Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
ความรับผิดกระทำละเมิดด้วยตนเอง, ความรับผิดในการกระทำของบุคคลอื่น, 127…
ความรับผิดกระทำละเมิดด้วยตนเอง
ความหมายของการกระทำ
การกระทำโดยจงใจ/ประมาทเลินเล่อต่อบุคคลภายนอกโดยผิดกฎหมายเป็นเหตุทำให้ผู้อื่นเสียหายแก่ชีวิต ร่งกาย อนามัย เสรีภาพ ทรัพย์สินและสิทธิอย่างใดอย่างหนึ่ง กฎหมายถือว่าผู้นั้นกระทำละเมิดจะต้องรับผิดชอบชดใช้ค่าสินไหมทดแทนเพื่อการละเมิด
กระทำต่อบุคคลอื่นโดยผิดกฎหมาย
การประทุษกรรม กระทำต่อบุคคลอื่นโดยผิดกฎหมายด้วยการฝ่าฝืนต่อความที่ห้ามไว้ / ละเว้นไม่กระทำในสิ่งที่กฎหมายบัญญัติไว้ให้กระทำ / ตนมีหน้าที่ตามกฎหมายจะต้องจงใจ / ประมาทเลินเล่อ
เช่น ฆ่าเขาตาย / ทำร้ายร่างกาย / ขับรถโดยประมาทชนคนตาย / ทรัพย์สินของเขาเสียหาย
กระทำโดยจงใจหรือประมาทเลินเล่อ
กระทำโดยจงใจ
(การกระทำโดยรู้สำนึกและในขณะเดียวกันก็รู้ว่าจะต้องทำให้เขาเสียหาย)
เช่น เจตนาฆ่า / เจตนาทำร้าย
ในทางอาญาผู้กระทำต้องเล็งเห็นผล ส่วนจงใจเรื่องละเมิดบางกรณีไม่ได้ผิดในทางอาญาแต่เป็นละเมิดต้องชดใช้ค่าเสียหาย
ตวอย่าง ก. ชกต่อย ข.โดยคิดจะให้ข.เพียงปากแตกโลหิตไหล บังเอิญ ข.ล้มหัวฟาดพื้นถนน หัวแตกสลบไป ดังนี้เป็นการที่ก.ทำร้ายร่่างกาย ข.โดยจงใจ
ประมาทเลินเล่อ
(การกระทำที่ขาดความระมัดระวังจนเป็นเหตุให้เกิดความเสียหาย)
เช่น นายก. ขับรถยนต์ไปในที่ที่มีคนเดินจอแจด้วยความเร็วและไม่ได้ให้สัญญาณแตรแล้วเฉี่ยวชนถูกคนเดินฉนนได้รับบาดเจ็บ
ทำให้บุคคลอื่นเสียหาย
ละเมิดถ้าได้มีการกระทำละเมิดร่วมกัน / แม้ไม่ได้ร่วมกันแต่เป็นผู้ยุยงส่งเสริม / ช่วยเหลือในการกระทำละเมิดดังนี้บุคคลเหล่านี้จะต้องร่วมกันรับผิดชอบใช้ค่าสินไหมทดแทนความเสยหาย (ม.432)
ในนบางกรณีแม้จะไม่ได้ร่วมกระทพละเมิดหรือยุยงส่ง้สริม / ช่วยเหลือในการกระทำละเมิดแต่ในทางกฎหมายบัญญัติให้ต้องร่วมรับผิดกับผู้ละเมิด
เช่น ตัวการต้องรับผิดชอบกับตัวแทนในผลละเมิดซึ่งตัวแทนได้กระทำไปภายในขอบอำนาจแห่งฐานะตัวแทน (ม.429)
ความเสียหายนั้นเป็นผลมาจากการกระทำของผู้ทำความเสียหาย
ทฤษฎีความเท่าเทียมกันแห่งเหตุ/ทฤษฎีเงื่อนไข
หากไม่มีการกระทำตามที่ถุกกล่าวหาแล้ว ผลจะไม่เกิดขึ้นเช่นนั้นจะไม่มีความเสียหายดังที่กล่าวอ้าง ผลที่เกิดขึ้นนั้นเป็นผลอันเกิดจากการกระทำที่ถูกกล่าวหาผลอันใดอันหนึ่งอาจเกิดขึ้นจาำเหตุผลหลายประการ
เช่น ก. ทำร้ายร่างกาย ข. โดยเตะเข้าที่ท้องเบาๆแต่ปรากฎว่า ข. มีโรคประจำตัว ซึ่งถ้าถูกกระทบกระเทือนอย่างแรง ข. อาจตายได้ แต่ก. ไม่ทราบมาก่อน ข. ถึงแก่คว่มตาย ดังนี้ความตายของข. เป็นผลจากการกระทำของก.แม้ก. จะไม้รู้ว่าข.เป็นโรคดังกล่าว คิดแต่เพียงว่า ข. อาจได้รับบาดเจ็บเล็กน้อยเท่านั้นแต่ ก.ก็ต้องรับในความตายของข.
