Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
ความรับผิดของบุคคลในการกระทำของตนเอง - Coggle Diagram
ความรับผิดของบุคคลในการกระทำของตนเอง
ความหมายของการกระทำ
การงดเว้นไม่กระทำ คำว่า "การกระทำ" ตามมาตรา 420 มิได้หมายความแต่เพียงการกระทำในทางเคลื่อนไหวอิริยาบถเท่านั้นยังหมายถึง การงดเว้นไม่กระทำอีกด้วยแต่ต้องเป็นการงดเว้นหรือละเว้นไม่กระทำที่มีหน้าที่ต้องทำหน้าที่อาจเกิดจากกฎหมายก็ได้หรือเกิดจากสัญญาหรือความสัมพันธ์ทางข้อเท็จจริงที่มีอยู่ระหว่างผู้งดเว้นกับผู้เสียหายก็ได้หรือเป็นผลมาจากฐานะทางข้อเท็จจริงซึ่งผู้งดเว้นได้ก่อขึ้นก็ได้
คำว่า ผู้ใด ต้องเป็นการกระทำของมนุษย์ ผู้ใดหมายถึงมนุษย์ บุคคลทุกชนิด ไม่ว่าบุคคลบรรลุนิติภาวะแล้ว หรือผู้เยาว์ บุคคลวิกลจริต จะเห็นได้ใน ม.429 บุคคลใดแม้ไร้ความสามารถเพราะเป็นเหตุผู้เยาว์หรือวิกลจริตก็ต้องรับผิดในผลที่ตนทำละเมิด :silhouettes:
การกระทำโดยจงใจหรือประมาทเลินเล่อ :warning:
"จงใจ" หมายถึง รู้สำนึกถึงผลหรือความเสียหายจากการกระทำของตน
"ประมาทเลินเล่อ" หมายถึง การกระทำโดยปราศจากความระมัดระวัง ซึ่งบุคคลภาวะเช่นนั้นจำต้องมี โดยต้องเปรียบเทียบกับบุคคลที่ต้องมีความระมัดระวังตามพฤติการณ์และตามฐานะในสังคมเช่นเดียวกับผู้กระทำความเสียหาย
:question: ก.ชกต่อย ข โดยคิดจะให้ ข เพียงปากแตกโลหิตไหลบังเอิญ ข ล้มลงศีรษะฟาดกับพื้นถนนศีรษะแตกสลบไป ดังนี้ก็เป็นการที่ ก ทำร้ายร่างกาย ข โดยจงใจ
การกระทำโดยผิดกฎหมาย
"โดยผิดกฎหมาย "นั้นถ้ามีกฎหมายบัญญัติไว้โดยชัดแจ้งกรณีที่เห็นได้ชัดคือกฎหมายอาญาบัญญัติว่าการกระทำอันใดเป็นความผิดอันนี้ก็ย่อมเป็นการกระทำผิดกฎหมายอย่างไม่มีปัญหาเช่น
มาตรา 295 ผู้ใดทำร้ายผู้อื่น จนเป็นเหตุให้เกิดอันตรายแก่กายหรือ
จิตใจของผู้อื่นนั้น ผู้นั้นกระทำความผิดฐานทำร้ายร่างกาย ต้อง
ระวางโทษจำคุกไม่เกินสองปี หรือปรับไม่เกินสี่หมื่นบาท หรือทั้งจำทั้งปรับ
หรือ
มาตรา 362 บัญญัติว่าผู้ใดเข้าไปในอสังหาริมทรัพย์ของผู้อื่นเพื่อถือการครอบครองอสังหาริมทรัพย์นั้นทั้งหมดหรือบางส่วนต้องระวางโทษจำคุกไม่เกิน 1 ปี
ฉะนั้นการที่บุคคลใดกระทำดังกล่าวจึงเป็นการกระทำโดยผิดกฎหมาย
ถ้ากระทำโดยมีสิทธิตามกฎหมายคือผู้กระทำมีอำนาจทำได้แม้จะเกิดความเสียหายเกมคนอื่นก็ไม่เป็นผิดกฎหมายเช่น
