Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

ดนตรีไทย - Coggle Diagram

- - - - เครื่องสาย
        
        ซอสามสาย ใหญ่กว่าซอด้วง ซออู้ กะโหลกขนาดใหญ่ คันชักอิสระ
        
        เครื่องตี
        
        ฆ้องวงใหญ่ สำคัญสุด ทำหน้าที่เดินทำนองหลัก ซึ่งเป็นแม่บทของเพลง คนจะเล่นดนตรีในวงปี่พาทย์ต้องเรียนทุกคน
        
        บัณเฑาะว์ กลองอินเดีย หัวท้ายใหญ่ตรงกลางคอดเชื่อกผูกลูกตุ้ม ใช้ข้อมือพลิกไปมา เพื่อให้ตุ้มกระทบหนังหน้ากลองทั้ง2ด้าน
        
        เครื่องเป่า
        
        ปี่ใน เป็นเครื่องเป่าที่มีลิ้น ปี่มีขนาดใหญ่ เสียงต่ำ ลำปี่เรียกว่าเลา เป็นตัวขยายเสียง
        
        เครื่องดีด
        
        พิณเพียะ ใช้กะโหลกติดกับหน้าอก ขยับเปิดปิดให้เกิดเสียง เล่นคล้ายกับพิณน้ำเต้าของภาคกลาง
    - - 1.วงบรรเลงพิณ
        
        มีคนบรรเลง 1คน ทำหน้าที่ดีด+ร้อง
        
        2.วงขับไม้
        
        มีคนบรรเลง 3 (ขับลำนำ+ซอสามสาย +ไกวบัณเฑาะว์ให้จังหวะ)
        
        3.วงปี่พาทย์
        
        ปี่พาทย์เครื่องหนัก 5ชิ้น
        
        ปี่ใน ฆ้องวงใหญ่ ตะโพน กลองทัด ฉิ่ง (ยังไม่มีระนาดเอก)
        
        ใช้ในงานพิธี การแสดงมหรสพ
        
        ปี่พาทย์เครื่องเบา5
        
        ปี่ กลองชาตรี ทับ(โทน) ฆ้องคู่ ฉิ่ง
        
        ใช้แสดงละครชาตรี
        
        4.วงมโหรีเครื่อง4 (วงบรรเลงพิณ+วงขับไม้)
        
        มีคนบรรเลง 4คน (ขับลำนำตีกรับ สีซอ ดีดพิณ ตีทับคุมจังหวะ)
    - - พระธรรมราชาที่1 ไตรภูมิพระร่วง
        
        พ่อขุนราม จากศิลาจารึกว่า เสียงพาทย์ เสียงพิณ
    - - เทพทอง ใช้ประกอบละครมีวงดนตรีรับ ส่ง จึงเรียกว่า เพลงสุโขทัย
        
        เพลงขับไม้บัณเฑาว์ เป็นวงดนตรีในราชสำนัก ใช้สำหรับราชพิธี
- - - - จะเข้(ดีด) ซอด้วง ซออู้(สี) ระนาดเอก(ตี) ขลุ่ย
    - - 1วงเครื่องสาย (สี)
        
        เป็นครั้งแรก มีจะเข้(ดีด)+ซอ(สี)
        
        2วงมโหรีเครื่อง6
        
        มาจากมโหรีเครื่อง4 +ขลุ่ย +รำมะนา (จะเข้แทนกระจับปี่)
        
        3วงปี่พาทย์เครื่อง5อย่างหนัก
        
        เพิ่มระนาดเข้าไป ใข้การแสดง ประกอบพิธีกรรมต่างๆ
    - - 1.เพลงร้องมโหรี
        
        2.เพลงปี่พาทย์ ประกอบโขน ละคร พิธีการ
        
        3.เพลงภาษา
    - - ไตรโลกนาถ ออกกฎไม่ให้เล่นเครื่องดนตรีในเขตพระราชฐาน
- - - - วงปีพาทย์เครื่อง5หนัก (เพิ่มกลองทัดเพิ่มอีก1เป็น2ลูก ตัวผู้เสียงสูง ตัวเมียเสียงต่ำ)
        
        วงมโหรี(เพิ่มระนาดเอก1ราง
    - - ยุดทองดนตรี ร.2โปรดซอสามสายส่วนพระองค์ชื่อซอสายฟ้าฟาด
        
        พระราชนิพนธ์เพลงไทยคือ เพลงบุหรันลอยเลื่อน
        
        วงปี่พาทย์เสภา ครั้งแรก +ใช้กลอง2หน้าให้จังหวะ(ดัดแปลงจากเปิงมางของมอญ)
        
        วงมโหรี(เพิ่มฆ้องวง1วง)
    - - วงปี่พาทย์เครื่องคู่(ระนาดทุ้มคู่ระนาดเอก ฆ้องวงเล็กคู่ฆ้องวงใหญ่)
        
        เกิดเพลง3ชั้น (การนำเพลง2จังหวะมาแต่งยืดจังหวะให้ช้าลง)
    - - วงปี่พาทย์เครื่องใหญ่(ประดิษฐ์ระนาดเอกเหล็ก และระนาดทุ้มเหล็ก )
        
        วงมโหรีเครื่องใหญ่(+ระนาดเอกเหล็ก+ระนาดทุ้มเหล็ก+ซอด้วง+ซออู้ ของเครื่องสาย)
        
        เครื่องสายปี่ชวา(เครื่องสาย+กลองแขก)
        
        เกิดเพลงเถา (นำอัตราจังหวะทั้งหมดในยุดก่อนมาบรรเลงรวมกันโดยสลับกับขับร้องในเพลงเดียวกัน นิยมมากในปัจจุบัน
    - - วงปี่พาทย์ดึกดำบรรพ์ ใช้สำหรับบรรเลงละครดึกดำบรรพ์ที่ได้แนวคิดจากละครอุปรากร โดยนริศรานุวัติติวุงศ์และวงค์วิวัฒน์
        
        เกิดวงปี่พาทย์ไม้นวม (เปลี่ยนวงปี่พาทย์ไม้แข็งโดยใช้ขลุ่ยแทนปี่ใน ใช้กลองแขกแทนกลองทัดและตะโพน เพิ่มซออู้1คัน)
    - - นำอังกะลุงของชวาหรืออินโดนีเซีย มาเผยแพร่ครั้งแรก ปรับปรุงเสียงจากเดิม5เป็น7เสียง และวิธีการเล่นโดยเขย่าคนละ2เสียง
        
        เกิดวงเครื่องสายผสม( นำเครื่องดนตรีต่างชาติเข้ามาผสมในวงเครื่องสายเช่น ขิมของจีน ออร์แกนฝรั่ง)
        
        ปรับปรุงวงปี่พาทย์มอญ นิยมใช้บรรเลงงานศพจนบัดนี้
    - - หลังเปลี่ยนการปกครอง รัฐบาลรัฐนิยม ห้ามบรรเลงดนตรีไทย
        
        แต่งเพลง3เพลง เพลงโหมโรงคลื่นกระทบฝรั่ง3ชั้น เพลงเขมรลออองค์ เพลงราตรีประดับดาว
    - - สภาวะมึดมนเพราะรัฐบาลไม่ส่งเสริม
        
        เกิดเพลงไทยสากล (เปลี่ยนจังหวะให้กระชับแบบฝรั่ง)
    - - เพลงไทยดำเนินคอย แสดงถึงพระราชกรณียกิจของพระองค์