Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
บทที่ 1 แนวคิด ทฤษฎี และหลักการพยาบาลเด็กและวัยรุ่น - Coggle Diagram
บทที่ 1 แนวคิด ทฤษฎี และหลักการพยาบาลเด็กและวัยรุ่น
ความแตกต่าง
ด้านร่างกาย
ศีรษะ (ขนาด/น้ำหนัก) : เด็ก > ผู้ใหญ่
รอยต่อกะโหลกศีรษะยังเชื่อมไม่สนิท
กระหม่อมปิด
หน้า : 1 ปี 6 เดือน
หลัง : 6 สัปดาห์
ความผิดปกติ
Hydrocephalus : ภาวะโพรงสมองคั่งน้ำ (เด็กหัวโต)
สาเหตุ : CSF คั่ง ความดันในกะโหลกศีรษะเพิ่ม
กล้ามเนื้อหูรูดกระเพาะอาหารยังปิดไม่แน่น
สํารอกได้ง่าย
โดยไม่มีความผิดปกติ
Eustachian tube (ยาว/แนวราบ) : เด็ก < ผู้ใหญ่
ติดเชื้อง่าย
ช่องปาก/คอ/หูส่วนกลาง
ความผิดปกติ
Otitis media : โรคหูชั้นกลางอักเสบ
ด้านสรีรวิทยา
น้ำในร่างกาย : เด็ก (75%) > ผู้ใหญ่ (65%)
เสียน้ำ/เลือด
รุนแรง/เกิดเร็วกว่าผู้ใหญ่
ความผิดปกติ
Dehydration & Electrolyte imbalance
Immune : รกมารดาถึงอายุ 3-6 เดือน แล้วลดลง
ติดเชื้อง่าย/รุนแรง
cell สมองควบคุมการชัก : ไวต่ออุณหภูมิสูง
ความผิดปกติ
Febrile convulsion : ชักจากไข้สูง
ด้านโครงสร้างและหน้าที่
ขาดวิตามิน D
Rickets : โรคกระดูก
ด้านจิตใจและอารมณ์
อารมณ์เปลี่ยนแปลงง่าย
ไม่อดทน หงุดหงิด ร้องไห้
แนวคิด/การพยาบาล
การพยาบาลแบบองค์รวม : ร่างกาย จิตใจ อารมณ์ สังคม พัฒนาการ จิตวิญญาณ
ครอบคลุม 4 มิติ : การป้องกัน การส่งเสริมสุขภาพ การรักษาพยาบาล
กระบวนการพยาบาล : การประเมิน การวินิจฉัย การวางแผน การปฏิบัติ การประเมินผล
Family-centered care การดูแลโดยครอบครัวเป็นศูนย์กลาง
การช่วยให้ครอบครัวมีความสามารถ (Enable)
ประเมินความรู้ เปิดโอกาส สอนทักษะ
การเสริมพลังอํานาจ (Empower) ในการดูแลเด็ก
รักษา ช่วยเหลือจากจุดแข็ง
Humanized care การดูแลด้วยหัวใจความเป็นมนุษย์
ความเอื้ออาทร ความเห็นอกเห็นใจ ความเชื่อถือ ความไว้วางใจ ความเคารพ
Critical care nursing การพยาบาลเด็กในระยะเฉียบพลันและวิกฤติ
ดูแลใกล้ชิด ต่อเนื่องแบบองค์รวม
Stress and coping
อธิบาย ให้มีส่วนร่วม ประเมิน จัดกิจกรรม ป้องกัน สนับสนุน
สิทธิเด็ก (Child’s Right)
สิทธิพิ้นฐาน
2.สิทธิในการพัฒนา (Right of development)
3.สิทธิในการได้รับการคุ้มครอง (Right of Protection)
1.สิทธิการมีชีวิตอยู่รอด (Right of survival)
4.สิทธิในการมีส่วนร่วม (Right of Participation)
ความหมาย
ผู้มีอายุต่ำกว่า 18 ปีบริบูรณ์ (กฏหมาย)
ผู้มีอายุไม่เกิน 14 ปีบริบูรณ์ (การแพทย์)
พระราชบัญญัติคุ้มครองเด็ก 2546
แบ่งเป็น 9 หมวด
