Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

ความรับผิดกระทำละเมิดในการกระทำของผู้อื่น - Coggle Diagram

- - - - ฎ.1425/2539 การที่ลูกจ้างมิได้ขับรถยนต์ทับขาผู้เสียหายโดยประมาทเลินเล่อ การกระทำของลูกจ้างจึงไม่เป็นละเมิดนายจ้างจึงไม่ต้องรับผิดร่วมด้วย
  - - - ลูกจ้างจุดไม้ขีดไฟเพื่อสูบบุหรี่ในขณะขนปี๊ปหน่อไม้จากฉางขึ้นรถยนต์ตามคำสั่งของนายจ้าง หัวไม้ขีดที่กำลังติดไฟกระเด็นไปถูกปุยนุ่นและปอในฉางทำให้เกิดไฟไหม้ฉางและลามไปไหม้บ้านราษฎรเสียหายขณะนั้นความสัมพันธ์ระหว่างนายจ้างกับลูกจ้างกำลังมีอยู่ ต้องถือว่าการละเมิดเกิดขึ้นขณะปฏิบัติงานในทางการที่จ้าง ความเสียหายที่เกิดขึ้นเป็นผลโดยตรงจากการกระทำของลูกจ้างและไม่ไกลเกินกว่าเหตุ นายจ้างต้องรับผิด
        กรณีดังกล่าว หากลูกจ้างใช้ความระมัดระวัง โดยพิเคราะห์ดูว่าปุยนุ่นและปอเป็นวัตถุที่ไวต่อการลุกไหม้แล้วเหตุก็จะไม่เกิดขึ้นได้ กรณีจึงไม่ใช่เหตุสุดวิสัยหรืออุบัติเหตุอันจะไม่ต้องรับผิดตามกฎหมาย
  - - - ข้อสังเกต *มีอยู่ว่าให้ไฃ่เบี้ยค่าสินไหมทดเเทน คือ ค่าเสียหายที่ฝ่าย(ุ้เสียหายเรียกร้องเเละศาลบังคับให้ใช้ เพราะฉะนั้นถ้านายจ้างได้ชดใช้ให้บุคคลภายนอกไปเท่าใดก็มีสิทธิไล่เบี้ยกับลูกจ้างได้เท่านั้น
    - - นายจ้างซึ่งได้ใช้ค่าสินไหมทดแทนให้แก่บุคคลภายนอกตาม ป.พ.พ. มาตรา 426 ชอบที่จะได้รับการชดใช้จากลูกจ้างเฉพาะค่าสินไหมทดแทนที่ได้ใช้ให้แก่บุคคลภายนอกไปเท่านั้น ค่าฤชาธรรมเนียมที่โจทก์ชดใช้แก่ทายาทของผู้ตายเป็นความผิดตามคำพิพากษาอันเกิดจากการดำเนินคดีระหว่างโจทก์กับทายาทของผู้ตายและโจทก์เป็นฝ่ายแพ้คดี จึงไม่ใช่ค่าสินไหมทดแทนอันเป็นผลโดยตรงจากการกระทำละเมิดของจำเลย โจทก์ไม่มีสิทธิไล่เบี้ยให้จำเลยชดใช้ค่าฤชาธรรมเนียมดังกล่าว
  - - - โดยเหตุที่ตัวแทนไม่ใช่ลูกจ้างจึงไม่อยู่ในบังคับแห่งสิทธิ์ที่ของตัวการที่จะควบคุมดูแลเกี่ยวกับความประพืชทางปฏิบัติของตัวแทนโดยปกติตัวแทนจึงย่อมมีความรับผิดแต่เพียงผู้เดียวตัวการไม่ต้องรับผิดในผลแห่งการละเมิดที่ตัวแทนอาจก่อขึ้นกิจการที่ตัวแทนทำไปย้อมเป็นงานของตัวการเช่นเดียวกับงานที่ลูกจ้างทำไปเยี่ยมเป็นงานของนายจ้างตัวแทนต้องทำการตามคำสั่งของตัวการทำนองเดียวกับนายจ้างลูกจ้างจึงมีเหตุผลอย่างเดียวกันที่ตัวการจะต้องรับผิดในผลแห่งละเมิดที่ตัวแทนได้ทำไปในการกระทำ
    - - ตัวแทนเป็นสัญญาอย่างหนึ่งและเป็นเอกเทศสัญญาเช่นเดียวกับการจ้างแรงงานอันเป็นความสัมพันธ์กันระหว่างนายจ้างลูกจ้างจึงต้องพี่ขอดูก่อนว่ากรณีใดที่บุคคลเป็นตัวการตัวแทนระหว่างเพิ่งสังเกตว่าถ้ามิใช่เป็นการตั้งตัวแทนเช่นเป็นแต่การช้ายหรือวานคนรู้จักกันให้ขับรถยนต์พาแพทริยาไปซื้อของดังนี้ไม่ใช่ตัวแทนเพราะมิใช่เป็นกิจการที่ผู้รับใช้หรือรับวันทำแทนตัวการต่อบุคคลที่สามแต่เป็นกิจการระหว่างผู้ใช้กับผู้รับใช้หรือผู้อ่านกับผู้รับวารไม่ได้เกี่ยวกับบุคคลที่สามผู้ชายหรือวานให้ขับรถไม่ต้องรับผิดในละเมิดที่คนขับได้ทำขึ้น
    - - ก.เป็นตัวแทนขายรถยนต์ของบริษัท ข. ก.ในฐานะตัวแทนตกลงขายรถยนต์คันหนึ่งให้แก่ ส.โดยตกลงกันว่าเครื่องอะไหล่ทุกชิ้นต้องเป็นของแท้กรรมสิทธิ์ในรถได้โอนมาเป็นของ ส.แล้วก่อนที่จะนำรถไปส่งมอบแก่ ส.และ ก.ได้ถอดเครื่องอะไหล่แท้ของรถออกไปเป็นประโยชน์แก่ตนแล้วเอาเครื่องอะไรเทียมใส่แทนแล้วนำรถมาส่งแก ส.โดยที่ ส.ลูกค้าไม่ทราบถึงความจริงดังกล่าวดังนี้บริษัท ข.ต้องร่วมรับผิดต่อส.หรือไม่
        
