Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

ความรับผิดกระทำละเมิดด้วยตนเอง, การใช้สิทธิซึ่งมีแต่จะให้เกิดความเสียหายแก…

- - - - สิทธิคืออะไรนั้น อาจกล่าวได้ว่า "สิทธิ" คือ ประโยชน์ที่บุคคลมีอยู่และบุคคลอื่นมีหน้าที่ต้องเคารพ ฎ.124/2487 วินิจฉัยไว้ว่า "สิทธิได้แก่ประโยชน์อันบุคคลมีอยู่" แต่ประโยชน์เป็นสิทธิหรือไม่ก็ต้องแล้วแต่ว่าบุคคลอื่นมีหน้าที่ต้องเคารพหรือไม่ ถ้าบุคคลอื่นมีหน้าที่ต้องเคารพประโยชน์นั้นก็เป็นสิทธิ กล่าวคือได้รับการรับรองและคุ้มครองของกฎหมาย ในกฎหมายมีบัญญัติลงโทษการด่าไว้ในกฎหมายอาญา ฉะนั้นจึงต้องถือว่า กฎหมายเรารับรองว่าบุคคลมีสิทธิที่จะไม่ให้ใครมาดำา และให้ความคุ้มครองไว้สำหรับการนั้นจะนั้น การที่จำเลยค่าโจทก์จึงเป็นการทำให้เสียหายต่อสิทธิของโจทก็เป็นการละเมิสิทธิของโจทก็ตาม มาตรา 420 ตามบทบัญญัติมาตรา 420 ที่กล่าวถึงชีวิต ร่างกาย อนามัย เสรีภาพ ทรัพย์สินหมายถึงว่า สิ่งต่างๆเหล่านี้ย่อมเป็นวัตถุแห่งสิทธิ (res) ซึ่งไม่หมายเฉพาะสิ่งที่เป็นตัวตน (marerialthing) เท่านั้นแต่หมายถึง สิ่งที่ไม่เป็นตัวตนซึ่งไม่สามารถสัมผัสแตะต้องได้ (intangiblc) ด้วย เช่น ชื่อเสียง (reputation) เป็นต้น
      - 3.ความเสียที่คำนวณเป็นตัวเงินได้แบะไม่อาจคำนวณเป็นตัวเงินได้
        
        ความเสียหายอันเป็นมูลความรับผิดทางละเมิดนั้นอาจเป็นความเสียหายที่ดำนวณเป็นเงินได้หรือไม่อาจคำนวณเป็นเงินได้ก็ได้' แต่ที่ว่าเป็นความเสียหายที่คำนวณเป็นเงินได้หรือไม่ อาจคำนวณเป็นเงินได้จังกล่าวมานี้ ต้องระวังให้ดีว่าจะต้องไม่นำไปปะปนกับกรณีที่มีการชดใช้ค่าสินไหมทดแทนซึ่งเป็นเรื่องที่จะต้องเขียวยาในความเสียหายกันภายหลัง เมื่อมีความเสียหายเกิดขึ้นแล้วเพราะค่าสินไหมทดแทนนั้นย่อมรวมทั้งการคืนทรัพย์สินหรือใช้ราคารวมทั้งค่าเสียหายนจะพึงบังคับให้ใช้เพื่อความเสียหายอย่างใด ๆ
- - - - 1.ทฤษฎีความเท่ากันแห่งเหตุหรือทฤษฎีเงื่อนไข (Theorie de I’equivalence des causes ou des conditions ) ถือว่าหากปรากฎว่าถ้าไม่มีการกระทำดังที่ถูกกล่าวหาแล้ว ผลจะไม่เกิดขึ้นเช่นนั้นจะไม่มีความเสียหายดังที่กล่าวอ้าง ผลที่เกิดขึ้นนั้นเป็นผลอันเกิดจากการกระทำที่ถูกกล่าวหา ผลอันใดอันหนึ่ง อาจเกิดขึ้นได้จากเหตุหลายประการ ถ้าเหตุอันหนึ่งคือการกระทำของผู้ถูกกล่าวหาแล้ว ผู้นั้นก็ต้องรับผิดโดยไม่ต้องคำนึงถึงว่ายังมีเหตุอื่นที่ก่อให้เกิดความเสียหายนั้นด้วยเหมือนกัน ถือว่าเหตุทุกๆ เหตุมีน้ำหนักเท่ากัน จะถือว่าเป็นเหตุบางประการเท่านั้นที่ก่อให้เกิดผลนั้นขึ้นหาได้ไม่ เพราะถ้าไม่มีเหตุทุกๆ ประการเหล่านั้นรวมเข้าด้วยกันแล้วผลก็ย่อมไม่เกิดขึ้น
      - ทฤษฎีมูลเหตุเหมาะสม (Thearie de la causaliteaiquate) ถือว่าในบรรดาเหตุทั้งหลายที่ก่อให้เกิดผลขึ้นนั้น ในแง่ความรับผิดของผู้กระทำการใด ๆ แล้ว เฉพาะแต่เหตุที่ตามปกติย่อมก่อให้เกิดผล เช่นว่านั้นที่ผู้กระทำจะต้องรับผิด ข้อเสียพราะทำให้ผู้กระทำละเมิดต้องรับผิดโดยไม่มีขอบเขต ตลอดจนถึงความเสียหายที่ไม่ต้องรับผิด ส่วนทฤษฎีมูลหตุเหมาะสมที่ถือว่าผลที่ผู้กระทำจะต้องรับผิดต้องเป็นผลที่จากการกระทำของผู้กระทำก็มีข้อเสียตรงที่ตรงกับหลักวินิจฉัยความผิดหรือประมาทเลินเล่อผู้กระทำ
- - - - ฎ.767/2478 ผู้ที่ยักยอกทรัพย์ของโจทก็ไปขายกับผู้ที่รับซื้อทรัพย์ของโจทก็ไว้ด้องร่วมกันรับผิดฐานละเมิดต่อโจทก์
      - ฏ. 1077/2497 เจ้าของร่วมคนหนึ่งขนข้าวเปลือกไปเกินส่วนได้ของคน ผู้ที่รับจ้างขนก็รู้อยู่ เช่นนั้น เจ้าของร่วมผู้นั้นกับผู้ที่รับจ้างขนทำละเมิดร่วมกัน
      - อุทาหรณ์ที่ถือว่าไม่เป็นการร่วมกันทำละเมิด
        
