CA.colon , CBD dilated
มะเร็งลำไส้ใหญ่ , ขยายไปทั่วท่อน้ำดี

สาเหตุ

การรักษา

พยาธิสภาพตามทฤษฎี

ข้อมูลผู้ป่วย

ผู้ป่วยเพศ หญิง อายุ 55 ปี รูปร่างผอม น้ำหนัก 39 กิโลกรัม ส่วนสูง 150

อาการสำคัญ (Chief compaint) : ปวดท้องด้านขวา น้ำหนักลด 6 เดือนก่อนมาโรงพยาบาล

การเจ็บป่วยในปัจจุบัน (Present illmess) :3 ปีก่อนมาโรงพยาบาล มีอาการปวดท้อง ถ่ายลำบาก น้ำหนักลด มาทำการรักษาที่โรงพยาบาลอุดรธานี Diagnosis. CA. colon ได้รับการวินิจฉัยโรคว่าเป็น โรคมะเร็งลำไส้ใหญ่ เคยผ่าตัดลำไส้แล้ว 1 ปีที่ผ่านมา แต่ยังมีอาการปวดท้องบีบร่วมกับรับประทานอาหารได้น้อยน้ำหนักลดจึงกลับมาทำการรักษาที่โรงพยาบาลอุดรธานี ได้ใบยาร่วมกับฉายรังสี

ประวัติการเจ็บป่วยในอดีต (Past history) :
CA colon โรคมะเร็งลำไส้ใหญ่

พยาธิสภาพของผู้ป่วย

click to edit

พยาธิสภาพของมะเร็งลำไส้ใหญ่แบ่งตามลักษณะของก้อนมะเร็งมองเห็นเป็น 4 ลักษณะ

  1. Fungating (Exophytic) ลักษณะนี้จะเห็นเป็นก้อนยื่นออกจากผิวเยื่อบุลำไส้ใหญ่เข้าไปใน Lumen และมักจะพบอยู่ด้านใดด้านหนึ่งของผนังลำไส้ใหญ่ ส่วนใหญ่จะพบก้อนมะเร็งแบบนี้ที่ Cecum หรือ Ascending Colon พบว่ามะเร็งลำไส้ใหญ่ประมาณหนึ่งในสามจะเป็นแบบ Fungating
  1. Ulcerating ก้อนมะเร็งจะมีลักษณะเหมือนเป็นแผล (Ulcer) ที่ผิวและมักจะมีเลือดออกจาก ก้อนมะเร็งได้ง่าย ทำให้ผู้ป่วยมาหาแพทย์ด้วยอาการอุจจาระเป็นเลือดหรือตรวจพบผลบวกของผลบวกของ Stool Occult Blood พบว่าสองในสามของมะเร็งลำไส้ใหญ่จะมีลักษณะแบบนี้
  1. Stenosing บางครั้งก้อนมะเร็งจะเจริญเติบโตเข้าไปใน Lumen ของลำไส้ใหญ่จนทำให้ทางเดินลำไส้แคบตีบตัน
  1. Constricting (Annular and Circumferential) เป็นลักษณะของก้อนมะเร็งที่โตไปตามผนังของลำไส้ใหญ่จนรอบ Lumen เกิดลักษณะเฉพาะที่เรียกว่า Napkin-ring ที่เห็นใน Barium Enema ซึ่งมักจะพบในมะเร็งที่เกิดทางด้านซ้ายของลำไส้ใหญ่ (Left-sided

click to edit

9 เดือนก่อนมาโรงพยาบาล มีอาการปวดท้องเรื้อรัง เหนื่อยเพลีย เบื่ออาหารน้ำหนักลด คลื่นไส้อาเจียน ถ่ายอุจจาระ 2-3 วัน/ครั้ง ได้รับการวินิจฉัยว่าเป็น CA. colon ได้ทำการผ่าตัดลำไส้เมื่อปี พ.ศ.2563

