Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
ความรับผิดกระทำละเมิดในการกระทำของผู้อื่น - Coggle Diagram
ความรับผิดกระทำละเมิดในการกระทำของผู้อื่น
ความรับผิดของนายจ้างในผลแห่งการละเมิดของลูกจ้างในทางการที่จ้าง
ความรับผิดของนายจ้าง
นายจ้างมีความรับผิด เพื่อ ละเมิดร่วมกับ
ลูกจ้างในความเสีย หายอย่างใดทีลูกจ้างกระทำลงในทางการที่ลูกโจทก์จะต้องพิสูจน์ให้คณะลูกขุน และศาลเห็นได้ว่าเป็นความเสียหายเกิดขึ้น ระหว่างที่จำเลยกำลังปฏิบัติงานให้นายจ้าง และ ความเสียหายเกิดจากสิ่งที่ตามธรรมดาจำเลยทำระหว่างปฏิบัติงานให้นายจ้าง และนายจ้างได้รับประโยชน์บางประการจากสิ่ง ที่จำเลยกระทำอัน ก่อให้เกิดความเสียหายแก่โจทก์
ฎ.1425/2539 การที่ลูกจ้างไม่ได้ขับรถยนต์ทับขาผู้เสียหายโดยประมาทเลินเล่อ การกระทำของลูกจ้างจึงไม่เป็นละเมิด นายจ้างจึงไม่ต้องรับผิดร่วมด้วย
การที่จะให้นายจ้างต้องรับผิดอันเนื่องมาจากการกระทำละเมิดโดยจงใจของลูกจ้างนั้นจะต้องอยู่ภายใต้เงื่อนไขที่ว่าลูกจ้างได้กระทำไปโดยมีความตั้งใจปฎิบัติเพื่อประโยชน์ของนายจ้าง
ลูกจ้างทำละเมิดในทางการที่จ้าง
การกระทำละเมิดนั้นได้เกิดในทางการที่นายจ้าง นายจ้างจึงจะต้องรับผิดร่วมด้วย
ตัวอย่าง ลูกจ้างทำหน้าที่คนท้ายรถยนต์ซึ่งนายจ้างยินยอมให้ขับรถด้วยนั้น ถ้าขับรถทำให้ผู้อื่นเสียหายโดยละเมิด นายจ้างต้องรับผิด (ฎ.506/2498)
หากไม่ใช่เป็นการกระทำในทางการที่จ้างแล้วก็ไม่ต้องร่วมรับผิดและนายจ้างจะต้องรับผิดร่วมด้วยต่อเมื่อมีบทบัญญัติไว้โดยแจ้งชัดเป็นพิเศษ เช่น ม.430
กรณีที่นายจ้างมีคำสั่งห้าม การที่นายจ้างมีคำสั่งห้ามการกระทำอันเป็นการละเมิดไว้โดยชัดเจนแจ้ง
ย่อมไม่เป็นข้อต่อสู้ของนายจ้าง เป็นแต่เพียงวิธีการปฎิบัติสิ่งที่ลูกจ้างได้รับจ้างให้กระทำ
ฎ.1241/2502 จำเลยที่2เป็นนายท้ายและควบคุมเรือยนต์ทำงานในฐานะลูกจ้างจำเลยที่ 1และรับจ้างลากจูงเรือของโจทก์ จำเลยที่ 2 ทำให้เรือบรรทุกข้าวของโจทก์ล่มโดยประมาทเป็นเหตุที่เกิดขึ้นในทางการจ้าง
ฎ.301/2522 ลูกจ้างขับรถกลับจากงาน นำรถเข้าตรวจสภาพแล้วนำรถขับไปบ้านเพื่อกลับมารับงานในวันรุ่งขึ้น ฝ่าฝืนระเบียบที่ไม่ให้นำรถออกไปอีกจากได้รับอนุญาต ลูกจ้างขับรถออกไปแล้วชนรถของโจทก์ถือว่าเป็นเหตุที่เกิดขึ้นในทางการที่จ้าง
การละเมิดโดยจงใจ
