Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
ความรับผิดกระทำละเมิดด้วยตนเอง - Coggle Diagram
ความรับผิดกระทำละเมิดด้วยตนเอง
ลักษณะทั่วไปของความรับผิดของบุคคลในการกระทำของตนเอง
การกระทำโดยจงใจหรือประมาทเลินเล่อ
หลักเกณฑ์ตามมาตรา 420 คือ โดยจงใจหรือประมาทเลินเล่อ ซึ่งจะแยกพิารณาเป็น 2 กรณี
จงใจ หมายถึงรู้สำนึกถึงผลเสียที่จะเกิดจากการกระทำของตน ที่ว่ารู้สำนึกถงผลเสียหายนั้น จงใจไม่เพียงแต่รู้สำนึกถึงความเคลื่อนไหวของตนเท่านั้น แต่ยังต้องรู้สึกถึงผลเสียหายจากการกระทำของตนอีกด้วย เช่นนายแดง ชกนายเขียว โดยจะให้นาย เขียว ปากแตก บังเอิญนาย เขียว ล้มแล้วศรีษะฟาดพื้นสลบไป ดังนี้ก็เป็นการที่นาย แดง ทำร้ายร่างกายนาย เขียว โดยจงใจ
เหตุจงใจ คือ รู้สึกสำนึกว่าจะเกิดผลเสียหายแก่บุคคลอื่นจากการกระทำของตน ฉนั้นการกระทำโดยพลั้งพลาดหรือการเข้าใจโดยสุจริต คือการเข้าใจผิดในข้อเท็จจริงจึงไม่เป็นจงใจ เช่น นาย แดง เผลอหยิบหนังสือของนาย เขียว ที่วางอยู่ติดกันไป ซึ่งนายแดงเข้าใจว่าเป็นของตนดังนั้นนาย แดง ไม่ได้กะทำโดยจงใจ
ประมาทเลินเล่อ หมายถึง ไม่จงใจ แต่ไม่ใช้ความระมัดระวังรวมถึงในลักษณะที่บุคคลผู้มีความไม่จงใจ เช่น แมวของ แดง เข้ามาลักอาหารกินในครัว แดง เห็นเข้าจึงเอาไม ้ไล่ตีบังเอิญไม ้พลาดไปถูก
ศรีษะของ เขียว เพื่อนบ้านของ แดง
ความหมายของการกระทำ
การกระทำหมายถึงความเคลื่อนไหวของบุคคลโดยรู้สึกในความเคลื่อนไหวของตน และ
หมายถึงการงดเว้นหรือละเว้นไม่กระทำการตามหน้าที่ที่ต้องกระทำ
การกระทำโดยผิดกฎหมาย
การใช้สิทธิซึ่งมีแต่จะให้เกิดความเสียหายแก่บุคคลอื่น คำว่าใช้สิทธิ หมายถึงกรณีที่ผู้ทำความเสียหายมีสิทธิตามกฎหมายเสียก่อน ถ้าเป็นการกระทำโดยไม่มีสิทธิหรือเกินกว่าสิทธิที่มีตามกฎหมายแล้ว การใช้สิทธิดำเนินโดเยไม่ถูกต้อง จนทำให้เกิดความเสียหายแก่บุคคลอื่น ไม่ใช่โดยประสงค์ต่อผลอันเป็นธรรมดาแห่งการใช้สิทธิ
เช่น แดง ต่อย เขียว โดยที่เขียว ไม่ยินยอม
ความยินยอมไม่ทำให้เป็นละเมิด มีความหมายที่บุคคลซึ่งยอมต่อการกระทำอย่างหนึ่ง หรือ บุคคลที่เข้าเสี่ยงภัยยอมรับความเสียหาย จะฟ้องคดีเกี่ยวกับการกระทำหรือความเสียนั้น มิได ้และความยินยอมทำให้ผู้กระทำความเสียหายไม่ต้องรับผิด
สำหรับความเสียหายที่เกิด ขึ้น และถือว่าไม่มีการละเมิดเกิดขึ้น เช่น แดง. ยอมให้ เขียว ชกต่อยที่บริเวณใบหน้า เพื่อแสดงความแข็งแรงของ แดง ปรากฏว่าฟันของ แดง หักหลุดออกมา 1 ซี่ แดง จะเรียกค่า เสียหายจาก เขียว อ้างว่าไม่รู้ว่าการให้เขียว ชก ฟันจะหลุดออกมา ไม่ได้
