Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

การพยาบาลทารกและการผดุงครรภ์, ระยะตั้งแต่รกคลอดจนถึง 2 ชั่วโมงหลังคลอด…

- - - - เช็ดตาในทารกแรกเกิดทันที
        
        ดูแลรักษาความสะอาดบริเวณตา ซึ่งจะใช้สำลีชุบ SWI ทำการเช็ดจากหัวตาไปหางตา
    - - การอาบน้ำ (bathing)
        
        อาบน้ำครั้งแรกเริ่มอาบน้ำหลังจากคลอด 24 ชม
      - การดูแลความสะอาดหลังการขับถ่าย
    - - 1.ทำความสะอาดสะดือ ด้วยน้ำยาฆ่าเชื้อ 70% alcohol, povidine จนกว่าขั้วสะดือจะหลุด และไม่ปิดสะดือ แต่ต้องดูแลรักษาสะดือให้แห้งอยู่เสมอ
      - 2.ดูแลให้สายสะดือแห้งและเช็ดทำความสะอาดทุกวันจนกว่าจะหลุด จะเช็ดวนรอบโคนสะดือจากด้านในออกด้านนอกหรือขึ้นมาปลายสะดือ
    - - เช็ดตัวทารกแรกเกิดให้แห้งทันทีหลังคลอด
      - ใส่หมวกให้ทารกหลังเช็ดตัวทารกแรกเกิดแห้งแล้ว
      - หลีกเลี่ยงการไม่ห่อตัวทารกหรือนำทารกไปวางบริเวณที่มีลมพัดผ่าน
    - - ดูแลสังเกตอัตราการหายใจของทารกต้องอยู่เกณฑ์ปกติ ไม่หายใจมีปีกจมูกบานหรืออกบุ๋ม
      - วัดออกซิเจน (O2 saturation) มากกว่า 95%
      - ดูแลจัดท่านอนที่เหมาะสม
    - - ส่งเสริมมารดาเลี้ยงลูกด้วยนมแม่อย่างน้อย 6 เดือน ให้ยึดหลัก 4 ดูด
        
        2.ดูดบ่อย ทุก 2 ชั่วโมงหรืออย่างน้อยวันละ 9 ครั้ง จะช่วยกระตุ้นให้น้ำนมมาเร็วขึ้นและมีมากขึ้น
        
        1.ดูดเร็ว ควรให้ลูกดูดนมตั้งแต่หลังคลอดใหม่ๆ
        
        ดูดถูกวิธี คือลูกดูดลึกถึงลานนม
        
        ดูดเกลี้ยงเต้า คือให้ลูกดูดนมแม่จนเต้านิ่มในเต้าแรก ถ้าไม่อิ่มให้ดูดนมแม่อีกข้างที่เหลือจนกว่าจะอิ่ม โดยมื้อต่อไปควรเริ่มจากเต้าที่ดูดค้างไว้
      - แนะนำให้
        มารดาให้นมทุก 2-3 ชั่วโมง
    - - ตรวจร่างกายอย่างละเอียดก่อน
        กลับบ้าน
        
        อาการตัวเหลือง
        
        น้ำหนักตัวลดลงมากกว่าร้อยละ 7-10 ของน้ำหนักแรกเกิด
        
        หายใจผิดปกติหรือมีเสียงดัง
        
        หัวใจเต้นผิดปกติ
        หรือมีเสียง murmur
        
        สะดืออักเสบ
  - - - สภาพร่างกายทั่วไป
        
        ผิวหนัง: แห้งและอุ่น
        
        อาการอ่อนเพลีย เหนื่อยล้า
      - สัญญาณชีพ
        เวลาในการประเมิน: ทุก 15 นาทีในชั่วโมงแรกและทุก 30 นาทีในชั่วโมงที่สอง
        
        เพื่อเป็นการเฝ้าระวังการตกเลือดหลังคลอด
        (Post partum Hemorrhage) หรือ การช็อค (Shock)
        โดยมีอาการแสดง ดังนี้
        
