Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
ความรับผิดกระทำละเมิดในการกระทำของผู้อื่น - Coggle Diagram
ความรับผิดกระทำละเมิดในการกระทำของผู้อื่น
1.ความรับผิดของนายจ้างในผลแห่งการละเมิดของลูกจ้าง ในทางการที่จ้าง
1.1 ความรับผิดของนายจ้าง
มาตรา 425 นายจ้างต้องร่วมกันรับผิดกับลูกจ้างในผลแห่งละเมิดซึ่งลูกจ้างได้กระทำไปในทางการที่จ้างนั้น (นายจ้าง ลูกจ้าง) บุคคล 2 ฝ่ายมีความสัมพันธ์ ลักษณะ6
จ้างแรงงาน มาตรา 575-586
อุทาหรณ์ 1425/2539
การที่ลูกจ้างมิได้ขับรถยนต์ทับขาผู้เสียหายโดยประมาทเลินเล่อการกระทำของลูกจ้างจึงไม่เป็นละเมิดนายจ้างจึงไม่ต้องรับผิดร่วมด้วย
1.2 ลูกจ้างทำละเมิดในทางการที่จ้าง
เป็นนายจ้างลูกจ้างกันแล้วเราต้องเข้าใจต่อไปว่าลูกจ้างทำละเมิดขึ้นนายจ้างต้องรับผิดร่วมด้วยลักษณะละเมิดนั้นจะเป็นอย่างไรถ้าไม่ใช่การกระทำของนายจ้างแล้วนายจ้างไม่ต้องรับผิดชอบร่วมตามมาตรา 430
อุทาหรณ์ แดงเป็นลูกจ้างของดำ
มีหน้าที่ซ่อมรถจักรยานยนต์ที่มีผู้มาจ้างห แดงซ่อมโดยประมาทเลินเลอขณะที่ทำการซ่อมตามหน้าที่ของแดงทำให้รถจักรยานยนต์ของลูกค้าของดำเสียหาย
ดำต้องรับผิดชอบต่อลูกค้าด้วย
วิธีปฏิบัติ
การกระทำกิจการงานย่อมที่จะปฏิบัติลุล่วงเพื่อประโยชน์ของนายจ้าง
การละเมิดโดยจงใจ
*การละเมิด เป็นที่เห็นได้ว่าการกระทำโดยประมาทเลินเลอนั้นแตกต่างกับการ
กระทำละเมิดจงใจเรียกว่าเป็นเจตนาชั่วร้ายกระทำโดยจงใจมาตรา 420
กรณีนายจ้างสั่งห้าม
อุทาหรณ์ 1241/2502
จำเลยที่สองเป็นนายท้ายและควบคุมเรือยนตร์ทำงานในฐานะลูกจ้าง จำเลยที่หนึ่งรับจ้างลากจูงเรือของโจทก์จำเลยที่สองทำให้เรือบรรทุกข้าวของโจทก์ล่มโดยประมาทเป็นเหตุที่เกิดขึ้นในทางการที่จ้าง
นายจ้างมีคำสั่งห้ามกระทำอันละเมิดโดยชัดแจ้งย่อมไม่เป็นข้อต่อสู้ของนายจ้างเป็นเพียงวิธีการปฏิบัติสิ่งที่ลูกจ้างรับจ้างให้กระทำ
ลูกจ้างกระทำกิจส่วนตัวในขณะเดียวกัน
ลูกจ้างปฎิบัติการงานของนายจ้างอย่างแท้จริงแล้วแม้ลูกจ้างกระทำกิจส่วนตัวจะเกิดละเมิดก็ยังถือว่าเกิดขึ้นในทางการที่จ้าง
Ex ขับรถถือโอกาสดื่มสุราไปด้วยจนชนคนข้ามถนนโดยประมาทเลินเล่อ
1.3 สิทธิไล่เบี้ย
(ลูกจ้างสามารถชดใช้ให้แก่ตนได้)
มาตรา 229 วรรคสาม มาตรา 426 นายจ้างลูกจ้างยังคงต้องรับผิดต่อผู้เสียหายจนกว่าหนี้จะชำระสิ้นมาตรา 291
มาตรา 426 นายจ้างซึ่งได้ใช้ค่าสินไหมทดแทนให้แก่บุคคลภายนอกเพื่อละเมิดอันรูปจ้างได้ทำนั้นชอบที่จะได้ชดใช้จากลูกจ้างนั้น
อุทาหรณ์ ฎีกา648/2522
ลูกจ้างทำละเมิดนายจ้างถูกต้องได้ใช้ค่าเสียหายไปตามคำพิพากษาแล้วไล่เบี้ยเอาจากลูกจ้างได้
