Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

1. วัตถุเเห่งหนี้, บทที่1 หน้าที่ในการชำระหนี้ - Coggle Diagram

- - - - การส่งมอบทรัพย์ : เเดงเป็นลูกหนี้ต้องชำระราคาให้เเก่ดำ
        ส่วนดำเป็นลูกหนี้ต้องส่งมอบรถยนต์ให้เเก่เเดง
- - - - วัตถุประสงค์ของนิติกรรมเป็นมูลฐานการก่อหนี้หรือบ่อเกิดแห่งหนี้
      - -วัตถุประสงค์ของนิติกรรมมีเฉพาะในนิติกรรมเท่านั้น
      - วัตถุประสงค์ของนิติกรรมมีได้มากมายไม่จำกัด
    - - วัตถุแห่งหนี้เป็นผลมาจากการเกิดนิติกกรม
      - วัตถุแห่งหนี้มีในหนี้ทุกชนิด
      - วัตถุแห่งหนี้มีเพียง 3 อย่าง คือ หนี้กระทำการ หนี้งดเว้นกระทำการ หนี้ส่งมอบทรัพย์สิน
  - - - 3.1.1 การที่ทรัพย์นั้นจะเป็นวัตถุแห่งหนี้ตาม ม.195 ว.2
        
        ลูกหนี้ได้ทำการอันตนจะพึงต้องทำเพื่อส่งมอบทรัพย์สินนั้นทุกประการแล้ว
        
        EX. แดงซื้อข้าว 5 กระสอบจากร้านของดำ ดำได้จัดการขนข้าว 5 กระสอบขึ้นรถของแดงแล้ว เช่นนี้ข้าว 5 กระสอบก็เป็นทรัพย์อันเป็นวัตถุแห่งหนี้แล้ว
        
        ลูกหนี้ได้เลือกกำหนดทรัพย์แล้วด้วยความยินยอมของเจ้าหนี้
        
        EX. แดงซื้อสุนัขจากฟาร์มของดำ เมื่อดำได้เลือกสุนัขตามที่แดงชอบแล้ว สุนัขตัวนั้นก็เป็นทรัพย์อันเป็นวัตถุแห่งหนี้
        
        ผลจากการที่ตกเป็นทรัพย์อันเป็นวัตถุแห่งหนี้ =ทรัพย์อันเป็นวัตถุแห่งหนี้ตาม ม.195 ว.2 คือทรัพย์เฉพาะสิ่งตาม ม.370 ว.2 ด้วย
        
        หลัก= เมื่อเกิดภัยพิบัติแก่ทรัพย์สินที่จะส่งมอบ คือหากเป็นทรัพย์เฉพาะสิ่ง/ทรัพย์อันเป็นวัตถุแห่งหนี้ตาม ม.195 ว.2 +ทรัพย์นั้นสูญ/เสียหายไปด้วยเหตุที่โทษลูกหนี้มิได้แล้ว การสูญ/เสียหายนั้นก็จะตกเป็นพับแก่เจ้าหนี้
        
        EX. แดงตกลงซื้อข้าวสาร 5ถัง จากดำในราคา 5,000 บาท ดำก็ได้ชั่งตวงและยกขึ้นรถของแดงตามที่นายแดงสั่ง ต่อมาไฟไหม้ร้านข้าวสารของดำ แล้วเกิดลุกลามไปไหม้ข้าวสารที่แดงซื้อและรถของแดงด้วย เช่นนี้ความเสียหายในข้าวสาร 5ถังย่อมตกเป็นพับแก่นายแดงเจ้าหนี้
      - 3.1.2 กรณีทรัพย์ที่ต้องส่งมอบได้ระบุไว้เป็นเพียงประเภท ม.195 ว.1 =ต้องพิจารณาถึงสภาพแห่งนิติกรรม /เจตนาของคู่กรณีก่อนว่าสภาพแห่งนิติกรรมนั้นจะต้องส่งมอบทรัพย์ชนิดใด
        
