Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

วัตถุแห่งหนี้, กรณีวัตถุแห่งหนี้ซึ่งเลือกชำระได้, การผิดนัดไม่ชำระหนี้,…

- - - - ในขณะที่คนขายก็มีหน้าที่
        ต้องส่งมอบทรัพย์สินคือก๋วยเตี๋ยวแก่ผู้ซื้อ
  - - - เช่นกรณีสัญญา
        ซื้อขายสังหาริมทรัพย์
        
        ซึ่งเมื่อสัญญาซื้อขายเกิดขึ้นแล้ว
        มาตรา 458 กรรมสิทธิ์ในทรัพย์สินที่ซื้อขายย่อมโอนไปยังผู้ซื้อ
        ตั้งแต่เมื่อได้ตกลงซื้อขายกันแล้ว
        
        เช่นนายแดงไปดูรถกับนายดำแล้ว
        นายแดงตกลงกับนายดำแล้วว่าจะซื้อ
    - - เช่น สัญญาเช่าทรัพย์
        ผู้ให้เช่าก็มีหน้าที่ส่งมอบทรัพย์ที่เช่าให้ผู้เช่า
        
        การส่งมอบทรัพย์อาจเป็นส่วนหนึ่ง
        ของแบบแห่งการโอนทรัพยสิทธิ
        
        สิทธิทางหนี้นี้ เจ้าหนี้มีเพียง สิทธิเรียกร้อ
        ให้ลูกหนี้ปฏิบัติการชำระหนี้เท่านั้น
  - - - ทรัพย์ที่ไม่อาจเคลื่อนได้ง่าย
        เช่น ที่ดิน บ้านช่อง
        
        การส่งมอบทรัพย์จึงกำหนดไว้อย่างกว้างๆ
        ดังมาตรา462 กำหนดว่า การส่งมอบนั้นจะทำอย่างหนึ่ง
        อย่างใดก็ได้สุดแต่ว่าเป็นผลให้ทรัพย์สินนั้นไปอยู่ในเงื้อมมือของผู้ซื้อ
        
        เช่น การส่งมอบรถยนต์ก็อาจเพียงแต่มอบกุญแจ
        ทำให้ผู้รับสามารถเข้าครอบครองรถได้
  - - - เช่น รถยนต์คันใดคันหนึ่งโดยเฉพาะ
        หรือทรัพย์ทั่วๆไปที่ไม่เป็นทรัพย์เฉพาะสิ่งเช่น ข้าวสาร ถ่าน น้ำตาล เป็นต้น
        
        ทรัพย์สินที่หนี้จะต้องมอบนี้
        กฎหมายเรียกว่า ทรัพย์อันเป็นวัตถุแห่งหนี้
- - - - เช่นกระทำละเมิดทำให้ทรัพย์สินเขาเสียหายอาจจะต้องกระทำซ่อมแซมให้กลับอยู่สภาพเดิม
        หรือกรณีที่ไปทำให้เขาเสียหายแก่ชื่อเสียง หรือการทำมาหาได้ของเขา ก็อาจต้องลงโฆษณาข้อความจริงที่ทำให้ชื่อเสียงเขากลับคืนดีขึ้น เป็นต้น
    - - เช่น ขุดดิน ทำบัญชี ทำงานบ้าน
        หนี้ที่เกิดแต่มูลละเมิดก็อาจมีวัตถุแห่งหนี้
        เป็นการกระทำได้
  - - - เช่น หนี้ตามสัญญารับจ้างสร้างบ้าน ผู้หนี้ซึ่งเป็นผู้รับเหมามา
        ก็มิได้ลงมือสร้างด้วยตนเองเพียงแต่ไปจัดหาคนงานมาทำให้เสร็จตามสัญญา
    - - เช่น ช่างทำผม ผู้ว่าจ้างจึงตกลง
        ให้ลูกหนี้ซึ่งเป็นช่างทำผม
        เป็นผู้กระทำการเอง
        
