Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การสร้างเสริมภูมิคุ้มกนัโรค - Coggle Diagram
การสร้างเสริมภูมิคุ้มกนัโรค
ประเภทของวัคซีน
ก.แบ่งประเภทของวัคซีนโดยอาศัยวิธีการผลิต
วัคซีนประเภทท็อกซอยด์ (toxoid)
วัคซีนที่ผลิตโดยการนำพิษของจุลชีพที่เป็นส่วนสำคัญ ในการก่อโรคมาทำให้หมดฤทธิ์แต่ยังสามารถกระตุ้น ให้เกิดภูมิคุ้มกันได้
โรคคอตีบ และโรคบาดทะยัก
วัคซีนเชื้อตาย (killed vaccine)
วัคซีนที่ผลิตขึ้นโดยใช้เชื้อโรคทั้งตัวที่ตายแล้วหรือ
เฉพาะส่วนประกอบบางส่วนของเชื้อโรค
2.1 วัคซีนที่ทำจากแบคทีเรียหรือไวรัสทั้งตัวที่ทำ ให้ตายแล้ว
1) วัคซีนจากแบคทีเรียที่ตายแล้ว
วัคซีนไอกรน วัคซีนอหิวาตกโรค
2) วัคซีนจากไวรัสที่ตาย
วัคซีนโปลิโอชนิดฉีด วัคซีนพิษสุนัขบ้า วัคซีนไวรัสตับอักเสบเอ วัคซีนมะเร็งปากมดลูก
2.2 วัคซีนที่ทำจากบางส่วนของแบคทีเรียหรือไวรัสที่เกี่ยวกับการสร้างภูมิคุ้มกัน
1) วัคซีนจากไวรัสตาย
วัคซีนตับอักเสบบี วัคซีนไข้หวัดใหญ่
2) วัคซีนจากแบคทีเรียตาย
วัคซีนฮิบ วัคซีนไอกรนชนิดไร้เซลล์ วัคซีนไข้ทัยฟอยด์ชนิดวีไอ วัคซีนนิวโมคอคคัสแบบรุนแรงและแพร่กระจาย
วัคซีนเชื้อมีชีวิตที่ทำให้อ่อนฤทธิ์หรือเชื้อเป็น (live-attenuated vaccine)
วัคซีนที่ผลิตขึ้นโดยใช้เชื้อโรคมาทำให้อ่อนฤทธิ์ลงจนไม่สามารถทำให้เกิดโรคแต่เพียงพอที่จะกระตุ้นให้เกิดภูมิคุ้มกันของร่างกายได้
1) วัคซีนจากไวรัสเป็น
วัคซีนโปลิโอชนิดรับประทาน วัคซีนโรต้าชนิดรับประทาน วัคซีนรวมหัด คางทูม หัดเยอรมัน วัคซีนไข้สมองอักเสบ และวัคซีนสุกใส
2) วัคซีนจากแบคทีเรียเป็น
วัคซีนวัณโรค (BCG) วัคซีนไข้ทัยฟอยด์ชนิดกิน
ข.แบ่งตามแผนการสร้างเสริมภูมิคุ้มกนัโรคของประเทศ
วัคซีนพื้นฐาน (compulsory vaccines)
วัคซีนที่ได้รับการบรรจุในแผนสร้างเสริมภูมิคุ้มกัน
โรคของประเทศ
วัคซีนบีซีจี วัคซีนตบัอกัเสบบี วัคซีนคอตีบ-บาดทะยัก-ไอกรน วัคซีนโปลิโอชนิดรับประทานและฉีด วัคซีนหัด-คางทูม-หัดเยอรมัน วัคซีนไข้สมองอักเสบเจอี วัคซีนมะเร็งปากมดลูก วัคซีนฮิบ และวัคซีนโรตา
วัคซีนเสริมหรือวัคซีนเผื่อเลือก (optional vaccines)
วัคซีนที่มีประโยชน์สมควรแนะนำ
ให้เด็กได้รับ แต่โรคที่ป้องกันได้ด้วยวัคซีนเหล่านี้ยังไม่มีความสำคัญด้านสาธารณสุขในลำดับต้นๆ
วัคซีนตับอักเสบเอ วัคซีนอีสุกอีใส วัคซีนนิวโมคอคคัสชนิดคอนจูเกต วัคซีนไข้หวัดใหญ่
วัคซีนใช้กรณีพิเศษ (vaccines in special circumstances)
วัคซีนที่มีข้อบ่งชี้ชัดเจนเพื่อใช้ในการกลุ่มคนที่มีความเสี่ยงสูงต่อการเกิดโรค
วัคซีนนิวโมคอคคัส สำหรับผู้ที่ไม่มีม้าม วัคซีนไข้หวัดใหญ่สำหรับผู้ป่วยโรคหัวใจ โรคปอดเรื้อรังและผู้สูงอายุ
4.วัคซีนที่กำลังอยู่ระหว่างการวิจัยและพัฒนา (investigation vaccines)
วัคซีนที่มีความสำคัญในการป้องกันโรคที่กำลังเป็นปัญหาในหลายประเทศ
วัคซีนไข้เลือดออก วัคซีนมาลาเรีย วัคซีนเอดส์
วิธี
1.การกระตุ้นให้ร่างกายสร้างภูมิคุ้มกันขึ้นเอง (Active immunization)
การให้แอนติเจนเพื่อกระตุ้นระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายให้มีการสร้างภูมิคุ้มกันต่อโรค หรือแอนติเจนชนิดนั้น
1.1 การเกิดภูมิคุ้มกันภายหลังการติดเชื้อตามธรรมชาติ
อหิวาตกโรค ร่างกายจะมีภูมิคุ้มกันต่อโรคในช่วง ระยะเวลาหนึ่ง
โรคหัดหลังหายจากการติดเชื้อตามธรรมชาติแล้ว ภูมิคุ้มกันที่ร่างกายสร้างขึ้นจะคงอยู่ได ้
นานตลอดชีวิต
1.2 การเกิดภูมิคุ้มกันโรคภายหลังการให้วัคซีน
การให้วัคซีน เพื่อป้องกนัการเกิดโรค
2.การให้ภูมิคุ้มกันโรคโดยตรงเพื่อป้องกันไม่ให้เกิดโรค (Passive immunization)
การให้แอนติบอดีเพื่อให้เกิดภูมิคุ้มกันต่อโรคชนิดนั้น
2.1 Passive naturally acquired immunity
เกิดจากได้รับภูมิคุ้มกันโดยตรงโดยที่
ร่างกายไม่ไดสร้างเอง
ในระหว่างที่ทารกอยู่ครรภ์มารดา ภูมิคุ้มกันบางชนิดจะผ่านรกจากแม่ไปสู่ลูกได้
2.2 Passive artificially acquired immunity
เกิดขึ้นจากการได้รับแอนติบอดี หรือ
ภูมิคุ้มกันสำเร็จรูป
ได้รับเซรุ่ม หรือ Gamma globulin จากคนหรือสัตว์ที่มีภูมิคุ้มกันอยู่แล้ว