Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

ภาวะความดันโลหิตสูงขณะตั้งครรภ์ Pregnancy induced hypertension:PIH …

- - - - Thrombicytopenia : platelet < 100,000/ลูกบาศก์เมตร
      - Renal insufficiency: serum creatinine > 1.1 mg/dL หรือเพิ่มขึ้นเป็น 2 เท่าของ serum creatinine
      - Impaired liver function: การเพิ่มขึ้นของค่า liver transaminase เป็น 2 เท่าของค่าปกติ
      - Pulmonary edema
      - Cerebral / visual symptoms
- - - - การหดเกร็งของหลอดเลือด (Vasospasm)
        มีแรงต้านการไหลเวียนของโลหิตเพิ่มมากขึ้น เซลล์บริเวณรอบๆ เส้นเลือดหดรัดตัวจนเกิดเนื้อตาย Angiotensin II ที่กระตุ้นให้เส้นเลือดหดตัว ทำให้ endothelial ถูกทำลายจนกระทั่งเกร็ดเลือดและ Fibrinogen ถูกทำลายจนน้อยลง
      - 5-10% ของหญิงตั้งครรภ์ โดยพบมากใน G1 และ 20< แม่ตั้งครรภ์อายุ > 35
      - BP ≥ 140/90 mm.Hg.
        
        SP เพิ่มขึ้นจากเดิม 30 mmHg.
        
        DP เพิ่มขึ้นจากเดิม 15 mm.Hg.
        
        โดยวัด 2 ครั้งห่างกัน 6 hrs. หลังจากนอนพักแล้ว
        
        MAP ≥ 105 mm.Hg หรือเพิ่มจากเดิม 20 mm.Hg.
        
        ค่า Map = Diastolic + (1/3 (SP-DP)
    - - ภูมิต้านทานบริเวณรกไม่มีประสิทธิภาพ
      - พันธุกรรม เคยเป็นโรคความดันโลหิตสูงในระยะตั้งครรภ์
      - การขาดสารอาหาร เช่น การขาดแคลเซี่ยม
      - การหดเกร็งของเส้นเลือด
      - การเปลี่ยนแปลงภายในผนังหลอดเลือดชั้นใน
    - - หญิงตั้งครรภ์อายุน้อยกว่า 20 ปี และอายุมากกว่า 35 ปี
      - BMI > 30
      - เป็น CHT หรือ ครรภ์ก่อนเคยเป็น PIH
      - บุคคลในครอบครัวมีประวัติเป็นความดันโลหิตสูง
      - เป็นโรคเบาหวาน/ โรคไต และมักมีความดันโลหิตสูงร่วมด้วย
      - ครรภ์แฝด Multifetal pregnancy
      - ครรภ์ไข่ปลาอุก Hydatidiform mole
      - ติดเชื้อในระบบทางเดินปัสสาวะ
    - - ระบบตับ Hepatic system
        
        การเกิด generalized vasoconstriction ทำให้เกิด hepatic ischemia และส่งผลให้ระดับเอนไซม์ aspartate aminotransferase (AST)/ serum glutamic oxaloacetic transaminase (SGOT) & alanine aminotransferase (ALT)/Serum glutamic pyruvic transaminase (SGPT)สูงขึ้น บางรายอาจมีภาวะเลือกแข็งตัวผิดปกติ (Disseminated intravascular coagulopathy: DIC)ร่วมด้วยบางราย พบ periiportal hemorrhagic necrosis/ subcapsular hepatic necrosis / hematoma ดังนั้นบางรายจึงมีอาการปวดใต้ชายโครงขวา หรือจุกแน่นใต้ลิ้นปี่ คลื่นไส้อาเจียนน มี blood glucose ลดลง ในรายที่รุนแรงอาจพบมีตับแตก (Hepatic rupture) ได้
      - ระบบประสาท neurological system
        
        จากการที่่เยื่อบุหลอดเลือดถูกทำลาย อาจทำให้เกิดการแตกแยกของหลอดเลือดฝอยมีเลือดออกในสมองเป็นจุดเลือดเล็กๆ หรือเป็นก้อนใหญ่ (petechial hemorrhage) และผลจากหลอดเลือดหดเกร็ง (Vasospasm) ทำให้เกิด cortical brain spasm และเกิด cerebral ischemia ส่งผลให้มีสมองบวม (cerebral edema) อาจพบอาการปวดศีรษะ ระดับความรู้สึกตัวเปลี่ยนแปลง มี hyperreflexia หรือมีอาการชักเกร็ง ชักกระตุก (seizure)
      - ระบบเลือดและการแข็งตัวของเลือด Hematologic and coagulation system
        