มาตรา 420 ซึ่งเป็นหลักทั่วไปว่าด้วยการละเมิด จากการกระทำละเมิดโดยจงใจของลูกจ้างนั้นจะต้องอยู่ภายใต้เงื่อนไขที่ว่า ลูกจ้างได้กระทำไปโดยมีเจตนาปฎิบัติเพื่อประโยชน์ของนายจ้าง ถ้าหากลูกจ้างได้กระทำไปเพื่อประโยชน์ของตนเอง และไม่ใช่เป็นการกระทำแทนนายจ้าง การกระทำละเมิดโดยจงใจนั้นเน้นการกระทำเพื่อความมุ่งหมายส่วนตัว
ฎ.10302/2553 หลังเลิกงานจำเลยที่ 1 ลูกจ้างขับรถไปเก็บที่บ้านด้วยความยินยอมของจำเลยที่ 2 นายจ้างเพื่อประโยชน์ในการบำรุงรักษาและนำรถกลับมาทำงานวันรุ่งขึ้นแล้วเกิดเหตุขึ้น ถือว่าเป็นไปในทางการที่จ้างของจำเลยที่ 2
สิทธิไล่เบี้ย
เป็นสิทธิของเจ้าหนี้ ต่อ ลูกหนี้ผู้ลงลายมือชื่อก่อนตน และลูกหนี้ชั้นต้น (ผู้รับรอง) เมื่อตั๋วขาดความเชื่อถือ
ฎ.648/2522 ลูกจ้างทำละเมิด นายจ้างถูกฟ้อง ได้ใช่ค่าเสียหายตามคำพิพากษาแล้วไล่เบี้ยเอาจากลูกจ้างได้ แต่ค่าฤชาธรรมเนียมที่นายจ้างต้องใช้แก่ผู้เสียหายตามคำพิพากษานั้น ไม่ใช่ค่าเสียหายอันเป็นผลโดยตรงจากการละเมิดของลูกจ้าง นายจ้างไล่เบี้ยไม่ได้
ต้องจ่ายให้ครบ ถึงจะหลุดผลจากการชำระหนี้ระหว่างผู้ทำละเมิดและผู้ถูกละเมิด
ตัวการรับผิดในการกระทำละเมิดของตัวแทน
ลักษณะตัวการตัวแทน
ตัวแทนไม่ใช่ลูกจ้าง โดยปกติตัวแทนจึงย่อมมีความผิดเพียงผู้เดียว
ตัวแทนต้องทำการตามคำสั่งของตัวการ ม.807 เพราะความสัมพันธ์ระหว่างตัวการตัวแทนมีความใกล้ชิดกับความสัมพันธ์ระหว่างนายจ้างลูกจ้าง
ฎ.152/2506 เพียงแต่เจ้าของเรือยนต์นั่งไปกับเรือและอนุญาตให้ ล.ขับเรือ ไม่ทำให้เจ้าของเรือต้องรับผิดในผลแห่งละเมิดที่ ล.ขับเรือชนผู้อื่น
ตัวแทนเป็นสัญญาอย่างหนึ่งและเป็นเอกเทศสัญญาจึงต้องพิเคราะห์ดูก่อนว่ากรณีใดที่บุคคลเป็นตัวแทนระหว่างกันพึงสังเกตว่าถ้ามิใช่เป็นการตั้งตัวแทน
ความรับผิดของตัวการ
หลักทั่วไปมีว่าจะเป็นตัวแทนที่ได้รับมอบอำนาจแต่เฉพาะการหรือตัวแทนจะทำการใด ๆ
เช่น อย่างวิญญูชนจะพึงกระทำก็ย่อมมีอำนาจจะทำได้ทั้งสิ้นตามมาตรา 802
ฎ1955/2542 ข้อเท็จจริงเป็นเรื่องที่ผู้ทำละเมิดได้ขับรถยนต์คันเกิดเหตุโดยได้รับความยินยอมจากเจ้าที่วิทยาลัยการปกครอง ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า วิทยาลัยต้องรับผิดในผลแห่งละเมิดด้วยตามมาตรา 427 เพราะเจ้าหน้าที่ของวิทยาลัยเป็นตัวแทนของวิทยาลัย
สิทธิไล่เบี้ยของตัวการ
มาตรา 427 ให้นำมาตรา 426 มาใช้บังคับแก่ตัวการด้วยโดยอนุโลม
ความรับผิดของผู้ว่าจ้างทำของ
ความรับผิดของผู้ว่าจ้างทำของไม่เป็นความรับผิดในการกระทำของบุคคลอื่น
