Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

หน้าที่ในการชำระหนี้, : - Coggle Diagram

- - - - 1 หนี้กระทำการ
        
        กระทำการ หมายถึง การกระทำทั้งหลายที่ลูกหนี้มีความผูกพันจะต้องกระทำเพื่อการชำระหนี้ให้แก่เจ้าหนี้
        
        เช่น การที่หนึ่งรับจ้างตัดชุดแต่งงานให้สอง ถือว่านายหนึ่งเป็นลูกหนี้ที่ต้องกระทำการตัดชุดแต่งงานให้นายสอง
        
        วัตถุแห่งหนี้คือการตัดชุดแต่งงาน
        
        เช่นนาย ก รับจ้างตัดผมให้แก่นาย ข นาย ก จึงเป็นลูกหนี้ต้องทำการตัดผมให้แก่นาย ข
        
        วัตถุแห่งหนี้คือการตัดผม
        
        หนี้กระทำการมีได้ทั้งมูลหนี้จากสัญญาและมูลหนี้ละเมิด
        
        เป็นหนี้ที่ลูกหนี้ต้องไปทำการงานอย่างใดอย่างหนึ่งหรือหลายอย่างให้แก่เจ้าหนี้ หนี้ที่เกิดแต่มูลละเมิดก็อาจมีวัตถุแห่งหนี้เป็นการกระทำการได้ไม่ใช่ว่าจะต้องชดใช้ค่าสินใหม่ทดแทนเป็นเงินแต่เพียงอย่างเดียว
        
        เช่นลูกหนี้ไปกระทำการละเมิดทำให้ทรัพย์สินเสียหายก็อาจจะต้องกระทำการซ่อมแซมทรัพย์สินนั้นให้กลับคืนสภาพเดิม
        
        ในกรณีที่ไปทำให้เขาเสียหายแก่ชื่อเสียงหรือการทำมาหากินก็อาจจะต้องลงโฆษณาข้อความจริงที่ทำชื่อเสียงเขากลับมาคืนดีขึ้น
        
        ตัวอย่างมูลหนี้ที่เกิดจากสัญญา เช่น ก เป็นเจ้าหนี้จ้าง นายขอที่เป็นลูกหนี้มาสร้างบ้านให้ชึ่งนาย ก ได้จ่ายค่าจ้างให้แก่นาย ข ไปแล้ว นาย ข ไม่ทำตามสัญญาที่ให้แก่นาย ก ไว้ นาย ก เลยจ้างช่างคนใหม่มาสร้างบ้านให้จนเสร็จ ซึ่งนาย ข ต้องจ่ายค่าสร้างบ้านให้แก่ช่างคนใหม่
        
        หนี้กระทำการอาจมีได้ทั้งหนี้ที่ลูกหนี้ต้องกระทำด้วยตนเองและหนี้ที่ลูกหนี้อาจไม่ต้องกระทำด้วยตนเอง
        
        ลูกหนี้ที่รับผิดชอบในการกระทำการนั้นโดยที่ลูกหนี้ไม่ต้องกระทำด้วยตนเองก็ได้
        
        เช่น นายหนึ่งทำสัญญารับจ้างสร้างบ้านซึ่ง นายหนึ่งเป็นลูกหนี้ซึ่งเป็นผู้รับเหมามาแต่นายหนึ่งเองไม่ได้เป็นคนลงมือสร้างด้วยตัวเองแต่นายหนึ่งเป็นคนหาคนงานมาทำงานให้เสร็จตามสัญญาเท่านั้นก็ได้
        
        เช่นการทำสัญญาจ้างให้ไปสอนหนังสือซึ่งเป็นการใช้ความรู้ความสามารถเฉพาะตัว
        
        จ้างให้มาเป็นนางแบบถ่ายแบบเสื้อผ้า
        
        หนี้กระทำการอาจมีได้ทั้งหนี้ที่ลูกหนี้ต้องกระทำด้วยตนเอง
        
        หนี้กระทำการที่ลูกหนี้ต้องกระทำเองโดยเฉพาะ
        
        เป็นหนี้ส่วนตัวไม่ตกเป็นมรดกแก่ทายาท
        
        ฝ่ายเจ้าหนี้สิทธิสามารถตกไปยังทายาทได้ เว้นแต่จะตกลงกันเป็นอย่างอื่น
        
        ในกรณีที่ลูกหนี้กลายเป็นคนที่ไม่สามารถจะชำระหนี้ได้ ก็ถือว่าการชำระหนี้กลายเป็นพ้นวิสัย ซึ่งทำให้ลูกหนี้หลุดพ้นจากการชำระหนี้
        
        เช่นทำสัญญาจ้างจิตรกรฝีมีดีวาดรูปเหมือนของตนเอง แต่ก่อนจะวาดรูปจิตรกรเกิดประสบอุบัติเหตุกลายเป็นอัมพาตไม่สามารถวาดรูปได้อีกต่อไป กฎหมายก็ถือว่าเป็นพฤติการที่ทำให้การชำระหนี้ด้วยการกระทำนั้นตกเป็นพ้นวิสัย ลูกหนี้ไม่ต้องรับผิดชอบแล้วเป็นอันหลุดพ้นจากการชำระหนี้
      - 2 หนี้การงดเว้นกระทำการ
        