        ทรัพย์ตาม ม195 ว.1 เป็นทรัพย์ทั่วไป
        
        EX. แดงซื้อข้าวสารจากดำเพื่อส่งไปประกวดคุณภาพข้าวระดับโลก เช่นนี้ดำก็ต้องส่งมอบข้าวชนิดดีเยี่ยมให้แก่แดงตามเจตนาของคู่กรณี
        
        ถ้าไม่อาจกำหนดชนิดของทรัพย์นั้นได้ตามสภาพแห่งนิติกรรม/เจตนาของคู่กรณี กม.กำหนดให้ =ลูกหนี้จะต้องส่งมอบทรัพย์ชนิดปานกลาง คือไม่ดีหรือไม่แย่เกินไป
    - - เงินตรานั้นมีมูลค่าอยู่ที่ราคาที่ตราไว้ มิได้อยู่ที่ความใหม่เก่า 2. เงินตรานั้นไม่มีการชำระหนี้เป็นการพ้นวิสัยได้ 3. หนี้เงินนั้นมีดอกเบี้ยได้ 4. เงินตรานั้นไม่มีความแตกต่างกันในตัวเงินตรา
      - 3.2.1 กรณีหนี้เงินได้แสดงไว้เป็นเงินตราต่างประเทศ ม.196 =หนี้เงินได้แสดงไว้เป็นเงินตราต่างประเทศจะส่งใช้เป็นเงินไทยก็ได้
      - 3.2.2 กรณีเงินตราที่พึงจะส่งใช้เป็นอันยกเลิกไม่ใช้แล้ว =ถือเสมือนมิได้ระบุไว้ จะใชช้เงินตราชนิดใดมาชำระหนี้ก็ได้ตามแนวทางแก้ ม .197
        
        EX. ประเทศไทยในอดีตเคยใช้เงินพดด้วงแต่ปัจจุบันยกเลิกไปหมดแล้ว เช่นนี้ก็ให้นำ ม.197 มาปรับใช้
  - - - ม.198 = ถ้ากำหนดให้ผู้ใดเป็นผู้เลือก สิทธิในการเลือกต้องเป็นไปตามที่ตกลงกันไว้
      - ถ้าไม่ได้กำหนด = สิทธิในการเลือกชำระหนี้ตกแก่ฝ่ายลูกหนี้
      - ถ้ากำหนดให้บุคคลภายนอกเป็นผู้เลือกและผู้นั้นไม่อาจเลือกได้ = สิทธิในการเลือกชำระหนี้ตกแก่ฝ่ายลูกหนี้ เว้นแต่จะกำหนดไว้เป็นอย่างอื่น
      - ถ้ากำหนดให้ฝ่ายลูกหนี้/เจ้าหนี้เป็นฝ่ายเลือก +ผู้นั้นไม่เลือกในระยะเวลาที่กำหนด = สิทธิในการเลือกย่อมตกไปแก่อีกฝ่ายตาม ม.200
    - - 4.2.1. กรณีฝ่ายลูกหนี้เป็นผู้มีสิทธิเลือก ม.199 ว.1 =ต้องแสดงเจตนาแก่อีกฝ่ายหนึ่ง การแสดงเจตนานั้นจะทำโดยชัดแจ้ง/โดยปริยายก็ได้
      - 4.2.2. กรณีบุคคลภายนอกเป็นผู้มีสิทธิเลือก ม.201 ว.1 =บุคคลภายนอกเป็นผู้เลือกต้องแสดงเจตนาแก่ลูกหนี้+ลูกหนี้ก็ต้องแจ้งเจ้าหนี้
    - - 4.3.1 มีกำหนดระยะเวลาให้เลือก =ฝ่ายที่มีสิทธิเลือกต้องเลือกเสียภายในเวลาที่กำหนดนั้น ถ้าไม่เลือกภายในเวลาที่กำหนด สิทธิในการเลือกก็จะตกไปอยู่แก่อีกฝ่ายหนึ่ง
      - 4.3.2 กรณีมิได้กำหนดเวลาให้เลือก = ให้ฝ่ายที่ไม่มีสิทธิจะเลือกเป็นผู้กำหนดระยะเวลา
    - - 4.5.1 กรณีตกเป็นอันพ้นวิสัยจะทำได้มาแต่ต้น ดังนั้นจังจำกัดหนี้ไว้เยงการชำระหนี้อย่างอื่นที่ไม่พ้นวิสัยเท่านั้น
        