ทฤษฎีมลูดหตุเหมาะสม
เหตุทั้งหลายที่ก่อให้เกิดผลขึ้นนั้น ในความรับผิดชอบของผูกระทำการใดๆแล้ว เฉพาะแต่เหตุที่ตามปกติย่อมก่อให้เกิดผลเช่นนั้นที่ผู้กระทำจะต้องรับผิด
เช่น ตามตัวอย่างที่แล้ว ปกติชนอย่าง ก. ย่อมไม่ทราบว่า ข.มีโรคประจำตัว ถ้าทำร้ายเช่นนั้น ข. อาจได้รับอันตรายถึงตายได้ ก. จึงรับผิดชอบเฉพาะในกรณีที่ ข. ได้รับบาดเจ็บอย่างธรรมดาเท่านั้น
ความรับผิดในการกระทำของบุคคลอื่น
ความรับผิดของนายจ้างในผลแห่งการละเมิดของลลูกจ้าง
ความผิดของนายจ้าง
นายจ้างต้องร่วมรับผิดกับลูกจ้างในผลแห่งละเมิด ซึ่งลูกจ้างได้กระทำลงไปในทางการจ้าง
ถ้าเข้าลักณษณะสัญญาจ้างแรงยอมเป็นสัญญาจ้างแรงงาน เช่นจ้างคนเข้าทำงานในบ้านเรือน
จ้างคนทำงานในบริษัทห้างร้าน ธนาคาร หรือ ข้าราชการในกระทรวง ทบวง กรม จะไม่แทนว่านายจ้างและลูกจ้าง จะแทนว่า พนักงาน
ตัวอย่าง การที่ลูกจ้างไม่ได้ขับรถยนต์ทับขาผู้เสียหายโดยประมาทเลินเล่อ การกระทำของลูกจ้างจำงไม่เป็นละเมิด นายจ้างไม่ต้องรับผิดร่วมด้วย
ลูกจ้างทำละเมิดในการที่จ้าง
ตัวอย่าง ข.เป็นลูกจ้างขับรถของ ก.ขณะที่รถไปส่งของให้ลุกค้าของก. ข.ตะโกนด่า ค.ศัตรูคู่อาฆาตกันซึ่งเดินอยู่ริมถนน ก.ไม่ต้องรับผิดร่วมในการกระทำของ ข. แม้ขณะทำละเมิดนั้น ข. กำลังขับรถเพื่อประโยชน์ของ ก.