แต่ค่าฤชาธรรมเนียมที่นายจ้างต้องใช้แก่ผู้เสียหายตามคำพิพากษานั้นไม่ใช่ค่าเสียหายอันเป็นผลโดยตรงจากการละเมิดของลูกจ้าง นายจ้างไล่เบี้ยไม่ได้
1.4 ตัวการรับผิดในการกระทำละเมิดด้วยตนเอง
ลักษณะตัวการ ตัวแทน
ลูกจ้าง จึงไม่อยู่ในบังคับแห่งสิทธิของตัวการที่จะควบคุมดูแลเกี่ยวกับความประพฤติทางปฎิบัติปกติของตัวแทน
ตัวแทนจึงย่อมมีเพียงผู้เดียวตัวการไม่ต้องรับผิด(การละเมิดตัวแทนมาตรา 807) นายจ้างกิจการ(ของตัวการมาตรา425 426 427)
ตัวแทน มาตรา 797 อันสัญญาตัวแทนนั้นคือสัญญาซึ่งให้บุคคลคนหนึ่งเรียกว่าตัวแทน มีอำนาจการแทนบุคคลอีกคนหนึ่ง เรียกว่าตัวการ
สิทธิไล่เบี้ยของตัวการ
มาตรา 427 ให้นำเอามาตรา 426 มาใช้บังคับแก่ตัวการด้วยอนุโลมค่าสินไหมทดแทนให้แก่บุคคลภายนอกเพื่อละเมิดอันตัวแทนได้ทำไปแล้วนั้นชอบที่จะได้ชดใช้ตัวแทน กล่าวมาแล้วนั้นย่อมอนุโลมปรับกับกรณีตัวการตัวแทน
ความรับผิดของตัวการ
การรับต้องเป็นเหตุที่ได้เกิดขึ้นฐานที่ตัวแทนได้ทำการเป็นตัวแทนให้มอบหมาย (มาตรา 800)ยกเว้น(มาตรา 801) วิญญูชนจะพึ่งกระทำก็ย่อมมีอำนาจทำได้ทั้งสิ้น (มาตรา 802)
Ex จ้างคนขับแทนในการซื้อรถยนต์
2.ความรับผิดของผู้ว่าจ้างทำของ
2.1 ความรับผิดของผู้ว่าจ้างทำของไม่เป็นความรับผิดในการกระทำของบุคคลอื่น
มาตรา 428
ผู้ว่าจ้างทำของไม่ต้องรับผิดเพื่อความเสียหายอันพูดรับแจ้งได้ก่อให้เกิดขึ้นแก่บุคคลภายนอกในระหว่างทำการงานที่ว่าจ้าง
เว้นแต่ผู้ว่าจ้างจะเป็นผู้ผิดในส่วนการงานที่สั่งให้ทำหรือในคำสั่งที่ตนให้ไว้หรือในการเรียกหาผู้รับจ้าง
คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 390 / 2550
จำเลยซึ่งเป็นผู้ว่าจ้างเป็นผู้กำหนดวิธีการให้ผู้รับจ้างตัดต้นไม้และให้คนควบคุมดูแลการตัดต้นไม้ตลอดเวลาแต่ในวันที่มีการตัดต้นไม้และทำให้ไม้ล้มพาดสายไฟฟ้าแรงสูงในที่ดินของโจทก์ขาดก่อให้เกิดความเสียหายกับไม่มีผู้ใดควบคุมการที่ผู้รับจ้างไม่มีความรู้ความชำนาญในการตัดต้นไม้ที่จะก่อให้เกิดความเสียหายแก่สิ่งก่อสร้างข้างเคียงหรือไม่ยอมทำตามวิธีการที่ถูกต้องถือได้ว่าจำเลยเป็นผู้ผิดในส่วนการงานที่สั่งให้ทำหรือในคำสั่งที่ให้ไว้หรือในการเลือกหาผู้รับจ้างจำเลยจึงต้องรับผิดต่อโจทก์ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์มาตรา 428
ผู้รับจ้าง เป็นผู้ที่ทำความเสียหายแก่บุคคลภายนอกจึงเป็นผู้กระทำด้วย
ผู้ว่าจ้าง ทำของนั้นจะเป็นความรับผิดในฐานะที่ผู้ว่าจ้างเป็นผู้กระทำละเมิด
Ex นายแดงจ้างนายดำสร้างบ้านให้นายดำจึงนำคนงานมาสร้างบ้านแล้วเกิดอุบัติเหตุทำให้ได้รับบาดเจ็บนายดำมีความผิดฐานที่ทำให้เกิดความเสียหายแก่บุคคลภายนอก
