Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

หน้าที่ในการชำระหนี้text - Coggle Diagram

- - - - การชำระหนี้ขึ้นอยู่กับสภาพของหนี้
        
        ลูกหนี้ต้องกระทำการนั้นด้วยตัวเอง ด้วยสภาพของสัญญา กล่าวคือลูกหนี้ต้องทำงานนั้นเองไม่สามารถให้ใครมาทำเองได้ สภาพนี้นั้น มุ่งถึงการใช้ความรู้ความสามารถเฉพาะตัว เช่น จ้างไปร้องเพลง วาดรูป หนี้นี้คือหนี้ส่วนตัว
        
        ลูกหนี้ไม่จำเป็นต้องกระทำด้วยตนเองก็ได้ เช่นสัญญารับจ้างสร้างบ้าน ซึ่งลูกหนี้เป็นผู้รับเหมา
    - - แต่จะต้องมีสภาพเป็นหนี้ที่บังคับได้ไม่ใช่หน้าที่ทั่วไป
      - หนี้งดเว้นการกระทำการอาจขัดต่อกฎหมาย ขัดต่อความสงบเรียบร้อยถือเป็นโมฆะ
    - - การโอนกรรมสิทธิ์ การโอนทรัพย์ และการส่งมอบทรัพย์แตกต่างกัน
        
        วิธีการส่งมอบทรัพย์ขึ้นอยู่กับสภาพของทรัพย์ หากชิ้นเล็กสามารถมอบได้เลย
        
        หากเป็ของที่ไม่สามารถมอบได้เลย เช่น รถ บ้าน ที่ดิน ดังนั้นการส่งมอบทรัพย์จึงกำหนดได้กว้างๆ ตามมาตรา5462 "การส่งมอบนั้นจะทำอย่างหนึ่งอย่างใดก็ได้สุดแต่ว่าเป็นผลให้ทรัพย์สินนั้นไปอยู่ในเงื้อมมือของผู้ซื้อ"
        
        การโอนกรรมสิทธิ์เกิดขึ้นเมื่มีการจดทะเบียนนั้น แต่ยังไม่มีการส่งมอบทรัพย์ก็เป็นได้
  - - - การโอนกรรมสิทธิ์ คือการให้ เข้าอยู่ เช่นการซื้อขายม้า วัตถุประสงค์ของนิติกรรมคือโอนกรรมสิทธิ์ในม้าในอีกฝ่าย
    - - 1.วัตุประสงค์แห่งนิติกรรม คือ เป็นที่มาแห่งหนี้ประการหนึ่ง ส่วน วัตถุแห่งหนี้เป็นผลเมื่อนิติกรรมเกิดขึ้น
        2.วัตถุประสงค์ของนิติกรรมมีในนิติกรรมเท่านั้น แต่วัตถุแห่งหนี้มีในหนี้ทุกชนิด
        3.วัตถุประสงค์ของนิติกรรมนั้นไม่จำกัด ขึ้นอยู่กับผู้กระทำนิติกรรม ไม่สิ้นสุด
        แต่วัตถุแห่งหนี้จะมีแค่ 3 อย่าง คือ หนี้กระทำ หนี้งดเว้นกระทำการ และหนี้ส่งมอบทรัพย์เท่านั้น
  - - - ทรัพย์สินที่จะส่งมอบจะเป็นทัพย์สินประเภทใดก็ได้ แต่หากไม่ใช่ทรัพย์เฉพาะสิ่ง กฎหมายกำหนดหลักเกณฑ์ไว้ดังนี้
        
        1.การที่ทรัพย์นั้นจะเป็นวัตถุแห่งหนี้ เช่นหนี้ข้าวสาร 1 กระสอบ จะนำกระสอบใดมาก็ได้ กฎหมายจึงกำหนดไว้เกี่ยวกับทรัพย์สินทั่วไปที่จะเป็นวัตถุแห่งหนี้ได้คือ
        1) ลูกหนี้ได้กระทำการอันตนจะพึงต้องทำเพื่อส่งมอบทรัพย์สิน
        2)ลูกหนี้ได้เลือกกำหนดทรัพย์แล้วด้วยความยินยอมของเจ้าหนี้
        