        ฎ.905/2480 หลายคนต่ำงเลียนเครื่องหมายการค้าของโจทก็ไม่เป็นการร่วมกันทำละเมิด
        
        ฎ.1041/2497 ผู้ที่รับซื้อเนื้อกระบือที่มีผู้ลักมาขายไม่ได้สมคบในการได้กระบือมาจึงไม่เป็นการร่วมกันทำละเมิด
    - - กรณีที่บุคคลหลายคนได้ร่วมกันกระทำละเมิด กฎหมายมุ่งหมายถึงการกระทำมิได้ดูผลแห่งความเสียหายว่าแยกกันได้หรือไม่ แม้หากจะไม่รู้ว่าในระหว่างผู้ที่ร่วมกันทำละเมิดนั้น ผู้ใดทำอะไรลงไปบ้าง
- - - - 2.การเคลื่อนไหวของบุคคลในเวลาหลับ เช่น หาว ละเมอ อันเป็นไปตามสัญชาตญาณของมนุษย์
  - - - การงดเว้นไม่กระทำ
        
        คำว่า "การกระทำ" ตามมาตรา 420 มิได้หมายความแต่เพียงการกระทำในทางเคลื่อนไหวอริยาบถ(positive act ) เท่านั้น ยังหมายถึงการงตเว้นไม่กระทำ (omission) อีกด้วย แต่ต้องเป็นการงดเว้นหรือละเว้นกระทำการที่มีหน้าที่ต้องทำ หน้าที่อาจเกิดจากกฎหมายก็ได้ หรือเกิดจากสัญญาหรือความสัมพันธ์ทางข้อเท็จริงที่มีอยู่ระหว่างผู้งดเวันกับผู้เสียหายก็ใด้ หรือเป็นผลมรจากฐานะทางข้อเท็จจริง ซึ่งผู้งดเว้นได้ก่อขึ้นก็ได้
        
        หน้าที่ตามกฎหมาย สามีภริยามีหน้าที่ต้องช่วยเหลืออุปการะเลี้ยงดูกัน (มาตรา 1461)บุตรจำต้องอุปการะเลี้ยงดูบิดามารดา(มาตรา1569)บิดามารดาจำต้องอุปการเลี้ยงดูบุตรผู้เยาว์หรือบุตรที่บรรจุนิดิภาวะแล้วแต่ทุพพลภาพและหาเลี้ยงตัวเองมิได้ (มาดรา 1561)ถ้รไม่อุปการะเลี้ยงดูจนผู้มีสิทธิได้รับการอุปการเลี้ยงดูได้รับความเสียหายย่อมเป็นละเมิดซึ่งเกิดจากการงดเว้นการกระทำของผู้มีหน้าที่ พึงสังเกดว่าการงดเว้นไม่กระทำในสิ่งที่กฎหมายมิได้บัญญัติใหกระทำหรือตนไม่มีหน้าที่หาเป็นละเมิดไม่
        
        2.หน้าที่ตามสัญญา ความจริงหน้าที่ตามสัญญา คือ หน้าที่ตามกฎหมาย เพราะสัญญาที่ใช้บังคับกันได้ย่อมเป็นกฎหมายระหว่างสัญญา แต่ที่แยกมาอธิบายไว้ต่างหากก็เพื่อจะได้แสดงให้เห็นชัดเช่น มีสัญญาจ้างแพทย์รักษาโรค แต่เพทย์ไม่ปฏิบัติตามหน้าที่อันเกิดจากสัญญาคือไม่ยอมรักษา เป็นผลให้เกิดความเสียหายแก่ตัวเขา ย่อมเป็นการงดเว้น จึงเป็นทั้งผิดสัญญาและละเมิด
        