        PR > 100 bpm
        
        RR > 24 bpm
        
        Sys BP < 100 mmHg
        
        เฝ้าระวังเกิดการชักหลังคลอดจาก
        ภาวะความโลหิตสูงในมารดาหลังคลอด
        
        พบว่า BP 140/90 mmHg
        
        ภาวะ Reactionary Fever
        
        อุณหภูมิกายอาจสูงกว่าปกติถึง 38 องศาเซลเซียส
        
        ซึ่งสามารถเกิดขึ้นและหายได้เองภายใน 24 ชั่วโมงแรก
        
        เป็นภาวะปกติ เกิดจากการเสียเลือดและน้ำเป็นจำนวนมากช่วงระยะคลอด
      - ประเมินกระเพาะปัสสาวะ
        
        Fully bladder
        
        หน้าท้องเหนือหัวหน่าวจะโป่งตึงขึ้น
        
        ระดับยอดมดลูกลอยสูงเหนือระดับสะดือ
        
        มดลูกอ่อนนุ่ม คลำได้ไม่ชัดเจน
      - ประเมินการหดรัดตัวของมดลูก
        เวลาในการประเมิน: ทุก 15 นาทีในชั่วโมงแรกและทุก 30 นาทีในชั่วโมงที่สอง
        
        ก่อนประเมินควรให้กระเพาะปัสสาวะว่างและไล่ก้อนเลือดให้หมด
      - 5.การตรวจร่างกายตามระบบ
        
        ศีรษะ
        
        ทารกที่อายุครรภ์ครบกำหนด เส้นรอบศีรษะจะยาวเฉลี่ย 35 ซม.(ระหว่าง 33-37 ซม.)
        
        ตรวจศีรษะต้องมีรูปร่างสมมารตรกัน
        
        ไม่พบการบาดเจ็บของศีรษะ รอยแผลหรือ
        การหักบุ๋ม
        
        1.ใบหน้า ตรวจทั้งหน้า ตา หู จมูกและปาก
        
        1.ตรวจใบหน้า
        
        2.ตรวจตา
        
        3.ตรวจหู
        
        4.ตรวจจมูก
        
        5.ตรวจปาก
        
        2.คอ
        
        3.หัวใจ
        
        4.หน้าอกและปอด
        
        5.แขนและมือ
        
        6.ท้อง
        
        7.ผิวหนัง
        
        8.อวัยวะสืบพันธุ์ภายนอก
        
        9.ทวารหนัก
        
        10.สะโพก ขาและเท้า
        
        11.หลัง
        
        12.การทำงานของระบบประสาท
- - - - ระยะนี้ในครรภ์แรกใช้เวลาประมาณ 1-2 ชั่วโมง
        
        ครรภ์หลังใช้เวลาประมาณ 30 นาที – 1 ชั่วโมง
    - - การหดรัดของตัวมดลูก
        
        มดลูกหดรัดตัวถี่มากขึ้นทุก 2-3 นาที (interval)
        
        หดรัดตัวนาน 60-90 วินาที (duration)
        
        ความรุนแรงระดับ +++ (Intensity)
      - การยืดขยายของพื้นเชิงกราน
        
        ทารกถูกผลักให้เคลื่อนต่ำลงมา
        ส่วนนำของทารกจะทำให้ช่องคลอดเปิดขยายออก
        
        ผนังช่องคลอดส่วนบนและพื้นเชิงกรานส่วนบนถูกดึงรั้งขึ้นด้านบน
        และผนังช่องคลอดส่วนล่างและพื้นเชิงกรานส่วนล่างจะถูกดึงรั้งลง ด้านล่าง
        
        ส่วนนำที่เคลื่อนลงมาจะกดทับทวารหนัก
        ทวารหนักจะยื่นโป่งออกมาและเปิดขยายกว้าง
        