        เจ้าหนี้จะเรียกร้องให้รื้อถอนการที่ได้กระทำลงแล้วนั้นโดยที่ลูกหนี้เสียค่าใช้จ่าย และให้จัดการอันสมคารเพื่อกาลภายหน้าด้วยก็ได้
        
        บทบัญญัตินี้มุ่งถึงหนี้งดเว้นการทำการที่มีวัตถุแห่งหนี้เป็นการงดเว้นการก่อสร้างเท่านั้นจึงกล่าวถึงการรื้อถอน
        
        เช่น ทำสัญญาที่ดินเขาสร้างอาคารพาณิชย์เพื่อทำการค้าขาย เจ้าของที่ดินไม่ต้องการให้อาคารพาณิชย์ที่จะสร้างขึ้นบังวิวทิวทัศน์ของบ้านตนเองจึงตกลงห้ามสร้างอาคารสูงเกิน 2 ชั้น ถ้าผู้เช่าสร้างอาคารสูงเกินกว่าที่ตกลงกันไว้ ผู้เช่าซึ่งเป็นลูกหนี้ก็ฝ่าหน้าที่ในการชำระหนี้และอาจถูกบังคับให้รื้อถอนการที่ได้ทำลงนั้น
        
        หนี้งดเว้นกระทำการบางอย่างได้อีกมากมายนอกจากการก่อสร้าง
        
        เช่น สัญญาเช่าอาจมีข้อตกลงห้ามผู้เช่านำวัสดุที่อาจติดไฟได้ง่ายเข้ามาไว้ในอาคาร สัญญาจ้างนักร้องที่ร้องเพลงบันทึกแผ่นบันทึกเสียงเพื่อออกจำหน่ายอาจมีการห้ามไม่ให้นักร้องคนนั้นไปร้องเพลงให้กับบริษัทผลิตเพลงรายอื่น สัญญาขายกิจการธุกิจบางอย่างอาจมีข้อสัญญาตกลงห้ามไม่ให้ผู้ที่ขายกิจการแล้วนั้นไปประกอบธุรกิจในทำนองเดียวกับในช่วงระยะเวลาหนึ่งสัญญาร่วมลงทุนระหว่างบริษัทธุรกิจอาจมีข้อสัญญาห้ามไม่ให้คู่สัญญาห้ามมิให้คู่สัญญาที่มาร่วมลงทุนกันนั้น นำข้อมูลบางอย่างออกไปเปิดเผยแก่บุคคลอื่น
        
        เช่น สมหญิงทำสัญญากับนายสมศักดิ์ว่าจะไม่เปิดร้านอาหารแข่งขันกับนายสมศักดิ์เพราะนายสมศักดิ์เคยสอนทำอาหารให้ ดังนั้นสมหญิงเป็นลูกหนี้มีหน้าที่ต้องไม่มาเปิดร้านอาหารแข่งกับนายสมศักดิ์
        
        วัตถุแห่งหนี้คือ การงดเว้นกระทำการเปิดร้านอาหาร
        
        หนี้งดเว้นกระทำการมีสภาพเป็นหนี้ที่อาจบังคับได้ไม่ใช่หน้าที่ทั่วไป
        
        เจ้าหนี้มีสิทธิ์ที่จะบังคับลูกหนี้ให้กระทำการนั้น เพราะปกติมีกฎหมายรับรองสิทธิ์ให้แก่เจ้าหนี้
        
        เช่นนายแดงจ้างนายดำสร้างบ้านโดยที่ตกลงกับนายดำว่าตรงระเบียงไม่อยากให้นายดำสร้างราวตากผ้า แต่พอสร้างบ้านเสร็จ นายแดงได้เข้าไปตรวจงานพบว่านายดำสร้างราวตากผ้าให้ด้วยนายแดงสามารถสั่งให้นายดำรื้อถอนราวตากผ้านั้นได้
        
        วัตถุแห่งหนี้อาจกำหนดให้ลูกหนี้ต้องไม่กระทำการอย่างใดอย่างหนึ่งตามที่ตกลงกันไว้
      - 3 หนี้การส่งมอบทรัพย์สิน
        
        หมายถึง หนี้ที่ลูกหนี้มีหน้าที่ต้องส่งมอบทรัพย์สินแก่เจ้าหนี้
        
        เช่า สัญญาซื้อขายก๋วยเตี๋ยว ฝ่ายผู้ซื้อก็มีหน้าที่ต้องส่งมอบทรัพย์สินคือราคาก๋วยเตี๋ยวแก่คนขาย ในขณะที่คนขายมีหน้าที่ต้องส่งมอบทรัพย์สินคือก๋วยเตี๋ยวแก่ผู้ซื้อ
        
        ในฝรั่งเศสเรียกหนี้การส่งมอบทรัพย์ว่า
        
        เรียกว่าหนี้โอนทรัพย์สิน
        
        ไม่มีการโอนกรรมสิทธิ์
        
        มีการโอนกรรมสิทธิ์ทรัพย์สิทธิ์อื่นในทรัพย์
        
        การโอนกรรมสิทธิ์ในการโอนกรรมสิทธิ์ในทรัพย์และส่งมอบทรัพย์
        
        เป็นการซื้อขายทรัพย์เฉพาะสิ่ง
        
        3 more items...
        
        ซื้อขายสังหาริมทรัพย์
        
        4 more items...
        