ตัวอย่าง ข. เป็นลูกจ้างของ ก. มีหน้าที่ซ่อมเครื่องรับโทรทัศน์ที่มีผู้มาจ้าง ข. ซ่อมโดยประมาทเลินเล่อขณะที่ทำการซ่อมตามหน้าที่ ข. ทำเครื่องรับโทรทัศน์ของลูกค้าของ ก. เสียหาย ก.ต้องร่วมผิดชอบต่อลูกค้าด้วย
ลูกจ้างทำกิจส่วนตัวในขรธเดียวกัน เช่น ขณะขับรถได้ถือได้ถือโอกาสดื่มสุราไปด้วย จนเกิดชนคนข้างถนนโดยประมาทเลินเล่อ
- กรณีที่นายจ้างมีคำสั่งห้าม
การที่นายจ้าง จ้างลูกจ้างทำงานให้แก่ตน หากลูกจ้างฝ่าฝืนคำสั่ง/ระเบียบแต่ยังปฏิบัติงานของนายจ้างอยู่ นายจ้างอ้างคำสั่ง/ระเบียบภายในมาต่อสู้บุคคลภายนอกไม่ได้ นายจ้างต้องร่วมรับผิดชอบ
การที่ลูกจ้างจำเลยเห็นคนทิ้งก้นบุหรี่ แล้วเติมนำ้มันเบนซินต่อไปจนเกิดเพลิงไหม้รถของโจทก์เสียหาย เป็นการกระทำของลูกจ้างจำเลยโดยประมาทเลินเล่อในทางการที่จ้าง
- การละเมิดจงใจ
เป็นการกระทำโดยจงใจเรื่องที่ผู้กระทำเล็งเห็นผลว่า การกระทำของตนถ้าทำลงไปแล้วทำให้ผู้อื่นได้รับความเสียหาย
ตัวอย่าง การที่นายจ้างมอบอาวุธปืนให้ลูกจ้างไปใช้ในการอยู่ยามเพื่อรักษาทรัพย์สินของนายจ้าง และลูกจ้างใช้ปืนนั้นลอบไปยิงผู้เสียหายในขณะที่ลูกจ้างปฏิบัติหน้าที่ยามเพื่อรักษาทรัพย์สินของนายจ้างซึ่งอยู่ในเมือง ถือว่าเป็นการกระทำในทางการที่จ้าง
สิทธิไล่เบี้ย
เป็นการกระทำของลูกจ้างต่อบุคคลภายนอกโดยลำพัง นายจ้างต้องร่วมรับผิดด้วย
ระหว่างนายจ้างลูกจ้าง นายจ้างไม่ต้องรับผิดร่วมกับลูกจ้างในผลที่ทำละเมิด
ระหว่างนายจ้างลูกจ้างซึ่งเป็นลูกหนี้ร่วมกันกับผู้เสียหาย นายจ้างลูกจ้างยังคงต้องรับผิดต่อผู้เสียหายในฐานะลูกหนี้กันจนกว่าหนี้นั้นจะได้ชำระสิ้นเชิง
ตัวอย่าง ลูกจ้างทำละเมิด นายจ้างถูกฟ้อง ได้ใช้ค่าเสียหายไปตามคำพิพากษาแล้วเอาจากลูกจ้างได้ แต่ค่าธรรมเนียมที่นายจ้างต้องใช้แก่ผู้เสียหายตามคำพิพากษานั้น ไม่ใช่ค่าเสียหายอันเป็นผลโดยตรงจาการละเมิดของลูกจ้าง นายจ้างไล่เบี้ยไม่ได้
ตัวการรับในการกระทำละเมิดของตัวแทน
ลักษณะตัวการตัวแทน
ตัวแทนต้องทำตามคำสั่งของตัวการ ทำนองว่าเดียวกับนายจ้างลูกจ้าง จึงมีเหตุผลอย่างเดียวกันที่ตัวการจะต้องรัผิดในผลแห่งละเมิดที่ตัวแทนได้ทำไปในการกระทำกิจการของตัวเอง เช่น เจ้าของขับเรือไม่เป็นจึงให้ ก. ขับเรือไปรับขบวนผ้าป่า เจ้าของนั่งไปด้วยดังนี้ ก. เป็นตัวแทน เจ้าของเรือต้องรับผิดร่วมกับ ก. ที่ขับเรือชนโจทก์เสียหาย
ความรับผิดของตัวการ
ตัวแทนได้รับมอบอำนาจแต่เฉพาะการ ย่อมทำการได้แต่เพียงในสิ่งที่จำเป็นเพื่อให้กิจการอันตัวได้รับมอบหมายแก่ตนนั้นสำเร็จลุล่วงไป
ตัวแทนที่ได้รับมอบอำนาจแต่เฉพาะการหรือตัวแทนที่ได้รับมอบอำนาจทั่วไปในเหตุฉุกเฉินเพื่อจะป้องกันไม่ให้ตัวการต้องเสียหาย
ตัวอย่าง ก. ตั้ง ข. เป็นตัวแทนขายที่ดินตามโฉนดแปลงหนึ่งของก. ซึ่งมีพื้นที่เป็นหลุมบ่อมากข. หลอกลวง ค. ผู้ซื้อโดยพาไปดูที่ดินอีกแปลงหนึ่งซึ่งไม่มีหลุมบ่อเลย และเป็นของบุคคลตามโฉนดของก. ค.ตกลงรับซื้อโดยคิดว่าเป็นที่ดินของก. ในขอบเขตแห่งการเป็นตัวแทนของก. ก.ตัวการต้องรับผิดต่อค. ร่วมกับข.