        2.กรณีทรัพย์ที่จะต้องส่งมอบได้ระบุไว้เป็นเพียงประเภท
        กฎหมายกำหนดให้ส่งทรัพย์สินที่ไม่ได้กำหนดประเภทไว้ว่า ให้ส่งทรัพย์สินที่เป็นชนิดปานกลาง คือลูกหนี้ไม่มีหน้าที่ที่จะต้องส่งมอบข้าวสารชนิดดีเยี่ยมให้ และลูกหนี้จะส่งมอบข้าวที่มีคุณภาพต่ำสุดแก่เจ้าหนี้ก็ไม่ได้ด้วย
    - - เงินตรามีลักษณะพิเศษกว่าทรัพย์สินอื่นๆ ดังนั้นกฎหมายจึงกำหนดไว้ชัดเจนว่า
        1)เงินตรานั้น มูลค่าขึ้นอยู่ที่ราคาที่ตราไว้ มิได้อยู่กับคุณภาพความใหม่ เก่า
        2)เงินตรานั้นโดยสภาพไม่มีการชำระหนี้ด้วยเงินตราจะกลายเป็นพ้นวิสัยไปได้
        3)หนี้เงินนั้นมีดอกเบี้ยได้
        4)เงินตรานั้นไม่มีความแตกต่างกันในตัวเงินตรา
        
        1.กรณีเงินได้เเสดงไว้เป็นเงินต่างประเทศ กฎหมายนี้ให้สิทธิแก่ลูกหนี้ที่จะชำระหนี้เป็นเงินต่างประเทศตามที่แสดงไว้ก็ได้หรือจะใช้เป็นเงินไทยก็ได้ เเต่ให้คิดตามอัตราแลกเปลี่ยน ณ สถานที่และในวันเวลาที่ใช้เงิน
        