        -หรือบางกรณีก็เป็นเจตนาของคู่กรณีที่ตกลงกันกำหนดให้ลูกหนี้
        กระทำการนั้นด้วยตนเอง เช่น สัญญาจ้างร้านเฟอร์นิเจอร์ให้ต่อตู้ให้
        แต่อาจมีหนี้กระทำที่ลูกหนี้ต้องกระทำการนั้นๆด้วยตัวลูกหนี้เอง
        จะด้วยสภาพใดๆก็ตาม หรือของตกลงของคู่กรณีก็ตามเช่น สัญญาจ้างแรงงาน
- - - - -ลูกหนี้ต้องไม่กระทำการอย่างใดอย่างหนึ่งตามที่ตกลงกันไว้ก็ได้
        ในมาตรา213วรรคสาม วิธีการบังคับชำระหนี้ที่บัญญัติว่า ส่วนหนี้ซึ่งมีวัตถุเป็นอันใด เจ้าหนี้จะเรียกร้องให้รื้อถอนการที่ได้กระทำลงแล้วนั้นโดนให้ลูกหนี้เสียค่าใช่จ่าย และให้จัดการอันควรเพื่อกาลภายหน้าด้วยก็ได้
        
        เช่น ทำสัญญาเช่าที่ดินเสร้างอาคารพาณิชน์เพื่อทำการค้าขาย เจ้าของที่ดินไม่ต้องการให้สร้างอาคารพาณิชน์ที่จะสร้างขึ้นบังวิวทิวทัศน์ของบ้านตนจึงตกลงห้ามสร้างอาคารสูงเกิน2ชั้น ถ้าผู้เช่าสร้างอาคารเกินกว่าที่ตกลงกันไว้ ผู้เช่าซึ่งเป็นลูกหนี้ก็ฝ่าฝืนหน้าที่ในการชำระหนี้และอาจถูกบังคับให้รื้อถอนการที่ได้ทำลงนั้นตามมาตรา213วรรคสาม
  - - - ทางแก้มีดั่งมาตรา213ใรส่วนของความผูกพันทางกฎหมาย
        หนี้ชนิดนี้ถ้าไม่มีข้อกำจัดในเรื่องเวลาสถานที่ อาจขัดต่อหลัก
        เสรีภาพของบุคคล ความสงบเรียบร้อยหรือศีลธรรมอันดี
        
        มีผลให้สัญญาที่ก่อหนี้เป็นโฆฆะก็ได้
        
        เช่น ห้ามมิให้ทำการสมรส หรือเปลี่ยนศาสนาเป็นต้น
  - - - เช่น ทำสัญญาให้ค่าตอบแทน โดยที่ฝ่าย
        ที่รับค่าตอบแทนมีหนี้ต้องไม่ไปใช้สิทธิเลือกตั้ง
        เช่นนี้ก็เป็นหนี้งดเว้นกระทำการ
        
        สัญญาจะเป็นโมฆะเพราะมีวัตถุที่ประสงค์
        ขัดต่อกฎหมาย ต่อความสงบเรียบร้อย
    - - เช่น ลูกหนี้ถูกบังคับให้กระทำการซึ่งจะต้องงดเว้น
- - - - เช่น ศาลพิพากษาให้จำเลยไปโอนขายที่ดีแก่โจทย์
        ถ้าโอนขายไม่ได้ให้ชดใช้ค่าเสียหาย เช่นนี้เป็นการชำระหนี้
        ตามลำดับ จำเลยจะชำระค่าเสียหายโดยไม่ไปโอนขายที่ดินไม่ได้
- - - - หมายความว่าถ้าฝ่ายลูกหนี้เป็นฝ่าย
        ที่มีสิทธิเลือก การเลือกก็ต้องแสดงเจตนาแก่ฝ่าย
        เจ้าหนี้ แต่ถ้าฝ่ายที่มีสิทธิเลือกเป็นเจ้าหนี้การเลือก
        ก็ต้องแสดงเจตนาแก่ฝ่ายลูกหนี้
        