        เกิดภาวะเกร็ดเลือดต่ำเฉียบพลัน และมีปัจจัยการแข็งตัวของเลือดอื่นๆ ลดลงด้วยอาจเกิดจากกลไกทางระบบภูมิคุ้มกันหรือเกล็ดเลือดไปจับตัวเกาะกลุ่มตามเยื่อบุหลอดเลือดที่ถูกทำลาย นอกจากนี้พยาธิสภาพในหลอดเลือดอาจทำให้เกิด intravascular hemolysis คือมีการแตกหรือมีการทำลายเม็ดเลือดแดง เนื่องจากเม็ดเลือดแดงเคลื่อนผ่านหลอดเลือดที่มีการหดเกร็งและมีขนาดเล็กลง ซึ่งนำไปสู่ภาวะ hemoglobulonemia และ Hyperbillirubinemia
      - ระบบหัวใจและปอด Cardiopulmonary system
        
        จะมี plasma albimin ลดลง เนื่องมาจากเกิดproteinuria และการรั่วของ capillaries ทำให้ colloid osmotic pressure ลดลง จึงมีความเสี่ยงต่อการเกิดน้ำท่วมปอด และสารน้ำในระบบไหลเวียนโลหิตจะรั่งออกไปคั่งตามเนื้อเยื่อต่างๆ (generalized edema) ส่งผลให้ intravascular volume ลดลง เลือดมีความหนืดมากขึ้น (hemoconcentration) มีค่า HCT สูงขึ้น
      - ระบบไต Renal system
        
        จากการที่ปริมาณการไหลเวียนที่ไตลดลง การทำลายของชั้นเยื่อบุหลอดเลือดในไต เกิด glomerular capillary endotheliosis ทำให้ glomerular infiltration rate ลดลง ส่งผลให้ปริมาณปัสสาวะลดลง และระดับ serum uric acid & cretinine เพิ่มขึ้นเกิดการซึมผ่านของ Protien albumin และ glubolin ออกทางปัสสาวะ เซลล์ร่างกายที่เสียโปรตีนจะมีความดันภายในเซลล์ (oncotic pressure) ลดลง ทำให้เกิดการคั่งของน้ำในเนื้อเยื่อ interstitial space และเกิดอาการบวมน้ำของอวัยวะต่างๆ
      - ระบบการมองเห็น Visual system
        
        จากการหดรัดตัวของหลอดเลือดที่จอตา (Retinal Artiolar vasospasm) ทำให้เกิด retinal edema เกิดตาพร่ามัว (Blurred vision) การมองเห็นผิดปกติและอาจทำให้เกิดการหลุดของจอตา (Retinal detachment) บางรายที่มีพยาธิสภาพของสมองส่วนท้าย Occipital lobe อาจทำให้เกิดตาบอด (Cortical blindness) ได้
      - รกและมดลูก
        
