Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
ความรับผิดกระทำละเมิดในการกระทำของผู้อื่น - Coggle Diagram
ความรับผิดกระทำละเมิดในการกระทำของผู้อื่น
1.ความรับผิดของนายจ้างในผลแห่งการละเมิดของลูกจ้างในทางการที่จ้าง
1.1 ความรับผิดของนายจ้าง
ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 425 วางหลักว่า “นายจ้างต้องร่วมกันรับผิดกับลูกจ้างในผลแห่งละเมิด ซึ่งลูกจ้างได้กระทำไปในทางการที่จ้างนั้น”
นายจ้างคือผู้มีอำนาจบังคับบัญชาให้ลูกจ้างทำงานให้ตนขณะเดียวกันก็มีหน้าที่จ่ายสินจ้างตลอดเวลาที่จ้างทำงานให้สรุปง่ายๆในการวินิจฉัยว่าเป็นนายจ้างหรือไม่ก็ดูที่อำนาจการบังคับบัญชาควบคุมการทำงานอยู่กับใครแล้วก็ใครเป็นคนจ่ายสินจ้าง คนนั้นเป็นนายจ้างกรณีนายจ้างร่วมกิจการกับบุคคลอื่นปัญหากับบุคคลอื่นที่ร่วมกิจการด้วยว่าจะต้องรับผิดในผลละเมิดที่ถูกจ้างได้กระทำไปในทางการที่จ้างนั้นหรือไม่ส่วนมากจะเป็นเรื่องเอารถไปวิ่งร่วมกับเจ้าของสัมปทาน กิจการร่วมกัน หรือกิจการร่วมค้าคือห้างหุ้นส่วนสามัญที่ไม่จดทะเบียนเมื่อเป็นหุ้นส่วนกัน ทำกิจการร่วมกันและผลประโยชน์แบ่งกำไรกันเท่ากับลูกจ้างทำแทนหุ้นส่วนอีกคนด้วยเขามีอำนาจบังคับบัญชา ส่วนจะสั่งได้แค่ไหนเป็นอีกเรื่องหนึ่ง
1.2 ลูกจ้างทำละเมิดในทางการที่จ้าง
มาตรา ๕๗๕ " อันว่าจ้างแรงงานนั้นคือสัญญาซึ่งบุคคลหนึ่ง เรียกว่าลูกจ้างตกลงจะทำงานให้แก่อีกบุคคลหนึ่งเรียกว่านายจ้าง และนายจ้างตกลงจะให้สินจ้างตลอดเวลาที่ทำงานให้ “
กรณีลูกจ้างให้คนอื่นทำแทนโดยหลักอำนาจการบังคับบัญชาของนายจ้างและการจ่ายสินจ้างแล้วก็จะเห็นได้ว่าคนอื่นที่มาทำแทนนั้นไม่ใช่ลูกจ้าง เพราะไม่มีการจ่ายสินจ้างให้บุคคลนั้น นายจ้างปฏิเสธได้ว่าคนทำแทนนั้นไม่ใช่ลูกจ้างแต่นายจ้างก็ต้องรับผิดในผลละเมิดที่เกิดขึ้นโดยคนทำแทนเพราะถือว่าลูกจ้างที่ไปวานให้คนอื่นมาทำแทนหรือยินยอมให้บุคคลอื่นมาทำแทนไม่ควบคุมดูแลคนที่มาทำแทนให้ดีถือว่าประมาทเลินเล่อไม่ควบคุมดูแลบุคคลอื่นที่มาทำแทนไม่ใช่รับผิดจากการที่บุคคลภายนอกทำละเมิด