ความรับผิดของผู้ว่าจ้างทำของเป็นความรับผิดในการกระทำของบุคคลอื่น ซึ่งความรับผิดแทนกัน เป็นความเข้าใจผิด
ตามมาตรา 428 อนุโลมมาใช้ แสดงว่าผู้รับจ้างเป็นผู้ก่อความเสียหายแก่บุคคลภายนอกจึงเป็นผู้กระทำด้วย แม้ความรับผิดของผู้ว่าจ้างทำของนั้นจะเป็นความรับผิดในฐานะที่ผู้ว่าจ้างเองเป็นผู้กระทำละเมิด
428
1.กม.บัญญัติถึงผู้ว่าจ้างเป็นผู้ผิด คือ บุคคลที่รับผิดในการกระทำของบุคคลอื่นนั้นไม่ได้กระทำละเมิดด้วยตนเอง ถ้าได้กระทำละเมิดด้วยแล้ว ฉะนั้นความรับผิดของผู้ว่าจ้าง ทำตามมาตรา 428 จึงไม่ใช่เรื่องของผู้ว่าจ้าง
มาตรานี้เฉพาะเจาะจงสำหรับผู้ว่าจ้างทำของเท่านั้น
2.ใช้คำว่าความเสียหาย โดยจงใจหรือประมาทเลินเล่อของผู้รับจ้างก็ได้ ผู้รับจ้างจึงไม่ต้องรับผิดทางละเมิด (แต่ผู้ว่าจ้างได้รับผิดเพราะมีส่วนผิด)
3.ความรับผิดของผู้ว่าจ้างทำของไม่ใช่ความรับผิดในการกระทำของบุคคลอื่น (เมื่อผู้ว่าจ้างชดใช้ก็จะไม่มีสิทธิไล่เบี้ยจากผู้รับจ้าง)
หลักความรับผิดของผู้ว่าจ้างทำของ
ความรับผิดของผู้ว่าจ้างรับทำของ ไม่ใช่ความรับผิดของบุคคลอื่น
เพราะผู้ว่าจ้างไม่มีสิทธิควบคุมวิธีการทำงานจึงถือว่าเป็นงานของผู้รับจ้างเอง ผู้ว่าจ้างไม่มีสิทธิที่จะออกคำสั่งบังคับบัญชาผู้รับจ้างดังนายจ้างกับลูกจ้างไม่ได้
ฎ.1982/2522 จำเลยจ้าง พ. ไปยึดรถของจำเลยคืน พ.ไปจ้าง ธ.ไปยึดอีกต่อหนึ่ง ความสำเร็จของงานเป็นวัตถุประสงค์ของสัญญา สัญญาระหว่างจำเลยกับ พ.เป็นจ้างทำของ จำเลยกับ ธ.ไม่มีนิติสัมพันธ์ต่อกัน ธ.ขับรถที่ยึดมาส่ง พ.ระหว่างทางได้ชนรถของโจทก์เสียหาย จำเลยไม่ต้องรับผิดต่อโจทก์
ความรับผิดผู้ว่าจ้างที่กฎหมายกำหนดไว้มี 3 กรณี
1.ความผิดในส่วนการงานที่สั่งทำ
ตัวอย่าง จ้างให้ทำถนนเข้าไปในที่ดินของผู้อื่นเพื่อผ่านไปถึงที่ของตนเองเป็นอันละเมิด
2.ความรับผิดในคำสั่งให้ไว้
ตัวอย่าง แนะนำให้ช่างทำรางน้ำชายคาของบ้านใกล้ชินกับแนวเขตที่ดินข้างเคียงของผู้อื่น เวลาฝนตกน้ำเลยไหลไปข้างบ้าน
3.ความผิดในการเลือกหาผู้รับจ้าง
ฎ.1289/2522 จำเลยจ้างเหมาต่อเติมอาคารลูกจ้างของผู้รับเหมาก่อสร้างเป็นผู้รับจ้างทำโดยประมาทเลินเล่อปล่อยให้เศษปูนตกลงบนหลังคาและท่อน้ำฝนล้นรางเปียกหนังสือพิมพ์ที่ขายในร้านของโจทก์ไม่ปรากฏว่าจำเลยผู้ว่าจ้างเป็นผู้ผิดในการงานที่สั่งให้ทำในคำสั่งที่ให้ไว้หรือการเลือกผู้รับจ้างจำเลยไม่ต้องรับผิด
