Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

ความดันโลหิตสูงในระยะตั้งครรภ์ (Pregnancy Induced Hypertension: PIH),…

- - - - 2.1 ระยะเตือน (premonitory stage)
      - 2.2 ระยะเกร็ง (tonic stage)
      - 2.3 ระยะชัก (clonic stage)
      - 2.4 ระยะไม่รู้สึกตัว (coma stage)
- - - - 2.1.1 ภาวะ mild pre - eclampsia รุนแรงขึ้น
      - 2.1.2 สังเกตการดิ้นของทารกในครรภ์วันละ 3 ครั้ง ในขณะที่นอนตะแคงซ้าย
      - 2.1.3 นอนพักในท่านอนตะแคง เพื่อลดการกดทับเส้นเลือด inferior vena Cava ทำให้เลือดไหลเวียนทั่วร่างกายและเลือดไปเลี้ยงที่รกมากขึ้น
      - 2.1.4 ควรชั่งน้ำหนักทุกวัน ถ้าน้ำหนักเพิ่มขึ้น 1.4 กิโลกรัม ภายใน 24 ชั่วโมง หรือ1.8 กิโลกรัม ภายใน 3 วัน ควรไปตรวจเพื่อรับการรักษาในโรงพยาบาลทันที ไม่ต้องรอวันนัด
      - 2.1.5 แนะนำการรับประทานอาหาร โดยควบคุมอาหรเค็มให้อยู่ในระดับเค็มปานกลาง(moderate salt diet โดยควบคุมไม่ให้เกิน 6 กรัม/วัน และรับประทานอาหารโปรตีนมากขึ้นประมาณ 80-100 กรัม/วัน
      - 2.1.6 สังเกตการหดรัดตัวของมดลูก ถ้ามดลูกหดรัดตัว 3 ครั้งใน 10 นาทีและแต่ละครั้งหดรัดตัวนานประมาณ 30 วินาที แสดงถึงอาการของการคลอดก่อนกำหนด ควรรักษาที่โรงพยาบาล
    - - 2.2.1 การนอนพักในท่นอนตะแคงซ้าย ลดการกดทับเส้นเลือด inferior vena cava และเพิ่มปริมาณเลือดที่ไปเลี้ยงไต
      - 2.2.2 ควบคุมอาหารเค็ม โดยได้รับเกลือไม่เกิน 6 กรัม/วัน และโปรตีนได้รับประมาณ 80-100 กรัม/
      - 2.2.3 ตรวจสอบสภาพของทารกในครรภ์โดยการนับเด็กดิ้น การทำ non stress test และการทำ ultrasound เพื่อประเมินการเจริญเติบโตของทารกในครรภ์ทุก 3-4 สัปดาห์
      - 2.2.4 ให้ยาสเตียรอยด์ (glucocorticoid) เพื่อส่งเสริมความสมบูรณ์ของปอด
      - 2.2.5 ถ้าพบว่าหญิงตั้งครรภ์มีอาการดีขึ้น ไม่พบโปรตีนในปัสสาวะ ความดันโลหิตลดลง ให้หญิงตั้งครรภ์กลับบ้าน และพักผ่อนอย่างเต็มที่
  - - - 3.3.1 แมกนีเซียมซัลเฟต (MgSO4)
      - 3.3.2 ยาลดความดันโลหิต
      - 3.3.3 ยานอนหลับ (diazepam หรือ valium)
      - 3.3.4 ยาขับปัสสาวะกลุ่ม furosemide เช่น lasix
      - 3.3.5 Retained foley's catheter เพื่อประเมินการทำงานของไต
      - 3.3.6 หญิงตั้งครรภ์ควรได้รับ Iactated ringer's solution ประมาณ 75-125 มล./ชม.
- - - - วัตถุประสงค์
        
        หญิงตั้งครรภ์ไม่เกิดภาวะช็อค
      - เกณฑ์การประเมิน
        
        Hct ปกติ (33%-40%)
        
        บวมไม่เกิน 2+
        
        บัสสาวะออกมากกว่า 30 มล./ชั่วโมงหรือมากกว่า 700 มล ./24 ชั่วโมง
        
        โปรตีนในปัสสาวะไม่เกิน 2+
        
        ความถ่วงจำเพาะของปัสสาวะน้อยกว่า 1.040
        
        ความดันโลหิต systolic blood pressure เพิ่มน้อยกว่า 30 มม.ปรอท และ diastolic blood pressure เพิ่มน้อยกว่า 5 มม.ปรอท
        
