Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

การใช้กระบวนการพยาบาลในการดูแล มารดาและทารกที่มีความผิดปกติ …

- - - - Complete breech คือ ข้อสะโพกและข้อเข่าทั้งสองข้างงอ เหมือนทานั่งขัดสมาธิ
      - Incomplete breech คือ ข้อสะโพกหรือข้อเข่าข้างใดข้างหนึ่งหรือทั้งสองข้างงอไม่เต็มที่
      - Frank breech คือขอสะโพกงอข้อเข่าทั้งสองข้างเหยียดตรง ขาแนบไปกับลําตัวและหน้าอก พบได้บ่อยที่สุด
    - - มีดังนี้
        
        ด้านมารดา
        
        มีประวัติคลอดท่าก้นมาก่อน
        
        มดลูกหย่อนโดยเฉพาะในครรภ์ที่มารดาผ่านการคลอดบุตรมาหลายครั้ง
        
        ครรภ์แฝด ครรภ์แฝดน้ํา
      - ด้านทารก
        
        ทารกหัวบาตร
        
        ทารกเติบโตช้าในครรภ์ หรือทารกตายในครรภ์
        
        ทารกมีรูปรางผิดปกติหรือมีความผิดปกติของระบบประสาท
    - - ผลต่อมารดา
        
        การคลอดยาก
        
        การคลอดยาวนาน
        
        ถุงน้ำคร่ำแตกก่อนเจ็บครรภ์จริง
        
        อ่อนเพลีย
        
        ตกเลือดหลังคลอด
      - ผลต่อทารก
        
        ทารกแรกเกิดน้ำหนักตัวน้อย
        
        ได้รับอันตรายจากการช่วยคลอด
        
        เสี่ยงต่อสายสะดือพลัดต่ำโดยเฉพาะท่า footling breech
    - - ประเมินการหดรัดตัวของมดลูก และเสียงหัวใจของทารก
      - เมื่อถุงน้ําคร่ำแตกควรรีบฟังเสียงหัวใจทารกและตรวจภายในทันทีเพื่อประเมินภาวะสายสะดือพลัดต่ำ
      - กรณีที่ถุงน้ําคร่ำยังไมแตกให้ผู้คลอดนอนพักที่เตียง งดสวนอุจจาระ
        ไม่ควรเจาะน้ําคร่ำ
      - ดูแลให้งดอาหารและน้ําทางปากโดยให้สารสะสายทางหลอดเลือดดําแทนเตรียมผู้คลอดเพื่อผ่าตัดเอาทารกออกทางหน้าท้อง
      - ติดตามความก้าวหน้าของการคลอดหากไม่ก้าวหน้ารายงานแพทย์
      - ให้การชวยคลอดทารกท่ากเนทางช่องคลอด เตรียมทีมแพทย์ และอุปกรณ์ช่วยฟื้นคืนชีพ
      - ทารกมีไหล่เป็นส่วนนํา (shoulder/acromion presentation or transverse lie)
        
        สาเหตุ
        
        มีดังนี้
        
        หน้าท้องหย่อนมาก
        
        กระดูกเชิงกรานแ
        
        ทารกคลอดก่อนกําหนด หรือ พิการแต่กำเนิด
        
        รกเกาะต่ำ
        
        ครรภ์แฝด ครรภ์แฝดน้ํา
        
        มดลูกมีความผิดปกติหรือมีเนื้องอก
        
        ผลกระทบต่อมารดาและทารก
        
        มีหลากหลายสาเหตุ
        
        ดังนี้
        
        สายสะดือพลัดต่ำ
        
        ทารกขาดออกซิเจน
        
        มีโอกาสเกิดภาวะมดลูกแตกจากการคลอดติดขัด
        
        ช่องทางคลอดฉีกขาด จากการทําหัตถการหมุนเปลี่ยนท่าทารก
        
        ถุงน้ําคร่ำแตกก่อนการเจ็บครรภ์
        
        การพยาบาลผู้คลอดที่ทารกมีไหล่เป็นส่วนนํา
        
        มีหลากหลายสาเหตุ
        
        ดังนี้
        
        รายที่แพทย์พิจารณาทําการหมุนเปลี่ยนทาทารกผ่านทางหน้าท้องมารดาให้การพยาบาล เช่นเดียวกับการหมุนกลับทารกที่มีก้นเป็นส่วนนำ
        
        เตรียมผู้คลอดให้พร้อมสําหรับการผ่าตัดคลอดทางหน้าท้องกรณีฉุกเฉิน
        
        ประเมินเสียงหัวใจทารก และดูแลให้ได้รับออกซิเจนอย่างเพียงพอ
        
        ติดตามและประเมินความก้าวหน้าของการคลอด โดยเฉพาะการหดรัดตัวของมดลูก
        
        ถ้าถุงน้ํายังไม่แตก ควรดูแลให้นอนบนเตียง งดการสวนอุจจาระ การตรวจภายใน
        
        ความผิดปกติเกี่ยวกับท่าทารก (abnormal position)
        
        สาเหตุ
        
        ท่าท้ายทอยอยู่ด้านหลัง (occiput posterior position : OPP)
        
        2 more items...
        