        การแสดงเจตนาเลือกนี้จะแสดงเจตนา
        โดยชัดแจ้งหรือแสดงโดยปริยายก็ได้ทั้งสิ้น
  - - - ดังนั้นกฎหมายจึงกำหนดให้ลูกหนี้
        ต้องแจ้งความนั้นแก่เจ้าหนี้
        
        เช่น นายแดงต้องการซื้อเสื้อเป็นของขวัญ
        แกนายดำในราคา1000บาท เจ้าของร้านบอก
        ว่ามี2ตัว ราคาเท่ากันแต่รูปแบบต่างกันจึงตกลง
        ให้นายดำบุคคลภายนอกเป็นผู้เลือก
        
        เช่นนี้นายดำจึง
        เป็นบุคคลภายนอก
        (ไม่ใช่ลูกหนี้หรือเจ้าหนี้ ) คือผู้เลือก
- - - - ผลของการเลือกมีบัญญัติไว้ในมาตรา
        199 วรรคสองว่า การชำระหนี้ได้เลือก
        ทำอย่างใดแล้ว ท่านให้ถือว่าอย่างนั้น
        อย่างเดียวเป็นการชำระหนี้อันกำหนด
        ให้กระทำแต่ต้นมา
        
        เช่น แดงซื้อลูกสุนัขจากดำ1ตัว
        โดยตกลงให้ดำเลือกตัวใดก็ได้เพื่อ
        ส่งมอบแก่แดง อีก2สัปดาห์ต่อมาจะนำไป
        ส่งมอบให้ที่บ้านต่อมามีคนมาขอซื้อลูกสุนัข
        ตัวนั้น ดำจะเปลี่ยนใจเป็นส่งมอบสุนัขตัวเมีย
        ให้แทนไม่ได้ เพราะเลือกแล้วเท่ากับตกลงตั้งแต่ต้น
- - - - การชำระหนี้บางอย่างเป็นพ้นวิสัย
        มาก่อนการเกิดหนี้จำกัดการเลือกเฉพาะ
        ที่ไม่พ้นวิสัย
        
        เช่น แดงทราบว่าดำมีลูกสุนัขอยู่3ตัวคือตัวสีผสม สีดำและสีขาว แดงพบดำที่ตลาดจึงขอซื้อ
        ลูกสุนัขตัวหนึ่ง ดำตกลงขายโดยให้แดงเลือกเอาตัวใดก็ได้ใน3ตัว ปรากฎว่าในขณะที่ตกลงขายกันลูกสุนัขตัวสีขาวที่อยู่บ้านได้ตายเสียก่อนแล้ว โดยที่แดงและดำก็ไม่ทราบกรณีเช่นนี้สัญญา ส่วนที่ตกลงมาถึงลูกสุนัขสีขาวจึงตกเป็นโมฆะ แดงก็เลือกได้เพียงสีผสมและสีดำเท่านั้น
  - - - เช่น แดงตกลงจะซื้อแมวจากนายดำแมวมี3ตัวคือสีดำ สีแดง และสีขาว
        แดงบอกดำว่าจะเอาตัวไหนก็ได้ให้เลือกเอาโดยให้แจ้งแดงก่อนส่งมอบก่อน7วันข้างหน้า ปรากฎว่าก่อนที่ดำจะแจ้งว่าเล่อกตัวใด ลูกแมวตัวสีขาวถูกรถชน เช่นนี้การชำระหนี้จึงจำกัดไว้เฉพาะลูกแมวอีก2ตัวที่เหลือเท่านั้น
- - - - เช่นเจ้าหนี้ไม่ยอมกรอกหลักฐานแห่ง
        การชำระหนี้ให้ลูกหนี้
  - - - เช่นตกลงกันทำสัญญาจะซื้อขายที่ดินโดยตกลงกันว่าลูกหนี้
        จะรังวัดแบ่งแยกที่ดินที่จะซื้อขายและโอนให้แก่ผู้ซื้อภายในเวลาที่กำหนดปรากฎว่า ลูกหนี้ได้พยายามดำเนินการเพื่อรังวัดแบ่งแยกที่ดินตามสัญญาเต็มความสามารถแล้ว แต่รังวัดแบ่งแยกไม่เสร็จเพราะเจ้าพนักงานที่ดินไม่อาจดำเนินการได้ทัน ถือว่าลูกหนี้ไม่ผิดนัด แต่ลูกหนี้ก็อาจมีส่วนผิดได้เช่นลูกหนี้อาจจะทำงานล่าช้า
      - ลูกหนี้ตะไม่ผิดก็ต้องเมื่อเกิดเหตุที่ไม่อาจคาดหมายได้ ป้องกันไม่ได้ถือ
        เป็นเหตุสุดวิสัยนั่นเอง
- - - - ดังนั้นการเตือนนั้นจะทำเป็นหนังสือ
        หรือการเตือนด้วยวาจาก็ได้
- - - - เช่น ทำสัญญารับจ้างสร้างบ้านให้เขาตกลงว่า
        จะสร้างเสร็จใน6เดือน แต่สร้างไม่เสร็จล่าช้าไป
        ทำให้ผู้ว่าจ้างต้องไปเช่าบ้านเขาอยู่ต้องเสียค่าเช่าบ้านใน
        ระหว่างนั้น
        