        จากการหดรัดตัวของหลอดเลือด spiral arteriole ใน decidual ร่วมกับมี acute atherosis ทำให้หลอดเลือดตีบตัน ปริมาณเลือดที่ไหลผ่านระหว่างรกและมดลูก (Uteroplacental perfusion) ลดลง ทำให้เกิดการจายของเนื้อรกและผนังมดลูก การทำหน้าที่ของรกเสื่อมลง เกิดภาวะ uteroplacental insufficiency มีผลให้เกิดภาวะทารกโตช้าในครรภ์ (Fetal growth restriction: FGA) ในกรณีที่ทารกได้รับออกซิเจนไม่เพียงพอจะชักนำให้เกิด fetal acidosis, mental retardation หรือ death ได้ ในบางรายอาจเกิดภาวะรกลอกตัวก่อนกำหนด เนื่องจาก placental ischemia และ infraction
  - - - เกิดอันตรายและภาวะแทรกซ้อนจากการชัก เช่น ภาวะปอดติดเชื้อจากการสำลัก ภาวะกระดูกหัก เป็นต้น
      - ภาวะหัวใจล้มเหลว (Congestive heart failure) โดยเฉพาะอย่างยิ่งในระยะหลังคลอดจากภาวะ Preload ลดลง และ Afterload เพิ่มขึ้น ภาวะนี้เกิดขึ้นอย่างรวดเร็วภายหลังรกคลอด ทำให้หัวใจทำงานหนัก โดยเฉพาะอย่างยิ่งในสตรีที่มีภาวะโรคหัวใจอยู่แล้วก่อนการตั้งครรภ์ทำให้โอกาสเกิดภาวะหัวใจล้มเหลวยิ่งมีสูงขึ้น
      - เพิ่มอัตราการเสียชีวิต เนื่องจากมีภาวะ Shock เลือดออกง่ายหยุดยาก เช่น เลือดออกในสมอง การมีเลือดออกในตับ การมีเลือดออกในระบบทางเดินอาหาร เป็นต้น
      - การกลับเป็นความดันโลหิตสูงซ้ำอีกในการตั้งครรภ์ครั้งต่อไป โดยทั่วไปแล้วความดันโลหิตจะกลับคืนสู่ภาวะปกติภายใน 3-6 วันหลังคลอด บางรายอาจยาวนานถึง 6-8 สัปดาห์หลังคลอด ในสตรีตั้งครรภ์แรกที่เป็นความดันโลหิตสูงในระยะตั้งครรภ์ มีโอกาสเป็นโรคความดันโลหิตสูงในอนาคตได้
      - ในสตรีตั้งครรภ์ที่มีภาวะ Severe Preeclampsia อาจเกิดภาวะ HELLP syndrome (Hemolysis, Elevated liver enzyme and Low platelets) และภาวะ DIC (Disseminating intravascular coagulation) ซึ่งภาวะนี้จะมีเกล็ดเลือดลดลง (Thrombocytopenia) Platelets count น้อยกว่า 100,000 และมีความผิดปกติของค่าการแข็งตัวของเลือด จึงเสี่ยงต่อการเกิดภาวะรกลอกตัวก่อนกำหนดและ ภาวะช็อคจากการตกเลือด
      - ภาวะไตวายเฉียบพลัน (Acute renal failure) จากการเสียเลือดท าให้มีเลือดไปเลี้ยงไตลดลง ไตสูญเสียหน้าที่ในการขับของเสียออกจากร่างกาย
      - หญิงตั้งครรภ์เสียชีวิต
    - - แท้ง (Spontaneous abortion)
      - คลอดก่อนกำหนด (Preterm labor) เกิดเนื่องจากออกซิเจน
        ไปเลี้ยงรกไม่เพียงพอ ทำให้รกเสื่อมเร็ว
      - ทารกเสียชีวิตในครรภ์ (Death Fetus in Utero) เนื่องจากภาวะรกเสื่อมหรือรกลอกตัวก่อนกำหนด
      - ทารกเจริญเติบโตช้าในครรภ์(Intrauterine growth restriction : IUGR) และทารกแรกเกิดที่มีน้ำหนักน้อยกว่าอายุครรภ์ (Small Gestational Age :SGA) เนื่องจากได้รับสารน้ำสารอาหารไม่เพียงพอ
      - ทารกที่คลอดมาอาจมีภาวะแทรกซ้อน ได้แก่ ขาดออกซิเจนเรื้อรัง ภาวะแทรกซ้อนจากการคลอดก่อนกำหนด หรือถ้าทารกที่ได้รับแมกนีเซียมซัลเฟตในระยะคลอดมากเกินอาจเกิดภาวะHypermagnesemia ทารกจะมีอาการกล้ามเนื้ออ่อนล้า ไม่หายใจ เป็นผลทำให้มีภาวะ Apgar score ต่ำ
- - - - HELLP syndrome
        
        AST และ ALT เพิ่มขึ้นเป็น 2
        เท่าของค่าปกติ
        
        Platelet < 100,000 /ลบ.มม.
        
        HDL ≥ 600 ยูนิต/ลิตร
    - - NL กรณีไม่มีข้อบ่งชี้ fetal distress/ Severe preeclampsia
      - กรณีภาวะเสี่ยง/แทรกซ้อน แพทย์พิจารณายุติการตั้งครรภ์ ทำการผ่าคลอด และหรือใช้เครื่องมือช่วยคลอดเช่ม คีม
    - - การดูแลตนเองที่บ้าน
        
        แนะนำอาการนำการชัก : ได้แก่ บวมบริเวณมือ
        และใบหน้า ปวดศรีษะ ตาพร่ามัว จุกแน่นลิ้นปี่หรือชายโครงขวา
        