        ซื้อขายอสังหาริมทรัพย์
        
        3 more items...
        
        การโอนกรรมสิทธิ์คือการเปลี่ การเปลี่ยนแปลงกรรมสิทธิ์จากคนหนึ่งไปยังอีกคนหนึ่ง
        
        2 more items...
        
        การส่งมอบการส่งมอบทรัพย์
        
        ทรัพย์ที่มีขนาดเล็กสามารถนำส่งให้กับตัวเจ้าหนี้ได้
        
        ทรัพย์ที่มีขนาดใหญ่ และไม่สามารถเคลื่อนที่ได้การส่งมอบทรัพยศจะส่งมอบทรัพย์แบบใดก็ได้แต่ขอให้ทรัพย์สินนั้นไปอยู่ในมือของผู้ซื้อ
        
        เช่นการส่งมอบรถยนต์ก็อาจจัดส่งแค่กุญแจรถ
  - - - วัตถุประสงค์ของนิติกรรมเกิดนก่อนนิติกรรมจะเกิด
        แต่วัตถุแห่งหนี้เกิดหลังนิติกรรมเสร็จสิ้นแล้ว
      - วัตถุประสงค์แห่งนิติกรรมมีแค่ในนิติกรรม
        แต่วัตถุแห่งนี้มีทั้งในนิตกรรมและจากการละเมิด
      - วัตถุประสงค์ของนิติกรรมมีมากมายแต่วัตถุแห่งหนี้มีแค่ 3 อย่าง
        
        1.หนี้กระทำการ
        
        หนี้งดเว้นกระทำการ
        
        หนี้ส่งมอบทรัพย์สิน
    - - วัตถุแห่งหนี้
        
        คือผู้ซื้อมีหน้าที่ส่งมอบเงิน
      - วัตถุประสงค์ของนิติกรรม
        
        การโอนกรรมสิทธิ์ คือการส่งมอบม้าให้ผู้ซื้อ
  - - - ทรัพย์จึงเป็นวัตถุแห่งหนี้ไม่ได้เป็นได้เพียงเป็นวัตถุแห่งการชำระหนี้เท่านั้น
    - - ทรัพย์ที่จะส่งมอบเป็นทรัพย์สินทั่วไป
        
        อาจเป็นได้ทั้งสังหาริมทรัพย์อสังหาริมทรัพย์และทรัพย์เฉพาะสิ่งหรือไม่ใช่ทรัพย์เฉพาะสิ่ง
        
        ทรัพย์เฉพาะสิ่ง เช่น ซื้อแมวชื่อมีมี่
        
        ลูกหนี้จะต้องส่งมอบทรัพย์ซึ่งกฎหมายก็ได้กำหนดหลักเกณฑ์ไว้ 2 กรณี
        
        การที่การที่ทรัพย์นั้นจะเป็นวัตถุแห่งหนี้
        
        1.1 ลูกหนี้ได้กระทำการอันตนจะพึงต้องทำเพื่อส่งมอบทรัพย์สิ่งนั้นทุกประการแล้ว
        
        1.2 ลูกหนี้ได้เลือกกำหนดทรัพย์แล้วด้วยความยินยอมของเจ้าหนี้
        
        กรณีที่ทรัพย์นั้นต้องส่งมอบได้ระบุไว้เป็นเพียงประเภท
        
        จะต้องจะต้องส่งมอบทรัพย์ชนิดปานกลาง
      - ทรัพย์ที่จะส่งมอบเป็นเงินตรา
        
        ความสำคัญของเงินตรา
        
        เงินตราก็เป็นทรัพย์ที่ลูกหนี้จะต้องส่งมอบอย่างหนึ่งมีลักษณะพิเศษที่แตกต่างไปจากทรัพย์สินอย่างอื่นเพื่อความเป็นระเบียบในการแลกเปลี่ยนแลกค้าขาย
        
        ลักษณะพิเศษของเงินตรา
        
        ประการแรกเงินตรานั้นมีมูลค่าอยู่ที่ราคาที่ตราไว้ไม่ได้อยู่ที่คุณภาพความใหม่เก่า
        
        ประการที่สองเงินตรานั้นโดยสภาพแล้วจะเอาเงินตราฉบับใดมาชำระก็ได้และแม้เงินตราชนิดนั้นจะเลิกใช้แล้ว
        
        ประการที่สามหนี้เงินนั้นมีดอกเบี้ยได้
        
        ประการที่สี่เงินตรานั้นไม่มีความแตกต่างกันในตัวเงินตราเพราะมีเพียงเป็นเครื่องมือในการแลกเปลี่ยนมีค่ามีราคาตามที่กำหนดไว้เมื่อราคาเท่ากันแล้วผลในกฎหมายก็เท่ากัน
        
        กรณีหนี้เงินได้แสดงไว้เป็นเงินต่างประเทศ
        
        หนี้เงินแสดงไว้เป็นเงินต่างประเทศจะส่งใช้เป็นเงินไทยก็ได้
        
        อัตราแลกเปลี่ยนต้องคิดตามอัตราที่ธนาคารขายไม่ใช่อัตราซื้อ
        
        หนี้เงินตราต่างประเทศต้องใช้ในฐานะเงินตราทั่วไปไม่ใช่ทรัพย์เฉพาะสิ่ง
        
        กรณีเงินตราที่จะพึงส่งใช้เป็นอันยกเลิกไม่ใช้แล้ว
  - - - แบ่งออกเป็น 4 กรณี
        
        ก. ถ้ากำหนดไว้ให้ผู้ใดเป็นผู้เลือกทั้งเจ้าหนี้ลูกหนี้หรือบุคคลภายนอกก็ได้สิทธิในการเลือกก็ต้องเป็นไปตามที่ตกลงกันไว้
        