        การที่ ก.ถอดเอาเครื่องอะไหล่เเท้ออกแล้วนำของเทียมใส่แทนเป็นเหตุละเมิดที่เกิดขึ้นในขอบเขตของการปฎิบัติตามหน้าที่หรือโดยฐานได้ทำการแทนบริษัทของ ข.จึงต้องร่วมรับผิดต่อ ส.ด้วย
        
        สรุปข้อเท็จจริง
- - - - ตัวบทมาตรา 428 จะใช้คำว่า ความเสียหาย โดยความเสียหายที่เกิดขึ้นอาจไม่ได้เกิดจากการกระทำโดยจงใจหรือประมาทเลินเล่อของผู้รับจ้างก็ได้ ผู้รับจ้างจึงไม่ต้องรับผิดทางละเมิด เเต่ผู้ว่าจ้างก็ยังต้องรับผิดเพราะได้มีส่วนผิด จึงเห็นได้ชััดว่าความรับผิดของผู้ว่าจ้างทำของมิใช่ความรับผิดในการกระทำของบุคคลอื่น
      - กฎหมายได้บัญญัติถึงผู้ว่าจ้างเป็นผู้ผิด
        
        บุคคลที่รับผิดในการกระทำของบุคคลอื่นนั้น มิได้กระทำละเมิดด้วยตนเอง ถ้าได้กระทำละเมิดด้วยเเล้ว ก็ไม่ใช่ความรับผิดในการกระทำของบุคคลอื่น เเต่เป็นความรับผิดของบุคคลในการกระทำของตนเอง
      - เหตุที่ความรับผิดของผู้ว่าจ้างทำของมิใช่ความผิดในการกระทำของบุคคลอื่น ในเมื่อผู้ว่าจ้างได้ชดใช้ค่าสินไหมทดเเทนให้เเก่บุคคลภายนอกผู้ได้รับความเสียหายไปเเล้ว จึงไม่มีบทบัญญัติให้ผู้ว่าจ้างไล่เบี้ยเรียกค่าชดใช้เอาจากผู้รับจ้าง
  - - - กรณีที่ผู้รับจ้างกระทำโดยจงใจหรือประมาทเลินเล่อต่อบุคคลภายนอกเเล้วก็เป็นเรื่องที่ผู้รับจ้างเองทำผิดต่อบุคคลภายนอก ไม่ใช่การกระทำของผู้ว่าจ้าง
    - - ความผิดในการเลือกหาผู้รับจ้าง
        
        คือ จ้างคนที่ตนรู้ว่าไม่ใช่ผู้ที่มีความสามารถหรือระมัดระวังอันควรเเก่สภาพของการงานที่จ้างให้ทำ จึงเป็นผลให้เกิดความเสียหายเเก่บุคคลอื่นโโยละเมิดเช่น จ้างสร้างบ้านทำด้วยไม้ ไปจ้างผู้ที่เข้าตัวไม่ไม่เเน่นหนาจึงเป๋นผลทำให้บ้านทรุดพังลงมาถูกทรัพย์สินของบุคคลอื่น เป็นต้น
        