        สังเกตการดิ้น และนับลูกดิ้น
        
        นอนพักในท่านอนตะแคง
        ชั่งน้ำหนักทุกวัน ลดอาหารเค็ม
        
        สังเกตการหดรัดตัวของมดลูก
        และการเจ็บครรภ์คลอดก่อนกำหนด
      - การรักษาตัวในโรงพยาบาล
        
        ซักประวัติ ตรวจร่างกายโดยระเอียด สังเตอาการของ PIH,HELLP
        
        วัดความดันโลหิต,O2 Set ทุก 4 hrs หรือถี่ขึ้นตามการเปลี่ยนแปลง
        
        Bed rest นอนตะแคงซ้าย
        
        record I/O ,ชั่งน้ำหนักทุกวัน
        
        เก็บปัสสาวะทุก 24 ชั่วโมง เพื่่อตรวจโปรตีนในปัสสาวะ
        
        การให้ยาสเตียร์รอยด์เพื่อส่งเสริมความสมบูรณ์ของปอด GA < 32
        wks. Dexamethasone 6 mg IM ทุก 12 hr x 4 dose ให้ครบ 48 hr.
        
        ตรวจสภาพทารกในครรภ์โดยฟัง FHS ทำ NST เป็นระยะ
    - - การให้ยา MgSO4
        
        ให้ 20% MgSO4 (4 g) ฉีดเข้าหลอดเลือดดำช้าๆ อย่างน้อย 5 นาที (Loading dose)
        
        หลังจากนั้นให้ Maintain dose ผสม 50% MgSO4 10 g ใน NSS 1000 ml. หยดเข้าหลอดเลือดดำ 20 หยด/นาที (1 g/hr) จนครบ 24 ชั่วโมงหลังคลอด
        
        50% MgSO4 10 - 20 g in 5%D/W 1000 ml IV drip 1 - 2 gm./ hr
      - ภาวะแทรกซ้อนจากการให้ยา RR < 14 bpm, DTR absent, Urine output < 30 ml/hr
        
        กรณีมีอาการ RR < 14 bpm, DTR = 0 และ Urine output < 30 ml/hr หรือ < 100 ml/ 4hrs. ให้งดให้ยา หรือหยุดยา และให้ Antidose คือ 10% calcium gluconate 10 ml IV push
    - - Nifedipine (Soft capsule) เช่น Adalat, Nelapine 10 mg sublingual หรือ Nifedipine (film coated tablet) เช่น Nifecard 10 mg oral
      - ยาอื่นที่เลือกใช้
        
        Hydralazine 5 mg ฉีดเข้าหลอดเลือดดำ แล้ววัดความดันโลหิตทุก 5 นาที ถ้าหลังฉีดแล้ว 20 นาที ความดัน Diastolic ยังสูงกว่า 110 mmHg ให้ซ้ำได้อีก 10 mg ควรระวังไม่ให้ความดัน diastolic ต่ำกว่า 90 mmHg เพราะจำทำให้เกิด fetal distress ได้ง่าย ฤทธิ์ข้างเคียงของ Hydralazine ที่พบได้คือ ปวดศีรษะ ใจสั่น อาเจียน
        
        Labetatol: ออกฤทธิ์กดทั้ง alpha และ beta adrenergic ควบคุมความดันจาก PIH ได้ดี
      - การเฝ้าระวัง
        
        วัดความดันโลหิตทุก 5 นาทีหลังได้รับยา (เฝ้าระวังภาวะ Hypotension ในกรณีได้รับยาแบบ sublingual)
        
        หากความดันโลหิตไม่ลดลงภายใน 30 นาทีอาจพิจารณาให้ยาลดความดันโลหิตซ้ำ (ขนาดยาสูงสุดไม่เกิน 40 mg)
        
        ปรับความดันโลหิตให้อยู่ในช่วง 140/90 - 155/105 mmHg
- - - - เสี่ยงต่อการเกิดภาวะเลือดออกง่ายหยุดยากเนื่องจากความดันโลหิตสูงและมีเกล็ดเลือดต่ำ
        
        ข้อมูลสนับสนุน
        
        วัตถุประสงค์
        
        เกณฑ์การประเมินผล
        
        กิจกรรมทางการพยาบาล
        
        ให้ผู้คลอดนอนพักในท่านอนตะแคงซ้าย เพื่อให้มีการไหลเวียนเลือดเพิ่มขึ้นที่มดลูกและรกทำกิจกรรมต่าง ๆ บนเตียง (absolute bed rest)
        