        ข. ถ้าไม่ได้กำหนดสิทธิการเลือกชำระหนี้ตกอยู่แก่ฝ่ายลูกหนี้
        
        ค. ถ้ากำหนดให้คนภายนอกเป็นคนเลือกและผู้นั้นไม่อาจจะเลือกได้หรือไม่เต็มใจเลือกสิทธิการเลือกตกอยู่แก่ฝ่ายลูกหนี้
        
        บุคคลภายนอกคือผู้ใดก็ได้ที่ไม่ใช่เจ้าหนี้และลูกหนี้
        
        ง. ถ้ากำหนดให้ฝ่ายลูกหนี้หรือเจ้าหนี้เป็นคนเลือกแต่ฝ่ายมีสิทธิเลือก ไม่เลือกภายในเวลากำหนดสิทธิในการเลือกตกไปอยู่แก่อีกฝ่ายหนึ่งแต่ไม่ใช่ตกไปอยู่กับบุคคลภายนอก
    - - แยกออกเป็น 2 กรณี
        
        กรณีฝ่ายลูกหนี้หรือเจ้าหนี้เป็นผู้มีสิทธิ์เลือก
        
        การเลือกนั้นให้ทำด้วยแสดงเจตนาแก่คู่กรณีอีกฝ่ายหนึ่งฝ่ายลูกหนี้เป็นฝ่ายที่มีสิทธิเลือกการเลือกก็ต้องแสดงเจตนาให้เจ้าหนี้แต่ถ้าฝ่ายที่มีสิทธิเลือกเป็นเจ้าหนี้การเลือกก็ต้องแสดงเจตนาแก่ฝ่ายลูกหนี้
        
        การแสดงเจตนาโดยชัดแจ้งหรือการแสดงเจตนาโดยชัดแจ้งหรือโดยปริยาย
        
        กรณีบุคคลภายนอกเป็นผู้มีสิทธิ์เลือก
        
        ทำด้วยแสดงเจตนาแก่ลูกหนี้และลูกหนี้จะต้องแจ้งความนั้นแก่เจ้าหนี้ ผู้มีสิทธิเลือกได้แสดงเจตนาแก่ลูกหนี้ก็ถือว่าเป็นการเลือกที่สมบูรณ์แล้วเจ้าหนี้ไม่ได้มีสิทธิที่จะให้ความเห็นชอบ
    - - อาจแบ่งได้เป็น 2 กรณี
        
        มีการกำหนดระยะเวลาให้
        
        ถ้าจะต้องเลือกภายในระยะเวลาที่กำหนดและฝ่ายที่มีสิทธิเลือกไม่ได้เลือกภายในระยะที่จะเลือกนั้นตกไปอยู่แก่อีกฝ่ายหนึ่ง
        
        กรณีที่ไม่ได้กำหนดเวลาให้
        
        ให้ฝ่ายที่ไม่มีสิทธิจะเลือกเป็นผู้กำหนดเวลา ต้องเป็นหนี้ถึงกำหนดชำระแล้วระยะเวลาต้องพอสมควรแก่เหตุเมื่อกำหนดเวลาต้องถือว่าเป็นการกำหนดเวลาโดยชอบ
    - - ผลของการเลือกเริ่มเมื่อการแสดงเจตนาเลือกมีผลแล้ว
      - การเลือกมีผลย้อนหลังไปถึงการเกิดหนี้ครั้งแรกและถือว่าหนี้นั้นอย่างเดียวเป็นกำหนดให้กระทำมาแต่แรก
    - - มี 2 กรณี
        
        กรณีตกเป็นอันผลวิสัยจะทำได้มาแต่ต้น
        
        พ้นวิสัยมาก่อนการเกิดหนี้การชำระหนี้ส่วนนั้นก็ย่อมตกเป็นโมคะดังนั้นจึงจำกัดหนี้ไว้เพียงการชำระหนี้อย่างอื่นที่ไม่พ้นวิสัยเท่านั้น
        
        กรณีการอันพึงต้องทำเพื่อชำระหนี้บางอย่างกายมาเป็นพ้นวิสัยในภายหลัง
        
        การชำรำหนี้เป็นพ้นวิสัยในภายหลัง แต่ก็ต้องก่อนที่ผู้มีสิทธิเลือกจะใช้สิทธิเลือก
        
        ต้องแบ่งออกเป็น 2 กรณี
        
        กรณีฝ่ายไม่มีสิทธิเลือกไม่ต้องรับผิดจากจำกัดการเลือกเพียงที่ไม่พ้นวิสัย
        
        เช่นแดงตกลงซื้อลูกสุนัขจากต้อยที่มีอยู่สามตัวคือสีดำสีขาวและสีด่างโดยตกลงกันให้แดงเลือกเอาตัวใดก็ได้โดยให้แจ้งแก่ต้อยก่อนส่งมอบในอีกเจ็ดวันข้างหน้าปรากฏว่าก่อนที่แดงแจ้งว่าจะเลือกตัวใดลูกสุนัขตัวสีขาวถูกรถของคนข้างบ้านทับตายเสียก่อนเช่นนี้การชำระหนี้จึงจำกัดไว้เฉพาะลูกสุนัขสองตัวที่เหลือเท่านั้นแดงจะเลือกตัวสีขาวไม่ได้
        