        เเต่ถ้าหากไม่รู้เชื่อโดยสุจริตตามผู้ที่รับจ้างอวดอ้างว่าตนมีความชำนาญเป็นอย่างดีก็ไม่ใช่ความผิดในการเลือก
        
        ตัวอย่าง
        
        จำเลยที่ 2 ปลูกสร้างต่อเติมอาคารโดยมิได้รับอนุญาตจากเทศบาล แม้จะเป็นการผิดเทศบัญญัติ แต่ก็ไม่ได้ล่วงสิทธิของโจทก์ จึงถือว่าจำเลยที่ 2 ทำละเมิดต่อโจทก์มิได้ คดีนี้โจทก์ขอให้บังคับจำเลยทั้งสองร่วมกันชดใช้ค่าสมุด หนังสือ ฯลฯ ที่เสียหายอันเนื่องจากลูกจ้างของจำเลยที่ 1 ประมาทเลินเล่อในการก่อสร้างอาคารให้จำเลยที่ 2 โดยทำให้รางน้ำและท่อน้ำฝนของโจทก์อุดตัน น้ำฝนไหลเข้าเปียกสมุด หนังสือ ฯลฯของโจทก์ที่มีไว้ขายเสียหาย มิได้เรียกร้องค่าเสียหายอันเกี่ยวกับตัวฝาผนังที่ฝ่ายจำเลยใช้เป็นฐานในการต่อเติมเป็นฝาผนังอาคารของจำเลยที่ 2 ทั้งข้อนำสืบของโจทก์ก็ไม่ปรากฏว่าความเสียหายที่จำเลยที่ 1 หรือลูกจ้างจำเลยที่ 1 ก่อให้เกิดขึ้นเพราะจำเลยที่ 2 เป็นผู้ผิดในส่วนการงานที่สั่งให้ทำ หรือในคำสั่งที่จำเลยที่ 2 ให้ไว้ หรือในการเลือกหาผู้รับจ้างจำเลยที่ 2 จึงไม่ต้องร่วมรับผิดเพื่อความเสียหายที่จำเลยที่ 1 ก่อให้เกิดขึ้นแก่โจทก์
      - ความผิดในคำสั่งที่ตนให้ไว้
        
        กล่าวคือ เเม้การงานที่ให้ทำจะไม่เป็นละเมิดในตัวเอง เเต่อาจสั่งให้ผู้รับจ้างทำโดยวิธีการอย่างใดอย่างหนึ่งอันเป็นผลให้ผู้อื่นเสีญหายก็ได้ เช่น เเนะนำให้ช่างทำรางน้ำชายคาของบ้านใกล้ชิดกับเเนวเขตที่ดินข้างเคียงของผู้อื่น เวลาฝนตกน้ำไหลตกลงในที่ดินข้างเคียง เป็นต้น
      - ความผิดในส่วนการงานที่ส้่งให้ทำ
        
        ความผิดในส่วนการงานที่สั่งให้ทำเป็นเรื่องสั่งให้ทำตามสัญญาจ้างที่มีต่อกัน เช่น จ้างให้ทำถนนเข้าไปในที่ดินของผู้อื่นเพื่อผ่านไปถึงที่ของตนอันเป็นการการละเมิด เป็นต้น
        
        ตัวอย่าง
        
        คำพิพากษาฎีกาที่ 940/2501 จำเลยสร้างโรงภาพยนต์ในที่ดินของจำเลย ซึ่งติดต่อกับตึกของโจทก์ การตอกเสาเข็มสร้างโรงภาพยนต์ของจำเลยทำให้เกิดการแตกร้าวที่คานดาดฟ้าตึกของโจทก์ ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า เมื่อความเสียหายเกิดจากการตอกเสาเข็มสร้างโรงภาพยนต์ของจำเลย ๆ ก็ต้องรับผิดในผลแห่งการละเมิดนั้น แม้จำเลยจะได้จ้างเหมาบุคคลอื่นตอกเสาเข็มและควบคุมตามสัญญา จำเลยก็ต้องรับผิดตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 428 เพราะจำเลยเป็นผู้ผิดในการงานที่สั่งให้ทำ เป็นเหตุให้โจทก์ได้รับความเสียหาย
- - - - บุุคคลไร้ความสามารถ ตาม ม. 429 หมายถึงผู้เยาว์และบุคคลวิกลจริต
        ไม่รวมถึงผู้เสมือนไร้ความสามารถ
      - ผู้เยาว์หมายถึงบุคคลที่อายุยังไม่ครบ 20 ปีบริบูรณ์ยังไม่เป็นผู้บรรลุนิติภาวะตามมาตรา 19 เเละมาตรา20
    - - ความรับผิดของบิดามารดาหรือผู้อนุบาลตามมาตรา 429 เป็นความรับผิดเนื่องจากความบกพ่องในหน้าที่ดูแลผู้ไร้ความสามารถและเหตุละเมิดที่เกิดขึ้นนั้นต้องเกิดขึ้นในขณะที่ผู้ไร้ความสามารถ อยู่ในระหว่างการดูแลของบิดามารดาหรือผู้อนุบาลจึงจะทำให้บุคคลเหล่านี้ต้องรับผิดถ้าหากไม่ใช่เหตุละเมิดที่เกิดขึ้นในระหว่างที่อยู่ในความดูแลก็ไม่ต้องรับผิดเพราะเป็นเรื่องความบกพร่องในการควบคุมดูแลเมื่อไม่ได้ควบคุมดูแลก็ไม่มีเหตุอะไรที่ต้องรับผิดและก็ไม่ใช่เรื่องที่จะหาคนมาร่วมรับผิดให้จงได้
        