        เมื่อส่วนนำเคลื่อน ต่ำลงมามาก ๆ
        จะทำให้ฝีเย็บโป่งตึง บาง ผิวเป็นมัน
        
        เมื่อส่วนนำเคลื่อน ต่ำลงมามาก ๆ
        จะทำให้ฝีเย็บโป่งตึง บาง ผิวเป็นมัน
        
        ต่อมาส่วนนำทารกจะค่อยๆ เคลื่อนต่ำปรากฏให้เห็น
        ทางช่องคลอด และคลอดผ่านกล้ามเนื้อเชิงกรานส่วนล่างออกมา
      - ระบบการไหลเวียนโลหิต
        
        ขณะเบ่งคลอด ต้องใช้พลังงานมาก การเผาผลาญสารอาหารเพิ่มขึ้น ทําให้หัวใจทํางานเพิ่มมากขึ้น ปริมาณเลือดที่ส่งออกจากหัวใจใน 1 นาที(cardiac output) เพิ่มขึ้นร้อยละ 30-50
      - ระบบขับถ่าย
        
        การเคลื่อนต่ำของส่วนนําจะเบียดกระเพาะปัสสาวะไปด้านหน้า
        มีผลต่อระบบขับถ่ายปัสสาวะ ทําให้ถ่ายปัสสาวะไม่ออก
        
        กระเพาะปัสสาวะเต็ม ( full bladder) จะเห็นลอนโป่งนูนที่ท้องน้อย ควรสวนปัสสาวะในระยะก่อนคลอด
        
        ส่วนนำที่เคลื่อนลงมาจะกดทับทวารหนัก ผู้คลอดจะมีความรู้สึกอยากถ่ายอุจจาระ
      - การเผาผลาญสารอาหาร
      - ระบบทางเดินอาหาร
        
        การเคลื่อนไหวและการดูดซึมอาหารของระบบทางเดินอาหารลดน้อยลง
      - การรับความรู้สึก (ความเจ็บปวด)
      - แรงเบ่ง
        
        ผู้คลอดจะรู้สึกอยากเบ่ง เพราะส่วนนำของทารกเคลื่อนต่ำลงมากดกับพื้นเชิงกรานและทวารหนัก
        
        ในระยะแรกความรู้สึกอยากเบ่งนี้เกิดขึ้นเมื่อมีการหดรัดตัวของมดลูก ซึ่งอยู่ในอำนาจจิตใจ (Voluntary)
        
        เมื่อพื้นเชิงกรานถูกยืดขยายมากขึ้นจะอยู่นอกอำนาจจิตใจ (Involuntary)
        
        แรงเบ่งจะช่วยขับทารกออกมา
        
        แรงเบ่งสามารถเพิ่มความดันในโพรงมดลูกได้มากขึ้นกว่า
        ในระยะที่ 1 ของการคลอด 1-2 เท่า
        
        ความดันในมดลูกประมาณ 110-130 mmHg
      - การเปลี่ยนแปลงด้านจิตสังคม
    - - การผ่าตัดคลอดหน้าท้อง
        
        เคยผ่าตัดคลอดมาก่อน เบ่งคลอดนาน ทารกมีอัตราการเต้นของหัวใจผิดปกติ ทารกอยู่ในท่าผิดปกติเช่นท่าก้น ท่าขวาง มีภาวะรกเกาะต่ำ รกลอกตัวก่อนกำหนด เป็นต้น
        
        การพยาบาลหลังผ่าตัดคลอด
        
        1.ให้สารน้ำ5%D/NSS 3 ลิตร หลังผ่าตัดวันแรก
        2.ให้ยาแก้ปวดmorphine
        3.สังเกตปริมาณปัสสาวะ ปริมาณเลือดที่ออก
        4.คลำดูความแข็งตัวของมดลูก
        5.งดอาหารใน 12-24 ชม. แรก หลังจากนั้นจึงเริ่มให้จิบน้ำและ อาหารเหลวเมื่อได้ยินเสียงการทำงานของลำไส้
        6.สายสวนปัสสาวะ มักคาไว้ประมาณ 12-24 ชม. แล้วเอาออก
        7.Ambulation 1 วันหลังผ่าตัด ผู้ป่วยควรลุกออกจากเตียง อย่างน้อย 2 ครั้ง
        8.การให้นมบุตร สามารถให้ได้ในวันแรกหลังผ่าตัด
        9.การให้กลับบ้าน ถ้ามารดาไม่มีภาวะแทรกซ้อนใดๆ สามารถกลับบ้านได้ในวันที่ 3 หลังผ่าตัด
        