        ประเมินอาการเปลี่ยนแปลง โดยประเมินระดับความรู้สึกตัว อาการปวดศีรษะ ความดันโลหิต อัตราการหายใจและชีพจร ทุก 1 ชั่วโมง รายงานแพทย์ทันทีเมื่อมีอาการเปลี่ยนแปลงในทางที่เลวลงกว่าเดิม เพื่อวางแผนในการรักษาและให้ได้รับการแก้ไข้ทันเวลา
        
        ให้ได้รับยาลดความดันโลหิตตาม
        แผนการรักษาเพื่อลดความดันโลหิต และสังเกตอาการข้างเคียงหลังให้ยา เช่น ความดันโลหิตลดต่ำลงอย่างรวดเร็ว ใจสั่น มึนงง คลื่นไส้อาเจียน เป็นต้น
        
        จัดสิ่งแวดล้อมให้เงียบสงบ เพื่อให้ผู้คลอดได้รับการพักผ่อน เตรียมอุปกรณ์การช่วยเหลือได้ทันทีที่มีอาการชัก ได้แก่ ไม้กดลิ้น เครื่อง suction เตรียมทีมช่วยฟื้นคืนชีพ รวมทั้งป้องกันการตกเตียงเมื่อเกิดภาวะชัก หรือไม่รู้สึกตัว
        
        ติดตามผลการตรวจ platelet, PT, PTT เพื่อประเมินการแข็งตัวของเลือด
        
        ระดับความรู้สึกตัวดี ไม่มีอาการง่วงซึมหรือปลุกไม่ตื่น หรือเชื่องช้าผิดไปจากภาวะปกติ พูดไม่ชัด หรือปวดศีรษะรุนแรง
        
        ความดันโลหิตอยู่ระหว่าง 100/70-140/90 mmHg
        
        ระดับเกล็ดเลือดอยู่ในเกณฑ์ปกติ 140,000-400,000 เซลล์ /ลูกบาศก์มิลลิเมตร
        
        เพื่อป้องกันการเกิดภาวะเลือดออก
        
        S: ผู้ป่วยบอกว่าปวดศีรษะ เจ็บครรภ์คลอด Preterm คลอดก่อนกำหนด GA 36 สัปดาห์
        
        O: Diagnosis PIH severe preeclampsia c pre-term labor, BP 170/110 mmHg, pitting edema +1, Urine strip test Al = +3
        
        A: PIH ส่งผลต่อระบบเลือดและการแข็งตัวของเลือด ทำให้เกิดภาวะเกร็ดเลือดต่ำเฉียบพลัน และมีปัจจัยการแข็งตัวของเลือดอื่นๆ ลดลงด้วยอาจเกิดจากกลไกทางระบบภูมิคุ้มกันหรือเกล็ดเลือดไปจับตัวเกาะกลุ่มตามเยื่อบุหลอดเลือดที่ถูกทำลาย นอกจากนี้พยาธิสภาพในหลอดเลือดอาจทำให้เกิด intravascular hemolysis คือมีการแตกหรือมีการทำลายเม็ดเลือดแดง เนื่องจากเม็ดเลือดแดงเคลื่อนผ่านหลอดเลือดที่มีการหดเกร็งและมีขนาดเล็กลง ซึ่งนำไปสู่ภาวะ hemoglobulonemia และ Hyperbillirubinemia
    - - วัตถุประสงค์ เพื่อป้องกันไม่ให้เกิดภาวะชัก
        
        เกณฑ์การประเมินผล
        
        กิจกรรมทางการพยาบาล
        
        อธิบายให้ผู้คลอดทราบถึงพยาธิสภาพของโรค อาการนำสู่ภาวะชัก อันตรายที่จะเกิดขึ้นจากการชักที่จะส่งผลแก่มารดาและทารกในครรภ์
        
        ประเมินระดับความรู้สึกตัว BP,PR,RR อาการปวดศีรษะ ทุก 1ชั่วโมง และรายงานแพทย์เมื่ออาการเปลี่ยนแปลงไปในทางที่เลวลงกว่าเดิม
        
        ให้ผู้คลอดนอนพักในท่านอนตะแคงซ้าย เพื่อลดการกดทับที่บริเวณเส้นเลือด (inferior venacava) ทำให้เลือดสามารถไหลเวียนเพิ่มขึ้นที่มดลูกและรก
        