        ความรับผิดตามมาตรา 429 เป็นความรับผิดในการกระทำของบุคคลอื่นซึ่งบิดามารดาหรือผู้อนุบาล ซึ่งมีหน้าให้ความดูแลนั้นจะต้องรับผิดโดยผู้เสียหายไม่ต้องพิสูจน์ว่าบิดามารดาหรือผู้อนุบาลมิได้ใช้ความระมัดระวังตามสมควรแต่ประการใดแต่เป็นหน้าที่ของบิดามารดาหรือผู้อนุบาลจะต้องพิสูจน์ว่าตนได้ให้ความระมัดระวังตามสมควรแก่หน้าที่
        
        ผลจากความรับผิดส่วนผู้เยาว์หรือบุคคลวิกลจริตนั้นย่อมไม่ผลความรับผิดเนื่องจากตนได้กระทำละเมิดอันเป็นความรับผิดในการกระทำของตนเองตามมาตรา 420 แล้ว
        
        ตัวอย่าง
        
        น้อยอายุ 10 ขวบขณะที่อยู่กับนิดซึ่งเป็นมารดาเกิดทะเลาะกับปูซึ่งเป็นเพื่อนเด็กด้วยกันน้อยได้ใช้ไม้ตีปูบาดเจ็บดังนี้นิดและน้อยต้องรับผิดต่อผู้หรือไม่ :red_flag:
        
        ข้อเท็จจริง
        
        น้อยต้องรับผิดต่อปูเพราะการใช้ไม้ไล่ตีเป็นการทำละเมิดตามมาตรา 420 ลิตรซึ่งเป็นมารดาจึงต้องร่วมรับผิดด้วยตามมาตรา 429 เว้นแต่จะพิสูจน์ได้ว่าตนได้ให้ความระมัดระวังตามสมควรแก่หน้าที่ดูแลซึ่งทำอยู่นั้น
  - - - มาตรา 430 มีข้อแตกต่างจากมาตรา 429 ที่ว่าหน้าที่พิสูจน์ตามมาตรา 430 ผู้เสียหายจะต้องเป็นผู้พิสูจน์ให้ศาลเห็นว่าบุคคลเหล่านั้นมิได้ใช้ความระมัดระวังตามสมควร
    - - เช้าวันเกิดเหตุ ครูได้เก็บเอาไม้กระบอกพลุที่เด็กนักเรียนเล่นมาทำลายและห้ามไม่ให้เล่นต่อไป ตอนหยุดพักกลางวันนักเรียนคนหนึ่งได้เล่นกระบอกพลุที่นอกห้องเรียนไปโดนนัยน์ตานักเรียนอีกคนหนึ่งบอด พฤติการณ์เช่นนี้ครูได้ใช้ระมัดระวังตามสมควรแล้ว เหตุที่เกิดละเมิดเป็นการนอกเหนืออำนาจและวิสัยที่ครูจะดูแลให้ปลอดภัยได้ ครูจึงไม่ต้องรับผิด
        มารดาปล่อยให้บุตรเล่นไม้กระบอกพลุที่บ้านและนำไปเล่นที่โรงเรียน จนบุตรมีความชำนาญทำไม้กระบอกพลุให้คนอื่นเล่นได้ แสดงว่ามารดาปล่อยปละละเลยไม่ได้ดูแลหรือห้ามปราม แม้เหตุจะเกิดขึ้นที่โรงเรียนลับหลังมารดาก็ตาม ก็หาทำให้มารดาพ้นความผิดไม่