อาการปัจจุบันปวดท้องด้านขวาน้ำหนักลด6เดือนก่อนมาโรงพยาบาล ได้รับการวินิจว่าเป็น ) Cancer colon , CBD dilated โรคมะเร็งลำไส้ใหญ่ , ขยายไปทั่วท่อน้ำดี แพทย์จึงทำการผ่าตัด วันที่ 25/07/2565

การกลายพันธุ์ของยีน ยีนที่เกิดการกลายพันธุ์จะไม่สามารถควบคุมการทำงานของเซลล์จนเติบโตกลายเป็นเซลล์มะเร็งลุกลามไปยังเซลล์ข้างเคียงก่อนจะก่อตัวเป็นเนื้อร้ายได้ ซึ่งยีนอยู่ในทุกเซลล์ของร่างกาย และจะถ่ายทอดลักษณะทางพันธุกรรมที่ควบคุมการทำงานเซลล์ต่าง ๆ จากรุ่นไปสู่อีกรุ่น


การรับประทานอาหาร รูปแบบการรับประทานอาหารที่เปลี่ยนแปลงไปเป็นแบบตะวันตกมากขึ้น ซึ่งเป็นอาหารประเภทไขมันสูงและมีกากใยอาหารต่ำ โดยพบว่าผู้ที่มีการกินอาหารในลักษณะนี้เกิดโรคมะเร็งลำไส้ใหญ่มากขึ้น แต่ก็ยังไม่สามารถบอกได้ถึงความสัมพันธ์ของการเกิดโรคและอาหารการกินที่ชัดเจน

จากกรณีศึกษา ผู้ป่วยเพศหญิงอายุ 55 ปี มีพฤติกรรมชอบรับประทานอาหารที่มีกากใยน้อย

อาการและอาการแสดง

1.พฤติกรรมในการขับถ่ายอุจจาระ พฤติกรรมในการขับถ่ายอุจจาระเปลี่ยนแปลงไปจากปกติของบุคคลโดยอาจจะถ่ายบ่อยครั้งขึ้น หรือท้องผูกมากขึ้น นอกจากนี้จะมีถ่ายไม่สุดหรือปวดเบ่งได้ 2.มีท้องอืด ปวดท้องแน่นท้อง จุกเสียด มีลมในลำไส้มาก(Abdominal Discomfort) 3.นํ้าหนักลดลงโดยไม่ทราบสาเหตุ 4.เหนื่อย อ่อนเพลียไม่สามารถทำงานที่เคยทำตามปกติได้ 5.มีเลือดสดๆ หรือเลือดแดงคลํ้าปนออกมากับอุจจาระ 6.มีอาการท้องเสียสลับกับท้องผูก

อาการและอาการแสดงของผู้ป่วย

2-3 วัน ขับถ่ายอุจจาระ1ครั้ง ปวดท้องเรื้อรัง เหนื่อยเพลีย น้ำหนักลด คลื่นไส้อาเจียน

click to edit

ระยะต้น การรักษาหลักคือ การผ่าตัด

ระยะลุกลามเฉพาะที่ (กระจายไปต่อมน้ำเหลือง) การรักษาหลักคือ การผ่าตัด โดยมีการให้ยาเคมีบำบัดเป็นการรักษาเสริมและมีการฉายรังสีร่วมด้วยในบางราย

ระยะแพร่กระจาย (กระจายไปอวัยวะอื่น)

การรักษาหลักคือ การให้ยาเมีบำบัด อาจร่วมกับยามุ่งเป้า โดยมีการผ่าตัดหรือฉายรังสีร่วมด้วยในบางราย

click to edit

📍📍📍จากกรณีศึกษา : ผู้ป่วยได้ทำการผ่าตัดลำไส้ไปเมื่อปี พ.ศ.2563 แต่ยังมีอาการปวดท้องและน้ำหนักลด อาเจียนเวลารับประทานอาหาร จึงมาทำการรักษาที่โรงพยาบาลอุดร ได้รับการวินิจฉัยเพิ่มว่าเป็น CBD dilated ขยายไปทั่วท่อน้ำดี แพทย์จึงเเพลนผ่าตัดส่องกล้องวันที่ 25 กรกฎาคม 2565

✅✅✅หัตถการ P/O Explore laparotomy with lysis adhesion wedge Resection of liver, Cholecystectomy , Small bowel resection , Explore. Common bile Duct.