1.3 สิทธิไล่เบี้ย
ความรับผิดของผู้ว่าจ้างตามมาตรานี้ไม่ใช่ความรับผิดเพื่อการละเมิดของบุคคลอื่นดังลูกจ้างกับตัวแทนแต่ตามมาตรานี้เป็นเรื่องที่ผู้ว่าจ้างต้องรับผิดเพราะเป็นผู้ละเมิดเสียเองส่วนผู้รับจ้างจะต้องรับผิดด้วยหรือไม่ก็อยู่ที่ว่าการกระทำของผู้รับจ้างเป็นละเมิดหรือไม่หากเป็นละเมิดก็อาจต้องร่วมรับผิดหรือต่างคนต่างรับผิด
หากต้องร่วมรับผิดแล้วก็อาจมีการ ไล่เบี้ยได้ตามมาตรา ๒๒๕, ๒๕๖,๔๓๒
จ้างทำโครงสร้างป้ายโฆษณาแต่เลือกผู้รับจ้างไม่ดีผู้รับจ้างสร้างโดยประมาทเลินเล่อโครงสร้างที่กำลังก่อสร้างพังลงมาทำความเสียหายแก่บุคคลอื่นหากผู้ว่าจ้างกับผู้รับจ้างร่วมกันทำละเมิดผู้ว่าจ้างก็ไล่เบี้ยจากผู้รับจ้างได้ตามมาตรา ๔๓๒, ๒๕๖
1.4 ตัวการรับผิดในการกระทำละเมิดของตัวแทน
ตัวการต้องรับผิดชอบกับตัวแทนในผลละเมิดซึ่งตัวแทนได้กระทำไปภายในขอบอำนาจแห่งฐานะตัวแทน (ป.พ.พ.ม. 429)
3.ความรับผิดของบิดามารดาหรือผู้อนุบาลในการกระทำละเมิดของผู้เยาว์หรือบุคคลวิกลจริตและความรับผิดของครูบาอาจารย์ นายจ้าง หรือบุคคลอื่นในการกระทำละเมิดของผู้ไร้ความสามารถ
3.1 ความรับผิดของบิดามารดาหรือผู้อนุบาลในการทำละเมิดของคนไร้ความสามารถ
ความรับผิดของบิดา มารดา และผู้อนุบาล
ㆍมาตรา ๔๒๕ "บุคคลใดแม้ไร้ความสามารถเพราะเหตุเป็นผู้เยาว์หรือวิกลจริตก็ยังต้องรับผิดในผลที่ตนทำละเมิดบิดามารคาหรือผู้อนุบาลของบุคคลเช่นว่านี้ย่อมต้องรับผิดร่วมกับเขาด้วยเว้นแต่จะพิสูจน์ได้ว่าตนได้ใช้ความระมัดระวังตามสมควรแก่หน้าที่ดูแลซึ่งทำอยู่นั้น"
·มาตรานี้ยืนยันว่าคนที่ไร้ความสามารถไม่ว่าจะเป็นผู้เยาว์หรือวิกลจริตก็ต้องรับผิดในผลละเมิดที่ตนได้ก่อให้เกิดขึ้นเรื่องความสามารถของผู้ไร้ความสามารถเพราะเป็นผู้เยาว์หรือวิกลจริตตามกฎหมายมืเฉพาะเรื่องการทำนิติกรรมกล่าวคือผู้ไร้ความสามารถมีแต่ถูกจำกัดในการใช้สิทธิโดยลำพังจึงไม่อาจต้องรับผิดในการแสดงเจตนาทำนิติกรรมแต่ในทางละเมิดเป็นการกระทำที่ไม่มีสิทธิผู้ไร้ความสามารถจึงต้องรับผิดในทางละเมิดเช่นเดียวกับบุคคลธรรมดา