การกระทำฝ่าฝืนบทบังคับแห่งกฎหมาย คือ ผู้กระทำการฝ่าฝืนกระทำผิดไม่เสมอไป ที่ถือว่ากระทำการฝ่าฝืนกฎหมายใดจนเกิดความเสียหายแก่บุคคลอื่น จะสันนษิฐานไว้ก่อนว่าผู้กระทำการฝ่าฝืนเป็นผู้ผิดนั้น จะต้องเป็นการฝ่าฝืนกฎหมายอันมีที่ประสงค์เพื่อปกป้องบุคคลอื่นๆ เท่านั้น
การกระทำที่ก่อให้เกิดความเสียหายแก่บุคคลอื่น
ละเมิดอีกประการหนึ่ง คือจะต้องมีความเสียหายเกิดขึ้น เมื่อยังไม่เกิดความเสียหายก็ยังไม่เป็นละเมิด ซึ่งในการกระทำละเมิดโดยจงใจจะต้องมีอยู่แล้ว แยกพิจารณาได้ดังนี้
มีความเสียหายต่อสิทธิ
เช่น แดง จองตั๋วไปดูภาพยนตร์ ณ โรงภาพยนตร์แห่งหนึ่ง แต่ยังไม่ทันเข้าไปนั่ง ณ ที่จองไว้ เขียวก็เข้าไปนั่งที่แดง จองไว้เสียก่อน โดยแดงไม่อนุญาติและ เขียว ก็รู้ว่าเป็นที่นั่งแดงได้จองไว้ ดังนั้นเขียวจึงละเมิดต่อแดง
ลักษณะแห่งสิทธิ
สิทธิได้แก่ประโยชน์อันบุคคลมีอยู่ แต่ประโยชน์เป็นสิทธิหรือไม่ก็ต้องแล้วแต่ว่าบุคคลอื่นมีหน้าที่ต้องเคารพหรือไม่ ถ้าบุคคลอื่นมีหน้าที่ต้องเคารพ ประโยชน์นั้นก็เป็นสิทธิ คือการได้รับการรับรองและคุ้มครองทางกฎหมาย
ความเสียหายที่คำนวลเป็นตัวเงินได้และไม่อาจคำนวลเป็นตัวเงินได้
แดง ขว้างปาหินใส่หลังคาบ้านของ เขียว กระเบื้องแตกเสียหาย ซึ่งเป็นความเสียหายที่คำนวณเป็นเงินได้
แดง ชกต่อย เขียว แต่เขียวไม่ได้รับบาดเจ็บ ไม่จำเป็นที่เขียวต้องรักษา เป็นความเสียหายอันคำนวณเป็นตัวเงินไม่ได้
ความเสียหายนั้นเป็นผลมาจากการกระทำของผู้ทำความเสียหาย
ทฤษฎีความเท่ากันแห่งเหตุหรือทฤษฎีเงื่อนไข เช่น แดง เล่นเตะลูกฟูตบอลในสนามหญ้าหน้าบ้าน บังเอิญลูกฟูตบอลไปถูกกระจกหน้าต่างบ้านของ เขียว แล้วกระดอนไปถูกหน้าต่างบ้านของ ดำ ซึ่งอยู่ใกล้เคียงกันเสียหายโดยประมาทเลินเล่อ โดย แดง ก็ไม่คาดเห็นว่าจะเป็นดังนี้ แดง ต้องรับผิดต่อ เขียว และ ดำ เพราะความเสียหายเป็นผลโดยตรงจากการที่ แดง เตะลูกฟุตบอล แม้ตนจะไม่คาดเห็นว่าจะเป็นเช่นนัน
ทฤษฎีมูลเหตุเหมาะสม เช่น แดง ทำร้ายร่างกาย เขียว โดยไม่รู้ว่าเขียวมีโรคประจำตัว ถ้าเกิดการกระทบแรงๆ เขียว อาจตายได้ แดงจึงรับผิดเฉพาะที่ เขียวได้รับบสดเจ็บ ไม่ต้องรับผิดในความตายของ เขียว
ข้อดี ตรงกับความจริงตามธรรมชาติ
ข้อเสีย ต้องให้ผู้กระทำละเมิดต้องรับผิดโดยไม่มีขอบเขต
ละเมิดโดยการหมิ่นประมาท การพิพากษาคดีและการร่วมกันทำละเมิด
ละเมิดด้วยการหมิ่นประมาท