        2.กรณีเงินตราที่พึงจะส่งใช้เป็นอันยกเลิกไม่ได้เเล้ว กฎหมายบัญญัติว่าหากเงินตรานั้นได้ยกเลิกไม่ใช้เเล้วให้ถือเสมือนอนึ่งว่ามิได้ระบุไว้ให้ใช้เปฌ็นเงินตราชนิดใด และต้องบังคับแก่ 2 ฝ่าย
  - - - 1)สิทธิในการเลือก ก)กำหนดให้ว่าเป็นเจ้าหนี้ ลูกหนี้ ฯลฯ
        ข)ถ้าไม่ได้กำหนด สิทธิในการเลือกชำระให้ตกเป็นของลูกหนี้
        ค)ถ้ากำหนดให้บุคคลภายนอกเลือก และผู้นั้นไม่อาจเลือกได้
        ง) ถ้ากำหนดให้ฝ่ายลูกหนี้หรือเจ้าหนี้เป็นฝ่่ายเลือกและ ฝ่ายที่มีสิทธินั้นไม่เลือกภายในเวลากำหนด สิทธิในการเลือกนั้นจะตกไปอยู่อีกฝ่ายหนึ่ง
      - 2)วิธีการเลือก ก)กรณีฝ่ายลูกหนี้หรือเจ้าหนี้เป็นผู้มีสิทธิ์เลือก คือ หากอีกฝ่ายเป็นฝ่ายที่มีสิทธิเลือกต้องแสดงเจตนาแก่อีฝ่ายด้วย
        ข)กรณีบุคคลภายนอกมีสิทธิเลือก กฎหมายกำหนดให้กระทำด้วยการแสดงเจตนแก่ลูกหนี้และการชำระหนี้นั้นลูกหนี้ต้องชำระแก่เจ้าหนี้ หรือแม้จะมีการกำหนดให้ชำระแก่บุคคลอื่น ก็เป็นไปภายใต้สิทธิเรียกร้องของเจ้าหนี้ ดังนั้น กฎหมายจึงกำหนดให้ลูกหนี้ต้องเเจ้งความนั้นแก่เจ้าหนี้
      - 3)ระยะเวลาในการเลือก ก)มีกำหนดระยะเวลาให้เลือก ในกรณีที่บุคคลภายนอกเป็นฝ่ายเลือกแต่ไม่เลือกภายในระยะเวลา สิทธินั้นจะตกไปยังฝ่ายลูกหนี้ถ้าไม่ได้ตกลงไว้อย่างอื่น
        ข)กรณีมิได้กำหนดเวลาให้เลือก ฝ่ายที่ไม่มีสิทธิจะเลือกอาจกำหนดเวลาสมควรแก่เหตุแล้วบอกกล่าวให้ฝ่ายโน้นใช้สิทธิเลือกภายในเวลอันนั้น โดยมีเงื่อนไขว่า ต้องเป็นกรณีที่หนี้ถึงกำหนดชำระแล้ว
      - 4)ผลของการเลือก การเลือกนั้นกฎหมายกำหนดให้แสดงเจตนาต่อคู่กรณีอีกฝ่ายหนึ่ง ดังกล่าวเเล้ว การใช้สิทธิเลือกนั้นเป็นการแสดงเจตนาที่มีผลในทางกฎหมาย ดังนั้น การจะเกิดผลของการเลือกต้องหมายถึงว่าการเลือกนั้นมีผลแล้วก็ตาม
      - 5)กรณีการชำระหนี้บางอย่างพ้นวิสัย (1) กรณีตกเป็นพ้นวิสัยจะทำได้มาแต่ต้น คือการชำระบางอย่างพ้นวิสัยมาก่อนทำนิติกรรมแล้ว
        (2)กรณีการอันพึงต้องชำระหนี้บางอย่างกลายมาเป็นพ้นวิสัยในภายหลัง หมายถึงหลังจากก่อหนี้แล้วการชำระบางอย่างกลายมาเป็นพ้นวิสัยภายหลัง
        แต่ต้องก่อนที่ผู้มีสิทธิเลือกจะใช้สิทธิเลือก แบ่งเป็น 2 กรณ๊ คือ ก) กรณีที่การชำระหนี้บางอย่างเป็นพ้นวิสัยที่ฝ่ายที่ไม่มีสิทธิเลือกไม่ต้องรับผิดชอบ กรณีนี้ท่านไว้ให้จำกัดไว้แต่เพียงอย่างอื่นที่ไม่พ้นวิสัยเท่านั้น
        ข) กรณีที่ดารชำระหนี้บางอย่างกลายเป็นพ้นวิสัยที่ฝ่ายไม่มีสิทธิเลือกต้องรับผิดชอบ กรณีนี้ผู้ที่มีสิทธิเลือกก็ไม่ถูกจำกัดให้ต้องเลือกสส่วนที่จะเป็นวิสัยเท่านั้น
- - - - ถ้าเวลาอันพึงชำระหนี้มิได้กำหนดลงไว้ หรือนุมาานจากพฤติกรรรมทั้งปวงไม่ได้ไซร้ ท่านว่าเจ้าหนี้ย่อมเรียกให้ชำระหนี้ได้โดยพลัน และฝ่ายลูกหนี้ก็ย่อมจะชำระหนี้ของตนได้โดยพลัน ดุจกัน แต่กฏหมายถือว่าต้องชำระหนี้ทันที คือ เท่าากับหนี้กำหนดทันทีที่ได้ก่อหนี้ขึ้นนั้นเอง แต่ไม่ถึงขนาดที่ถือว่า เมื่อไม่ชำระทันทีแล้วจะผิดนัด
    - - 1.กำหนดเวลาชำระหนี้ไว้แต่เป็นที่สงสัย "ถ้าได้กำหนดเวลาไว้ แต่หากกรณีเป็นที่สงสัย ืชท่านให้สันนิษฐานไว้ก่อนว่าเจ้าหนี้จะเรียกชำระ จะชำระก่อนกำหนดนั้นก็ได้" ข้อที่เกิดเป็นกรณีสงสัยกก็คือ เจ้าหนี้จะเรียกให้ชำระหนี้ก่อนกำหนดนั้นได้หรือไม่ หรืออีกนัยหนึ่งเกิดสงสัยกันขึ้นว่าประโยชน์แห่งเวลาได้เเก่ฝ่ายเจ้าหนี้ไม่ใช่เเก่ฝ่ายลูกหนี้
      - 2.กำหนดเวลาชำระหนี้ไว้ไม่เป็นที่สงสัย
        