ㆍผู้เยาว์หรือผู้วิกลจริตเป็นผู้ทำละเมิดก็ต้องรับผิดชดใช้ค่าสินไหมทคแทน
ตามมาตรา๔๒๐ส่วนบิดามารคาหรือผู้อนุบาลต้องร่วมรับผิดด้วยตามมาตรา ๔๒๙ นี้
ㆍผู้เสียหายจะเลือกฟ้องบิดามารคาหรือผู้อนุบาลให้รับผิดโดยเฉพาะโดยไม่
ต้องฟ้องผู้ไร้ความสามารถซึ่งเป็นผู้ทำละเมิดด้วย(ฎ๕๓๔/๒๕๑๗)หรือจะฟ้องให้ร่วมรับผิดกับผู้ไร้ความสามารถด้วยก็ได้
บิดามารดารับผิดหน้าที่ควบคุมดูแลและให้การศึกษาแก่บุตรผู้ยาวัตามมาตรา๑๕๖๔อำนาจปกครองตามมาตรา ๑๕๖๖ ๑๕๖๓
ㆍ ฏ.๕๕๔๕/๒๕๔๖ บิดามารคาที่ชอบโดยกฎหมายเท่านั้นที่จะต้องร่วมรับ
ผิดในผลที่ผู้ยาว์ทำละเมิด รวมถึงผู้รับบุตรบุญธรรมด้วย
3.2 ความรับผิดของครูบาอาจารย์ นายจ้าง หรือบุคคลอื่นในการทำละเมิดของผู้ไร้ความสามารถ
ความรับผิดของผู้ดูแล
ㆍ มาตรา ๔๓๐ "ครูบาอาจารย์นายจ้าง หรือบุคคลอื่นซึ่งรับดูแลบุคคลผู้ไร้ความสามารถอยู่เป็นนิตย์กี้ดี ชั่วครั้งชั่วคราวก็ดี จำต้องรับผิดร่วมกับผู้ไร้ความสามารถในการละเมิดซึ่งเขาได้กระทำลงในระหว่างที่อยู่ในความดูแลของตน ถ้าหากพิสูจน์ได้ว่าบุคคลนั้นๆ มิได้ใช้ความระมัดระวังตามสมควร“
ความสำคัญของผู้รับผิดตามมาตรานี้อยู่ที่การเป็นผู้รับดูแลบุคคลไร้ความสามารถ ไม่ว่าจะรับดูแลอยู่เป็นประจำหรือชั่วครั้งชั่วคราว โดยไม่คำนึงถึงว่าการรับดูนั้นมีสินจ้างหรือไม่ การรับดูแลตามมาตรานี้มี ๓ ลักษณะ คือ
๑. รับดูแลโดยกฎหมายบังคับ
เช่น สถานพินิจและคุ้มครองเด็กและเยาวชน ซึ่งเยาวชนถูกจับกล่าวหาว่าไปกระทำผิคแล้วนำตัวไปควบคุมดูแลหรือพนักงานสอบสวนควบคุมผู้เยาว์ซึ่งถูกกล่าวหาว่ากระทำผิดหรือกรณีที่ผู้ปกครองที่ศาลมีคำสั่งตั้งให้เป็นตามบรรพ ๕ กรณีนี้กฎหมายให้อำนาจควบคุมดูแลคนไร้ความสามารถ
๒.รับดูแลโดยสัญญา
พี่เลี้ยง สถานรับเลี้ยงเด็ก ครู อาจารย์ ผู้รับดูแลโดยสัญญาจ้าง
๓. รับดูแลโดยข้อเท็จจริง
ㆍบิดาที่มิชอบด้วยกฎหมายให้การอุปการะเลี้ยงดูบุตรที่เกิดนอกสมรสตามหน้าที่ทางศีลธรรม
ㆍความผูกพันทางสายเลือด ปู่ย่าตายาย ลุงป้าน้าอาที่รับเลี้ยงผู้เยาว์
ㆍรับเค็กหลงทางมาเลี้ยงดูให้มาอาศัยเพื่อตามหาพ่อแม่