        ความผิดปกติเกี่ยวกับทรงของทารก (abnormal attitude)
        
        สาเหตุ
        
        ดังนี้
        
        6 more items...
        
        ผลกระทบต่อมารดาและทารก
        
        การบาดเจ็บหรือฉีกขาดของชองทางคลอด
        
        การคลอดยาวนาน
        
        อัตราการตายปริกําเนิดสูงขึ้น
        
        Bregma presentationหมายถึง ทารกที่มีขม่อมหน้าเป็นส่วนนํา โดยศีรษะอยูในลักษณะที่ เงยเล็กน้อย
        การวินิจฉัย การตรวจทางหน้าทอง จะคลําได้ส่วนนูนของศีรษะทารกอยู่สูงไปทางศีรษะมารดา และ อยู่ด้านเดียวกับหลังทารก
        
        2 more items...
- - - - การวินิจฉัย
        มักจะไม่มีการวินิจฉัยก่อนคลอด เพราะไม่สามารถคาดคะเนล่วงหน้าได้
        จะทราบเมื่อศีรษะทารกคลอดออกมาแล้ว และพบว่าศีรษะและใบหน้าทารกมีขนาดใหญรคางทารกติดแน่นกับฝีเย็บมารดา หรือถูกดึงรั้งกลับเข้าไปในช่องคลอด เรียกว่า “turtle sign”
        
        ผลกระทบต่อมารดาและทารก
        
        ผลต่อทารก
        ได้แก่ กระดูกไหปลาร้าหัก กระดูกต้นแขนหัก กล้ามเนื้อบริเวณคอฉีกขาด มีการบาดเจ็บ brachial plexus เกิดภาวะ Erb-Duchenne palsy
        ทารกขาดออกซิเจน มีเลือดออกในสมอง และอาจเสียชีวิตได้
        
        ผลต่อมารดา
        ได้แก่ กระดูกหัวหน่าวแยก มดลูกแตก มีการฉีกขาดของปากมดลูก ช่องคลอด และฝีเย็บ เกิดรูรั่วระหว่างช่องคลอดและทวารหนัก มดลูกหดรัดตัวไม่ดี ตกเลือดและติดเชื้อหลังคลอด
        
        การรักษา
        ต้องรีบดูดสารคัดหลั่งออกจากปากและจมูกทารกให้มากที่สุด ตัดฝีเย็บให้กว้างพอ และให้มารดาหยุดเบ่ง หลีกเลี่ยงการกดยอดมดลูกและการหมุนศีรษะทารก เพราะอาจทำให้มดลูกแตก และให้การช่วยคลอดไหล่ยากด้วยวิธีต่าง ๆ ดังนี้
        
        วิธี McRobert maneuver
        
        วิธี Woods corkscrew maneuver
        
        วิธี Suprapubic pressure
        
        วิธี Rubin's maneuver
        
        วิธี All-fours maneuvers หรือ Gaskin maneuver
        
        การคลอดไหล่หลัง (Delivery of posterior shoulder)
        
        วิธีการหักกระดูกไหปลาร้า (clavicle fracture)
        
        การพยาบาลผู้คลอดที่มีภาวะการคลอดไหล่ยาก
        
        เตรียมเครื่องช่วยฟื้นคืนชีพของทารกให้พร้อมใช้
        และรายงานกุมารแพทย์
        
        ติดตามผลการตรวจร่างกายทารก ให้การช่วยเหลืออย่างรวดเร็วและ
        ส่งต่อทารกเพื่อให้ได้รับการ ดูแลรักษาอย่างเหมาะสมต่อไป
        
        ประเมินเสียงหัวใจทารกอย่างต่อเนื่อง
        
        ตัดฝีเย็บในแนวเฉียงอย่างลึกให้เพียงพอ
        (deep mediolateral episiotomy
        
        ให้ยาระงับปวดที่เหมาะสมและเพียงพอ
        
        ถ้ามีปัสสาวะคั่งสวนออกให้หมด
        
        ดูแลให้ได้รับออกชิเจน และสารละลายทางหลอดเลือดดำอย่างเพียงพอ
        
        เฝ้าระวังและสังเกตอาการแสดงภาวะมดลูกแตก เช่น มดลูกหดรัดตัวไม่คลาย กดเจ็บที่หน้าท้อง อย่างรุนแรง ตรวจพบ bandl's ring เป็นต้น
- - - - ผลต่อมารดา
        
