Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

สรุปการเรียนรู้ที่ 5, Bacterial Infection - Coggle Diagram

- - - - ไข้อาจจะหายในระยะนี้ (ระยะ 2-3 วันหลังเริ่มป่วย) ผื่นนี้จะลอกเป็นขุยและหายได้เองภายใน 7-10 วัน
  - - - IgM มักจะสูงสุดช่วง 3-5 สัปดาห์หลังเริ่มป่วย
        และคงอยู่นานประมาณ 2 เดือน
- - - - ตุ่มน้ำใสของผิวหนังหรือเยื่อบุ ขนาดไม่เกิน 1 ซม.
    - - ตุ่มน้ำใสของผิวหนังหรือเยื่อบุ ขนาดใหญ่กว่า 1ซม.
    - - vesicle หรือ bulla ที่ภายในบรรจุด้วยหนอง
  - - - เชื้อไวรัสนี้เมื่อเริ่มเข้าสู่ร่างกายทั้งจากการหายใจ
        
        หรือการสัมผัสตุ่มน้ำใสโดยตรงจะทำให้เป็นโรคสุกใส
        
        เมื่อหาย เชื้อจะไปหลบซ่อนอยู่ในปมประสาทของร่างกาย ซึ่งส่วนใหญ่จะใช้เวลานานหลายปี
      - เมื่อเวลาที่ร่างกายมีภูมิคุ้มกันต่ำกว่าปกติ เช่น อ่อนเพลีย พักผ่อนไม่เพียงพอ
        
        เชื้อที่แฝงตัวอยู่ก็จะแบ่งตัว เพิ่มจำนวนทำให้เส้นประสาทอักเสบ
        
        เกิดการปวดตามแนวเส้นประสาท และปล่อยเชื้อไวรัสออกมาที่ผิวหนังตามแนวเส้น ประสาท
      - อาการ
        
        ผู้ป่วยจะมีอาการปวดแสบร้อนบริเวณผิวหนัง
        
        หลังจากนั้น 2-3วัน มีผื่นแดงขึ้นตรงบริเวณที่ปวด แล้วกลายเป็นตุ่มน้ำใส
        
        ต่อมาจะตกสะเก็ด และหายได้เองใน 2 สัปดาห์
      - ภาวะแทรกซ้อน
        
        ภาวะแทรกซ้อนที่รุนแรงแต่พบน้อย เช่น สมองและปอดอักเสบ
        
        การติดเชื้อแบคทีเรียซ้ำเติม ตาอักเสบ แผลที่กระจกตา และภาวะแทรกซ้อนทางหู
        
        ผู้ที่มีภูมิต้านทานต่ำ เช่น ผู้ป่วยติดเชื้อเอชไอวี หรือผู้ป่วยโรคมะเร็งที่ได้รับยาเคมีบำบัด โรคงูสวัดอาจเป็นรุนแรงและแพร่กระจายได้
  - - - แดง กดเจ็บ ปวดบวมและร้อน
        
        และมักจะร่วมกับการมีไข้สูง หรือหนาวสั่น
- - - - Oseltamivir
  - - - Influenzal pneumonia
      - Tracheo-bronchitis
      - Bronchiolitis
      - Hypoxemia
    - - โดยตรง Myocarditis
    - - Encephalitis
      - Encephalopathy
      - Guillain-Barre syndrome
      - อาการทางจิต
- - - - Aedes africanus
  - - - ผื่น ไข้ เยื่อบุตาอักเสบ ปวดข้อ ปวดกล้ามเนื้อ ปวดศีรษะ
  - - - In-house (US-CDC) protocol
      - Altona kit (RealStar Zika Virus RT-PCR Kit 1.0)
- - - - ยังไม่มียาต้านไวรัส ระยะเวลากักตัว 14-21 วัน จนสะเก็ดแผลแห้ง
- - - - Severe Plasma Leakage
        
        Multi-organs Failure (AKI,ALF,Myocarditis/ARDS)
      - Severe Bleeding(GI bleeding)
  - - - Anti/den Ab IgG/IgM
        
        ให้ผลบวก 60% ในวันที่ช็อก/ไข้ลง
        
        ให้ผลบวก 100 % หลังช็อก 1 วัน
    - - อาจต้องให้ IV ถ้าดื่มน้ำหรือรับประทานอาหารไม่ได้
- - - - มีน้ำมูก คัดจมูก ตาแดง
    - - มีลักษณะไข้ หนาวสั่น เจ็บคอมากทันที
      - Group A β-Hemolytic Streptococcus
        