ㆍการรับดูแลโดยข้อเท็จจริงนี้ หมายถึง ดูแลในความเป็นอยู่ ข้อสำคัญการทำละเมิดต้องเกิดขึ้นในขณะอยู่ในความดูแลของบุคคลนั้น
2.ความรับผิดของผู้ว่าจ้างทำของ
2.1 ความรับผิดของผู้ว่าจ้างทำของไม่เป็นความรับผิดในการกระทำของบุคคลอื่น
มาตรา ๔๒๘ ผู้ว่าจ้างของไม่ต้องรับผิดเพื่อความเสียหาย อันผู้รับจ้างได้ก่อให้เกิดขึ้นแก่บุคคลภายนอกในระหว่างการทำงานที่ว่าจ้าง เพราะผู้ว่าจ้างไม่มีอำนาจบังคับบัญชา
๑.รับผิดเพราะการงานที่สั่งให้ทำ
เช่น สั่งให้ขุดดินของคนอื่นมากมในที่ดินของตน หรือจ้างสร้างบ้านรุกล้ำที่ดินของบุคคลอื่นในการก่อสร้างอาคาร ผู้ว่าจ้างเป็นผู้ควบคุมอาคาร เมื่อเกิดความเสียหายแก่บุคคลอื่น ถือว่าผู้ว่าจ้างเป็นผู้ผิดในส่วนการงานที่สั่งให้ทำผู้ว่าร้างต้องรับผิด
๒.รับผิดเพราะคำสั่งที่ตนให้ไว้
เช่น สั่งให้คนขับรถแท็กซี่ขับด้วยความเร็วสูงเพื่อให้ทันเครื่องบิน ทำให้รถแท็กซี่เสียหลักชนบุคคลอื่นกำสั่งนี้ไม่ใช่คำสั่งบังคับบัญชาแบบลูกจ้างหรือคำสั่งตามสัญญาแบบตัวแทน แต่เป็นคำสั่งแบบแนะนำ ชี้แนะ
๓.รับผิดเพราะการเลือกหาผู้รับจ้าง
เช่น การจ้างคนไม่ดี หรือไม่มีความสามารถ จ้างเขาสร้างอาคารสูงๆ ทั้งๆ ที่ผู้รับจ้างก่อสร้างได้เฉพาะห้องแถวธรรมดาเพียงชั้นสองชั้น แต่ไปจ้างให้เขาสร้างคอน โดมิเนียมสูง ๒๐-๓๐ ชั้น ถือว่าผู้ว่าจ้างมีส่วนผิดในการเลือกหาผู้รับจ้าง
ㆍข้อยกเว้น ๓ กรณีที่กำหนดให้ผู้ว่าจ้างต้องรับผิด หากไม่เข้าข้อยกเว้น ผู้เสียหายมีหน้าที่นำสืบให้ได้ความว่าผู้ว่าจ้างเป็นผู้ผิดตามมาตรา ๔๒๘ (ฎ.๑๖๒/๒๕๔๔)
ㆍตามมาตรานี้เป็นเรื่องผู้ว่าจ้างต้องรับผิดขณะเป็นผู้ทำละเมิดเอง ไม่ใช่ให้รับผิดร่วมกับผู้รับจ้าง แต่ถ้าผู้รับจ้างทำละเมิดด้วยก็อาจเป็นความผิดร่วมกัน หรือต่างทำละเมิดแล้วแต่กรณีตามมาตรา ๔๓๒
2.2 หลักความรับผิดของผู้ว่าจ้างทำของ
ข้อยกเว้น
เว้นแต่ผู้ว่าจ้างจะเป็นผู้ผิดในส่วนการงานที่สั่งให้ทำ หรือในคำสั่งที่ตนให้ไว้ หรือในการเลือกหาผู้รับจ้าง"
หลัก
"ผู้ว่าจ้างทำของไม่ต้องรับผิดเพื่อความเสียหายอันผู้รับจ้าง ได้ก่อให้เกิดขึ้นแก่บุคคลภายนอกในระหว่างการทำการงานที่ว่าจ้าง