        กรณีไม่มีสิทธิ์เลือกต้องรับผิดชอบไม่จำกัดการ
        
        ถ้าการที่ลูกสุนัขสีขาวตายลงเพราะต้อยผสมอาหารให้ลูกสุนัขผิดมียาฆ่าแมลงบนลงไปด้วยทำให้ลูกสุนัขสีขาวตายเหลือเพียงสีดำกับสีด่างเช่นนี้แดงก็ต้องมีสิทธิที่จะเลือกให้ต้อยส่งมอบสุนัขตัวใดก็ได้ในสามตัวนั้นรวมทั้งตัวที่ตายไปแล้วด้วยถ้าแดงเลือกตัวสีดำหรือตัวสีด่างต้อยก็ส่งมอบตามที่แดงเลือกแต่ถ้าเลือกตัวสีขาวต้อยเพื่อชดใช้ค่าสินใหม่ทดแทน
- - - - หนี้ประเภทนี้เจ้าหนี้ต้องเตือนก่อนลูกหนี้จึงจะผิดนัดได้
        
        แบ่งออกเป็น 2 กรณี
        
        หนี้ที่ไม่มีการกำหนดเวลาชำระหนี้ไม่ใช่ตามวันแห่งปฏิทิน
        
        เช่นกำหนดชำระหนี้เมื่อเกี่ยวข้าวเสร็จเมื่อหนี้ถึงการชำระแล้วเจ้าหนี้ต้องให้คำเตือนลูกหนี้ก่อนเมื่อลูกหนี้ไม่ชำระตามที่เจ้าหนี้เตือนลูกหนี้จึงจะผิดนัด ถ้าเจ้าหนี้ยังไม่เตือนแล้วลูกหนี้ก็ยังไม่ผิดนัด
        
        การเตือนจะเป็นหนังสือหรือด้วยวาจา
        
        ผู้เตือนจะเป็นตัวแทนก็ได้แต่ก็ต้องเป็นการเตือนในฐานะของตัวแทนของเจ้าหนี้เท่านั้น
        
        หนี้ที่ไม่มีกำหนดชำระหนี้
        
        หน้าที่ที่จะต้องชำระนั้นจะเริ่มขึ้นเมื่อเจ้าหนี้เรียกให้ลูกหนี้ชำระการเรียกให้ลูกหนี้ชำระหนี้ก็คือการเตือนให้ลูกหนี้ชำระหนี้
    - - 2.1.1 หนี้ที่กำหนดชำระตามวันแห่งปฏิทิน
        
        กำหนดเวลาชำระหนี้ไว้ตามวันแห่งปฏิทินซึ่งมีความแน่นอนชัดเจนรู้ได้ตรงกันอยู่แล้วลูกหนี้ไม่ชำระหนี้เป็นผู้ผิดนัดโดยไม่ต้องเตือน
      - 2.1.2 หนี้ละเมิด
        
        เกิดขึ้นจากการล่วงสิทธิของผู้อื่นการทำละเมิดทำให้เสียหายต้องจ่ายค่าสินใหม่ทดแทนทันทีที่ทำละเมิดจึงถือว่าผิดนัดมาแต่เวลาที่ทำละเมิด
        
        บุคคลอื่นที่ต้องร่วมรับผิดกับผู้ละเมิดมีดังนี้
        
        บิดามารดาของผู้เยาว์
        
        ครูครูบาอาจารย์ นายจ้าง
        
        ผู้รับดูแลคนไร้ความสามารถ
  - - - ค่าสินไหมทดแทนส่วนนี้เป็นส่วนที่เพิ่มขึ้นมาจากหน้าที่ชำระหนี้ปกติ
    - - เมื่อลูกหนี้ไม่นำเงินมาชำระภายในกำหนดนั้นเจ้าหนี้ก็เลิกสัญญาได้
    - - รับผิดในความเสียหายเรียกความประมาทเลินเล่อและการที่การชำระหนี้กลายเป็นพ้นวิสัยยเพราะอุบัติเหตุอันเกิดขึ้นในระหว่างผิดนัดด้วย
  - - - กรณีรกรณีเจ้าหนี้ผิดนัดแต่ก็รณีที่เจ้าหนี้ต้องรับผิดด้วยเหตุอื่นที่อาจด้วยเพราะไม่รับชำระหนี้เช่นเจ้าหนี้ไม่ยอมกรอกหลักฐานแห่งการชำระหนี้ให้ลูกหนี้
- - - - การบังคับชำระหนี้ตามความประสงค์แห่งหนี้
        
        การบังคับชำระหนี้ไม่บังคับเอาเนื้อตัวร่างกายของลูกหนี้ แต่จะบังคับจากทรัพย์สินเท่านั้น
        
        แบ่งออกเป็น 5 กรณี
        
        การบังคับชำระหนี้โดยเฉพาะเจาระจง
        
        การบังคับชำระหนี้ตามที่มีหนี้ผูกพันกัน สภาพแห่งหนี้ไม่เปิดช่องให้บังคับได้ หนี้ที่ลูกหนี้ไม่อาจชำระได้ โดยสภาะแห่งหนี้
        
        แบ่งออกเป็น 2 กรณี
        
        1.กรณีเป็นหนี้กระทำการหรืองดเว้นกระทำการ
        
        1 more item...
        