📝📝📝ความหมาย การผ่าตัดเข้าไปในช่องท้องเพื่อผ่าตัดอวัยวะภายในช่องท้อง,ผ่าตัดถุงน้ำดี เลาะผังผืดที่ตับและลำไส้เล็ก

ผ่าตัด

ดาวน์โหลด (2)

ดาวน์โหลด (1)

ดาวน์โหลด

ยาที่ผู้ป่วยได้รับ

chlorpheniramine maleate

Ceftriaxone

metoclopramide

Ondansetron

Tramol

Vitamin B Complex Tab

ผล LAB ที่ผิดปกติ ของผู้ป่วย

click to edit

CREATININE 0.53 Mg/dL ค่าปกติ 6-1.2 Mg/dL พบค่าต่ำกว่าปกติ

CKD STAGE 1 พบค่าสูงกว่าปกติ

ALBUMIN 2.7 g/dL ค่าปกติ 3-5 g/dL พบค่าต่ำกว่าปกติ

GLOBUMIN 3.7 g/dL ค่าปกติ 2-3 g/dL พบค่าสูงกว่าปกติ

DIRECT BILIRUBIN 0.1 Mg/dL ค่าปกติ 0.2-0.8 mg/dL พบค่าต่ำกว่าปกติ

TOTAL BILIRUBIN 0.3 Mg/dL ค่าปกติ 0.5-1.5 mg/dL พบค่าต่ำกว่าปกติ

CALCIUM 7.8 Mg/dL ค่าปกติ 8-11 mg/dL พบค่าต่ำกว่าปกติ

CORRECTED CALCIUM 8.8 พบค่าสูงกว่าปกติ

ข้อวินิจฉัยทางการพยาบาล

ปัญหาที่ 1 เสี่ยงต่อภาวะแทรกซ้อนหลังผ่าตัด ข้อมูลสนับสนุน SD: ผู้ป่วยบอกว่าปวดบริเวณแผล OD: - มีแผลผ่าตัดที่หน้าท้อง

ปัญหาที่ 4 เสี่ยงต่อเกิดภาวะแทรกซ้อนเนื่องจากเคลื่อนไหวร่างกายได้น้อย ข้อมูลสนับสนุน SD: ผู้ป่วยบอกว่ามาขยับตัวแรงไม่ได้เพราะปวดบริเวณแผลผ่าตัด OD: มีแผลผ่าตัดที่หน้าท้อง

กิจกรรมการพยาบาล

1.ประเมินอาการและอาการแสดงของภาวะภาวะแทรกซ้อนหลัง ร่วมกับอาการในระบบทางเดินอาหารอื่นๆ เช่น คลื่นไส้ อาเจียน ท้องอืด ไม่ผายลม ไม่ถ่ายอุจจาระ

2.ให้การการพยาบาลหลังผ่าตัด

3.จัดท่านอน

4.หาวิธีการสื่อสารอื่นๆกับผู้ป่วย เมื่อผู้ป่วยไม่สามารถสื่อสารด้วยภาษาพูดได้

5.สังเกตอาการเปลี่ยนแปลงและการเกิดภาวะแทรกซ้อนต่างๆ ภายหลังการผ่าตัดที่สำคัญ ได้แก่