        ข้อบ่งชี้
      - การคลอดโดยใช้คีม
        
        ข้อบ่งชี้
        
        จะทำต่อเมื่อศีรษะเด็กมีการ engaged แล้วและปากมดลูกเปิด 10 เซนติเมตรเท่านั้น
        
        Prolonged second stage คือไม่มีความคืบหน้าในเวลา 2 ชั่วโมงสำหรับการตั้งครรภ์ครั้งแรก
        
        สงสัยภาวะ fetal compromise
        
        ลดระยะเวลาการคลอดในระยะที่ 2 เพื่อประโยชน์แก่มารดา
        
        Maternal emergency เช่น โรคหัวใจ ความดันโลหิตสูง หอบหืด มารดาไม่มีแรงเบ่ง
        
        ภาวะที่ต้องพร้อมในการทำคลอดด้วยคีม
        
        ปาดมดลูกเปิดหมด 10 เซนติเมตร 2. รู้ท่าเด็กแน่นอน
        
        ส่วนนำลงอุ้งเชิงกรานอย่างน้อยระดับ ischial spine
        
        เชิงกรานไม่แคบ5. ถุงน้ำคร่ำแตกแล้ว6. ทารกมีชีวิตอยู่
        
        การพยาบาลสตรีที่คลอดด้วยคีม
        
        การพยาบาลทารก
        1.เมื่อทารกคลอดออกมา ประเมิน Apgar score เพื่อใช้เป็นแนวทางในการช่วยเหลือทารกแรกเกิดต่อไป
        
        ประเมินลักษณะทั่วไปของทารก พร้อมทั้งสังเกตอาการผิดปกติที่เป็นภาวะแทรกซ้อนหรือการบาดเจ็บจากการคลอดด้วยคีม ได้แก่ กระโหลกศีรษะแตก ยุบหรือร้าว การมีเลือกออกใต้เยื่อหุ้มกระโหลกศีรษะ) เลือดออกในสมอง เลือดออกใต้เยื่อบุตา รอยแผลถลอกหรือรอยช้ำบริเวณใบหน้า รอยจับของคีม
        บริเวณข้างศีรษะ อาการหน้าเบี้ยว (Facial Palsy) เป็นต้น
        การพยาบาลมานดา
        
        อธิบายให้มารดาเข้าใจ การช่วยเหลือ ข้อมูลที่ถูกต้องเกี่ยวกับเครื่องมือที่ใช้ในการทำคลอด
        
        อธิบายการปฏิบัติตนขณะทำคลอด เช่น การใช้เทคนิคการหายใจโดยสอนให้มารดาหายใจเข้าออก ๆ ขณะที่แพทย์ใส่คีม เพื่อให้กล้ามเนื้อหน้าท้องหย่อนและไม่เปิดแรงต้านขณะใส่คีม
        
        อธิบายถึงอาการผิดปกติที่อาจเกิดขึ้นขณะทำคลอด ได้แก่ การฉีกขาดของช่องทางคลอด การตก
        เลือด
        
        อยู่เป็นเพื่อนมารดาตลอดเวลา ผู้ทำคลอดช่วยคลอดด้วยคีม และคอยให้กำลังใจแก่มารดา
      - การทำคลอดด้วยเครื่องสุญญกาศได้
        
        ข้อบ่งชี้
- - - - เกิดจากการหดรัดตัวและการคลายตัวกล้ามเนื้อมดลูก
        
        พื้นที่ผิวที่รกเกาะอยู่เล็กลง แต่รกมีความยืดหยุ่นน้อยเกิดการดึงรั้งระหว่างพื้นที่ของรกกับพื้นที่ของผนังมดลูก
        
        spongy layer บริเวณใต้รกเกิดการ
        ฉีกขาดร่วมกับมีการฉีกขาดของหลอดเลือดของ decidua
        