        Lung sound clear
      - กิจกรรมการพยาบาล
        
        ชั่งน้ำหนักทุกวันกรณีที่มีอาการรุนแรง หรือชั่งทุกสัปดาห์ โดยปกติน้ำหนักมารดาไม่ควรเกิน 1.5 กิโลกรัมต่อเดือนในไตรมาสที่สอง และ 0.5 กิโลกรัมต่อสับดาห์ในไตรมาสที่สาม ถ้าน้ำหนักมารดาเพิ่มมากขึ้น หมายถึง สภาพการมีน้ำเคลื่อนออกจากเส้นเลือดเข้าสู่ช่องว่างระหว่างเซลล์
        
        ประเมินความรุนแรงของอาการบวม โดยปกติอาการบวมมีตั้งแต่ +1 ถึง +2 ซึ่งหมายถึง บวมเล็กน้อย แต่ถ้าบวมมากจะบวม +3 ถึง + 4 อาการบวมต้องไม่พบหลังจากที่มารดาได้นอนพักแล้ว อย่างน้อย 12 ชั่วโมง
        
        บันทึกอาการและอาการแสดงของอาการบวมกำเริบมากขึ้น ได้แก่ อาการเจ็บปวดบริเวณชายโครงขวา อาการทางสมอง และอาการคลื่นไส้อาเจียน
        
        ส่งเสริมให้รับประทานอาหารโปรตีนสูง และอาหารที่มีแคลอรี่สูง เนื่องจากการได้รับอาหารอย่างเพียงพอจะช่วยลดภาวะปริมาณสารน้ำในร่างกายต่ำ (hypovolemia) และภาวะเนื้อเยื่อกำซาบลดลงได้
        
        บันทึกน้ำเข้า-ออกจากร่างกาย สังเกตสีปัสสาวะ และค่าความถ่วงจำเพาะของปัสสาวะเนื่องจากปริมาณปัสสาวะที่ออกน้อย และค่าความถ่วงจำเพาะต่ำ (ต่ำกว่า 1.040) บ่งบอกถึงภาวะปริมาณน้ำในร่างกายต่ำอย่างรุนแรง ซึ่งไตอาจได้รับอันตรายได้ มีความจำเป็นต้องได้รับยาแมกนีเซียมซัลเฟต จะช่วยให้ปัสสาวะออกดีขึ้น
        
        ประเมินเสียงปอดและอัตราการหายใจ ถ้าพบว่าหายใจลำบากและพบเสียงน้ำในปอดแสดงว่ามีภาวะปอดบวมน้ำ (pulmonary edema) ต้องได้รับการช่วยเหลือในการแก้ปัญหา
        
        บันทึกความดันโลหิตและชีพจร เนื่องจากหญิงตั้งครรภ์มักพบหัวใจห้องล่างซ้ายมีขนาดโตเกินไป ปริมาณพลาสมามากเกิน ประกอบกับการมีเส้นเลือดยึดขยายออก ทำให้แรงต้านจากเส้นเลือดส่วนปลายลดลง ดังนั้น อาการความดันโลหิตสูงจะพบในไตรมาสที่สอง การบันทึกความดันโลหิตและชีพจรจึงมีความสำคัญในากรติดตามความรุนแรงของโรค
        
        ส่งเสริมให้มารดาได้นอนพักผ่อนอย่างเต็มที่ในท่านอนตะแคง เพื่อเพิ่มการไหลกลับของปริมาณเลือดที่เข้าสู่หัวใจ ทำให้เพิ่มปริมาณเลือดที่ออกจากหัวใจ ทำให้การกำซาบของเนื้อเยื่อในรกดีขึ้น
        
        ดูแลให้ได้รับยาลดความดันโลหิต ส่วนใหญ่มักให้ยา apresoline จะควบคุมให้ diastolic pressure อยู่ในช่วง 90-110 มม.ปรอท เนื่องจากยา apresoline มีฤทธิ์ในการช่วยให้เส้นเลือดขยาย ดังนั้น จึงทำให้เลือดไปเลี้ยงสมอง ไต มดลูก และรกมากขึ้น ในการได้รับยาควรบันทึกความดันโลหิด และผลข้างเคียงของยา ได้แก่ ภาวะหัวใจเต้นเร็ว ปวดศีรษะ คลื่นไส้ อาเจียน และมือสั่น
  - - - วัตถุประสงค์
        
