Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
สรุปการเรียนรู้ - Coggle Diagram
สรุปการเรียนรู้
Influenza ไข้วัดใหญ่
สาเหตุ
Influenza virus Aเป็นชนิดที่ระบาด, B และ c
-
-
การวินิจฉัย
Culture, FAหรือ ELISA การตรวจแยกสาร Antigen
Antibody titer ดูการเพิ่ม RNA ของไวรัส
-
ภาวะแทรกซ้อน
ทางเดินหายใจ -> ปอดบวม, hypoxia, asthma
ทางหัวใจและหลอดเลือด -> myocarditis, congestive heart failure
ทางระบบประสาท -> Encephalopathy, Guillain-Barré syndrome
Typhus
-
-
อาการ : มึนงง ไข้ ซึม ปวดศีรษะ
เบื่ออาหาร ตาแดงไม่สู้แสง
- จะมี eschar คือ แผลขอบยกสีแดงสะเก็ดสีดำ
พบได้บริเวณตามซอกพับ
-
การวินิจฉัย
- IFA (indirect Immunofluorescent antibody)
- IIP (Indirect Immunoperoxidasetest)
-Immuno-cytochmical staining
- Enzyme Linked Immunosorbent assay
- Dot-blot Immuno-assays & Rapid flow assay
- Polymerase Chain Reaction & real-time PCR
การรักษา
- Doxycycline 100 mg BID x 7 day, OR
- Tetracycline 500 mg BID x 7 days, OR
- Chloramphenicol (50-75 mg/kg/day) x 7 day, OR
- Ciprofloxacin และOfloxacin การด้ยาเร็วลดภาวะแทรกซ้อนได้สูง
Monkey Pox
สาเหตุ
Monkey pox virus
ในกลุ่ม Orthopoxvirus genus,
family pokviridae
อาการ : ไข้ ปวดเมื่อยกล้ามเนื้อ อ่อนเพลีย
ปวดศีรษะ ต่อมน้ำเหลืองโต
-
-
Pt. ที่เสี่ยงสูง : ผู้ที่มีภูมิต่ำ, ปลูกถ่ายอวัยวะ
เด็ก<8 ปี, หญิงตั้งครรภ์
คำแนะนำ : สวมหน้ากาก, ล้างมือบ่อยๆ
หลีกเลี่ยงสัมผัสตุ่มหนองผู้ติดเชื้อ, หลีกเลี่ยงสารคัดหลั่ง
แนะนำทานเนื้อสัตว์ปรุงสุก
Acute pharyngitis
-
-
-
วินิจฉัยว่าติดเชื้อ GAS : Group A streptococci ไม่ไอ มีไข้ มีจุดขาวหรือหนองที่ต่อมทอนซิล พบต่อมน้ำเหลืองโต
การให้ยาปฏิชีวนะ
- Penicillin V BW < 27 kgs: 250 mg, BW > 27 kgs : 500 mg bid or tid x 10 days
- Amoxycillin 30-50 MKD tid pc x 10 days
- ถ้าแพ้ให้ Erythromycin 40 MKD tid ac x 10 days
-
โรคจากยุง
Chikungunya -> ยุงลาย
- อาการ : ข้อบวม ข้ออักเสบ
ผิดรูปไข้เฉียบพลันปวดหัวมาก
- พบบ่อยในภาคใต้
-
- การวินิจฉัย :
- Enzyme-linked immunosorbent assays
(ELISA) ตรวจหา IgM มักจะสูง 3-5 ส.หลังป่วย, IgG
- RT-PCR นิยมใช้
- การรักษา :
- รักษาตามอาหาร โดยเฉพาะปวดข้อกิน
พาราเซตามอลเพื่อลดไข้
- ห้ามกินยาแอสไพรินร่วมกับ NSAID Ibuprofen
อาจะทำให้เลือดออกได้ง่าย
- เช็ดตัวด้วยน้ำสะอาดเพื่อลดไข้และดื่มน้ำก่อนนอน
- การป้องกัน :
- นอนในห้องมุ้งลวดกางมุ้ง เปิดพัดลม ใช้ยากันยุง
- ปิดภาชนะเก็บน้ำให้มิดชิด เปลี่ยนถ่ายน้ำทุก 7 วัน
- ใส่ปลากินลูกน้ำ ใส่สารเคมีฆ่าลูกน้ำ
- ฉีดพ่นยาฆ่าแมลง