  • ภาวะถุงลมปิดแฟบและปอดบวมเฉพาะที่
  • ภาวะตกเลือดและช็อก
  • ภาวะอุดตันของทางเดินหายใจ
  • ภาวะเกิดลิ่มเลือดในหลอดเลือดดำส่วนลึกของขาและความดันโลหิตต่ำ
  • ภาวะสะอึก ท้องอืด และลำไส้เป็นอัมพาต การปวดท้องจากแก๊ส
  • แผลผ่าตัดแยกจากกันบางชั้นและแผลผ่าตัดแยกจากกันทุกชั้น
  • การคั่งของน้ำปัสสาวะในกระเพาะปัสสาวะ และการติดเชื้อทางเดินปัสสาวะ
  • แผลผ่าตัดมีการอักเสบติดเชื้อ

6.การบรรเทาความเจ็บปวดในระยะ 48 ชั่วโมงแรกหลังการผ่าตัด

7.การดูแลเกี่ยวกับการให้อาหารน้ำและอิเล็คโตรไลท์ให้อยู่ในภาวะสมดุล

8.ดูแลให้มีการระบายของสารเหลวออกทางท่อระบายต่างๆ

9.การดูแลด้านจิตใจ

10.การสอนและแนะนำเกี่ยวกับการปฏิบัติตัวขณะที่อยู่โรงพยาบาลและขณะอยู่ที่บ้าน

ปัญหาที่ 2ปวดแผลบริเวณผ่าตัด ข้อมูลสนับสนุน SD: ผู้ป่วยบอกว่าปวดบริเวณแผล OD: - มีแผลผ่าตัดที่หน้าท้อง

กิจกรรมการพยาบาล

1.ประเมินอาการและอาการแสดงของอาการปวดบริเวณผ่าตัด

2.ประเมิน pain score

3.ประเมินสัญญาณชีพ

  1. จัดท่านอนในท่าศีรษะสูง (Fowler’s position) เพื่อให้กล้ามเนื้อหน้าท้องหย่อนตัว ลดการตึงตัวของแผลผ่าตัด ทำให้อาการปวดลดลง
  1. แนะนําให้ผู้ป่วยใช้เทคนิคการผ่อนคลาย โดยหายใจเข้าออกยาวๆ ลึกๆ
  1. ดูแลตรวจเยี่ยมอาการของผู้ป่วยบ่อย ๆ สัมผัสเพื่อให้ผู้ป่วยรู้สึกผ่อนคลาย แนะนําให้ญาติ เฝ้าอาการใกล้ชิด ให้การพยาบาลด้วยความนุ่นนวล ชวนพูดคุย ปลอบโยนให้กําลังใจ
  1. ดูแลให้ยาลดปวด ตามแผนการรักษาของแพทย์ และสังเกตอาการหลังให้ยา

ปัญหาที่ 3เสี่ยงต่อการติดเชื้อเนื่องจากมีแผลผ่าตัดที่หน้าท้อง ข้อมูลสนับสนุน SD : -ผู้ป่วยบ่นปวดแผลที่ท้อง OD : -ผู้ป่วยมีแผลแผลตัดที่หน้าท้อง -อุณหภูมิร่างกายอยู่ที่ 37.6-38.5

กิจกรรมการพยาบาล

1.ประเมินอาการและอาการแสดงของการติดเชื้อที่แผลผ่าตัด ได้แก่ อาการ ปวด บวม แดง ร้อน มีสารคัดหลั่งบริเวณแผล

2.วัดสัญญาณชีพ (V/S) โดยเฉพาะ อุณหภูมิร่างกาย อัตตราการเต้นของหัวใจ อัตราการหายใจ เพื่อประเมินการติดเชื้อ

3.ทำแผลให้ผู้ป่วย

4.unit care ได้แก่ damp เตียง , เก็บขยะรอบเตียง , เก็บม่าน

5.hygiene care ได้แก่ การดูแลความสะอาดร่างกาย เช่น ผม ความสะอาดในช่องปาก ฟัน ผิวหนังทั่วร่างกาย อวัยวะสืบพันธุ์ เล็บมือเล็บเท้า