        ลักษณะจุดเลือดออกที่เพดาน
  - - - เด็กโตอายุ 5-15 ปี และผู้ใหญ่
    - - •เจ็บคอ โดยเฉพาะตำแหน่งมุมขากรรไกร ถ้าเป็นมากอาจเจ็บร้าวไปที่หูได้
      - มีไข้ ปวดหัว
      - กลืนเจ็บ และกลืนลำบาก
    - - ต่อมทอนซิลโตบวมแดง และอาจมีหนองบริเวณต่อมทอนซิล
        
        การรักษา
        
        การเกิดต่อมทอนซิลอักเสบเฉียบพลันเกิดจากไวรัส
        
        ให้ยาลดไข้ ยาพ่น หรือยาอมแก้เจ็บคอ
        
        การเกิดต่อมทอนซิลอักเสบเฉียบพลันเกิดจากแบคทีเรีย
        
        ต้องเพิ่มยาฆ่าเชื้อแบคทีเรียส่วนใหญ่ประมาณ 7-10 วัน
      - ต่อมน้ำเหลืองที่คอโต
  - - - สัมผัสสัตว์ป่วยโดยตรง
      - 2.สัมผัสสิ่งคัดหลั่งจากสัตว์ที่เป็นโรค
    - - เพียงไม่กี่ชั่วโมงถึง 3วัน
    - - มีอาการซึม ซูบผอม ไม่กินอาหาร
        
        ไอจาม หายใจลำบาก
        
        มีอาการทางประสาท ท้องเสีย
    - - ระยะฟักตัวประมาณ 1 ถึง 3วัน
        
        มีอาการทางระบบทางเดินหายใจแบบเฉียบพลัน มีไข้สูง หนาวสั่น ปวดศีรษะ ปวดเมื่อยกล้ามเนื้อ อ่อนเพลีย น้ำมูกไหล ไอและเจ็บคอ
    - - อุณหภูมิ 60 องศา เชื้อถูกทำลายภายใน 30 นาที
        
        น้ำเดือดเชื้อถูกทำลายภายใน 5 นาที
- - - - Plasmodium falciparum
        
        9-14 day.
      - Plasmodium vivax
        
        12-17 day.
      - Plasmodium knowlesi
        
        9-12 day.
      - Plasmodium ovale
        
        16-18 day.
      - Plasmodium malariae
        
        18-40 day.
    - - 1. Sporogony มีเพศในยุงพาหะ
      - 2. Schizogonyไม่มีเพศในคน
        
        มี 2 ระยะ
        
        ระยะในเม็ดเลิอดแดง (Erythrocytic schizogony)
        
        Plasmodium falciparum ใช้เวลาประมาณ 36-48 hrs.
        
        Plasmodium vivax ใช้เวลาประมาณ 42-48 hrs.
        
        Plasmodium malariae ใช้เวลาประมาณ 72 hrs.
        
        Plasmodium ovale ใช้เวลาประมาณ 50 hrs.
        
        Plasmodium knowlesi ใช้เวลาประมาณ 24 hrs.
        
        ระยะในเซลล์ตับ (Exo-erythrocytic schizogony)
    - - cold stage เป็นเวลา 15-60 นาที มีอาการสั่นเกร็ง ชีพจรเบาเร็ว ความดันเลือดเพิ่มขึ้น
      - hot stage เวลาประมาณ 2 ชั่วโมงอุณหภูมิร่างกายสูงขึ้น 39-40 องศาเซลเซียส ชีพจรแรง ปวดกระบอกตา หน้าแดง ผิวหนังแดงและแห้ง กระหายน้ำ
      - sweating stage 1 ชั่วโมง ผู้ป่วยเริ่มมีเหงื่อออกตามหน้า บริเวณขมับและผิวหนังลำตัว จากนั้นอุณหภูมิร่างกายลดลงอย่างรวดเร็ว
    - - 1. malariea p. falciparum ไม่มีภาวะแทรกซ้อน
        
        1.1 พื้นที่ยังไม่พบการดื้อต่อยา Dihydroartemisnin-Piperaquine(DHA-PIP)
        
        DHA-PIP(Fixed-Dose Combination) Oral 3 day. ร่วมกับ Primaquine 1 day.
        