- ป้องกันตนเองไม่ให้ถูกยุงกัด
Dengue
อาการ
-
WBC ต่ำ, เกล็ดเลือดต่ำ < 150,000, Hct เพิ่มขึ้น 10-20%
การวินิจฉัย
Tourniquet test positive + WBC <5,000, PPV 80%
ความรุนแรง
- เกรด1 ไม่มีอาการเลือดออก ตรวจทูนิเกต์ให้ผลบวก
- เกรด2 มีเลือดออกร่วม เช่น จุดเลือดออก มีเลือดกำเดา อาเจียนเป็นเลือด
- เกรด3 มีอาการช็อก
- เกรด4 ช็อกนาน ดวามดัน/ชีพจรวัดไม่ไดิ
-
ข้อบ่งชี้ในการให้สารน้ำ
- Pt.อาเจียนมาก
- Pt.มีอาการขาดน้ำตั้งแต่ปานกลางถึงรุนแรง
- Pt.มีการรั่วของพลาสมา เกล็ดเลือด <100,000 Hct เพิ่มขึ้นร้อยละ10
ชนิดสารน้ำที่ให้
- isotonic crystalloid -> 5%dextrose in NSS
- balanced crystalline -> acetate ringer’s
Zika virus -> ยุงลาย
-
- การติดต่อ :
- จากแม่สู่ลูกผ่าน Intrauterine, Perinatal
- ทางเลือด การมีเพศสัมพันธ์กัน
- ทางน้ำนมแม่
- อาการ :
- ผื่น ไข่ เยื่อบุตาอักเสบ ปวดข้อ กล้ามเนื้อ ศีรษะ
- ในทารก ศีรษะเล็ก พบแคลเซียมเกาะสมอง ตัวเล็ก
ตายในครรภ์ การมองเห็นผิดปกติ
- Guillain-Barré syndrome รักษาด้วย IVIG
- การวินิจฉัย : In-house (US-CDC) protocol,
Altona kit (RealStar Zika Virus RT-PCR Kit 1.0)
การป้องกัน
- กำจัดลูกน้ำ พ่นสารเคมีกำจัดยุง
- สวมใส่เสื้อผ้าสีอ่อนคลุมผิวหนัง
- นอนกางมุ้ง กำจัดแหล่งเพาะพันธุ์ยุงลาย
Malaria -> ยุงก้นปล่อง
อาการ
- ระยะหนาว ผู้ป่วยจะหนาวมาก สั่นเกร็ง
อุณหภูมิร่างกายสูง ชีพจรเบาเร็ว ความดันเลือดเพิ่มขึ้น
- ระยะร้อน อุณหภูมิร่างกายสูงขึ้น 39-40 องศา ชีพจรแรง
ปวดกระบอกตา หน้าแดง กระหายน้ำ คลื่นไส้อาเจียน
- ระยะเหงื่อออก มีเหงื่อออกตามหน้า บริเวณขมับ ลำตัว
อุณหภูมิร่างกายลดลงอย่างรวดเร็ว อ่อนเพลีย
-
การวินิจฉัย
- ซักประวัติ ตรวจร่างกาย
- Thick film, Thin film
- ตรวจ Antigen, Antibody
- PCR, Rapid test
การรักษา
- ไม่ใช่ Primaquine ในหญิงตั้งครรภ์
- ในกรณีที่ยังไม่ดื้อต่อยาใช้ Dihydroartemisinin-Piperaquine 3วัน
ร่วมกับ Primaquine 1วัน
- ในกรณีดื้อต่อยา ใช้ Artesunate-Piperaquine 3 วัน
ร่วมกับ Primaquine 1 วัน
- ในรายที่ไม่มีภาวะแทรกซ้อน ใช้ Chloroquine 3วัน
ร่วมกับPrimaquine 14วัน
การป้องกัน
- นอนในมุ้ง สวมเสื้อผ้าปกปิดร่างกาย ใช้ยากันยุง จึดไล่ยุง
- รณรงค์ป้งอกันไข้มาลาเรีย
-
Covid-19
อาการ
มีน้ำมูก, ไข้, ไอ, เจ็บคอ, ปวดกล้ามเนื้อ, ปวดศีรษะ
การรักษา
รักษาตามอาการ, อาการไม่รุนแรงให้ favipiravir,
ปอดอักเสบให้ remdesvir
การปฏิบัติตน
ไม่รับประทานอาหารร่วมกัน สวมแมส
งดออกจากบ้าน, แยกห้องนอน, ล้างมือด้วยสบู่เป็นประจำ
วัคซีน
- mRNA ผลิตง่าย ปลอดภัย
- adinovirus vector ผลิตง่าย ปลอดภัย แต่อาจไม่ดีต่อผู้ที่เคยติดเชื้อหวัดอะดีโน