        เกิดการซึมของเลือดอยู่ระหว่างรกด้านแม่กับ decidua 30- 60 cc เรียกเลือดที่ขังอยู่หลังรกว่า Retroplacenta clot หรือ Retroplacenta hematoma
        
        ส่งผลให้รกเกิดการลอกตัวออกจากผนังมดลูกได้เร็วขึ้น
    - - มีการหดรัดตัวและคลายตัว
        ของใยกล้ามเนื้อมดลูก
        
        เกิดการบีบรัดเส้นเลือด
        
        ตีบตัวและทำให้เลือดหยุด
  - - - เกิดขึ้นบริเวณส่วนกลางของรกก่อน ทำให้มีเลือดออกและขังอยู่ด้านในภายใต้เนื้อรก (Retroplacenta hematoma) จะช่วยดันเอาส่วนกลางของรกด้านลูกออกมาก่อน จึงไม่พบ vulva sign
    - - ลอกตัวของรกที่เกิดขึ้นบริเวณริมรกก่อน
        จะเห็นเลือดซึมออกมาทางช่องคลอด
  - - - ชีพจร ความดันโลหิต และผิวหนัง
    - - กระเพาะปัสสาวะของผู้คลอดต้องว่าง
      - จัดท่านอนหงายชันเข่า แยกขาออกจากกัน
    - - Uterine signs
        
        มดลูกจะเปลี่ยนรูปร่างจากแบนเป็นกลม ขนาดของมดลูกจะอยู่ต่ำกว่าสะดือหนึ่งนิ่วหรืออยู่สูงหกนิ้วเหนือ Symphysis pubis และลอยตัวอยู่ระดับสะดือ เอียงไปทางขวา 3 – 7 cm. ลักษณะหน้าท้องจะเป็นสองลอน ส่วนมากลอนบนจะมีลักษณะแข็งเพราะเป็นมดลูก ส่วนลอoล่างจะมีลักษณะนิ่มเพราะเป็นรก
      - Vulva signs
        
        มีเลือดสด ๆ ไหลออกมาทางปากช่องคลอด เลือดที่ออกมีลักษณะสีแดงคล้ำและเข้ม ปริมาณไม่เกิน 50 cc เลือดที่ออกมานี้เรียกว่า “Retroplacenta blood”
      - Cord signs
        
        สายสะดือจะเหี่ยวคลายเกลียว ไม่มี pulsation และเลื่อนต่ำลงมาจากปากช่องคลอด
    - - โกยบริเวณเหนือกระดูกหัวเหน่า
        (Symphysis pubis) ขึ้นไป สายสะดือจะไม่ตาม เป็นสิ่งที่บอกว่ารกมีการลอกตัวอย่างสมบูรณ์แล้ว
    - - การปล่อยให้รกคลอดออกมาเอง (Spontaneous)
      - การช่วยทำคลอดรก (Manual extraction)
        
        Modified crede’ maneuver
        
        Brandt – Andrews maneuver
        
        Controlled cord traction
    - - การตรวจสายสะดือ (umbilical cord)
      - การตรวจเยื่อหุ้มทารก
      - การตรวจรก
      - การตรวจลักษณะรก
      - การประเมินลักษณะของเนื้อรก (placenta grading)
- - - - การคลอดปกติ (normal labour)
        
        การคลอดทางช่องคลอด
        
        อายุครรภ์ครบกําหนดคลอด ตั้งแต่ 37- 42 สัปดาห์
        
        ทารกใช้ศีรษะเป็นส่วนนําหรือเป็น vertex presentation และขณะคลอดท้ายทอยอยู่ด้านหน้า
        ของช่องเชิงกราน (occiput anterior: OA)
        