ความรับของผู้ว่าจ้างทำของ
ความรับผิดของผู้ว่าจ้างทำของไม่เป็นความรับผิดในการกระทำของบุคคลอื่น
ความรับผิดของผู้ว่าจ้างทำของเป็นรับผิดการกระทำของบุคลลอื่น เป็นความรับผิดแทนกันซึ่งเป็นความเข้าใจผิด
บุคคลที่ับผิดในการกระทำของบุคคลอื่น แต่เป็นความผิดของบุคคลในการกระทำของตน (ผู้ว่าจ้างจะต้องรับผิด ถ้าหากเป็นผู้ผิด)
ความเสียหายที่เกิดขึ้นอาจไม่ได้เกิดจากการกระทำที่จงใจ/ประมาทเลินเล่อของผู็รับจ้างก็ได้ ผู้รับจ้างไม่ต้องรับผิดเพราะได้มีส่วนผิด
ความรับผิดของผู้ว่าจ้างไม่ใช่ความรับผิดในการกระทำของบุคคลอื่น ในเมื่อผู้ว่าจ้างได้ชดใช้ค่าสินไหมทดแทนให้แกบุคคลภายนอกผู้ได้รับความเสียหายไปแล้ว
หลักความผิดของผู้ว่าจ้างทำของ
ผู้ว่าจ้างไม่มีสิทธิที่จะออกคำสั่งบังคับบัญชาผู็รับจ้างดังนายจ้างกับลูกจ้างในสัญญาแรงงาน
ความเสียหายที่ผู็รับจ้างก่อขึ้นแก่บุคคลภายนอกในระหว่างทำงานที่ว่าจ้างอันเป็นไปตามหลัก เพราะเป็นผลมาจากการกระทำของผู้รับจ้าง ซึ่งถ้าเป็นกรณีผู้รับจ้างกระทำโดยจงใจ/ประมาทเลินเล่อต่อบุคคลภายนอกแล้วก็เป็นเรื่องที่รับจางทำผิดต่อหน้าที่ต่อบุคคลภายนอก ไม่ใช่การกระทำของผู้จ้าง
ตัวอย่าง จำเลยจ้างพ. ไปยึดรถของจำเลยคืน พ.ไปจ้างธ. ไปยึดอีกต่อหนึ่ง ความสำเร็จของงานเป็นวัตถุประสงค์ของสัญญา สัญญาระหว่างจำเลยพ. ไปจ้างทำของ จำเลยธ. ไม่มีนิติสัมพันธืต่อกัน ธ. ขับรถที่ยึดมาส่ง พ. ระหว่างได้ทางได้ชนรถของโจทกืเสียหาย จำเลยไม่ต้องรับผิดต่อโจทก์
ความผิดในส่วนการงานที่สั่งให้ทำ
จ้างให้ทำถนนเข้าไปในที่ดินผู้อื่นเพื่อผ่านไปถึงที่ของตนอันเป็นการละเมิด
ตัวอย่าง จำเลยจ้างผู้รับเหมาตอกเสาเข็มในการปลูกสร้างโรงภาพยนตร์ในที่ดินของจำเลยกว่า 100 ต้นๆหนึ่งยาว 16-17 เมตร เส้นผ่าศูนย์กลาง 30 เซนติเมตร โดยใช้เครื่องกดลงไปแล้วใช่ตุ้มเหล็กตอก เป็นผลให้ดาดฟ้าตึกของโจทก์ซึ่งอยุ่ในที่ดินต่อกันร้างรั้งสังกะสีเสียหาย ดังนี้ จำเลยเป็นผู้ผิดในส่วนการงานที่สั่งให้ทำ