        EX. แดงขอซื้อลูกสุนัขของดำ ซึ่งมี 3ตัวคือ สีน้ำตาล สีขาว สีเทา ขณะนั้นแดงขอซื้ออยู่ที่ตลาด ดำตกลงให้แดงเลือกเอาตัวไหนก็ได้ ปรากฏว่าขณะที่ตกลงซื้อขายกันนั้นลูกสุนัขสีเทาได้ตายโดยที่ดำและแดงไม่ทราบ เช่นนี้สัญญาที่ตกลงมาถึงลูกสุนัขสีเทาจึงตกเป็นโมฆะ แดงก็จะเลือกได้เพียงตัวสีน้ำตาลและสีขาวเท่านั้น
      - 4.5.2 กรณีอันพึงต้องทำเพื่อชำระหนี้บางอย่างกลายมาเป็นพ้นวิสัยในภายหลัง =หลังก่อหนี้แต่ต้องก่อนการใช้สิทธิเลือก
        
        4.5.2.1 กรณีที่การชำระหนี้บางอย่างเป็นพ้นวิสัยที่ฝ่ายไม่มีสิทธิจะเลือกไม่ต้องรับผิดชอบ จำกัดไว้เพียงอย่างอื่นที่ไม่พ้นวิสัยเท่านั้น
        
        EX. จากตัวอย่างข้างต้นหากดำแจ้งให้แดงเลือกเอาตัวใดก็ได้ ก่อนจะส่งมอบในอีก7วันข้างหน้า ปรากฏว่าก่อนที่แดงจะเลือกเอาตัวใด ลูกสุนัขสีเทาของดำถูกรถของคนข้างบ้านทับตายก่อน เช่นนี้การชำระหนี้จึงจำกัดไว้เฉพาะลูกสุนัขอีกสองตัวที่เหลือเท่านั้น
        
        4.5.2.2 กรณีที่การชำระหน้างอย่างกลายเป็นพ้นวิสัยที่ฝ่ายไม่มีสิทธิเลือกต้องรับผิดชอบไม่จำกัดการเลือก =ถ้าเจ้าหนี้เลือกเอาส่วนที่พ้นวิสัย ลูกหนี้ก้ต้องชดใช้ค่าสินไหมทดแทนแก่เจ้าหนี้
- - - - EX. แดงให้ดำยืมขันเงินไปใช้ในงานมงคลสมรส แต่เผอิญการสมรสต้องเลื่อนไปอีก2เดือน แดงไม่อาจเรียกร้องขันเงินคืนก่อนเสร็จการสมรส เว้นแต่แดงจะพิสูจน์ได้ว่าดำ มิได้มีเจตนาเอาขันเงินนั้นไว้เกินกว่า15 วัน แต่อย่างไรก็ดี ดำอาจคืนขันเงินก่อนทำการสมรสก่อนก็ได้ เช่นนี้จึงเป็นที่สงสัยว่าจะต้องชำระหนี้ตามกำหนดเวลาเดิมหรือตามกำหนดใหม่ตาม ม.203 ว.2
    - - 2.2.1 กำหนดเวลาชำระหนี้ตามวันแห่งปฏิทิน ม.204 ว.2 = เป็นวัน เป็นเดือน หรือเป็นปีปฏิทินก็ได้
      - 2.2.2 กำหนดเวลาชำระหนี้มิใช่ตามวันแห่งปฏิทิน ม.204 ว.1
        