        ขบวนการคลอดเป็นไปตามธรรมชาติ ไม่ใช้เครื่องมือหรือสูติศาสตร์หัตถการช่วยคลอด
        
        ใช้ระยะเวลาท้ังหมด ต้ังแต่เจ็บครรภ์จริงถึงคลอดใช้เวลารวมท้ังหมดไม่เกิน 24 ชั่วโมง
        
        ไม่มีภาวะแทรกซ้อนใดๆเกิดขึ้นในระยะคลอด เช่น การตกเลือด รกค้าง มดลูกปลิ้น เป็นต้น
      - การคลอดผิดปกติ หรือการคลอดยาก (abnormal labor or dystocia)
        
        มีลักษณะของการคลอดท่ีส้ินสุดโดยต้องได้รับการช่วยเหลือ
        
        มีภาวะแทรกซ้อนเกิดขึ้นจากการคลอด เช่น การผ่าตัดคลอด การใช้คีม ใช้เครื่องดูด สูญญากาศ ระยะเวลาการคลอดยาวนาน รกค้าง และตกเลือด เป็นต้น
        
        ทารกมีส่วนนําผิดปกติ ศีรษะทารกและช่องเชิงกรานไม่ได้สัดส่วนกับเชิงกราน (cephalopelvic disproportion: CPD)
    - - ทฤษฎีสาเหตุการเจ็บครรภ์คลอด
        
        Oxytocin stimulation theory : Oxytocin สร้างมาจาก Posterior pituitary gland ของผู้คลอดเป็นหลักและได้รับจากทารก ส่งผลทําให้กล้ามเนื้อมดลูกเกิดการหดรัดตัวและเจ็บครรภ์คลอด Oxytocin จะเพิ่มสูงสุดในระยะที่ 2 ของการคลอด และความหนาแน่นของ oxytocin receptor จะเพิ่มมากขึ้นเมื่อใกล้คลอดและเป็นสองเท่าเมื่อเจ็บครรภ์คลอด
        
        Prostaglandin theory: เป็น Prostaglandin ซึ่งมีฤทธิ์กระต้นการหรัดตัวของมดลูกทําให้เกิดการเจ็บครรภ์ โดยตัวที่สําคัญที่ทําให้เจ็บครรภ์คือ PGE2 และ PGF2 โดยในระยะเจ็บครรภ์ PGE2 มีปริมาณมากกว่า PGF2 แต่เมื่อ เข้าสู่ระยะ Active phase PGF2 ปริมาณมากกว่า PGE2
        
        Estrogen stimulation theory: Estrogen จะเพิ่มปริมาณมากขึ้นในกระแสเลือด ส่งผลให้เส้นใยโปรตีน myosin ของกล้ามเนื้อมดลูกหดรัดตัว และมี adenosine triphosphate ที่เป็นแหล่งพลังงานของกล้ามเนื้อมดลูกมีเพิ่มข้ึน ขณะเดียวกัน Estrogen ยังส่งผลให้มีการสังเคราะห์ Prostaglandin ที่รกและเยื่อหุ้มทารกเพิ่มขึ้นด้วย จึงทําให้เกิดการเจ็บครรภ์คลอด
        