        1.2 พื้นที่ที่พบการดื้อต่อยา Dihydroartemisnin-Piperaquine(DHA-PIP)
        
        Artsunate-Pyronaridine (Fixed-Dose Combination) 3 day. ร่วมกับ Primaquine 1 day.
      - 2. malariea P. vivax or ovale ไม่มีภาวะแทรกซ้อน
        
        Chloroquine 3 d. ร่วมกับ Primaquine 14 d.
      - 3. malariea P.malariae or knowlesi ไม่มีภาวะแทรกซ้อน
        
        Oral Chloroquine 3 d
      - 4. การรักษาmalaria ชนิดผสมที่ไม่มีภาวะแทรกซ้อน
      - ผู้ป่วยโรคไข้มาลาเรียอาการรุนเเรง
        
        Conscious
        
        ให้ยารักษาตามเเนวทาง
        
        Alteration of conscious
        
        ตรวจพบ localizing signs
        
        ตรวจหาสาเหตุร่วมอื่นๆ
        
        ตรวจไม่พบ localizing signs
        
        ภาวะที่พบบ่อยในผู้ป่วยโรคไข้มาลาเรีย ได้แก่ Hypoglycemia and Cerebral malaria
- - - - เช่น โรคตา หู ฟัน บริเวณศีรษะ หรือโรคทางกายอื่นๆ Hypoglycemia
    - - organic headache ที่เกิดจากพยาธิสภาพในกะโหลกศีรษะ เช่น ก้อนในโพรงกะโหลกศีรษะ
    - - สาเหตุส่วนใหญ่ จาก Functional headache เช่น migraine, muscle contraction headache, psychogenic
    - - 4.1 Giant cell arteritis
        
        อาจตรวจพบ superficial tempotral artery บวม แข็ง ไม่เต้น
        
        มีอาการทางสมอง diplopia, visual loss
        
        อาการปวดจะเฉียบพลัน ค่อยๆเป็นรุนแรงขึ้นเเละเฉพาะที่
        
        พบในผู้ใหญ่อายุ > 50 ปี
        
        ไข้ น้ำหนักลด ปวดเมื่อยกล้ามเนื้อ เหงื่อแตก
        
        ESR > 50 mm/hr.
      - 4.2 การปวดศีรษะเนื่องจากยา
  - - - อาการปวดต่างๆจะย้ายที่ได้เเละข้างได้
        
        อาการปวดหายภายหลังจากได้นอน 45 นาที - 3 ชั่วโมง
        
        ภายหลังดื่มร้อนๆ
        
        อาเจียนหรือได้ยาแก้ปวด
      - อาการปวดจะมากขึ้นเมื่อมีการเคลื่อนไหวศีรษะ
      - เริ่มเป็นช้าๆ 30-60 นาที ก่อนที่ปวดศีรษะจะมากสุด
    - - Analgesic : Paracetamol, NSAIDs(naproxen), Mixed analgesic preparation, Narcotics analgesic, Aspirin
      - Ergot based drug : มีผลข้างเคียงพอสมควร ใช้ในการรักษา acute attack ที่รุนแรงเเละนานๆเป็นครั้ง
      - การใช้ยาบ่อยๆ ทำให้ปวดศีรษะบ่อยครั้งและติดยา
      - Amitryptyline 25-50 mg hs หรือเเค่ 10 mg hs.
      - Flunarizine(5) 2-10 mg hs
    - - ค่อยๆเป็นมากขึ้น ลามจากจุดศูนย์กลางของลานสายตาหนึ่งไปยังลานสายตาอีกส่วนหนึ่ง
      - อาจมองเห็นภาพแค่ครึ่งซีก
      - ผู้ป่วยอายุ > 40 ปีอาจมี Aura เป็นอาการเด่น
      - อาการจะค่อยเป็นค่อยไป เป็นตัวแยกจาก TIA
    - - ร่วมกับความผิดปกติทางการมองเห็น หรือ อาการระบบทางเดินอาหาร
        
        Promonitory symptom and sign
        
        สมาธิเสีย อารมณ์หงุดหงิด เก็บตัว ทำอะไรว่องไว
        
        ทนต่อแสงไม่ได้
    - - อ่อนเพลีย
      - บางรายอาจมีอาการอ่อนเเรงของกล้ามเนื้อและปวดกล้ามเนื้อ
      - อาการ euphoria หรือมีอารมณ์ไม่แจ่มใส ขาดสมาธิ หงุดหงิด หาวมากผิดปกติ
      - ทานอาหารได้นเอย ปัสสาวะมาก หรือกระหายน้ำ
      - อาการอยู่นาน ชั่วโมง -4 วัน (เฉลี่ย 2 วัน)
- - - - โรค Rocky mountain spotted fever (RMSF)
      - โรค Rickettsial pox
      - โรค Boutonneuse fever
    - - โรค Louse-borne (epidemic) typhus
      - โรค Brill-Zinsser disease
      - โรค murine (endemic or
        flea-borne) typhus