        หนี้ส่งมอบทรัพย์สิน
        
        2 more items...
        
        การให้การให้บุคคลภายนอกชำระหนี้แทน
        
        เมื่อไม่อาจบังคับชำระหนี้เอากับลูกหนี้ได้เป็นสิทธิของเจ้าหนี้จะใช้สิทธินี้หรือไปเรียกค่าเสียหายเลยก็ได้เจ้าหนี้จะร้องขอต่อศาลเพื่อให้มีการกระทำอันโดยบุคคลภายนอกด้วยค่าใช้จ่ายของลูกหนี้เท่านั้น
        
        การให้การให้ถือเอาคำพิพากษาแทนการแสดงเจตนา
        
        นิติกรรมนั้นจะเป็นการจดทะเบียนกับพนักงานเจ้าหน้าที่หรือการแสดงเจตนาต่อเอกชนด้วยกันเองก็ได้
        
        ถ้าวัตถุแห่งหนี้ไม่ใช่เป็นการทำนิติกรรมจะขอให้เอาคำพิพากษาแทนการแสดงเจตนาไม่ได้
        
        กรณีวัตถุแห่งหนี้เป็นอันให้งดเว้นกระทำการ
        
        เช่นตกลงในสัญญากันว่าจะไม่สร้างอาคารสูงเกินสองชั้นถ้าลูกหนี้สร้างอาคารเกินสองชั้นก็ถือว่าลูกหนี้ฝ่าฝืนหน้าที่ชำระหนี้
        
        ไม่ตัดสิทธิในการเรียกค่าเสียหาย
        
        การบังคับชำระหนี้ตามความประสงค์แห่งหนี้และมาตรการเพื่อแก้ไขนี้แล้วก็ไม่ตัดสิทธิ์เจ้าหนี้ที่จะเรียกค่าเสียหายอีก
      - การบังคับเรียกค่าสินไหมทดแทน
        
        ลักษณะของการเรียกสินไหมทดแทนมี 2 ลักษณะ
        
        การเรียกค่าสินไหมทดแทนเป็นส่วนหนึ่งของการชำระหนี้
        
        ลูกหนี้ยังมีการชำระหนี้ตามวัตถุประสงค์หรือบังคับตามวัตถุประสงค์แห่งการชำระหนี้เดิมอยู่แต่แม้จะดำเนินการดังกล่าวแล้ว ก็ยังมีความเสียหายแก่เจ้าหนี้ เจ้าหนี้มีสิทธิในการเรียกค่าสินไหมทดแทนความเสียหายเพิ่มเติมเท่านั้น
        
        การเรียกค่าสินไหมทดแทนการชำระหนี้
        
        มีหลายสาเหตุ
        
        ก. เมื่อบังคับชำระหนี้ไม่ได้เพราะสภาพแห่งหนี้ไม่เปิดช่อง
        
        ข. เมื่อลูกหนี้ผิดนัดชำระหนี้ และโดยเหตุผิดนัดการชำระหนี้กลายเป็นอันไร้ประโยชน์แก่เจ้าหนี้
        
        ค. เมื่อชำระหนี้กลายเป็นพ้นวิสัยที่ลูกหนี้จะต้องรับผิดชอบ
        
        ค่าเสียหายและค่าสินไหมทดแทนมีความหมายต่างกัน
        
        ค่าเสียหายไม่มีกม.ให้ความหมายไว้โดยเฉพาะ
        
        ค่าสินไหมทดแทนมีความหมายกวางกว่าค่าเสียหาย
        
        เงื่อนไขในการเรียกค่าสินไหมทดแทน
        
        ต้องมีเงื่อนไขไม่ได้หมายความว่าถ้าลูกหนี้ไม่ชำระหนี้แล้ว ลูกหนี้จะต้องรับผิดชดใช้ค่าสินไหมทดแทนเสมอไป มีเงื่อนไขอยู่ 4 ประการ
        
        มีการไม่ชำระหนี้
        
        ไม่ชำระหนี้ให้ตามความประสงค์แห่งหนี้ ไม่ตามความประสงค์แห่งมูลหนี้ หรือชำระล่าช้า ชำระหนี้ผิดสถานที่ ตลอดจนผิดเงื่อนไขอื่นๆ
        