        Fetal cortisol theory: ACTH ของแม่ไม่สามารถเข้าไปในระบบไหลเวียนของทารกได้หรืออาจได้เพียงเล็กน้อย cortisol จากทารกมีผลไปกระตุ้นการผลิต placental CRH ท่ี trophoblast ถ้าระดับ placental CRH เพิ่มอาจไปเพิ่มการสังเคราะห์ adrenal cortisol ของทารกและ cortisol นี้จะไปกระตุ้นแบบ positive-feedback รวมถึงปอดทารกมีความสามรถในการเปลี่ยน cortisone ให้เป็น cortisol ทําให้เพิ่มการผลิต placental CRH ให้มากขึ้นไปอีก ดังนั้น placental CRH ที่สูงขึ้นเมื่อทําปฏิกิริยากับ CRH- R1d receptor ทําให้การตอบสนองต่อการหดรัดตัวของกล้ามเนื้อมดลูกเพิ่มขึ้น
      - สรีรวิทยาของการเจ็บครรภ์
      - ทฤษฎีควบคุมความเจ็บปวด
- - - - ใส่น้ำเกลือเข้าไปในกระเพาะปัสสาวะผ่านทางสายสวนปัสสาวะ เพื่อให้กระเพาะปัสสาวะโป่ง
        แล้วดันส่วนนำของทารกให้ลอยสูงขึ้น
      - ให้ออกซิเจน 8 – 10 ลิตร/นาที ทาง face mask หรือ ทาง canular เพื่อเพิ่มปริมาณ
        ออกซิเจนไปที่ทารก
      - ไม่ควรดันสายสะดือที่โผล่พ้นช่องคลอดออกมากลับเข้าไป เนื่องจากอาจทำให้สายสะดือบิดหรือพับงอ ทำให้ภาวะที่สายสะดือถูกกดจะรุนแรงขึ้น
      - ประเมินการเต้นของหัวใจทารกทุก 5 นาที
      - เตรียมผู้คลอดเพื่อการผ่าตัดและเคลื่อนย้ายผู้คลอดไปห้องผ่าตัดโดยเร็ว และควรมีการ
        เตรียมเพื่อช่วยฟื้นคืนชีพทารกแรกเกิด
      - กรณีที่มีการให้ยาเร่งคลอด ควรหยุดการให้ยาและควรให้ยา กลุ่ม Tocolytic
        เช่น Ventolin หรือ Bricanyl เพื่อยับยั้งการหดรัดตัวของมดลูก (Bricanyl ½ amp sc
    - - Occult prolapse
        
        คือ สายสะดือเคลื่อนลงมาอยู่ต่ำกว่าปกติประมาณระดับส่วนนำของทารกบริเวณที่กว้างที่สุดและส่วนล่างของมดลูก (lower uterine segment) เป็นเหตุให้สายสะดือถูกกดทับกับช่องทางคลอดได้เมื่อตัวทารกเคลื่อนลงมาต่ำตามการหดรัดของมดลูก โดยที่ถุงน้ำคร่ำอาจจะแตกหรือไม่แตกก็ได้ ภาวะนี้ไม่สามารถคลำพบได้จากการตรวจทางช่องคลอด
      - Forelying cord หรือ cord presentation
        
        คือ สายสะดือเคลื่อนลงมาอยู่ต่ำกว่าส่วนนำของทารกขณะที่ถุงน้ำคร่ำยังไม่แตก อาจจะคลำการเต้นของเส้นเลือดแดงสายสะดือได้ผ่านปากมดลูกที่เปิด
      - Prolapsed cord
        
        เมื่อถุงน้ำคร่ำแตกแล้ว สายสะดือพลัดต่ำผ่านปากมดลูกออกมา
        ในช่องคลอดหรือพลัดต่ำออกมาภายนอกช่องคลอด
  - - - ทำคลอดรกก่อนรกลอกตัว
      - เคยมีประวัติรกค้าง
      - ตั้งครรภ์ที่หกเป็นต้นไป
      - เคยทำหัตถการที่ส่งเสริมให้เกิดภาวะรกค้าง เช่น เคยผ่าท้องคลอด หรือผ่าตัดเอาก้อนเนื้องอกออกจากโพรงมดลูก (Myomectomy) หรือเคยขูดมดลูกมาก่อน
      - มดลูกมีลักษณะผิดปกติ เช่น มีผนังกั้นภายในโพรงมดลูก หรือเรียกว่าBicornuate uterus
      - 3.6 รกเกาะแน่น (Placenta adherent) ไม่สามารถหลุดลอกออกมาได้ เพราะมดลูกหดรัดตัวไม่ดี (Ineffective uterine contractions)
      - รกเกาะแน่น และรกเกาะลึกกว่าชั้น Decidual basalis ซึ่งแยกยากว่ารกลอกตัวไม่ดีหรือไม่มีการลอกตัวของรก รกฝังตัวลึกกว่าปกต