        1)กำหนดเวลาชำระหนี้ตามวันแห่งปฏิทิน แปลความถึงกำหนดเป็นเดือน ปีด้วย
        การกำหนดชำระหนี้ในกรณีนี้เป็นกรณีที่ต้องบอกกกล่าวล่วงหน้าก่อนชำระหนี้
        2)กำหนดเวลาชำระหนี้มิใช่ตามวันแห่งปฏิทิน คือ หากไม่ทำตามปฏิทินแล้ว ก็ต้องชำระหนี้ตามนี้ หากไม่ทำตามถือว่าเป็นการผิดนัด เช่น กำหนดตามฤดุ ฯลฯ
- - - - 1.หนี้ที่มีกำหนดเวลาชำระมิใช่ตามวันแห่งปฏิทิน
        
        กฎหมายกำหนดให้เจ้าหนี้ต้องเตือนลูกหนี้ก่อนเมื่อลูกหนี้ไม่ชำระตามที่เจ้าหนี้เตือนลูกหนี้จึงจะผิดนั้น การเตือนนั้นตองเป็นการเตือนเมื่อถึงกำหนดชำระเเล้วลูกหนี้ไม่ชำระ จึงจะเป็นการผิดนัดเพราะว่าเตือนเเล้ว
        
        การเตือนนั้นไม่มีแบบจะเป็นหนังสือหรือวาจาก็ได้ แต่ต้องเป็นในฐานะตัวเจ้าหนี้
      - 2.หนี้ที่ไม่มีกำหนดเวลาชำระตาม มาตรา 203
        
        เจ้าหนี้มีสิทธิเรียกร้องได้โดยพลัน และลูกหนี้ก็มีสิทธิจะชำระหนี้ของตนได้โดยพลันดุจกัน
    - - 1)หนี้ที่กำหนดชำระตามวันแห่งปฏิทิน
        
        กฎหมายกำหนดไว้ว่าหากไม่ชำระหนี้ไม่ชำระหนี้ตามกำหนดลูกหนี้ก็ตกเป็นผู้ผิดนัดโดยมิต้องเตือนเลย ในทำนองเดียวกันหนี้ที่ต้องบอกกล่าวล่วงหน้าก่อนการชำระหนี้คำนวณนับได้โดยปฏิทิน
      - 2)หนี้ละเมิด
        
        เกิดจากการล่วงสิทธิของผู้อื่น มิใช่เกิดจากนิติกรรมสัญญาจึงไม่มีการกำหนดชำระหนี้ไว้ การผิดนัดในเรืื่องละเมิด ถือว่าผิดนัดมาแต่เวลาที่ทำละเมิดทันที โดยไม่ต้องเตือนอย่างใดทั้งสิ้น รวมถึงค่าเสียหายในอนาคตก็ต้องเสียค่าดอกเบี่ยตั้งแต่เวลาทำละเมิด
        