        มีพฤติการณ์ที่โทษลูกหนี้ได้
        
        เจ้าหนี้ต้องได้รับความเสียหาย
        
        การจะเรียกค่าสินไหมทดแทนเป็นการเรียกค่าสินไหมทดแทนความเสียหาย
        
        ต้องไม่มีสัญญาตัดสิทธิ
        
        ค่าสินไหมทดแทนที่จะเรียกได้
        
        ไม่ชำระหนี้ให้ต้องตามประสงค์แห่งมูลหนี้
        
        แนวคิดทางทฤษฎีเกี่ยวกับความเสียหาย มี 2 ทฤษฎี
        
        ทฤษฎีเงื่อนไข หรือทฤษฎีความเท่ากันแห่งเหตุ
        
        ผลก็จะไม่เกิดแล้วก็ถือว่าผลเกิดมาจากเหตุนั้น ที่สืบเนื่องมาจากเหตุเช่นนั้น
        
        ทฤษฎีมูลเหตุเหมาะสม
        
        รับผิดเฉพาะแต่ผลที่ตามปกติย่อมเกิดขึ้นได้จากการกระทำนั้นเท่านั้น
        
        ค่าสินไหมทดแทนตามกม.ไทย
        
        ค่าสินไหมทดแทนที่จะเรียกกันในกรณีที่มีการไม่ชำระหนี้หรือชำระหนี้ไม่ต้องตามความประสงค์อันแท้จริงแห่งมูลหนี้
        
        จะได้พิจารณาค่าสินไหมทดแทนที่บัญญัติไว้แต่ละกรณี
        
        ก. ค่าเสียหายปกติ
        
        ค่าเสียหายที่เกิดขึ้นอันเป็นผลธรรมดาจากการไม่ชำระหนี้ ซึ่งเป็นค่าเสียหายที่ใครๆ ก็ต้องรู้และคาดเห็นได้เพราะเป็นผลปกติจากการไม่ชำระหนี้นั้น
        
        ข. ค่าเสียหายอันเกิดแต่พฤติการณ์พิเศษ
        
        ค่าเสียหายในส่วนนี้ลูกหนี้จึงไม่อาจคาดเห็นได้ว่าถ้าตนไม่ชำระหนี้จะเกิดความเสียหายในส่วนนี้ เหตุการณ์หรือพฤติการณ์พิเศษที่ทำให้เกิดความเสียหายแก่เจ้าหนี้
        
        3 more items...
        
        ค. ค่าสินไหมทดแทนกรณีผู้เสียหายมีส่วนผิด
        
        ในบางกรณีผู้เสียหายเองมีส่วนผิดที่ทำให้ความเสียหายนั้นรุนแรงขึ้น ลูกหนี้ต้องรับผิดทั้งหมดเพียงผู้เดียวก็ไม่เป็นธรรมกับลูกหนี้
        
        ความผิดของผู้ต้องเสียหายว่าเพียงแต่ละเลยไม่เตือนลูกหนี้ให้รู้ถึงอันตรายหรือไม่ปัดป้องบรรเทาความเสียหายก็ถือว่ามีความผิด
        
        ง. ค่าสินไหมทดแทนกรณีเป็นหนี้เงิน
        
        คำว่าหนี้เงิน คือ หนี้ที่มีวัตถุแห่งหนี้เป็นการส่งมอบเงินตราไม่ได้หมายความถึงเฉพาะหนี้เงินกู้ยืมเพียงอย่างเดียว เกิดจากสัญญาอะไรก็ได้ที่ลูกหนี้ต้องชำระหนี้ด้วยการส่งมอบเงินตราถือว่าเป็นหนี้เงิน
        
        ดอกเบี้ยซ้อนดอกเบี้ย
        
        1 more item...
        
        การเรียกค่าเสียหายอื่น
        
        1 more item...
        
        จ. ค่าสินไหมทดแทนพิเศษกรณีวัตถุเสื่อมเสียไประหว่างผิดนัด
        
        ลูกหนี้มีหน้าที่ส่งมอบทรัพย์และลูกหนี้ผิดนัด ทรัพย์ที่จะส่งมอบเสื่อมเสียไปและลูกหนี้มีหน้าที่ต้องใช้ราคาวัตถุนั้นเป็นค่าสินไหมทดแทน กม. ให้สิทธิเจ้าหนี้เรียกดอกเบี้ยในราคาวัตถุนั้น
        
        ฉ. ค่าเสียหายที่กำหนดกันล่วงหน้า
        
        กำหนดค่าเสียหายกันไว้ล่วงหน้าที่เรียกกันว่าเบี้ยปรับ
        
        1 more item...
        
        หนี้ที่บังคับไม่ได้
        
        หลักการที่จะบังคับชำระหนี้นี้ก็ก็มีข้อยกเว้นที่จะบังคับไม่ได้ 2 กรณี
        
        หนี้ที่ขาดกำลังบังคับ
        
        1.1 หนี้ที่ขาดอายุความ
        
        หนี้ที่ขาดอายุความนั้น ถ้าลูกหนี้ปฏิเสธที่จะชำระหนี้แล้วก็บังคับไม่ได้
        
        1.2 หนี้ที่ขาดหลักฐานตามที่กม.กำหนด
        
        ขาดหลักฐานแห่งหนี้ก็ฟ้องร้องบังคับคดีไม่ได้
        
        1 more item...
        
