Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
Acute pharyngitis, Acute tonsillitis, Acute tonsillitis - Coggle Diagram
Acute pharyngitis, Acute tonsillitis, Acute tonsillitis
Acute pharyngitis
เจ็บคอ ไอก็ได้ไม่ไอก็ได้ อาจมีไข้หรือไม่มีไข้ก็ได้ ขึ้นอยู่กับสาเหตุว่าเป็น viral infection หรือ bacterial infection โดยสาเหตุส่วนใหญ่เกิดจาก viral infection ฉะนั้นคนไข้ที่คอแดงมาทุกรายจึงไม่จำเป็นต้องได้รับ ATB treatment, อีก 10-40% เกิดจาก bacterial infection
เชื้อที่ต้องระวังคือ GAS (Group A streptococci) เนื่องจาก complication ของมันใน long-term คือ APSGN, Acute rheumatic fever -> RHD เป็นต้น
Viral pharyngitis
มีลักษณะที่สงสัยคือ vesicular หรือ petechial pattern ที่ soft palate และ tonsils, มีน้ำมูก คัดจมูก ตาแดง ส่วนใหญ่ไม่มีการตรวจพิเศษ ยกเว้น viral infection บางชนิดได้แก่ Influenza, Mononucleosis-like symptoms
Bacterial pharyngitis
มีลักษณะไข้ หนาวสั่น เจ็บคอมากทันที กลืนเจ็บ ปวดหัว คลื่นไส้ อาเจียน โดย bacteria ที่พบบ่อยที่สุดคือ Group A β-Hemolytic Streptococcus
(พบน้อยมากที่อายุ < 2 ปี : tonsils แดงจัด อาจมีหนอง, cervical LN โต กดเจ็บ)
-
กลุ่มอายุเด็กที่มักพบคือ อายุมากกว่า 3 ปี (3-14 ปี) ถ้ายิ่งมี features ดังต่อไปนี้มาก ยิ่งเหมือน Strep sore throat มากควรพิจารณาให้ antibiotic เพื่อ eradicate เชื้อจนหมด
โดยถ้าเป็น Strep sore throat แนะนำให้ใช้ Penicillin V ทานให้ครบ 10 วัน อาจให้เป็น Amoxycillin ก็ได้ถ้าแพ้ให้เป็น Erythromycin ได้
-
-
-
-
การใช้ยาปฏิชีวนะ
ระยะเวลา 5-14 days
Amoxycillin
- เด็กเล็ก 40 mg/kg/day (ไม่เกิน 1,500 mg/day) แบ่งให้วันละ 3 ครั้ง หรือ 45 mg/kg/day (ไม่เกิน 500 mg/ครั้ง) แบ่งให้วันละ 2 ครั้ง
- เด็กโต วัยรุ่น ผู้ใหญ่ Amoxycillin(500) 1*3 pc
- กรณีแพ้ penicillin : ใช้ roxithromycin ในผู้ใหญ่และเด็กโต หรือ erythromycin syr ในเด็กเล็ก
- ผู้ป่วยที่ไม่ตอบสนองต่อการรักษาด้วย amoxicillin พิจารณาใช้ co-amoxiclav หรือ clarithromycin/azithromycin
TONSILLITIS
อาการ - Tonsillitis
- เจ็บคอ โดยเฉพาะตำแหน่งมุมขากรรไกร ถ้าเป็นมาก อาจเจ็บร้าวไปที่หูได้
-
-
อาการแสดง - Tonsillitis
- ต่อมทอนซิลโตบวมแดง และ อาจมีหนองบริเวณต่อม
ทอนซิล
-
- ในเด็กเล็กที่ยังพูดไม่ได้ อาจมีน้ำลายไหลออกจากมุมปาก
ไม่ยอมกินอาหาร และงอแง
การรักษา - Tonsillitis
- การรักษาหลัก คือ การให้ยา
- ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับสาเหตุของการเกิดต่อมทอนซิลอักเสบเฉียบพลันว่าเกิดจากไวรัสหรือแบคทีเรีย
- หากเกิดจากไวรัสจะรักษาตามอาการ เช่น ให้ยาลดไข้ ยาพ่น หรือยาอมแก้เจ็บคอ
- หากเกิดจากแบคทีเรียต้องเพิ่มยาฆ่าเชื้อแบคทีเรีย ซึ่งโดยส่วนใหญ่ประมาณ 7-10 วัน
- การผ่าตัดจะทำในกรณีที่เป็นต่อทอนซิลอักเสบซ้ำบ่อย ๆ ต่อมทอนซิลอักเสบเรื้อรัง หรือมีภาวะแทรกซ้อน เช่น มีหนองลามเข้าไปในช่องคอส่วนลึกข้างต่อมทอนซิล
Avian Influenza
ไข้หวัดนก (BIRD FLU)
ระบาดวิทยา
มีรายงานผู้ป่วยที่ติดโรคจากสัตว์ปีกเป็นครั้งแรกในปี 2540
ในประเทศฮ่องกง ในช่วงปลายปี 2546 มีการระบาดของโรคไข้หวัดนก ในหลายประเทศในทวีปเอเซีย ซึ่งส่งผลให้มีสัตว์ปีกป่วยตายเป็นจำนวนมาก
-
-
-
-
การทำลายเชื้อไข้หวัดนก
- อุณหภูมิ : 60 องศาเซลเซียส เชื้อถูกทำลายภายใน 30 นาที และหากเป็นน้ำเดือดเชื้อถูกทำลายภายใน 5 นาที
- ความเป็นกรดด่าง : หมดฤทธิ์ ถ้าเจอสภาพกรด
- ถูกทำลายด้วย : 70% แอลกอฮอล์ ยาฆ่าเชื้อที่มีไอโอดีน
- มีชีวิตยาวขึ้น : ในเนื้อเยื่อสิ่งมีชีวิต ในอุจจาระ ในที่ชื้นแฉะ
สัตว์รังโรค
- ได้แก่ นกอพยพและนกตามธรรมชาติ เป็นแหล่งรังโรค และสามารถแพร่เชื้อไปยังในฟาร์มและสัตว์ปีกที่เลี้ยงปล่อย ทำให้เกิดการระบาดในสัตว์ปีกได้
- เชื้อออกมากับน้ำมูก น้ำลาย และมูลของสัตว์ปีก
-