        ประเมินอาการนำสู่ภาวะชัก ได้แก่ อาการปวดศีรษะ ตาพร่ามัว เห็นภาพไม่ชัด อาการปวดบริเวณใต้ลิ้นปี่หรืออาการเจ็บชายโครงขวา ปฏิกิริยาสะท้อนเร็วเกินไป 3+ ขึ้นไป
        
        ให้ยา 10% MgSO4 (5g) ฉีดเข้าหลอดเลือดช้า ๆ ภายใน 15 นาที และให้สารน้ าชนิด5%D/W 1,000 มิลลิลิตร ผสมยา 50% MgSO4 10 กรัม หยดเข้าหลอดเลือดดำในอัตรา 100 ml./hr. เพื่อป้องกันการชัก สังเกตอาการไม่พึงประสงค์ของยาเช่น RR < 14 bpm ปัสสาวะออกน้อยกว่า 30 ml/hr. deep tendon reflex น้อยกว่า 2+ ถ้าตรวจพบอาการอย่างใดอย่างหนึ่งต้องรีบรายงานแพทย์ หยุดการให้ยา
        
        ให้ยา Hydralazine 5 มิลลิกรัม ฉีดเข้าทางหลอดเลือดดา และติดตามการเปลี่ยนแปลงของความดันโลหิตทุก 5 นาที ถ้าความดันโลหิต systolic มากกว่าหรือเท่ากับ 160 มิลลิเมตรปรอท หรือความดันโลหิต diastolic มากกว่าหรือเท่ากับ 110 มิลลิเมตรปรอท ให้รายงานแพทย์เพื่อเพิ่มปริมาณขนาดของยาจาก 5 มิลลิกรัมเป็น 10 มิลลิกรัม ตามแผนการรักษาเพื่อลดความดันโลหิต
        
        บันทึกสารน้ำเข้า-ออก
        
        เตรียมยา 10% Calcium gluconate 10 กรัม ไว้ให้พร้อมโดยฉีดเข้าหลอดเลือดดำช้าๆ ถ้าพบการหายใจและการทำงานของหัวใจถูกกดจาก MgSO4
        
        จัดสิ่งแวดล้อมที่เอื้อต่อการพักผ่อน ทำกิจกรรมต่าง ๆ บนเตียงเพื่อให้สามารถพักผ่อนได้เต็มที
        
        เตรียมอุปกรณ์และทีมช่วยฟื้นคืนชีพให้พร้อมเพื่อช่วยเหลือได้ทันทีเมื่อมีอาการชัก
        
        .ให้งดน้ำและอาหาร เพื่อเตรียมความพร้อมกรณีต้องยุติการตั้งครรภ์โดยการผ่าตัดคลอดและป้องกันการสูดสำลักจากการชัก
        
        ติดตามผลการตรวจทางห้องปฏิบัติการเพื่อประเมินความรุนแรงของโรคและความเสี่ยงต่อการเกิดภาวะ HELLP Syndrome ได้แก่เม็ดเลือดแดงแตกง่ายทำให้เกิดภาวะซีด ระดับเอนไซม์ตับในเลือดเพิ่มสูงขึ้นทำให้ตัวเหลือง และเลือดออกง่ายจากภาวะเกล็ดเลือดต่า
        
        ความดันโลหิต100/70-130/80 มิลลิเมตรปรอท
        
        ไม่มีอาการนำสู่ภาวะชัก ได้แก่ ปวดศีรษะ ตาพร่ามัว จุกแน่นลิ้นปี่ ไม่เกิดภาวะชัก
      - S: มารดาตั้งครรภ์บอกว่าปวดศีรษะ เจ็บครรภ์คลอด น้ำคร่ำเดิน
      - O: BP 170/110 mmHg., pitting edema +1, Urine strip test Al = +3, diagnosis : Severe preeclampsia c pre- term labor (latent phase)
      - A: จากพยาธิสภาพของ PIH Severe preeclamsia ส่งผลต่อระบบประสาท CNS เกิดการหดเกร็งของหลอดเลือด (Vasospasm)มีแรงต้านการไหลเวียนของโลหิตเพิ่มมากขึ้น เซลล์บริเวณรอบๆ เส้นเลือดหดรัดตัวจนเกิดเนื้อตาย Angiotensin II ที่กระตุ้นให้เส้นเลือดหดตัว ทำให้ endothelial ถูกทำลายจนกระทั่งเกร็ดเลือดและ Fibrinogen ถูกทำลายจนน้อยลง ทำให้เกิดการชัก
    - - มีโอกาสเกิด Hypermagnesemia และอาการไม่พึงประสงค์จากการได้รับยา MgSO4 Toxicity
        