        ส่งคืนบ้านเช่าช้าที่กำหนดทำให้ต้องเสียหาย
        ไม่ได้รับค่าเช่าที่ควรจะได้
  - - - เมื่อลูกหนี้ผิดนัด เจ้าหนี้ก็มีสิทธิที่จะบอกปัดไม่รับชำระหนี้
        และเรียกเอาค่าสินไหมทดแทนแทนการชำระหนี้ได้
        
        แต่เจ้าหนี้จะไม่บอกปัดและคงให้ลูกหนี้
        ชำระหนี้เพียงแต่เรียกค่าสินไหมทดแทนเพื่อดารชำระหนี้ล่าช้าก็ได้
  - - - เช่นลูกหนี้ผิดนัดไม่ส่งน้ำตาลแก่ผู้ซื้อตามกำหนด
        เพราะตกลงราคากันไม่ได้ ต่อมารัฐบาลห้ามส่งน้ำตาล
        ออกนอกประเทศการชำระหนี้เป็นพ้นวิสัย ลูกหนี้ต้องรับผิด
    - - ลูกหนี้จะยกข้ออ้างเพื่อพูสิทน์ให้พ้นความรับผิดตามาตรา217
        ได้จะมีเฉพาะกรณีที่การชำระหนี้ตกเป็นพ้นวิสัยเพราะอุบัติเหตุ
        ที่เกิดขึ้นในระหว่างผิดนัดเท่านั้นหากเกิดเพราะความประมาทเลินเล่อ
        แล้วจะอ้างไม่ได้
- - - - ผู้ที่ต้องร่วมรับผิดตามกฎหมาย
        ในมูลละเมิดก็ต้องร่วมรับผิดในดอกเบี้ย
        นับตั้งแต่ผิดนัดคือนับตั้งแต่กระทำละเมิดด้วย
        
        ดอกเบี้ยระหว่าง
        ผิดนัดในค่าสินไหม
        ทดแทน ศาลก็ให้ดอกเบี้ย
        ตั้งแต่วันผิดนัดคือ
        วันกระทำละเมิดด้วย
    - - เช่น รถชนกันแล้วคู่กรณีตกลงทำสัญญาประนีประนอมยอมความกัน
        ในจำนวนค่าเสียหายและตกลงจะชดใช้ค่าเสียหายให้ภายในกำหนด
        เวลาที่ตกลงกันเช่นนี้ย่อมมีการแปลงหนี้ใหม่
- - - - เช่น แดงทำสัญญาขายเก้าอี้ 100 ตัว
        ให้แก่ดำ กำหนดส่งมอบใน1เดือน
        