        1.3 หนี้ตามหน้าที่ศีลธรรมหรือตามควรแก่อัธยาศัยในสามคม
        
        ไม่มีความผูกพันที่จะบังคับตามกม.แต่เป็นความรู้สึกทางศีลธรรม
        
        1.4 หนี้การพนัน
        
        หนี้การพนันจะทวงคืนไม่ได้
        
        1.5 หนี้ขัดต่อกม.หรือศีลธรรมอันดี
        
        หนี้ที่ขัดต่อกม.แต่หากชำระไปแล้วก็จะเรียกคืนไม่ได้
        
        หนี้ที่การชำระหนี้กลายเป็นพ้นวิสัย
- - - - กำหนดตามวันปฏิทินหรือกำหนดตามข้อเท็จจริง
        
        เช่นยืมเสื้อครุยเพื่อไปรับปริญญาจะส่งคืนเมื่อรับปริญญาเสร็จ
    - - 2.1 กำหนดเวลาชำระหนี้ไว้แต่เป็นที่สงสัย
        
        ถ้าสงสัยจึงมีกำหนดเวลาเป็นสองกำหนดสันที่ฐานว่าลูกหนี้จะชำระหนี้ก่อนก็ได้เจ้าหนี้จะไม่ปฏิเสธไม่รับชำระหนี้ไม่ได้แต่เจ้าหนี้จะเรียกก่อนก็ไม่ได้กำหนดเวลาชำระหนี้นั้นแม้จะกำหนดตามวันปฏิทินอาจเป็นที่สงสัยได้
        
        เช่น กำหนดระยะไว้ว่าจะชำระหนี้ในวัน 15 ค่ำเดือนแปด ขึ้น 15 ค่ำเดือนแปดแต่บังเอิญปีนั้นในทางจันทร์ทรคติ เป็นปีอธิกสุรทิน คือมีเดือนแปดสองหน เป็นกรณีที่สงสัยได้ เจ้าหนี้เรียกชำระก่อนไม่ได้ ต้องรอถึงเดือนแปดหลัง แต่ลูกหนี้จะชำระในวันเดือนแปดแรกก็ได้
      - 2.2 กำหนดเวลาชำระหนี้ไว้ไม่เป็นที่สงสัย
        
        แบ่งออกเป็น 2 อย่าง
        
        2.1.1 กำหนดการชำระหนี้ตามปฏิทิน
        
        เป็นการกำหนดเวลาโดยชัดแจ้งตามวันแห่งปฏิทิน
        
        เช่นกำหนดเวลาชำระหนี้ในวันที่ 10 สิงหาคม
        
        2.1.2 กำหนดการชำระหนี้ไม่ใช่ตามปฏิทิน
        
        เช่นยืมเงินไปแล้วกำหนดว่าจะคืนเมื่อขายข้าวได้แล้วหรือยืมเรือไปใช้กำหนดจะส่งคืนเมื่อสิ้นฤดูน้ำ
- - - - เจ้าหนี้ไม่รับชำระหนี้
        
        ลูกหนี้ขอชำระหนี้โดยชอบเจ้าหนี้ไม่รับชำระหนี้ปราศจากมูลอันอ้างด้วยกฎหมาย
        
        เจ้าหนี้ตกเป็นผู้ผิดนัด
        
        ประกอบด้วยเหตุ 2 ประการ
        
        ลูกหนี้ขอปฏิบัติการชำระหนี้โดยชอบแล้ว
        
        ลูกหนี้ต้องเสนอขอชำระหนี้ให้ถูกต้องในเรื่องของวัตถุแห่งหนี้ลูกหนี้ จะต้องกระทำถูกต้องในเรื่องของกำหนดเวลา ชำระหนี้ในเรื่องสถานที่รวมทั้งเงื่อนไขอื่นๆอันเป็นความประสงค์อันแท้จริงของมูลหนี้ที่ตกลงกันด้วยหากปฏิบัติไม่ถูกต้องเจ้าหนี้ก็ย่อมมีสิทธิที่จะไม่รับชำระหนี้
        
        1 more item...
        
        เจ้าหนี้ไม่รับชำระหนี้โดยปราศจากมูลอันจะอ้างกฎหมายได้
        
        เจ้าหนี้ไม่รับชำระหนี้โดยปราศจากมูลอันจะอ้างกฎหมายได้
        
        ลูกหนี้ขอปฏิบัติการชำระหนี้โดยชอบแล้วเจ้าหนี้ก็มีหน้าที่ต้องรับชำระหนี้ของลูกหนี้หากเจ้าหนี้ไม่รับชำระหนี้โดยปราศจากมูลจะอ้างกฎหมายได้เจ้าหนี้จะตกเป็นผู้ผิดนัด
        
        1 more item...
      - เจ้าหนี้ไม่เสนอที่จะชำระหนี้ตอบแทน
        
        หนี้ในสัญญาต่างตอบแทนแทนที่ต่างฝ่ายต่างเป็นหนี้หรือต่างมีหน้าที่ ที่จะต้องชำระหนี้ต่อกันนั้นเมื่อฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งชำระหนี้อีกฝ่ายหนึ่งก็มีชำระหนี้ต้องชำระหนี้ตอบแทนถ้าฝ่ายหนึ่งไม่ยอมชำระหนี้อีกฝ่ายหนึ่งก็มีสิทธิที่จะชำระหนี้ได้
  - - - การที่เจ้าหนี้ผิดนัดคือหนี้เงินอันต้องเสียดอกเบี้ยจะคิดดอกเบี้ยระหว่างเจ้าหนี้ผิดนัดไม่ได้
    - - คือ ลูกหนี้ไม่ผิดนัด ตอนนี้เจ้าหนี้ก็จะบอกปัดไม่รับชำระหนี้และเรียกค่าสินใหม่ทดแทนไม่ได้