การกระทำ หมายถึง ความเคลื่อนไหวของบุคคลโดยรู้สึกในความเคลื่อนไหวของตนและหมายถึงการงดเว้นหรือละเว้นไม่กระทำการตามหน้าที่ที่ต้องกระท

จงใจ หมายถึง กระจำโดยรู้สึกสำนึกถึงผลเสียหายที่จะเกิดจากการกระทำของตน

ประมาทเลินเล่อ หมายถึง ไม่จงใจแต่ไม่ใช้ความระมัดระวังตามควรที่จะใช้ รวมถึงในลักษณะที่บุคคลผู้มีความระมัดระวังไม่กระทำด้วย

การกระทำโดยผิดกฎหมาย มีความหมายกว้าง มิใช่หมายแต่เพียงฝ่าฝืนกฎหมายที่บัญญัติไว้โดยชัดแจ้ง แต่หมายถึงการกระทำโดยไม่มีสิทธิหรือข้อแก้ตัวตามกฎหมาย

ความเสียหายแก่ผู้อื่น หมายถึง ความเสียหายที่เกิดแก่สิทธิของบุคคลอื่น

ผู้ใด มีความหมายเป็นเบื้องแรกที่จะถือว่าเป็นการกระทำละเมิด ต้องเป็นการกระทำของมนุษย์หรือบุคคลทุกชนิด ไม่ว่าจะบุคคลที่บรรลุนิติภาวะแล้วหรือผู้เยาว์ บุคคลวิกลจริต ไม่ใช่สัตว์ ตามมาตรา429

เช่น เวลาป่วยจนไม่มีสติวิกลจริต เมาสุราถึงขนาดไม่รู้ตัวว่าได้ทำอะไรลงไปบ้าง

4.อาการสดุ้งผวาของบุคคลโดยสัญชาตญาณเพราะตกใจไร้สติ

ตามมาตรา420 มิได้หมายความแต่เพียงการกระทำในทางเคลื่อนไหวอิริยาบถเท่านั้น ยังหมายถึงการไม่กระทำอีกด้วย แต่ต้องเป็นการงดเว้นหรือละเว้นไม่

3.หน้าที่เกิดจากความสัมพันธ์ทางข้อเท็จจริงที่มีอยู่ระหว่างผู้งดเว้นกับผู้เสียหาย หรือเป็นผลมากจากฐานะทางข้อเท็จจริงซึ่งผู้งดเว้นไม่ก่อขึ้น

เช่น ก.ยกแก้วน้ำขึ้นดื่มย่อมเป็นการกระทำดังกล่าวมาแล้ว แต่ถ้ามีข้อเท็จจริงต่อไปอีกว่า ก.ยกแก้วน้ำขึ้นราดบนศีรษะของ ข.ดังนี้ย่อมเป็นการที่ ก.กระทำไปโดยรู้สึกนึกถึงผลเสียหายที่จะเกิดแก่ ข.จากการกระทำของตน

เช่น หนังสือของ ก. และของ ข. วางอยู่ใกล้ชิดกัน ก.เผลอหยิบหนังสือของ ข.ไปเป็นของตน ดังนี้ ก.มิได้กระทำโดยจงใจ

ประมาทเลินเล่อ หมายถึง ไม่จงใจ แต่ไม่ใช้ความระมัดระวังตามสมควรที่จะใช้ รวมถึงลักษณะที่บุคคลผู้มีความระมัดระวังจะไม่กระทำด้วย ที่ว่าหมายถึงไม่จงใจ ถ้าหากเป็นกรณีที่เป็นการจงใจก็ย่อมบังคับกันในลักษณะที่เป็นการจงใจอยู่แล้ว

เช่น ผู้เยาว์เป็นผู้รับฝากทรัพย์ไว้โดยมีบำเหน็จค่าฝาก ผู้เยาว์ก็จำต้องใช้ความระมัดระวังใช้ฝีมือเพื่อส่วนทรัพย์สินนั้น

เช่น 1. สิทธิของบิดามารดาที่จะทำโทษบุตรตามสมควรเพื่อว่ากล่าวสั่งสอน

3.เจ้าพนักงานมีอำนาจจับผู้ต้องหาว่าได้กระทำผิดหรือประหารชีวิตนักโทษหรือริบของกลาง