        EX. ยืมความไปไถนา เมื่อไถนาเสร็จจะเอาควายมาคืน สามารถอนุมานกำหนดเวลาชำระหนี้ได้จาก “ไถนาเสร็จ/สิ้นหน้านา”
- - - - หนี้ที่มีกำหนดเวลาชำระมิใช่ตามวันแห่งปฏิทิน = ต้องเตือนหลังที่ถึงกำหนดเวลาชำระหนี้แล้ว
        
        EX. แดงยืมความดำไปไถนา โดยตกลงกันว่าเมื่อไถนาเสร็จจะส่งคืน ปรากฏว่าในระหว่างที่ไถนาไปได้บางส่วน ควายอีกตัวของดำถูกคนร้ายลักไป ดำจึงมาทวงควายตัวที่แดงยืมมาไถนาคืน ทั้งๆที่ไถนายังไม่เสร็จ เช่นนี้แม้แดงจะไม่ยอมส่งคืน กุไม่ถือว่าเป็นลูกหนี้ผิดนัด เพราะยังไม่ถึงกำหนดเวลาตามที่ตกลงกันไว้ การเตือนต้องเตือนเมื่อหนี้ถึงกำหนดชำระแล้วจึงจะเกิดผล
      - หนี้ที่ไม่มีกำหนดเวลาชำระตาม ม 203 = เจ้าหนี้มีสิทธิเรียกให้ลูกหนี้ชำระหนี้ได้โดยพลันและลูกหนี้มีสิทธิที่จะชำระหนี้ของตนโดยพลันได้เช่นกัน และลูกหนี้จะผิดนัดได้จากการเตือนของเจ้าหนี้
    - - หนี้ที่มีกำหนดชำระหนี้ตามวันแห่งปฏิทิน =ถ้าลูกหนี้ไม่ชำระหนี้ =ผิดนัดทันทีโดยไม่ต้องเตือน
        
        หนี้ละเมิด ม. 206 =ลูกหนี้ผิดนัดมาแต่เวลาที่ทำละเมิด โดยไม่ต้องเตือนแต่อย่างใดทั้งสิ้น
      - EX. แดงยืมค้อนของดำไปสร้างบ้าน โดยตกลงกันว่าจะนำมาคืนหลังจาก 2เดือน เมื่อครบกำหนด 2เดือนแล้วแดงยังไม่นำค้อนมาคืนแก่ดำ เช่นนี้แดงขึ้นชิ่อว่าเป็นลูกหนี้ผิดนัดโดยมิพักต้องเตือนตาม ม.204 ว.2
    - - กำหนดเวลาชำระหนี้นั้น เป็นกำหนดที่ลูกหนี้จะต้องชำระหนี้ แต่การผิดนัดเป็นผลของการไม่ชำระหนี้ตามกำหนด
      - กำหนดเวลาชำระหนี้ เจ้าหนี้สามารถเรียกให้ลูกหนี้ชำระหนี้ได้
      - การผิดนัดนั้น แม้จะถึงกำหนดเวลาชำระหนี้และมีเงื่อนไขอื่นที่อาจทำให้ลูกหนี้ผิดนัด แต่ถ้ามีพฤติการณ์ที่จะอ้างได้ตาม กม.แล้ว ลูกหนี้ก็จะไม่ผิดนัด
    - - เป็นเหตุที่เกิดจากเจ้าหนี้เอง อาจด้วยเพราะไม่รับชำระหนี้ตาม ม.207 หรือเพราะไม่เสนอชำระหนี้ตอบแทนเมื่อตนมีหน้าที่ต้องชำระหนี้ตอบแทนตาม ม.210
        