หมิ่นประมาททางแพ่งต่างกับทางอาญาเพราะข้อความที่กล่าวต้องเป็นข้อความที่ฝ่าฝืนความจริง ส่วนทางอาญาแม้เป็นความจริงก็อาจเป็นหมิ่นประมาทได้ การใช้คำหยาบหรือคำด่า ไม่เป็นการเสียหายต่อชื่อเสียงแต่เป็นการด่าซึ่งดูหมิ่นซึ่งหน้าจึงเป็นการละเมิด
หมิ่นประมาททางแพ่ง ก กล่าวหาว่า ข ซึ่ง เป็นเจา้พนักงานกินสินบน ค ก็นำความที่ ก. กล่าวหานั้นเที่ยวพูดแก่บุคคลทั่วไปว่า ข กนิสนิบน โดยบอกว่ารูจ้าก ก อีกทีหนึ่ง เท็จจริงอย่างไรอยู่ที่ ก ทั้งๆที่ ค ก็รู้ว่าตามที่กล่าวหานั้น ไม่เป็นความจริงแต่ประการใด การไขข่าว คือการพูดข่าวจากคนอื่น ซึ่ง ข้อความอันฝ่าฝืนต่อ ความเป็นจริงก็เป็นละเมิดได ้ ข้อความที่ ค ไขข่าวว่า ข กิน สินบน ทั้ง ๆ ที่รู้ว้่าตามที่กล่าวหานั้นไม่เป็นความจริงย่อมเป็นสิ่งเสียหายแก่ชื่อเสียงหืรอเกยีรตคุณของ ค จึงต้องรับผิดต่อ ข ด้วย
การพิพากษาคดี
มาตรา 424 หมายความว่า บุคลคลถูกฟ้องทั้งคดีส่วนแพ่งและคดีอาญาในเรื่องเดียวกัน การพิพากษาคดีส่วนแพ่งนั้น ศาลจำต้องถือข้อเท็จจริงตามที่ปรากฎในคำพิพากษา ส่วนคดีอาญาและคู่ความที่จะผูกพันโดยข้อเท็จจริงที่วินิจฉัยแล้วนั้นต้องเป็นคู่ความในคดีอาญาด้วย
ก ฟ้อง ข ว่า ข บุกรุกเข้ามาในที่ดินของ ก ศาลพิพากษายก ฟ้องอ้างว่า ข ไม่มีเจตนาบุกรุก คดีถึงที่สุด ดังนี้ ก จะฟ้อง ข. เป็นคดีแพ่งว่า ข บุกรุกเข้าไปในที่ดินของ ก อันเป็นการกระทำละเมิดโดยประมาทเลินเล่อ และเรียกค่า เสียหาย จะได้หรือไม่ตามมาตรา 424 ดังนั้น ก จึงฟ้อง ข เพื่อ เรียกค่า เสียหายในมูลละเมิดได้ ถ้าความเสียหายเกิด แต่การฝ่าฝืนบทบังคับแห่งกฎหมายใดอันมีที่ประสงคเ์พื่อจะปกป้องบุคคลอื่นๆ ผู้ใดทำการ ฝ่าฝืนเช่น นั้น ท่านให้สันนิษฐานไว้ก่อนว่าผู้นั้นเป็นผู้ผิด
การร่วมกันทำละเมิด
การร่วมกันทำละเมิดจะต้องมีเจตนาหรือความมุ่งหมายร่วมกัน และมีการกระทำร่วมกัน
ลักษณะการร่วมกันทำละเมิด
แดง จ้าง เขียว ให้เอาห่อวัตถุระเบิดส่งให้ ดำ ชึ่ง เขียว รู้ว่าข้างในห่อคือวัตถุระเบิดและยินดีจะส่งให้ ดำ พอส่งให้ ดำ แล้ววัตถุก็เกิดระเบิดขึ้น ดังนั้น แดงและเขียว มีเจตนากระทำละเมิดร่วมกัน ต่อ ดำ
ความรับผิดระหว่างผู้ร่วมกันทำละเมิด
กรณีที่บุคลหลายคนได้ร่วมกันกระทำระเมิด ผู้ใดทำอะไรลงไปบ้างหรือใครทำให้เสียหายมากน้อยเพียงใด ทุกคนก็ต้องรับผิดร่วมกันในผลแห่งละเมิดนั้น เต็มจำนวนความเสียหาย
เช่น แดง จ้าง เขียวและดำ ไปทำร้ายขาวแม้ แดง จะไม่ได้เป็นผู้ทำร้ายเอง แต่แดงก็ต้องรับผิดร่วมกับ เขียวและดำ