2.2 หลักความรับผิดของผู้ว่าจ้างทำของ
หลักทั่วไปว่าความรับผิดของผู้ว่าจ้างทำของมิใช่ความรับผิดในการกระทำของบุคคลอื่นทั้งนี้ก็เพราะว่าผู้ว่าจ้างไม่มีสิทธิควบคุมวิธีการทำงานซึ่งถือว่าเป็นงานของผู้รับจ้างเองผู้ว่าจ้างไม่มีสิทธิ์ที่จะออกคำสั่งบังคับบัญชาผู้รับจ้างดังนายจ้างกับลูกจ้างในสัญญาแรงงาน
1.ความผิดในส่วนการงานที่สั่งให้ทำความรับผิดส่วนการงานที่สั่งให้ทำเป็นเรื่องสั่งให้ทำตามสัญญาจ้างที่มีต่อกันเช่นจ้างให้ทำถนนเข้าไปในที่ดินของผู้อื่นเพื่อผ่านไปถึงที่ของตนอันเป็นการละเมิด
ความผิดในคำสั่งที่ตนให้ไว้ความผิดในคำสั่งที่ตนให้ไว้กล่าวคือแม้การงานที่สั่งให้ทำจะไม่เป็นละเมิดในตัวเองแต่คำสั่งให้ผู้รับจ้างทำโดยวิธีการอย่างใดอย่างหนึ่งอันเป็นผลให้ผู้อื่นเสียหายก็ได้คำสั่งที่ว่านี้ไม่เหมือนกับคำสั่งเมื่อกล่าวถึงในส่วนการงานที่สั่งให้ทำก่อนเป็นเพียงคำแนะนำเท่านั้น
Ex แนะนำให้ช่างทำรางน้ำชายคาของบ้านใกล้ชิดกับแนวเขตที่ดินข้างเคียงของผู้อื่นเวลาฝนตกทำให้น้ำไหลตกลงในที่ดินข้างเคียง
ความผิดในการเลือกหาผู้รับจ้างความผิดในการเลือกหาผู้รับจ้างที่ว่าเลือกหาผู้รับจ้างคือการจ้างนั่นเอง (ฎีกาที่ 821 / 2522) คือจ้างคนที่คนรู้ว่าไม่ใช่ผู้ที่มีความสามารถหรือระมัดระวังอันควรแก่สภาพของการงานที่จ้างให้ทำจึงเป็นผลให้เกิดความเสียหายแก่บุคคลอื่นโดยละเมิด
มาตรา 428 ผู้ว่าจ้างทำของไม่ต้องรับผิดเพื่อความเสียหายอันผู้รับจ้างได้ก่อให้เกิดขึ้นแก่บุคคลภายนอกในระหว่างทำการงานที่ว่าจ้างเว้นแต่ผู้ว่าจ้างจะเป็นผู้ผิดในส่วนการงานที่สั่งให้ทำหรือในคำสั่งที่ตนให้ไว้หรือในการเลือกหาผู้รับจ้าง
3.ความรับผิดของบิดามารดาหรือผู้อนุบาลในการกระทำละเมิดของผู้เยาว์หรือบุคคลวิกลจริตและความรับผิดของครูบาอาจารย์นายจ้างหรือบุคคลอื่นในการกระทำละเมิดของผู้ไร้ความสามารถ
3.1 ความรับผิดของบิดามารดาหรือผู้อนุบาลในการทำละเมิดของคนไร้ความสามารถ
ความสามารถของบุคคลผู้ทำละเมิดไม่เป็นข้อสำคัญแม้เป็นผู้เยาว์หรือบุคคลวิกลจริตก็ยังต้องรับผิดเพราะการละเมิดเป็นการล่วงสิทธิ
ไม่ใช่การใช้สิทธิซึ่งบุคคลดังกล่าวนี้อาจไม่ต้องรับผิดในการแสดงเจตนาทำนิติกรรมเพราะนิติกรรมนั้นอาจเป็นโมฆียะได้ (มาตรา21-28)
เมื่อถูกบอกล้างแล้วก็ถือว่าเป็นโมฆะอธิบายแล้วว่าคำว่า’ผู้ใด’ตามมาตรา 420 หมายถึงบุคคลทุกชนิดซึ่งรวมถึงผู้เยาว์หรือบุคคลวิกลจริตด้วย