        ทารกไม่มีภาวะขาดออกซิเจน
      - เกณฑ์การประเมิน
        
        เสียงหัวใจทารกเต้นสม่ำเสมอ 120-160 ครั้ง/ นาที หรือไม่พบว่า หัวใจทารกเต้นช้าลง
        
        ผลการตรวจ NST ไม่พบภาวะ late decelerations
        
        คลอดเมื่ออายุครรภ์ครบกำหนด
        
        คะแนน APGAR หลังคลอดปกติ
      - กิจกรรมการพยาบาล
        
        สอนมารดาประเมินสภาพเด็กดิ้น ทั้งนี้เนื่องจากถ้าปริมาณเลือดเลี้ยงรกน้อยลง จะทำให้การแลกเปลี่ยนก๊าซและอาหารลดลง เสี่ยงต่อการเกิดภาวะรกลอกตัวก่อนกำหนด และทำให้ทารกเสียชีวิตในครรภ์ได้ โดยถ้าประเมินพบว่า ทารกดิ้นน้อยลงแสดงถึงสัญญาณการกำชาบของเนื้อเยื่อบริเวณ
        มดลูกและรกลดลง
        
        ประเมินอาการและอาการแสดงของรกลอกตัวก่อนกำหนด ได้แก่ เลือดออก ปวดท้อง และทารกดิ้นน้อยลง การทบทวนความจำของมารดาช่วยให้มารดาเอาใจใส่และดูแลตนเองอย่างถูกต้อง ทำให้การประคับประคองการตั้งครรภ์ดำเนินต่อไปได้สำเร็จ
        
        ประเมินการเจริญเติบใตของทารกในครรภ์ โดยดูความสูงของยอดมดลูก โดยถ้าพบว่าขนาดความสูงของยอดมดลูกได้สัดส่วนกับอายุครรภ์ แสดงถึงการเจริญเติบโตของทารกเป็นไปตามปกติ นั่นหมายถึงการกำชาบของเนื้อเยื่อบริเวณมดลูกและรกปติดี แต่ถ้าความสูงของยอดมดลูกน้อยกว่าอายุ
        ครรภ์ แสดงว่าการกำซาบของเนื้อเยื่อบริเวณดังกล่าวไม่ดี
        
        ดูแลให้ได้รับยา MgS04 และยานอนหลับตามแผนการรักษา เนื่องจากยาดังกล่าวทำให้ทารกดิ้นน้อยลง ทำให้การไหลเวียนของเลือดในรกดีขึ้น
        
        ติดตามฟังเสียงหัวใจของทารกในครรภ์อย่างสม่ำเสมอ เพื่อประเมินสภาพ fetal well- being และถ้าพบว่าเสียงหัวใจของทารกในครรภ์ไม่เพิ่มขึ้น บ่งบอกถึงการตอบสนองต่อภาวะขาดออกซิเจน การคลอดก่อนกำหนด และรกลอกตัวก่อนกำหนด
        
        ช่วยตรวจพิเศษ เพื่อประเมินการกำซาบของเนื้อเยื่อมดลูกและรก ได้แก่ การตอบสนองของทารกต่อการทำ NST, CST และการประเมินความสมบูรณ์ของปอดทรก โดยการหาสาร surfactant ในปอด (L/S ratio)
- - - - PIH Severe Preeclampsia c
        pre-term labour (latent phase)
    - - ภาวะ HELLP syndrome
      - ป้องกันการชัก
      - เฝ้าคลอดตามแผนการรักษาเนื่องจาก GA < 37 wks (pre term labor)
    - - ข้อวินิจฉัยทางการพยาบาลที่ 1
        
        เสี่ยงต่อภาวะชักเนื่องความดันโลหิตสูงจากการตั้งครรภ์
        
        วัตถุประสงค์
        
        ผู้ป่วยไม่เกิดภาวะชัก
        
        เกณฑ์การประเมิน
        
        1.สัญญาณชีพปกติ
        
        1.1. BT 36.5 - 37.4 องศา
        
        1.2. P: 60 - 100 bpm
        
        1.3. RR: 16 - 24 bpm
        
        1.4. BP <140/90 mmHg
        
        2.ไม่มีภาวะชัก
        
        3.ไม่มีการตื่นตัวของระบบประสาท
        
        กิจกรรมการพยาบาล
        
        ประเมินอาการสู่ภาวะชัก ได้แก่ อาการปวดศีรษะ ตาพร่ามัว เห็นภาพไม่ชัด อาการปวด บริเวณใต้ลิ้นปี่หรืออาการเจ็บชายโครงขวา ปฏิกิริยาสะท้อน (Deep tendon reflex) เร็วเกินไป (เกรด 3+ขึ้นไป) หรือมีอาการกระตุกของกล้ามเนื้อข้อเท้า (Ankle clonus)
        