        EX. ผู้ให้เช่าไปเก็บค่าเช่าจากผู้เช่าตลอด 10 ปี เมื่อผู้ให้เช่าไม่ไปเก็บจะหาว่าผู้เช่าผิดนัดไม่ได้
      - เหตุจากบุคคลภายนอก *ลูกหนี้ต้องไม่มีส่วนผิดด้วย
        
        EX. ตกลงกันทำสัญญาจะซื้อขายที่ดิน โดยตกลงว่าลูกหนี้จะรังวัดแบ่งแยกที่ดินที่จะซื้อขายและไปโอนให้แก่ผู้ซื้อภายในเวลาที่กำหนด ปรากฏว่าลูกหนี้ได้พยายามดำเนินการตามสัญญาอย่างเต็มความสามารถแล้ว แต่รังวัดแบ่งแยกไม่เสร็จเพราะเจ้าพนักงานที่ดินไม่อาจดำเนินการได้ทัน เช่นนี้ถือว่าลูกหนี้ไม่ผิดนัด
      - เกิดจากภัยธรรมชาติ = ลูกหนี้ไม่อาจคาดการณ์และไม่อาจป้องกันได้ ลูกหนี้ไม่ต้องรับผิดชอบ
        
        EX. ลูกหนี้รังวัดแบ่งแยกที่ดินให้ไม่ทัน เพาะน้ำท่วมรังวัดไม่ได้ จึงไม่สามารถโอนที่ดินได้ตามกำหนด ก็ถือว่าลูกหนี้ไม่ผิดนัด
  - - - EX.แดงยืมเงินดำ 5,000บาท ตกลงจะคืนวันที่ 31 สิงหาคม 2565 นายดำเข้าใจว่านายแดงจะนำเงินมาคืนตรงเวลา จึงไปตกลงว่าจะเอาเงินส่วนนี้ไปซื้อรถของนายเขียว โดยมัดจำไปแล้ว 3,000 บาท แต่ปรากฏว่านายแดงไม่นำเงินมาคืนตรงเวลา จนทำให้นายดำเสียค่ามัดจำไปฟรีๆ นายดำได้รับความเสียหายเพราะนายแดงลูกหนี้ นายดำจึงชอบที่จะเรียกเอาค่าสินไหมทดแทนจากนายแดงได้ตาม ม.215
    - - ต้องให้เจ้าหนี้เตือนก่อนจึงจะเป็นลูกหนี้ผิดนัดตาม ม.204 ว.1
        
        ผลของหนี้ที่กำหนดเวลาเป็นสาระสำคัญ ม.388 =เมื่อลูกหนี้ผิดนัด เจ้าหนี้ก็มีสิทธิจะบอกปัดไม่รับชำระหนี้+เรียกเอาค่าสินไหมทดแทนแทนการชำระหนี้ได้
    - - =เกิดจาก 2 สาเหตุคือ ความประมาทเลินเล่อของลุกหนี้อย่างหนึ่ง และเกิดจากอุบัติเหตุอย่างหนึ่ง *เกิดจากคนนั้น เป็นส่วนหนึ่งของเหตุสุดวิสัย
      - EX. แดงยืมรถดำไปใช้ โดยตกลงจะนำมาคืนในวันที่ 30สิงหาคม 2565 แต่พอถึงวันที่ต้องนำรถมาคืน แดงกลับไม่นำมาคืน ต่อมาวันที่ 5กันยายน 2565 แดงขับรถของดำไปเที่ยวจนเกิดอุบัติเหตุ เช่นนี้ถือเป็นความเสียหายที่เกิดระหว่างที่แดงผิดนัดเพิ่มมากขึ้น
      - ม.217 ตอนท้าย = ใช้เฉพาะการชำระหนี้ตกเป็นพ้นวิสัยเพราะอุบัติเหตุเท่านั้น
        
        Act of God=ไม่เข้า ม.217