ความรับผิดของบิดามารดาหรือผู้อนุบาลในการกระทำละเมิดของผู้เยาว์หรือบุคคลวิกลจริตและความรับผิดของครูบาอาจารย์ นายจ้าง หรือบุคคลอื่นในการกระทำละเมิดของผู้ไร้ความสามารถ
ความรับผิดของบิดามารดาหรือผู้อนุบาลในการทำละเมิดของคนไร้ความสามารถ
429
ผู้ที่ต้องรับผิดในการกระทำละเมิดของบุคคลผู้ไร้ความสามารถ เช่น บิดามารดาหรือผู้อนุบาล
สำหรับิดามารดา คือ เฉพาะผู้มีหน้าที่ดูแลผู้เยาว์ตามความในตอนท้ายของมาตรา
ความรับผิดบิดามารดาหรือผู้อนุบาล เป็นความรับผิดเนื่องจากบกพร่องในหน้าที่ดูแลผู้ไร้ความสามารถและเหตุละเมิดที่เกิดขึ้นต้องเกิดขึ้นในขณะที่ผู้ไร้ความสามารถอยู่ในระหว่างดูแลของบิดามารดาหรือผู้อนุบาล
ความสามารถของบุคคลผู้ทำละเมิดไม่เป็นข้อสำคัญแม้เป็นผู้เยาว์หรือบุคคลวิกลจริตก็ยังต้องรับผิดเพราะการละเมิดเป็นการล่วงสิทธิ (ไม่ใช่การใช้สิทธิ)
ฎ.847/2498 บุตรผู้เยาว์มีนิสัยชอบเล่นปืนมาก เพียงแต่บิดาเก็บปืนไว้บนหลังตู้ซึ่งผู้เยาว์หยิบไม่ถึงแล้วสั่ง ก.ให้เก็บปืนไว้เฉย ๆ ไม่ได้กำชับว่าอย่าให้บุตรของตนเล่น บุตรผู้เยาว์หลอกเอาปืนไปจาก ก.แล้วยิงบุตรโจทก์ตาย เรียกไม่ได้ว่าบิดามารดาใช้ความระมัดระวังตามสมควรแก่หน้าที่ดูแลตามมาตราม429
สิทธิไล่เบี้ยของบิดามารดาหรือผู้อนุบาล
เมื่อบิดามารดาหรือผู้อนุบาลได้ใช้ค่าสินไหมทดแทนให้แก่บุคคลภายนอกไปแล้วก็ชอบที่จะชดใช้จากผู้เยาว์หรือบุคคลวิกลจริตและไล่เบี้ยเอาได้จนครบจำนวนที่ชดใช้
ความรับผิดของครูบาอาจารย์ นายจ้าง หรือบุคคลอื่นในการทำละเมิดของผู้ไร้ความสามารถ
บุคคลต้องรับผิด
430
ผู้ที่รับผิดร่วมกับบุคคลผู้ไร้ความสามารถตามมาตรานี้ซึ่งรับดูแลบุคคลดังกล่าว หากไม่ได้รับดูแลก็ไม่เข้ามาตรานี้ จะดูแลเป็นนิจหรือชั่วคราวก็ต้องรับผิดเช่นเดียวกัน
ความระมัดระวังตามสมควรแก่หน้าที่ดูแล
มาตรา 430 ต่างกับความรับผิดของ มาตรา 429 มาตรา 430 นั้นเป็นหน้าที่ของผู้เสียหายนำสืบให้ได้ความว่าผู้มีหน้าที่ดูแลไม่ได้ใช้ความระมัดระวังแก่หน้าที่ดูแล
ฎ.356/2511 ในตอนเช้า ครูประจำชั้นของเด็กผู้ทำละเมิดเห็นเด็กนักเรียนเอากระบอกพลุมาเล่นกันเกรงจะเกิดอัตรายให้เก็บไปทำลายและห้ามเด็กไม่ให้เล่นต่อ แต่เด็กยิงพลุกันในเวลาหยุดพักกลางวันและนอกห้องเรียน ถือว่าได้ใช้ความระมัดระวังตามสมควรแล้ว
สิทธิไล่เบี้ย —> บุคคลซึ่งรับดูแลผู้ไร้ความสามารถได้ใช้ค่าสินไหมทดแทนแกบุคคลภายนอกไปแล้ว
(มาตรา 431,426 เช่นเดียวกับมาตรา 429)