Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
Placenta previa, 8AD43E34-5C0C-4810-A275-9C469761016D, อ้งอิง
นงลักษณ์…
Placenta previa
-
แบ่งได้ 4 ชนิด
- low lying placenta หรือ placenta previa type I
ขอบรกอยู่เหนือปากมดลูกด้านใน หมายถึง รกที่ฝังตัวบริเวณ lower uterine segment ซึ่งขอบของรกยังมาไม่ถึง Internal os แต่อยู่ใก้ลชิดมาก
- marginal placenta previa หรือ placenta previa type II
-
- partial placenta previa หรือ placenta previa type III
-
- total placenta previa หรือ placenta previa type IV
-
พยาธิสภาพ
1.การไหลเวียนของเลือดไปเลี้ยงที่มดลูกส่วนล่างจะมีน้อยกว่าบริเวณยอดมดลูกทําให้รกต้องเกาะเป็น บริเวณกว้างขึ้นเพื่อให้ได้อาหารและเลือดเพียงพอต้อความต้องการ
2.ในระยะหลังของการตั้งครรภ์มดลูกจะมีการหดรัดตัวบ่อยขึ้น (Braxton Hicks contraction) บ่อยขึ้น ผนังมดลูกส่วนล่างจะถูกดึงให้ยืดขยายออกแต่ส่วนของรกไม่ได้ไม่ได้ยืดขยายตามทําให้เกิดการฉีกขาดของ deciduas และหลอดเลือดที่เชื่อมระหว่างรกกับผนังมดลูก มักให้มีเลือดออกทางช่องคลอดซึ่งมักไม่มีอาการ เจ็บปวดร่วมด้วยและเลือดมักหยุดได้เอง
3.รกเกาะต่ำทําให้ส่งเสริมให้ทารกในครรภ์อยู่ในท่าที่ผิดปกติ ได้แก่ ท่าก้น (Breech presentation) ท่าขวาง (Transverse presentation) หรือท่าเฉียง (obligue presentation) นอกจากนี้ในรายที่ทารกใช้ศีรษะ เป็นส่วนนํารกเกาะต่ำอาจจะขัดขวางต่อการเคลื่อนต่ำของศีรษะของทารกได้
4.มีความผิดปกติของรกและสายสะดือ เช่น รกแผ่กว้างและบาง สายสะดือติดอยู่ที่ริมรก หรือสายสะดือที่ ติดเยื่อหุ้มทารก
-
-
-
-
ข้อวินิจฉัยทางการพยาบาล
- เสื่ยงต่อภาวะช็อคเนื่องจากมีรกเกาะต่ำและมีเลือดออกทางช่องคลอด
-
-
กิจกรรมพยาบาล
1.อธิบายให้สตรีมีครรภ์และครอบครัวทราบถึงพยาธิสภาพ และภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้น แผนการรักษา การปฏิบัติตัวที่เหมาะสมเพื่อลดความวิตกกังวลและความร่วมมือในการรักษา
2.จัดให้นอนพักบนเตียงเพื่อลดการกระตุ้นการหดรัดตัวของมดลูก เพราะการหดรัดตัวของมดลูกทําให้มี เลือดออกทางช่องคลอดเพิ่มมากขึ้น ควรนอนตะแคงซ้ายเพื่อลดการกดทับเส้นเลือด Inferior vena cava
3.ช่วยทําความสะอาดร่างกาย จัดสิ่งแวดล้อมให้เหมาะสม ลดกิจกรรมบางอย่างที่รบกวนหญิงตั้งครรภ์ เพื่อให้เกิดความสุขสบายและพักผ่อนได้
4.ใสผ้าอนามัยเพื่อประเมินเลือดที่ออกทางช่องคลอด โดยคาดคะเนจากเลือดที่ชุ่มผ้าอนามัย ทําความ สะอาดอวัยวะสืบพันธุ์ภายนอกและเปลี่ยนผ้าอนามัยอย่างน้อยทุก 8 ชั่วโมง ถ้าพบเลือดออกมากควรรายงาน แพทย์
5.ให้งดน้ําและอาหารทางปาก ให้ได้สารน้ําทางหลอดเลือดดําตามแผนการรักษา เพราะมีโอกาสเกิด ภาวะแทรกซ้อนที่อาจต้องช่วยผ่าเอาทารกออกทางหน้าท้อง
6.งดตรวจภายในทางช่องคลอด เพราะอาจเป็นการกระตุ้นให้รกมีการฉีกขาดพิ่มมากขึ้น ทําให้เลือดออก ทางช่องคลอดมากขึ้น เกิดอันตรายต่อหญิงตั้งครรภ์และทารกในครรภ์
7.ฟังเสียงหัวใจทารกทุก 1 ชั่วโมง ระวังไม่ต้องกดและคลําหน้าท้องมากเพราะอาจกระตุ้นให้มดลูกหดรัด ตัว ทําให้รกฉีกขาดเพิ่มมากขึ้น ถ้าพบFHSผิดปกติรายงานแพทย์ทันทีเพื่อให้การรักษาป้องกันการเกิดภาวะ Fetal distress
-
ข้อวินิจฉัยทางการพยาบาล
- เสี่ยงต่อทารกในครรภ์พร่องออกซิเจน เนื่องจากมีเลือดออกทางช่องคลอดจากรกเกาะต่ำ
-
-
กิจกรรมพยาบาล