ก .สิทธิของบิดามารดาที่จะทำโทษบุตรตามสมควรเพื่อว่ากล่าวสั่งสอนมาตรา 1567(2)
ข. ไข่ครูบาอาจารย์ที่จะทำโทษศิษย์ตามสมควร
ค.เจ้าพนักงานมีอำนาจจับผู้ต้องหาว่าได้กระทำผิดหรือประหารชีวิตนักโทษหรือริบของกลาง
ง. การใช้สิทธิตามสัญญา เช่น ก .ตกลงยืมรถจาก ข. มาใช้เป็นส่วนตัว ก. ย่อมมีสิทธิใช้รถยนต์นั้นได้ตามสัญญายืม
จ. การกระทำโดยอาศัยอำนาจตามคำพิพากษาเช่นศาลชั้นต้นพิพากษาว่าทรัพย์เป็นของโจทก์ผู้ชนะคดีให้จำเลยผู้แพ้คดีส่งมอบทรัพย์แก่โจทก์โจทก์ย่อมมีสิทธิ์ใช้ทรัพย์นั้นได้แม้ต่อมาคำพิพากษาของศาลชั้นต้นจะถูกสรรสูงพิพากษาให้โจทก์แพ้โดยฟังว่าทรัพย์นั้นเป็นของจำเลยและโจทก์ต้องส่งทรัพย์คืนแก่จำเลยตอนหลังก็ตาม
การกระทำที่ก่อให้เกิดความเสียหาย
หลักเกณฑ์ลักษณะละเมิดอีกประการหนึ่งคือจะต้องมีความเสียหายเกิดขึ้นเมื่อยังไม่เกิดความเสียหายก็ยังไม่เป็นละเมิดที่ว่าความเสียหายเกิดขึ้นนั้นเป็นเรื่องภายหลังความรู้สำนึกในความเสียหายซึ่งในการกระทำละเมิดโดยจงใจจะต้องมีอยู่แล้ว
ความเสียหายต่อสิทธิ
ลักษณะแห่งสิทธิ
ความเสียหายนั้นเป็นผลมาจากการกระทำของผู้ทำความเสียหาย
เหตุกับผลระหว่างความผิดกับความเสียหายไม่มีล่ะแน่นอนที่จะปรับแก้กรณีต่างๆได้ชั่วทุกกรณีเพราะอะไรเป็นเหตุของอะไรนั้นเป็นปัญหาทางธรรมชาติหรือข้อเท็จจริงไม่ใช่ปัญหากฎหมายมาตรา 420 ไม่ได้บัญญัติว่าจะต้องรับผิดในผลอย่างไรแต่ผลบางอย่างอันสืบเนื่องมาจากการกระทำของผู้ก่อความเสียหายนั้นอาจอยู่ภายขอบเขตที่เขาควรจะต้องรับผิดเพราะเหตุการณ์อย่างไรอย่างหนึ่งอาจเป็นผลมาจากเหตุหลายอย่างหลายประการจึงเป็นการแน่ชัดว่าจะให้ผู้กระทำละเมิดรับผิดในผลทั้งหมดไม่ได้สารและนักนิติศาสตร์จึงต้องหาหลักเกณฑ์มาปรับแก้ปัญหาว่าผลที่จะต้องรับผิดนั้นควรอยู่ในขอบเขตอย่างใด
ตัวอย่าง ก ทำร้ายร่างกาย ข โดยเตะที่ท้องเบาๆแต่ปรากฏว่า ข มีโรคร้ายประจำตัวซึ่งถ้าหากถูกกระทบกระเทือนอย่างแรง ข อาจตายได้แต่ ก ไม่ทราบมาก่อนใครจึงถึงแก่ความตายดังนี้ความตาย ข เป็นผลมาจากการกระทำของ ก แม้ ก จะไม่รู้ว่า ข เป็นโรคดังกล่าวคิดแต่เพียงว่าอาจได้รับบาดเจ็บเล็กน้อยเท่านั้นแต่ไก่ก็ต้องรับผิดในความตายของ ข
ตามตัวอย่างข้างต้น ก ย่อมไม่ทราบว่า ข มีโรคประจำตัวถ้าทำร้ายเช่นนั้น ข อาจได้รับอันตรายถึงตายได้ ก จึงต้องรับผิดเฉพาะในกรณีที่ ข ได้รับบาดเจ็บอย่างธรรมดาเท่านั้นไม่ต้องรับผิดในความตายของ ข