- Protein-based ผลิตง่าย เร็ว แต่ต้องใช้adjuvant เพื่อให้ตอบสนองดี
- Inactivated ฉีดร่างกายจะตอบสนองเหมือนติดเชื้อตามธรรมชาติและสร้างภูมิคุ้มกัน
กลุ่มอาการปวดศีรษะ
- ปวดศีรษะอย่างเดียว ไม่พบความผิดปกติ
พบได้บ่อยสาเหตุ functional headache เช่น migraine
- ปวดศีรษะ มีความผิดปกติทางกายอื่น
จากโรคบริเวณศีรษะ โรคตา โรคฟัน
- ปวดศีรษะมีความผิดปกติทางระบบประสาทส่วนกลาง
มีพยาธิในสมอง เยื่อสมองอักเสบ
- ปวดศีรษะจากสมองไม่มีสิ่งกินที่
Migraine
-
-
การรักษา
Analgesic : Paracetamol, NSAIDs,
Mixedanalgesic preparation,
Narcotics analgesic, Aspirin
เวียนศีรษะ
-
Central cause
อาการ: มึนศีรษะ หนักๆ ตื้อๆ
เวลา: ตลอดเวลา
ปัจจัยกระตุ้น : BPสูง,ต่ำ เครียด กังวล
อาการร่วม : เหงื่อแตก ใจสั่น ตาพร่า
การรักษา
รักษาตามอาการ ให้ยาแก้อาเจียน,
ยากดการรับรู้ทางการทรงตัว, ยากลุ่ม anti anxiety
Herpes
Herpes simplex
-
ปัจจัยกระตุ้น
ความเครียด, แสงแดด, การเจ็บป่วยจากโรคอื่น
ได้รับยากดภูมิคุ้มกัน,ผ่าตัดที่กระทบกระเทือนเส้นประสาท
การรักษาและปฏิบัติตัว
- มีแผลในปาก -> กลั๊วปากด้วยน้ำเกลือ
- พักผ่อน และ ดื่มน้ำมากๆ
- มีไข้ -> เช็ดตัว +paracetamol - ตัดเล็บให้สั้น ไม่แกะเกา
- มีแผล -> ใช้ผ้าชุบน้ำเกลือทำความสะอาด
- ยาต้านไวรัส acyclovir กินภายใน 48hr.
Herpes zoster
อาการ
มีไข้, ปวดแสบปวดร้อนผิวหนัง, มีผื่น
การรักษา
- ภูมิคุ้มกันปกติ -> ทานยาแก้ปวด
- ผู้สูงอายุหรือภูมิคุ้มกันต่ำ -> ทานยาต้านไวรัส เช่น acyclovir
- ติดเชื้อแบคทีเรีย -> ให้ยาปฏิชีวนะทาและทาน
- ประคบแผลด้วยน้ำเกลือ
- ตัดเล็บสั้น
- ปากเปื่อย ลิ้นเปื่อยใช้น้ำเกลือกลั๊วปาก
Cellulitis
-
-
การรักษา
- ไม่รุนแรง -> dicloxacillin, cephalexin, clindamycin, erythromycin
- กรณีเกิดแผลทิ่มแทง หรือมี collection -> dicloxacillin, cephalexin, clindamycin
- แพ้ penicillin-> clindamycin
Common skin disease
Urticaria
-
การรักษา
- ยาทาภายนอก Calamine lotion
- ประคบเย็นลดคัน
- CPM
-
Pityriasis vevsicolor
-
- Tinea capitis โรคกลากที่หนังศีรษะ -> รักษา topical treatment
- Tinea coporis กลากบริเวณที่ไม่มีขน -> รักษา topical treatment, systemic treatment
- Tinea crisis กลากบริเวณ genital, pubic, perineal, perianal area
รักษา -> ยากลุ่ม IMIDAZOLE cream ทาวันละ 2 ครั้ง
- Tinea pedis กลากที่เท้า รักษาโดย -> topical treatment,
systemic treatment
- Tinea unguium กลากที่เล็บ รักษา-> Griseofulvin, Itracoazole
Tonsillitis
-
การรักษา :
- จากไวรัส รักษาตามอาการ เช่น ยาลดไข้ ยาพ่น ยาแก้เจ็บคอ
- จากแบคทีเรีย ให้ยาฆ่าเชื้อแบคทีเรีย
- เป็นท่อนซิลอักเสบซ้ำบ่อยๆ หรืออักเสบเรื้อรัง ให้ผ่าตัด