6.สังเกตุและติดตามอาการและอาการแสดงของการติดเชื้อ

กิจกรรมการพยาบาล

1.ประเมินอาการของภาวะแทรกซ้อน

  • การเกิดแผลกดทับ

-การเกิดข้อยึดติดและกล้ามเนื้อลีบ

-การติดเชื้อในระบบทางเดินหายใจ

-ภาวะซึมเศร้าสับสน

2.อธิบายให้ผู้ป่วยทราบถึงข้อเสียของการไม่เคลื่อนไหวร่างกาย

  1. อธิบายให้ผู้ป่วยทราบถึงประโยชน์ของการขยับตัว
  1. แนะนําให้ผู้ป่วยลุกเดินในตอนเช้ารอบๆเตียง
  1. ดูแลตรวจเยี่ยมอาการของผู้ป่วยบ่อย ๆ สัมผัสเพื่อให้ผู้ป่วยรู้สึกผ่อนคลาย แนะนําให้ญาติ เฝ้าอาการใกล้ชิด ให้การพยาบาลด้วยความนุ่นนวล ชวนพูดคุย ปลอบโยนให้กําลังใจ
  1. ดูแลให้ยาลดปวด ตามแผนการรักษาของแพทย์ และสังเกตอาการหลังให้ยา

7.ติดตามอาการของผู้ป่วยอย่างสม่ำเสมอ

ปัญหาที่ 5 ผู้ป่วยไม่สุขสบายเนื่องจากปวดท้อง ข้อมูลสนับสนุน SD: ผู้ป่วยบอกว่ามาโรงพยาบาลด้วยอาการปวดท้องด้านขวา

กิจกรรมการพยาบาล

1.ประเมินอาการปวด ตรวจสอบสัญญาณชีพ และ Pain score เพื่อประเมินอาการปวดและความรุนแรง ที่เพิ่มขึ้น

  1. อธิบายให้ผู้ป่วยทราบถึงสาเหตุของอาการปวดท้อง จัดท่านอนในท่าศีรษะสูง (Fowler’s position) เพื่อให้กล้ามเนื้อหน้าท้องหย่อนตัว ทำให้อาการปวดลดลง
  1. แนะนําให้ผู้ป่วยใช้เทคนิคการผ่อนคลาย โดยหายใจเข้าออกยาวๆ ลึกๆ
  1. ดูแลตรวจเยี่ยมอาการของผู้ป่วยบ่อย ๆ สัมผัสเพื่อให้ผู้ป่วยรู้สึกผ่อนคลาย แนะนําให้ญาติ เฝ้าอาการใกล้ชิด ให้การพยาบาลด้วยความนุ่นนวล ชวนพูดคุย ปลอบโยนให้กําลังใจ
  1. ดูแลให้ยาลดปวด ตามแผนการรักษาของแพทย์ และสังเกตอาการหลังให้ยา

6.ติดตามอาการปวดท้องของผู้ป่วยอย่างสม่ำเสมอ

ปัญหาที่ 6 มีภาวะขาดสารอาหารเนื่องจากรับประทานอาหารไม่ได้ ข้อมูลสนับสนุน SD: ผู้ป่วยบอกว่าเบื่ออาหารทานข้าวได้น้อย ถ้าทานมากจะอาเจียนออก OD: - ผู้ป่วยรูปร่างผอม

กิจกรรมการพยาบาล

4.ดูแลให้ได้รับยาตามแผนการรักษาของแพทย์
5.ติดตามอาการของภาวะขาดสารอาหารสม่ำเสมอ

1.ประเมินภาวะขาดสารอาหาร และอาการน้ำหนักลดในผู้ป่วย

2.ดูแลให้ได้รับอาหารตามแผนการรักษาของแพทย์

3.ให้ความรู้เรื่องการรับประทานอาหารที่ย่อยง่าย และดีต่อสุขภาพ