        การคลอดล่าช้า
        
        pathological ring หรือ bandl’s ring เสี่ยงต่อการเกิดภาวะมดลูกแตก
      - ผลต่อทารก
        
        มีส่วนนําหรือท่าผิดปกติ
        
        อาจทำให้มีการบาดเจ็บที่ศีรษะ หรือมีเลือดออกในสมองได้
        
        อาจได้รับอันตรายจากการคลอดล่าช้า หรือการใช้สูติศาสตร์หัตถการ
      - แนวทางการรักษา
        
        การรักษาปัญหาเชิงกรานแคบ ในกรณีที่ไม่แน่ใจว่ามีการผิดสัดส่วนระหว่างศีรษะทารกกับเชิงกรานมารดาจริงหรือไม่ แพทย์อาจให้มารดาทดลองคลอด ถ้าการคลอดไม่ก้าวหน้า หรือ ช่วยคลอดด้วยคีมหรือเครื่องดูดสุญญากาศไม่สำเร็จ แพทย์อาจผ่าตัดคลอดทางหน้าท้อง
      - การพยาบาลผู้คลอดที่มีช่องทางคลอดแคบ
        
        เมื่อปากมดลูกเปิดหมดแต่การคลอดไม่ก้าวหน้า ควรเตรียมผู้คลอด และช่วยแพทย์ในการทำสูติศาสตร์หัตถการ
        
        หลังคลอดให้การพยาบาลเพื่อป้องกันการตกเลือดเช่นเดียวกับรายปกติ เน้นเรื่องประเมินการ หดรัดตัวของมดลูก กระเพาะปัสสาวะ และการตกเลือด
        
        ประเมินลักษณะช่องเชิงกรานของมารดา
        
        2. ช่องทางคลอดอ่อนผิดปกติ (abnormal soft passages)
        
        ปากช่องคลอดและฝีเย็บ
        ความผิดปกติ ได้แก่ การตีบแคบของปากช่องคลอด ฝีเย็บแข็งตึง ซึ่งอาจเป็นมาแต่กำเนิดหรือเกิดขึ้นภายหลังจากการผ่าตัด การจี้ด้วยไฟฟ้า การบาดเจ็บ การอักเสบหรือเนื้องอก
        
        ช่องคลอด
        ความผิดปกติ ได้แก่ ช้องคลอดแคบหรือตีบมาแต่กำเนิด หรือเกิดขึ้นภายหลัง เช่น เคยผ่าตัดและเกิดพังผืดในช่องคลอด มีผนังกั้น ตามแนวยาวของช่องคลอดตั้งแต่ปากมดลูกจนถึงปากช่องคลอด หรือมีเนื้องอกของช่องคลอด
        
        ปากมดลูก
        ความผิดปกติ ได้แก่ ปากมดลูกบวม ส่วนนําของทารกเคลื่อนมากดทับปากมดลูกส่วนที่ยังเปิดไม่ และมะเร็งปากมดลูก
        
        มดลูก
        
        ความผิดปกติ ได้แก่
        
        มดลูกคว่ำหน้า (anteflexion)
        
        มดลูกคว่ำหลัง (retroflexion)
        
        มดลูกหย่อน (prolapsed uterus) และเนื้องอกมดลูก (myoma)
        
        รังไข่
        ถาก่อนเนื้องอกนั้นลงมาอยู่ในอุ้งเชิงกราน อาจทำให้เกิดการคลอดติดขัด รักษาด้วยการผ่าตัดคลอดทารกทางหน้าท้อง ร่วมกับตัดเนื้องอกออกไปพร้อมกัน
        
        ผลกระทบของช่องทางคลอดอ่อนผิดปกติ
        
        ได้แก่ การคลอดยาวนาน และถ้าเป็นมากอาจคลอดทางช่องคลอดไม่ได้
        
        การพยาบาลผู้คลอดที่มีช่องทางคลอดอ่อนผิดปกติ
        
        รายที่มดลูกคว่ำหน้า ส่วนนําไม่เคลื่อนลงช่องเชิงกราน แนะนําให้ใช้ผ้าพันหน้าท้องเพื่อช่วยประคองมดลูกให้กลับสู่ตำแหน่งปกติ
        
        รายที่ปากมดลูกบวม แนะนําให้นอนตะแคง หรือนอนยกปลายเท้าสูง
        
        ให้การพยาบาลเพื่อส่งเสริมความก้าวหน้าของการคลอด
        
        เตรียมผู้คลอดให้พร้อมสำหรับการผ่าตัดคลอดทางหน้าท้อง
        
        ประเมินและติดตามความก้าวหน้าของการคลอด
        
        หลังคลอดให้การพยาบาลเพื่อป้องกันการตกเลือด
- - - - ประเมินภาวะสุขภาพทารกในครรภ์