        3.หน้าที่เกิดจากความสัมพันธ์ทางข้อเท็จจริงที่มีอยู่ระหว่างผู้งค์เว้นกับผู้เสี่ยหาย หรือเป็นผลมาจากฐานะทางข้อเท็จจริงซึ่งผู้งดเว้นได้ก่อขึ้น ที่ว่าหน้าที่เกิดจากความสัมพันธ์ทางข้อเท็จจริงที่มีอยู่ระหว่างผู้งดเว้นกับผู้เสียหาย ได้แก่ กรณีบุคคลที่อยู่ในฐานะอันสามารถควบคุมสิ่งของหรือบุคคลใดเพื่อความปลอดภัยของบุคคลอื่นย่อมมีหน้าที่ต้องทำการตามสมควรเพื่อปลอดภัยของบุคคลอื่น
        
        อุทาหรณ์กรณีการงดเว้นกระทำซึ่งเป็นละเมิด
        
        2 more items...
- - - - อุทาหรณ์ที่วินิจฉัยเป็นการใช้สิทธิที่มีแต่จะก่อให้เกิดความเสียหายแก่ผู้อื่น
        
        ฎ. 910/2490 ที่ดินมีใช่ของจำเลย จำเลยกัดค้านการที่โจทก์นำรังวัดเพื่อขายที่ดินให้รอสอบเขตก่อน แต่ก็ไม่จัดการอย่างใด ครั้นโจทก์รังวัดใหม่ จำเลยก็จัดค้านอย่างเดิมอีก ดังนี้ เป็นการกระทำซึ่งมีแต่จะให้เกิดเสียหายแก่บุคคลอื่นเป็นละเมิด(ฎ. 702/2497) แต่ถ้าคัดค้านโดยสุจริตก็ไม่เป็นละเมิด(ฎ.910/2490)
        
        ฎ.1069/2509 รถพิพาทเป็นรถที่โจทก์จำเลยร่วมกันซื้อไว้ให้เป็นรถของหุ้นส่วนระหว่างโจทก์กับจำเลย การที่จำเลยเอารถพิพาทออกวิ่งรับจ้างหาประโยชน์ทำให้รถเสื่อมคุณภาพสึกหรอ ทำให้โจทก์เสียหายนั้นเป็นการที่จำเลยใช้สิทธิซึ่งมีแต่จะความเสียหายแก่โจทก์text
        
        ฎ. 1982/2518 จำเลยเก็บสินด้านในตึกข่องจำเลยมีน้ำหนักเกินอัตราที่พื้นคอนกรีดชั้นล่างจะรับได้ทำให้พื้นคอนกรีดของจำเลยยุบต่ำลงเป็นเหตุให้ตึกของโจทก์ซึ่งอยู่ใกล้ชิดกันทรุด ฟื้นคอนกรีตคานและผนังตึกของโจทก์แดกร้าว ตึกของโจทก์เอนเอียงไปทางตึกจำเลย เป็นการใช้สิทธิซึ่งมีแต่จะเกิดความเสียหายแก่โจทก์)
        
        ความยินยอมไม่ทำละเมิด
        
        ยังมีข้อแกัตัวอีกบางอย่างซึ่งทำให้ผูเกระทำไม่ต้องรับผิดฐานละเมิดเพราะไม่เป็นการกระทำโดยผิดกฎหมาย ได้แก่การกระทำตามบทบัญญัติในหมวด 3 ว่าด้วยนิรโทษกรรม ตั้งแต่มาตรา 449 ถึงมาตรา452 ซึ่งจะได้กล่าวในภายหลัง นอกจากนี้ก็ยังมีข้อแก้ตัวอย่างอื่นอีก เช่น ความยินยอมของผู้เสียหายเป็นต้น
        
        มาตรา 420 บัญญัติว่า "ผู้ใดจงใจหรือประมาทเลินเล่อ ทำต่อบุคคลอื่นโดยผิดกฎหมายให้เขาเสียหายถึงแก่ชีวิตก็ดี แก่ร่างกายก็ดี อนามัยก็ดี เสรีภาพก็ดี ทรัพย์สินหรือสิทธิอย่างหนึ่งอย่างใดก็ดี ท่านว่าผู้นั้นทำละเมิดจำต้องใช้ค่าสินไหมทดแทนเพื่อการนั้น" อันที่จริงมาตรา 420 นี้มิได้บัญญัติว่า "ความยินยอมไม่ทำให้เป็นละเมิด" เพียงแต่บัญญัติถึงหลักเกณฑ์ที่จะถือว่าเป็นการกระทำละเมิดหรือความรับผิดเพื่อละเมิดเท่านั้น แต่การที่จะถือว่าความยินยอมทำให้เป็นละเมิดหรือไม่นั้น คงต้องถือตามหลักกฎหมายทั่วไปตามมาตรา 4 วรรดท้าย หลักกฎหมายทั่วไป คือ หลักกฎหมายที่ประเทศที่เจริญแล้วยอมรับนับถือกันอยู่ทั่วไป
        
        อุทาหรณ์กรณีถือว่าความยินยอมไม่ทำให้เกิดเป็นละเมิด
        
        หลักเกณฑ์การให้ความยินยอม
        
        1 more item...