        ข้อมูลสนับสนุน
        
        วัตถุประสงค์
        
        เพื่อให้ผู้คลอดปลอดภัยไม่เกิดอาการไม่พึงประสงค์จากการได้รับยา MgSO4
        
        S: ปวดศีรษะ เจ็บครรภ์คลอด มีน้ำเดิน GA 36 wks, อายุ 39 ปี ครรภ์แรก
        
        O: Diagnosis Severe Preeclampsia ได้รับยา Magnesium sulfate เพื่อป้องกันการชัก
        
        A: พยาธิสภาพของ PIH Severe preeclampsis ทำให้เกิดการหดเกร็งของหลอดเลือด (Vasospasm)มีแรงต้านการไหลเวียนของโลหิตเพิ่มมากขึ้น เซลล์บริเวณรอบๆ เส้นเลือดหดรัดตัวจนเกิดเนื้อตาย Angiotensin II ที่กระตุ้นให้เส้นเลือดหดตัว ทำให้ endothelial ถูกทำลายจนกระทั่งเกร็ดเลือดและ Fibrinogen ถูกทำลายจนน้อยลง ทำให้เกิดการชัก
        
        เกณฑ์การประเมินผล
        
        กิจกรรมทางการพยาบาล
        
        อธิบายให้ผู้คลอดและญาติเข้าใจถึงเหตุผลและขั้นตอนการให้ยา รวมทั้ง ผลข้างเคียงที่อาจเกิดได้จากยา เช่น อาการร้อนบริเวณที่ฉีด ร้อนวูบวาบทั่วตัว รวมทัั้งอาจมีอาการคลื่นไส้อาเจียนขณะได้รับยา
        
        ควบคุมให้ได้รับปริมาณยา 10% MgSO4 5 กรัม ฉีดเข้าหลอดเลือดช้า ๆ ภายใน 15 นาทีหลังจากนันให้ 50% MgSO4 10 กรัม ผสมใน 5%D/W 1,000 มิลลิลิตร ให้หยดเข้าหลอดเลือดดำควบคุมการหยดโดยใช้Infusion pump ในอัตรา 100 มิลลิลิตร / ชั่วโมงเพื่อให้ได้ปริมาณยาตามแผนการรักษา
        
        ปฏิบัติตามแนวทางเพื่อป้องกันอาการไม่พึงประสงค์จากยา (MgSO4toxicity) ประเมินการหายใจ
        ทุก1 ชม. ,ใส่สายสวนปัสสาวะคาไว้ ประเมินปริมาณปัสสาวะทุก 1 ชม.,ประเมิน DTR ทุก 1 ชม
        
        สังเกตอาการของการได้รับยา ได้แก่อาการ ร้อนวูบวาบ เหงื่อออก ความดันโลหิตลดลง การหายใจช้าลง ซึม ไม่มีแรง อ่อนปวกเปียก DTR ลดลงต้องรีบรายงานแพทย์ และเตรียมยาแก้ไข ได้แก่ 10 % Calcium Gluconate 10 มิลลิลิตร ฉีดเข้าทางหลอดเลือดด าช้า ๆ ประมาณ 3-5 นาที
        
        .ติดตามผลการตรวจทางห้องปฏิบัติการระดับแมกนีเซียมในเลือด
        
        เตรียม Emergency Cart ให้พร้อมใช้งานหากเกิดกรณีฉุกเฉิน
        
        ไม่เกิดอาการไม่พึงประสงค์จากการได้รับยา MgSO4 ประกอบไปด้วย RR > 14 bpm, DTR absent, Urine output > 30 ml/hr
    - - ข้อมูลสนับสนุน
        
        วัตถุประสงค์
        
        เพื่อให้ทารกมีสุขภาพแข็งแรงเมื่อแรกคลอด
        
        เกณฑ์การประเมินผล
        
        ผลการประเมินสุขภาพของทารกในครรภ์ ด้วยเครื่องติดตามการเต้นของหัวใจและการหดรัดตัวของมดลูก (Electronic Fetal Monitoring : EFM) ปกติ และ ทารกแรกเกิดมีคะแนน APGAR Score ที่ 1 นาทีมากกว่า 7 คะแนน
        
        กิจกรรมทางการพยาบาล
        
        ให้ผู้คลอดนอนตะแคงซ้าย เพื่อลดการกดทับที่บริเวณเส้นเลือดอินฟีเรีย เวนาคาวา(inferior venacava) ทาให้เลือดสามารถไหลเวียนเพิ่มขึ้นที่มดลูกและรก
        