        จัดสิ่งแวดล้อมให้เงียบสงบ เตรียมอุปกรณ์การช่วยเหลือได้ทันทีที่มีอาการซัก ได้แก่ ยา MgS04, Calcium gluconate, Valium, ออกซิเจน ไม้กดลิ้น เครื่อง Suction และเตรียมทีมช่วยฟื้นคืนชีพให้พร้อม
        
        ดูแลให้สตรีตั้งครรภ์นอนพักในท่านอนตะแคงซ้าย ทำกิจกรรมต่าง ๆ บนเตียงเท่านั้น
        
        ดูแลให้ได้รับยาตามแผนการรักษา ในการรักษา Severe Preeclampsia แพทย์จะพิจารณาให้MgS04 ในการป้องกันการชักโดยระดับ MgS04 ที่อยู่ในกระแสเลือดเพื่อป้องกันกันการชักคือ 4.8-8.4 mg/d( พยาบาลควรดูแลให้การพยาบาล ดังนี้
        
        4.1 ประเมินปฏิกิริยาสะท้อน (Deep tendon reflex) ควรยังมีอยู่ (ค่าปกติคือ 2+)
        
        4.2 อัตราการหายใจควรมากกว่า 12 ครั้ง/นาที
        
        4.3. ตรวจและบันทึกการได้รับน้ำและปริมาณปัสสาวะร่วมกับการติดตามผลการตรวจทางห้องปฏิบัติการโดยเฉพาะปัสสาวะ ตรวจสอบปริมาณน้ำปัสสาวะทุกชั่วโมง ควรมีปัสสาวะออกอย่างน้อย ชั่วโมงละ 30 มล. หรือตลอด 4 ชั่วโมง ปัสสาวะควรออกมากกว่า 100 มล.
        
        4.4 ฟังเสียงปอดทุก 2 ชั่วโมง เพื่อประเมินภาวะปอดบวมน้ำ (Pulmonary edema)
        
        4.5 ดูแลให้ออกซิเจน 8-12 ลิตร/นาที เพื่อให้ออกซิเจนไปเลี้ยงอวัยวะต่าง ๆ ในร่างกายมากขึ้น และเพิ่มประสิทธิภาพการทำงานของรก
        
        4.6 จัดเตรียมยา 10% calcium gluconate ซึ่งเป็น antidote โดยแพทย์มักสั่งให้ 10 ml ทางหลอดเลือดดำใน 5-10 นาที กรณีที่มีการกดการหายใจหรือหัวใจหยุดเต้นเท่านั้น
        
        4.7 ในระยะหลังคลอดยังคงประเมินอาการน าสู่ภาวะชักอย่างต่อเนื่อง และระยะหลังคลอดที่ ยังคงให้ยา MgS04 ต่อยังคงต้องประเมิน และ เฝ้าระวังภาวะตกเลือดหลังคลอดจากมดลูกหดรัดตัวไม่ดีร่วมด้วย
      - ข้อวินิจฉัยทางการพยาบาลที่ 2
        
        ทารกมีโอกาสได้รับออกซิเจนไม่เพียงพอเนื่องจากโลหิตไปเลี้ยงมดลูกและรกน้อยลง
        
        วัตถุประสงค์
        
        ทารกได้รับออกซิเจนเพียงพอ
        
        เกณฑ์การประเมิน
        
        FHS: 110 - 160 bpm
        
        2.Qiuckening : 10 time/2hr
        
        กิจกรรมการพยาบาล
        
        1.ประเมินอาการและอาการแสดงของภาวะทารกขาดออกซิเจน
        
        2.จัดให้ผู้ป่วยนอนตะแคงซ้ายเพื่อส่งเสริมการไหลเวียนของโลหิตไปยังมดลูก และแนะนำให้ผู้ป่วยสังเกตและบันทึกการดิ้นของทารก
        
        ให้ออกซิเจนตามแผนการรักษาของแพทย์ Cannular / Mask ครอบเพื่อเพิ่มออกซิเจนไปยังทารกและฟังและบันทึกเสียงหัวใจของทารกเพื่อประเมินสภาวะทารกในครรภ์ ถ้ามากกว่า 160 bpm หรือน้อยกว่า 120 bpm หรืออัตราการเต้นไม่สม่ำเสมอ ควรรายงานแพทย์ทันที