่ในบังคับแห่งสิทธิของตัวการที่จะควบคุมดูแลเกี่ยวกับความระพฤติทางปฏิบัติของตัวแทน โดยปกติตัวแทนจึงมีความรับผิดแต่เพียงผู้เดียว ตัวการไม่ต้องรับผิดในผลแห่งการละเมิดที่ตัวแทนอาจก่อขึ้น
      - ตัวแทนคืออะไรนั้น มาตรา 797 บัญญัติว่า อันว่าสัญญาตัวแทนนั้น คือสัญญาซึ่งให้บุคคลคนหนึ่งเรียกว่าตัวแทนมีอำนาจทำการแทน บุคคลอีกคนหนึ่ง เรียกว่าตัวการ และตกลงจะทำการดังนั้น
      - จะเห็นได้ว่าตัวแทนเป็นสัญญาอย่างหนึ่งและเป็นเอกเทศสัญญาเช่นเดียวกับจ้างแรงงานอันเป็นความสัมพันธ์กันระหว่างนายจ้างลูกจ้าง จึงต้องพิเคราะห์ดูก่อนว่ากรณีใดที่บุคคลเป็นตัวการตัวแทนระหว่างกัน
      - ตัวอย่าง ฎ. 152/2506 เพียงแต่เจ้าของเรือยนต์นั่งไปกับเรือและอนุญาตให้ ล. ขับเรือ ไม่ทำให้เจ้าของเรือต้องรับผิดในผลแห่งละเมิดที่ ล. ขับเรือชนผู้อื่น (ซึ่งแสดงว่าศสาฎีกาเห็นว่า ล. ไม่ใช่ตัวแทนเจ้าของเรือ)
    - - พึงเข้าใจว่าเหตุละเมิดที่จะทำให้ตัวการรับผิดต้องเป็นเหตุที่เกิดขึ้นในขอบเขตแห่งการปฏิบัติหน้าที่เพื่อตัวการหรือในฐานที่ตัวการได้ทำการเป็นตัวแทน ถ้าตัวแทนได้รับมอบอำนาจแต่เฉพาะการ ย่อมจะทำการแทนตัวการได้แต่เพียงสิ่งที่จำเป็นเพื่อให้กิจการอันตัวการได้มอบหมายแก่ตนนั้นสำเร็จลุล่วงไป(มาตรา800) เช่น เป็นตัวแทนในการซื้อรถยนต์ ก็ย่อมมีอำนาจทำการใดที่จะให้ได้รถยนต์นั้นมาเป็นของตัวการ
- - - - 1.ความผิดในส่วนการงานที่สั่งให้ทำ
        
        เป็นเรื่องสั่งให้ทำตามสัญญาที่มีต่อกัน เช่น จ้างให้ทำถนนเข้าไปในดินของผู้อื่นเพื่อผ่านไปถึงที่ของตนเองอันเป็นการละเมิด
      - ความผิดในคำสั่งที่ตนให้ไว้
        
        กล่าวคือแม้การงานที่สั่งให้ทำจะไม่เป็นละเมิดในตัวเอง แต่อาจสั่งให้ผู้รับจ้างทำโดยวิธีการอย่างใดอย่างหนึ่งอันเป็นผลให้ผู้อื่นเสียหายก็ได้ คำสั่งที่ว่านี้ไม่เหมือนกับคำสั่งที่กล่าวถึงในส่วนการงานที่สั่งให้ทำตอนก่อน เป็นเพียงคำแนะนำเท่านั้น เช่น แนะนำให้ช่างทำรางน้ำชายคาของบ้านใกล้ชิดกับแนวเขตที่ดินข้างเคียงของผู้อื่น เวลาฝนตกน้ำไหลตกที่ดินข้างเคียง เป็นต้น
      - ความผิดในการเลือกหาผู้รับจ้าง
        
        ที่ว่าเลือกหาผู้รับจ้างก็คือการจ้างนั่นเอง (ฎ.821/2522) คือจ้างคนที่ตนรู้ว่าไม่ใช่ผู้ที่มีความสามารถหรือระมัดระวังอันควรแก่สภาพของการงานที่จ้างให้ทำ จึงเป็นผลให้เกิดความเสียหายแก่บุคคลอื่นโดยละเมิด เช่นจ้างสร้างบ้านด้วยไม้ ไปจ้างผู้ที่เข้าตัวไม้ไม่แน่นหนา จึงเป็นผลทำให้บ้านทรุดพังลงมาถูกทรัพย์สินของบุคคลข้างเคียงเสียหาย เป็นต้น แต่ถ้าหากไม่รู้เชื่อโดยสุจริตตามที่ผู้รับจ้างอวดอ้างว่าตนมีความชำนาญเป็นอย่างดี ก็ไม่ใช่ความผิดในการเลือก
- - - - มาตรา 430 บัญญัติว่า “ครูบาอาจารย์ นายจ้าง หรือ บุคคลอื่นซึ่งรับดูแลบุคคลผู้ไร้ความสามารถอยู่เป็นนิตย์ก็ดี ชั่วครั้งคราวก็ดี จำต้องรับผิดร่วมกับ ผู้ไร้ความสามารถในการละเมิดซึ่งเขาได้กระทำลงในระหว่างที่อยู่ในความดูแล ของตน ถ้าหาก พิสูจน์ได้ว่าบุคคลนั้นๆ มิได้ใช้ความระมัดระวังตามสมควร”
    - - ความรับผิดตามมาตรา430 นี้ต่างกับความรับผิดมาตรา429 ที่ว่าตามมาตรา429 บัญญัติให้บิดามารดาหรือผู้อนุบาลมีหน้าที่นำสืบว่าตนใช้ความระมัดระวังตามสมควร จึงจะพ้นจากความผิด ถ้าไม่นำสืบหรือสืบยังไม่ได้ ก็ไม่พ้นจากความรับผิด แต่มาตรา430 เป็นหน้าที่ของผู้เสียหายต้องนำสืบให้ได้ความว่าผู้มีหน้าที่ดูแลมิได้ใช้ความระมัดระวังตามสมควรตามหน้าที่ที่ต้องดูแล ถ้าไม่นำสืบหรือนำสืบให้ฟังไม่ได้ บุคคลที่รับดูแลบุคคลผู้ไร้ความสามารถก็ไม่ต้องรับผิด
    - - เมื่อครูบาอาจารย์หรือบุคคลซึ่งรับดูแลบุคคลผู้ซึ่ไร้ความสามารถได้ใช้ค่าสินไหมทดแทนให้แก่บุคคลภายนอกไปแล้ว ก็ชอบที่จะได้ชดใช้จากบุคคลผู้ไร้ความสามารถและไล่เบี้ยเอาได้จนครบจำนวนที่ชดใช้ (มาตรา431,426)เช่นเดียวกับกรณีตามมาตรา 429