1.จัดให้นอนในท่าตะแคงซ้าย ศีรษะต่ำ ไม่หนุนหมอนเพื่อช่วยให้เลือดไปเลี้ยงสมองได้ดี และการไหลเวียนของเลือดไปยังมดลูกได้ดี ให้ออกซิเจนเพื่อช่วยเพิ่มออกซิเจนในกระแสเลือดป้องกันอวัยวะต่างๆขาดออกซิเจน ลด การทํางานของหัวใจ และช่วยเพิ่มปริมาณของออกซิเจนไปยังทารกในครรภ์ลดภาวะพร่องออกซิเจนของทารกในครรภ์
-
-
4.เตรียมการผ่าคลอดทางหน้าท้องให้พร้อม เพื่อสามารถช่วยทําคลอดในทารกในครรภ์ที่มีภาวะขาด
ออกซิเจนได้อย่างรวดเร็ว
5.เตรียมอุปกรณ์ในการช่วยฟื้นคืนชีพทารกแรกเกิดให้พร้อม รวมทั้งเตรียมทีมช่วยฟื้นคืนชีพทารกแรกเกิด
เพื่อเตรียมช่วยเหลือทารกแรกเกิดที่มีภาวะขาดออกซิเจน
ภาวะแทรกซ้อนและผลกระทบ
- ภาวะแทรกซ้อนและผลกระทบต่อมารด
ด้านร่างกาย และจิตสังคม ได้แก่ การเสียเลือดมากในระยะก่อนคลอด เนื่องจากมีภาวะเลือดออกทางช่องคลอด ซึ่งเป็นลักษณะเป็นๆ หายๆ หรือต่อเนื่องยาวนาน โดยเลือดที่ออกอาจหายไปได้เองจากระบวนการแข็งตัวของเลือดและออกได้อีก หากได้รับการกระตุ้น หรือการกระทบกระเทือน เช่น จากการหดรัดตัวของมดลูก การตรวจภายในการมีเพศสัมพันธ์ หรืออุบัติเหตุ ซึ่งการมีเลือดออกมากหรือเรื้อรังอาจทำให้สตรีตั้งครรภ์มีภาวะซีด อ่อนเพลีย ความเข้มข้นของเลือดต่ำ (ปราชญาวตียมานันตกุล, 2554)
- ภาวะแทรกซ้อนและผลกระทบต่อทารก
สตรีตั้งครรภ์มีการสูญเสียเลือดปริมาณมาก หรือเรื้อรัง ส่งผลให้ทารกในครรภ์ได้รับสารอาหารและออกซิเจนปริมาณน้อย อาจมีภาวะซีด ภาวะพร่องออกซิเจน การเจริญเติบโตช้าในครรภ์ คลอดก่อนกำหนด มีคะแนนแอฟการ์เมื่อแรกคลอดน้อย (APGAR score) ได้รับการรักษาในหอผู้ป่วยทารกวิกฤต หรือเสียชีวิตในครรภ์ หรือเสียชีวิตแรกเกิดได้ (ปราชญาวตี ยมานันตกุล, 2554; Lam, Wong, Chow & Ho, 2000)
ส่งผลให้สตรีตั้งครรภ์รู้สึกกลัว และวิตกกังวลทั้งต่อสุขภาพตนเอง และทารกในครรภ์ นอกจากนี้ ยังอาจส่งผลต่อ ความกลัวและวิตกกังวลของผู้ที่กำลังจะเป็นบิดา (สุชาดา รัชชุกูล และชมพูนุชโสภาจารีย์, 2544) และสมาชิกคนอื่นๆ ในครอบครัว รวมถึงสัมพันธภาพระหว่างสตรีตั้งครรภ์ สามี บุตร และ/หรือสมาชิกในครอบครัวคนอื่นๆ
การป้องกันรกเกาะต่ำ
• มาตรวจกับแพทย์ตามนัด โดยแพทย์จะทำการตรวจอัลตร้าซาวด์เพื่อดูสุขภาพของทารกและตำแหน่งของรก และน้ำคร่ำ
-
รกเกาะต่ำ คือ การมีบางส่วนของรกหรือรกทั้งอันเกาะอยู่ที่บริเวณส่วนล่าง ของมดลูก (lower uterine segment)
-
อ้งอิง
นงลักษณ์ เฉลิมสุข (2565) การพยาบาลและการผดุงครรภ์: สตรที่มีภาวะเสี่ยงและภาวะแทรกซ้อน. เชียงใหม่: โครงการตําราคณะพยาบาลศาสตร์มหาวทิยาลัยเชียงใหม่
ปราชญาวตี ยมานันตกุล. (2554). การพยาบาลหญิงตั้งครรภ์ที่มีภาวะตกเลือดก่อนคลอด. ในมณีภรณ์ โสมานุสรณ์ ดวงหทัย ศรีสุจริต
ปราชญาวตียมานันตกุล ปราณี แสดคง และวัจมัย สุขวนวัฒน์ (บรรณาธิการ), การพยาบาลหญิงตั้งครรภ์: ที่มีภาวะแทรกซ้อนจากการตั้งครรภ์ (หน้า139-162).นนทบุรี: ยุทธรินทร์ การพิมพ์.
ปิยะนันท์ ลิมเรืองรอง. (2560). การพยาบาลสตรีระยะตั้งครรภ์ = Prenatal Nursing Care. กรงุ เทพฯ : โครงการตําราคณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล
มณีภรณ์ โสมานุสรณ์. (2561). การพยาบาลสูติศาสตร์ เล่ม 2 (พิมพ์ครั้งที่ 14). นนทบุรี : โครงการสวัสดิการ วิชาการ สถาบันพระบรมราชชนก กระทรวงสาธารณสุข
สุชาดา รัชชุกูล และชมพูนุช โสภาจารีย์. (2544). ความวิตกกังวลของผู้ที่กำลังจะเป็นพ่อแม่ในระหว่างการตั้งครรภ์แรกที่มีภาวะเสี่ยงสูง. รายงานการวิจัย.คณะพยาบาลศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
-
-
-
-