ตัวอย่าง ไม่ปรากฏว่าผู้จ้างสั่งให้ผู้รับจ้างตอกเสาเข็มด้วยเครื่องจักรอันก่อให้เกิดความเสียหายแก่โจทก์ การตอกเสาเข็มจึงเป็นกระทำของผู้รับจ้างเอง ผู้ว่าจ้างไม่ต้องรับผิดชอบ
ความผิดในสั่งที่ตนให้ไว้
แนะนำให้ช่างทำรางนำ้ชายคาขอบ้านใกล้ชิดกับแนวที่ดินข้างเคียงของผู้อื่น เวลาฝนตกนำ้ไหลตกลงในที่ดินข้างเคียง
ความผิดในการเลือกหารับจ้าง
จ้างสร้างบ้านด้วยไม้ ไปจ้างผู้ที่เข้าตัวไม้ไม่แน่นหนาจึงเป็นผลทำให้บ้านทรุดพังลงมาถูกทรัพย์สินของบุคคลข้างเคียงเสียหาย
จำเลยจ้างเหมาต่อเติมอาคาร ลูกจ้างของผู้รับเหมาซึ่งเป็นผู็รับจ้างทำโดยประมาทเลินเล่อปล่อยให้เศษปูนตกลงบนหลังคาและท่อฝนล้นรางเปียกหนังสือพิมพ์ขายในร้ายของโจทก์ ไม่ปรากฏว่าจำเลยผู้ว่าจ้างเป็นผู้ผิดในการงานที่สั้งให้ทำในคำสั่งที่ให้ไว้/ในการเลือกผู้รับจ้าง จำเลยไม่ต้องรับผิด
ความรับผิดของบิดามารดา/ผู้อนุบาลในการกระทำละเมิดของผู้เยาว์/บุคคลวิกลจริตและความรับผิดของครูบาอาจารย์ นายจ้าง/บุคคลอื่นในการกระทำละเมิดของผุ้ไร้ความสามารถ
ความรับผิดของบิดามารดา/ผู้อนุบาลในการกระทำละเมิดของคนไร้ความสามารถ
เยาว์/บุคคลวิกลจริตจะมีความรับผิดฐานละเมิดได้ ต้องมีการกระทำโดยจงใจ/ประมาทเลินเล่อและเป็นการจงใจกต้องรู้สำนึก
เด็กไร้เดียงสา/บุคคลวิกลจริตไม่รู้สำนึกการกระทำของตน/บุคคลวิกลจริตที่ไม่รู้สภาพการกระทำของตน จะถือว่าจงใจ/ประมาทเลินเล่อไม่ได้
ถ้ารู้ว่าทำอะไรลงไป แต่ไม่รุ้สำนึกผิดชอบ/ยับยั่งไม่ได้อาจเป็นการจงใจ/ประมาทเลินเล่อ
ตัวอย่าง มารดาบุตรถือปืนจึงได้กล่าวตักเตือน บุตรไม่เชื่อฟังจึงเอาปืนไปซ้อนเสียพอลับหลังก็เอาปืนออกมาเล่นอีก ถือว่าการกล่าวตักเตือนของมารดาเพียงเท่านี้หาพอกับกับที่จะต้องใช้ความระมัดระวังตามสมควรแก่หน้าที่ดูแลของตนไม่ มารดาจึงต้องร่วมรับผิดในการที่บุตรยิงปืนโดยประมาทเป็นเหตุให้ผู้อื่นตาย
ตัวอย่าง เด็กอายุ 9 ขวบ ชกต่อยกับเพื่อนฝูง ย่อมถือว่าเด็กนั้นกระทำลำเมิดแล้ว บุคคลวิกลจริตก็อาจมีความตั้งใจก่อให้เกิดความเสียหายขึ้นได้ กล่าวได้ว่า ปัญหาที่ผู้เยาว์/บุคคลวิกลจริตนั้นพอที่จะรู็สำนึกและเข้าใจในการกระทำของตนหรือไม่เป็นปัญหาในข้อเท็จจริงในแต่ละกรณีไป