หน้าที่ผู้ปกครอง
ไม่ทอดทิ้งเด็ก
ไม่ให้สิ่งจำเป็นต่อการดำรงชีวิต
ขัดขวางการเจริญเติบโตและพัฒนาการ
หมวด 2 การปฏิบัติต่อเด็ก
มาตรา 26 ข้อ 2
ทารุณกรรมร่างกายหรือจิตใจ
บังคับ ขู่เข็ญ ชักจูง ส่งเสริม ใช้ จ้าง วาน
เล่นพนัน ค้าประเวณี จำหน่าย แลกเปลี่ยนสุราหรือบุหรี่
โฆษณาหรือเผยแพร่ข้อมูลเด็ก
มาตรา 27
ห้ามโฆษณาหรือเผยแพร่ทางสื่อมวลชน
มาตรา 29
แพทย์ พยาบาล ต้องรายงานผู้คุ้มครองสวัสดิภาพเด็ก หากปรากฏหรือสงสัยว่าเด็กถูกทารุณกรรม
ธรรมชาติและความต้องการของเด็ก
Infant วัยทารก
1 เดือน - 1 ปี
พึงพอใจ ไม่พึงพอใจ
Toddler วัยหัดเดิน
1-3 ปี
วิตกกังวลเนื่องจากพลัดพรากจากพ่อแม่ (separation anxiety)
Newborn เด็กแรกเกิด
แรกเกิด -1 เดือน
Preschool age วัยก่อนเรียน
3-5 ปี
ตื่นเต้น ตกใจง่าย โกรธง่าย กลัวการอยู่ลำพัง
School age วัยเรียน
6-12 ปี
ระบายอารรณ์อิสระและเปิดเผย
Adolescent วัยรุ่น
12-21 ปี
ดื้อรั้น ไม่เชื่อฟัง
Death and Dying
แนวคิด
วัยทารก/วัยหัดเดิน
ความตายคือการสูญเสียผู้ดูแล
เศร้าโศกตามบุคคลใกล้ชิด
วัยก่อนเรียน
ความตายเป็นเรื่องของการแยกจาก
กลัวการสูญเสียตนเองและบุคคลที่รัก
วัยรุ่น
ความตายเป็นการสิ้นสุดของชีวิต
ความตายเป็นเรื่องไกลตัว
การพยาบาลเด็กที่มีความปวด
ความหมาย
ความไม่สุขสบายทั้งด้านร่างกายและจิตใจ
การประเมิน
เด็ก > 6 ปี
self-report
ไม่เจ็บป่วยรุนแรง ไม่มีปัญหาสติปัญญา การรับรู้
เด็ก < 6 ปี
behavioural indicators
เคลื่อนไหว สีหน้า ท่าทาง การส่งเสียง
physiological indicators
เหงื่อออก ตัวเย็น HR R BP
Age Related measures
Typical facial expression
Grimacing หลับตาปี๋ /Open mouth ร้องไห้อ้าปาก
Tools
NIPS
28 w - 1 y
Respiratory pattern
คะแนน 0-7 cut point > 4 ต้องให้ยาแก้ปวด
พูดได้
ใช้กับ แรกเกิด - 1 y
FLACC
age > 2 m
Face,Leg,Activity,Cry,Consolability
คะแนน 0-10 cut point = 2 ต้องให้ยาแก้ปวด
พูดไม่ได้
ใช้กับ 1 m - 3 y
self-report
Color Analog Scale (CAS)
แยกสีได้
Visual Analog Scale (VAS)
แยกใบหน้าได้
การจัดการความปวดในเด็ก
ปานกลาง
ใช้ยา
Narcotic
S/E : ง่วง หลับ ติดยา เช่น Codeine, Tramadol
ไม่ใช้ยา
หายใจเข้าออกลึกนาน ดนตรีบำบัด ประคบร้อนเย็น นวด
เล็กน้อย
ไม่ใช้ยา
จุกนมปลอม ดูดนม ห่อตัว อุ้มโยก
ใช้ยา
Tylenol, Paracetamol, NSAIDs
S/E : Hepatic Renal GI Hematologic
มากที่สุด
ไม่ใช้ยา
สะกดจิต ยืดกล้ามเนื้อ deep breathing ทำสมาธิ
ใช้ยา
Narcotic bolus/drip, MO, Fentanyl
S/E : Respiratory, GI