        ผู้ที่ต้องร่วมรับผิดตามกฎหมายในมูลละเมิดก็ต้องร่วมรับผิดในดอกเบี้ยนับตั้งแต่ผิดนัดคือนับตั้งแต่กระทำละเมิดด้วย
    - - 1.การกำหนดชำระหนี้เป็นกำหนดที่ลูกหนี้จะต้องชำระหนี้ แต่การผิดนัดเป็นเรื่องของการไม่ชำระตามกำหนด ประกอบกับเงื่อนไขทางกฎหมาย
      - 2.กำหนดเวลาชำระหนี้เป็นกำหนดที่เจ้าหนี้สามารถเรียกให้ลูกหนี้ชำระได้เป็นองคค์ประกอบสำคัญประการหนึ่งของการผิดนัด
      - 3.การผิดนัดนั้น แม้ถึงกำหนดเวลาชำระหนี้ และมีเงื่อนไขอื่นที่อาจทำให้ลูกหนี้ผิดนัด คือ ตราบใดที่ลูกหนี้ยังมีข้ออ้างที่เป็นที่ยอมรับของกฎหมายแล้วลูกหนี้ก็ยังไม่ผิดนัด แม้จะถึงกำหนดชำระหนี้แล้วและเจ้าหนี้เตือนแล้วก็ตาม
    - - 1.เป็นเหตุที่เกิดจากเจ้าหนี้เอง ได้เเก่ กรณีเจ้าหนี้ผิดนัด และกรณีที่เจ้าหนี้ต้องรับผิดด้วยเหตุอื่นๆ การที่เจ้าหนี้ผิดนัด อาจเพราะด้วยไม่รับชำระหนี้ตามมาตรา 207 หรือเพราะไม่เสนอชำระหนี้ตอบแทนเมื่อตนมีหน้าที่ต้องชำระหนี้ตอบแทนมาตรา 210 ก็ดี ก็ถือเป็นการชำระหนี้ที่ยังมิได้กระทำลงเพราะพฤติการณ์ที่ลูกหนี้ไม่ต้องรัผิดชอบ ลูกหนี้จึงยังไม่ผิดนัด
        
        จากเหตุต่างๆเหล่านี้ อย่างไรก็ตามการที่การชำระหนี้ยังมิได้กระทำลงนี้ก็เป็นเพียงเหตุชั่วคราวเท่านั้น และการอ้างพฤติการณ์ที่ลูกหนี้ที่ไม่ต้องรับผิดชอบ ก็เพียงเพื่อลูกหนี้ไม่ต้องรับผิดในการไม่ชำระหนี้ตามกำหนดเท่านั้น แต่หนี้ก็ยังคงมีอยู่ เพราะเหตุเหล่านี้ไม่ได้ทำให้การชำระหนี้กลายเป็นพ้นวิสัยแต่อย่างใด ดังนั้นลูกหนี้ยังคงมีหน้าที่ในการชำระหนี้นั้น
      - 2.เหตุเกิดจากบุคคลภายนอก บางครั้งการชำระหนี้ังไม่ได้กระทำลงเป็นพฤติการณ์ที่โทษลูกหนี้ไม่ได้ เพราะเป็นเหตุเกิดจากบุคคลภายนอกซึ่งเป็นเรื่องนอกอำนาจที่ลูกหนี้จะป้องกันได้
        สรุปแนวคิดจากแนวคำพิพากษา จะเห็นได้ว่าแม้เหตุที่จะทำให้ไม่อาจชำระหนี้ตามกำหนดจะเกิดบุคคลภายยนอก แต่ก็ต้องเป็นเรื่องที่ลูกหนี้ไม่มีส่วนผิด
      - 3.เกิดจากภัยธรรมชาติ การที่ลูกหนี้ไม่อาจชำระหนี้ได้ทันตามกำหนดอาจมีสาเหตุมาจากภัยธรรมชาติ ที่ลูกหนี้ไม่อาจป้องกันได้ก็ถือว่าเป็นพฤติการณ์ลูกหนี้ไม่ต้องรับผิดชอบเช่นกัน