ตัวอย่าง โจทก์เป็นเด็กไปเล่นที่บ้านของจำเลย ถูกบุตรของผู้เยาว์ยิงด้วยหนังสติ๊กนัยน์ตาบอด บุตรของจำเลยเล่นอยู๋แต่ภายในบริเวณบ้านโดยยิงทางบนเรือนเพียงครั้งเดียวก็ถูกโจทก์ ถื่อว่าจำเลยได้ใช้วามระมัดระรังตามสมควรแก่หน้าที่แล้วไม้ต้อง รับผิด
สิทะิในการไล่เบี้ยของบิดามารดา/ผู้อนุบาล
บิดามารดา/ผู้อนุบาลได้ใช้ค่าสินไหมทดแทนให้แก่บุคคลภายนอกไปแล้วก็ชอบที่จะได้ชดใช้จากผู้เยาว์/บุคคลวิกลจริตและไล่เบี้ยเอาได้จนครบจำนวนที่ได้ชดใช้ ไม่ใช่เรียกได้ตามส่วนเท่าๆกันอย่างในระหว่างลูกหนี้ร่วมกันตาม ม. 296
ความรับผิดของครูบาอาจารย์ นายจ้าง หรือ บุคคลอื่นในการทำละเมิดของผู้ไร้ความสามารถ
ผู้ทีต้องรับผิดร่วมกับบุคคลไร้ความสามารถ คือ ครูบาอาจารย์ นายจ้าง หรือบุคคลอื่นที่ซึ่งรับดูแลบุคคลดังกล่าว
ความระมัดระวังตามสมควรแก่หน้าที่ดูแล
ผู้มีหน้าที่ดูแลไม่ได้ใช่ความระมัดระวังตามสมควรแก่ที่ต้องดูแล ถ้าไม่นำสืบหรือนำสืบให้ฟังไม่ได้ บุคคลที่รับดุแลบุคคลไร้ความสามารถก็ไม่ต้องรับผิด
ตัวอย่าง ในตอนเช้า ครูประจำชั้นของเด็กผู้ทำละเมิดเห็นเด็กนักเรียนเอากระบอกพลุมาเล่นกันเกรงจะเกิดอันตรายให้เก็บไปทำทำลายและห้ามเด้ผไม่ให้เล่นต่อไป แต่เด็กได้ใช้พลุยิงกันในเวลาหยุดพักกลางวันและนอกห้องเรียน ถือว่าได้ใช้ความระมัดระวังตามสมควรแล้ว
สิทธิไล่เบี้ยของครูบาอาจารย์หรือบุคคลอื่นซึ่งรับดุแลบุคคลไร้ความสามารถ
ครูบาอาจารย์หรือบุคคลซึ่งรับดุแลบุคคลไร้ความสามารถได้ใช้ค่าสินไหมทดแทนให้แก่บุคคลภายนอกก็ชอบที่ใช้จากบุคคลผู้ไร้ความสามารถและไล่เบี้ยเอาได้ครอบจำนวนที่ได้ชดใช้
ตัวอย่าง เด้กหนีออกจากบ้านไปตั้งแต่ 12 ปี แม้ถุกล่ามโซ่ไว้ก็ยังหนีจนอายุ 18 ปี ไปรับจ้างขับยนต์ บิดามารดาใช้ความระมัดระวังอย่างดีแล้ว นอกเหนืออำนาจของบิดามารดาจะระมังได้ บิดามารกาไม่ต้องรับผิดในละเมิดที่บุตรชนผู้อื่นโดยประมาท
127 นางสาววรนิษฐา จอดนอก 64012310357
127 นางสาววรนิษฐา จอดนอก 64012310357