        เช่นนี้ แม้แดงจะยังไม่มีเก้าอี้อยู่เลยในขณะทำ
        สัญญาและเกิดหนี้นั้น ทรัพย์นั้นยังเป็นทรัพย์ในอนาคตก็ได้
- - - - เช่นนี้ทรัพย์นั้นก็ยังมิใช่วัตถุแห่งหนี้ เฉพาะลูกหนี้จะไปเอาข้าว
        สารกระสอบใดมาส่งมอบก็ได้ หลักเกณฑ์สามารถดูได้ใน
        มาตรา196สรรคสอง
  - - - เช่นนายแดงตกลงซื้อข้าวสารสองถังจากร้านของนายดำในราคาถังละ 300 บาทถ้านายดำได้ตวงข้าวสองถังใส่ถุงและยกขึ้นใส่รถของนายแดงตามที่นายแดงสั่งไว้แล้วแม้ต่อมาไฟจะไหม้ตลาดลามมาไหม้รถและข่าวสารบนรถของนายแดงด้วยความสูญเหลือหรือเสียหายในข้าวสารก็ตกเป็นพับแก่นายแดง
- - - - เช่น ซื้อข้าวสารเพื่อไปส่งประกวดคุณภาพข้าว
        ระดับโลก เช่นนี้ย่อมต้องส่งมอบข้าวชนิดดีเยี่ยม เพราะสภาพ
        ของนิติกรรมที่จะต้องส่งไปประกวดคุณภาพ ก็ต้องเป็นข้าว
        ที่คุณภาพดี
  - - - เช่น ประเทศไทย ในอดีตใช้เงินพดด้วง
        แต่ปัจจุบันได้ถูกยกเลิกไปแล้ว
- - - - เช่นยืมที่รดน้ำสังข์เพื่อไปใช้ในวันแต่งงานโดยไม่ได้ตกลงกันว่า
        จะคืนเมื่อไร แต่ก็อนุมานจากพฤติการณ์ได้ว่าเมื่อเป็นการยืมไปใช้ก็ต้องคืนหลังจากเสร็จจากงานแต่งกาย จึงต้องถือว่าเป็นหนี้มีกำหนดชำระ
        
        หนี้ที่จะถือว่าไม่มีกำหนดชำระ
        และอนุมานจากพฤติการณ์ก็ไม่ได้นั้น
        
        เช่นกู้ยืมเงินไปโดย
        มิได้กำหนดวันชำระคืนไว้
  - - - เช่น การเข้าไปสั่งอาหารในร้านอาหาร
        ที่ขายอาหารเพื่อบริโภคในเวลาอาหาร
        
        ย่อมต้องให้ชำระหนี้คือส่งมอบอาหาร
        เพื่อรับประทานในเวลานั้น
- - - - เช่น กำหนดเวลาชำระหนี้ในวันที่10สิงหาคม
        กำหนดชำระหนี้ในวันสงกรานต์ เป็นต้น
  - - - เช่น ยืมเงินไปและกำหนดว่าจะใช้คืนเมื่อขายข้าวได้แล้ว
        หรือยืมเรือไปใช้กำหนดจะส่งคืนเมื่อสิ้นฤดูน้ำ เป็นต้น
- - - - เช่น แดงให้ดำยืมขันเงินใบหนึ่งไปใช้ในงานมงคลสมรสบุตรสาวของดำ
        เผอิญการสมรสต้องเลื่อนไป1เดือนแดงไม่อาจเรียกร้องขันเงินคืนก่อนเสร็จการสมรส เว้นแต่ แดงจะพิสูจน์ได้ว่า ดำมิได้มีเจตนาเอาขันนั้นไว้เกินกว่า15วัน