        ให้ออกซิเจนทางหน้ากากในอัตรา 10 ลิตร/นาที เพื่อเพิ่มปริมาณออกซิเจนแก่ทารกในครรภ์
        
        Monitoring FHS อย่างใกล้ชิดเพื่อประเมินสภาพทารกในครรภ์
        
        เตรียมอุปกรณ์ในการช่วยฟื้นคืนชีพทารกแรกเกิดให้พร้อมใช้หากทารกแรกเกิดมีภาวะขาดออกซิเจนหรือต้องมีการช่วยฟื้นคืนชีพ
        
        อธิบายอาการและสภาพทารกแรกเกิดให้ผู้คลอดทราบ เพื่อลดความวิตกกังวล
        
        ประสานกับพยาบาลหอผู้ป่วยทารกแรกเกิด เพื่อส่งต่อทารกไปดูแลต่อเนื่อง
        
        O: ได้รับการวินิจฉัยว่ามีภาวะ severe preeclampsia ทำให้การไหลเวียนของเลือดไปเลี้ยงรกน้อยลง และผู้คลอดได้รับยา MgSO4 ก่อนคลอด
        
        A: กรณีมารดามีภาวะ PIH ซึ่งอาจส่งผลให้ทารกเกิดภาวะแทรกซ้อน ได้แก่ ขาดออกซิเจนเรื้อรัง และได้รับ MgSO4 ซึงส่งผลต่อทารก เพราะยาสามารถส่งผ่านทางรกไปยังทารก ซึ่งส่งผลต่อ Reflex และการหายใจที่ไม่ดีทำให้ FHS ลดลง เกิดภาวะ Hypocalcemia, Hypermagnesium
        
        S: -
  - - - S: -
      - O: มารดามีสีหน้าวิตกกังวล
      - A: PIH ทำให้การหดรัดตัวของหลอดเลือด spiral arteriole ใน decidual ร่วมกับมี acute atherosis ทำให้หลอดเลือดตีบตัน ปริมาณเลือดที่ไหลผ่านระหว่างรกและมดลูก (Uteroplacental perfusion) ลดลง ทำให้เกิดการจายของเนื้อรกและผนังมดลูก การทำหน้าที่ของรกเสื่อมลง เกิดภาวะ uteroplacental insufficiency มีผลให้เกิดภาวะทารกโตช้าในครรภ์ (Fetal growth restriction: FGA) ในกรณีที่ทารกได้รับออกซิเจนไม่เพียงพอจะชักนำให้เกิด fetal acidosis, mental retardation หรือ death ได้ ในบางรายอาจเกิดภาวะรกลอกตัวก่อนกำหนด เนื่องจาก placental ischemia และ infraction
    - - เกณฑ์การประเมินผล
        
        หญิงตั้งครรภ์มีความกังวลลดลง สีหน้าสดชื่น ยิ้มแย้ม สามารถนอนหลับพักผ่อนได้
        
        กิจกรรมทางการพยาบาล
        
        สร้างสัมพันธภาพที่ดี มีปฏิสัมพันธ์ที่ดีเป็นกันเองระหว่างหญิงตั้งครรภ์และพยาบาล
        
        มีสัมพันธภาพที่ดีอย่างสม่ำเสมอ ให้บริการด้วยความนุ่มนวล
        และไม่เร่งรัดในการสนสทนา
        
        วิเคราะห์หาสาเหตุ
        และปัจจัยที่ทำให้หญิงตั้งครรภ์มีความวิตกกังวล เพื่อหาแนวทางช่วยเหลือให้คลายความวิตกกังวลได้ถูกต้อง
        
        เปิดโอกาสให้หญิงตั้งครรภ์ได้บอกเล่าความวิตกกังวลของตนเองและแนวทางแก้ไข
        
        อธิบายให้ทราบข้อมูลเกี่ยวกับโรคและอาการเพื่อให้พยุงตั้งครรภ์ทราบเกี่ยวกับอาการของตนเอง และทารก เพื่อช่วยให้สบายใจ และคลายความกังวล
        
        ช่วยให้หญิงตั้งครรภ์ได้ลดความกังวล โดยการรักษาสภาพอารมณ์ เช่น การผ่อนคลายร่างกาย การผ่อนลมหายใจ การสนทนากลุ่ม