มาตรา 429 บัญญัติว่าบุคคลใดแม้ไร้ความสามารถเพราะเหตุเป็นผู้เยาว์หรือวิกลจริตก็ยังต้องรับผิดในผลที่ตนทำละเมิดบิดามารดาหรือผู้อนุบาลของบุคคลเช่นว่านี้ย่อมต้องรับผิดร่วมกับเขาด้วยเว้นแต่จะพิสูจน์ได้ว่าเขาได้ใช้ความระมัดระวังตามสมควรแก่หน้าที่ดูแลซึ่งทำอยู่นั้น
อุทาหรณ์ฎีกาที่ 847 / 2498 บุตรผู้เยาว์มีนิสัยชอบเล่นปืนมากเพียงแต่บิดาเก็บไว้บนหลังตู้
ซึ่งผู้เยาว์หยิบไม่ถึง
แล้วสั่ง ก ให้เก็บปืนไว้เฉยๆมิได้กำชับว่าอย่าให้บุตรผู้เยาว์เอาไปบุตรผู้เยาว์หลอกเอาปืนไปจาก ก
แล้วยิงบุตรโจทก์ตาย
เรียกไม่ได้ว่าบิดาใช้ความระมัดระวังตามสมควรแก่หน้าที่ดูแลตามมาตรา429 สิทธิไล่เบี้ยของบิดามารดาหรือผู้อนุบาลเมื่อบิดามารดาหรือผู้อนุบาลได้ใช้ค่าสินไหมทดแทนให้แก่บุคคลภายนอกไปแล้วก็ชอบที่จะได้ชดใช้จากผู้เยาว์หรือบุคคลวิกลจริตและไล่เบี้ยเอาได้จนครบจำนวนที่ได้ชดใช้ (มาตรา 431 และมาตรา 426 )ไม่ใช่เรียกได้ตามส่วนเท่าๆกันอย่างในระหว่างลูกหนี้ร่วมกันตามมาตรา 296
3.2 ความรับผิดของครูบาอาจารย์นายจ้างหรือบุคคลอื่นในการทำละเมิดของผู้ไร้ความสามารถ
บุคคลต้องรับผิด
มาตรา 430
ครูบาอาจารย์นายจ้างหรือบุคคลอื่นซึ่งรับดูแลบุคคลผู้ไร้ความสามารถอยู่เป็นนิจก็ดีชั่วคราวชั่วคราวก็ดีจำต้องรับผิดร่วมกับผู้ไร้ความสามารถในการละเมิดซึ่งเขาได้กระทำลงในระหว่างที่อยู่ในความดูแลของตนถ้าหากพิสูจน์ได้ว่าบุคคลนั้นๆมิได้ใช้ความระมัดระวังตามสมควร
(มาตรานี้กำหนดความรับผิดของผู้มีหน้าที่ดูแลผู้ไร้ความสามารถผลแห่งการละเมิดที่ผู้ไร้ความสามารถกับมาตรา 249 ความรับผิดชอบ)
อุทาหรณ์กรณีเกี่ยวกับความระมัดระวังตามสมควรแก่หน้าที่ดูแลที่ทำอยู่
อุทาหรณ์ 4.1315 / 2520 บิดาเคยใช้บุตรขับขี่รถจักรยานยนต์ไปซื้อของและทำเป็นธุระดังนี้นอกจากบิดาจะไม่ได้ใช้ความระมัดระวังตามสมควรแก่หน้าที่ดูแลซึ่งทำนั้นแล้วพี่ดากับสนับสนุนให้บุตรผู้เยาว์ขับขี่รถจักรยานยนต์อีกด้วยจึงต้องรับผิดร่วมกับบุตรตามมาตรา 429
สิทธิไล่เบี้ยของครูบาอาจารย์คือบุคคลอื่นซึ่งรับดูแลบุคคลผู้ไร้ความสามารถ
ฎีกาที่ 356 / 2511 เป็นฎีกาเดียวกับที่กล่าวมาเกี่ยวกับมาตรา 429
ในตอนเช้าครูประจำชั้นของเด็กผู้ทำละเมิดเห็นเด็กนักเรียนเอากระบอกพลุมาเล่นกันเกรงจะเกิดอันตรายให้เก็บไปทำลายและห้ามเด็กไม่ให้เล่นต่อไปแต่เด็กได้ใช้พลุยิงกันในเวลาหยุดพักกลางวันและนอกห้องเรียนถือว่าได้ใช้ความระมัดระวังตามสมควรแล้ว
เมื่อครูบาอาจารย์หรือบุคคลซึ่งรับดูแลบุคคลผู้ไร้ความสามารถได้ใช้ค่าสินไหมทดแทนให้แก่บุคคลก็ชอบที่จะได้ชดใช้จากบุคคลผู้ไร้ความสามารถและไล่เบี้ยเอาได้จนครบจำนวนที่ได้ชดใช้ภายนอกไปแล้ว (มาตรา 431 และมาตรา 426)เช่นเดียวกับกรณีตามมาตรา 429