เช่น ก.ตกลงยืมรถยนต์จาก ข.มาใช้ส่วนตัว ก.ย่อมมีสิทธิใช้รถยนต์นั้นได้ตามสัญญายืม

เช่น ศาลชั้นต้นพิพากษาว่าทรัพย์เป็นของโจทก์ผู้ชนะคดี ให้จำเลยผู้แพ้คดีส่งมอบทรัพย์แก่โจทก์ โจทก์ย่อมมีสิทธิใช้ทรัพย์นั้นได้ แม้ต่อมาคำพิพากษาของศาลชั้นต้นจะถูกศาลสูงพิพากษากลับให้โจทก์แพ้ โดยฟังว่าทรัพย์นั้นเป็นของจำเลยและโจทก์ต้องส่งทรัพย์คืนแก่จำเลยตอนหลังก็ตาม

เมื่อมีสิทธิแล้วมิได้หมายควายว่าจะใช้อย่างไรก็ได้ตามใจชอบ การใช้สิทธิอาจถือว่าเป็นการอันมิชอบด้วยกฎหมายได้

ได้แก่ การกระทำตามบทบัญญัติในหมวด3ว่าด้วยนิรโทษกรรม ตั้งแต่มาตรา449 ถึงมาตรา452

พึงสังเกตว่าแม้จะมีบทบัญญัติมาตรา422 หลักเกณฑ์ในมาตรา420 ที่ว่ามีการกระทำโดยผิดกฎหมายจงใจหรือประมาทเลินเล่อเป็นอนะสันนิษฐานได้ตามมาตรา422 แต่หลักเกณฑ์ประการอื่น คือ ได้มีความเสียหายเป็นผลเนื่องมาจากการกระทำฝ่าฝืนกฎหมายนั้นยังต้องพิสูจน์ให้ได้ความต่อไป เพียงแต่กรณีตามมาตรา422นี้กฎหมายสันนิษฐานว่าฝ่ายที่ฝ่าฝืนกฎหมายเป็นผู้ผิด

กฎหมายดังว่ามานี้ ได้แก่ พระราชบัญญัติ พระราชกำหนด พระราชกฤษฎีกา กฎกระทรวงที่ออกตามตามพระราชบัญญัติ เทศบัญญัติ

ตามหลักเรียกว่าความสัมพันธ์ระหว่างเหตุกับผล หรือระหว่างความผิดกับความเสียหาย ไม่มีหลักแน่นอนที่จะปรับแก่กรณีต่างๆได้ทั่วไปทุกกรณี

พิจารณาข้อเท็จจริงแห่งคดีเป็นเรื่องๆไปโดยอาศัยตรรกวิทยา ความคิดธรรมดา ความยุติธรรม นโยบาย และบรรทัดฐานที่มีมา

1.ทฤษฎีความเท่ากันแห่งเหตุหรือทฤษฎีเงื่อนไข

หลักเกณฑ์การละเมิดอีกประการหนึ่ง คือ จะต้องมีความเสียหายเกิดขึ้น เมื่อยังไม่เกิดความเสียหายก็ยังไม่เป็นละเมิด

ความเสียหายนั้นอาจไม่ตรงกับความคิดเห็นของบุคคลธรรมดาบางคนนัก การทำร้ายร่างกายหรือลักทรัพย์กันย่อมถือว่าเป็นความเสียหายแน่นอน

สิทธิได้แก่ประโยชน์อันบุคคลมีอยู่ แต่ประโยชน์เป็นสิทธิหรือไม่ก็ต้องแล้วแต่ว่าบุคคลอื่นมีหน้าที่ต้องเคารพหรือไม่ ถ้ามีหน้าที่ต้องเคารพประโยชน์นั้นก็เป็นสิทธิ

ความเสียหายอันเป็นมูลความรับผิดทางละเมิดนั้นอาจเป็นความเสียหายที่คำนวณเป็นเงินได้หรือไม่อาจคำนวณเป็นเงินได้ก็ได้