Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
วัตถุแห่งนี้, หน้าที่ในการชำระหนี้, หนี้กระทำการ - Coggle Diagram
วัตถุแห่งนี้
หนี้งดเว้นกระทำการ
วัตถุแห่งหนี้อาจกำหนดให้ลูกหนี้ต้องไม่กระทำการอย่างหนึ่งอย่างใด ตามที่ตลกลงกันไว้ เช่น นาย แดง ซื้อแฟนชายร้านอาหารของนาย เขียว โดยในสัญญาระบุว่า นาย แดง จะต้องไม่ประกอบกิจการค้าในท้องถิ่นเดียวกัน เป็นระยะเวลา 2 ปี
- หนี้งดเว้นกระทำการต้องมีสภาพเป็นหนี้ที่อาจบังคับได้ไม่ใช่หน้าที่ทั่วไป เช่น บิดามารดาจำเป็นต้องอุปการะเลี้ยงดูและให้การศึกษาตามสมควรแก่บุตร ซึ่งเป็นหน้าที่ทั่วไปของบิดามาร จึงไม่ใช่สภาพที่เป็นหนี้งดเว้นกระทำการ
- หนี้งดเว้นกระทำการกับหลักเสรีภาพ หนี้ชนิดนี้ถ้าไม่มีข้อจำกัดในเรื่องเวลาหรือสถานที่ อาจขัดต่อหลักเสรีภาพ ซึ่งมีผลให้สัญญาก่อหนี้เป็นโมฆะก็ได้ เช่น การห้ามมิให้ทำการสมรส หรือ ห้ามไม่ให้เปลี่ยนศาสนา
- หนี้งดเว้นกระทำการอาจขัดต่อความสงบเรียบร้อย แม้ลูกหนี้จะต้องไม่กระทำอะไร ก็อาจเป็นวัตถุประสงค์ที่ขัดต่อกฎหมาย จะมีผลให้นิติกรรมนั้นเป็นโมฆะ เช่น นาย แดง จ้างให้นาย เขียว ไม่ต้องไปใช้สิทธิเลือกตั้ง โดยจะมีค่าตอบแทนให้นาย เขียว 500 บาท
หนี้ส่งมอบทรัพย์สิน
เป็นการส่งมอบทรัพย์สินนั้นหมายถึงหน้าที่ของลูกหนี้ต้องส่งมอบทรัพย์สินแก่เจ้าหนี้ เช่น สัญญาซื้อขายรถ ฝ่ายผู้ซื้อก็มีหน้าที่ต้องส่งมอบทรัพย์สินคือราคารถยนต์แก่คนขายในขณะที่คนขายก็มีหน้าที่ต้องส่งมอบทรัพย์สินคือ รถยนต์ให้แก่ผู้ซื้อ
วิธีส่งมอบทรัพย์
ทรัพย์ที่มีขนาดเล็กสามารถนำทรัพย์แก่เจ้าหนี้ได้ แต่ทรัพย์ที่มีขนาดใหญ่ ไม่อาจเคลื่อนย้ายได้ การส่งมอบนั้นจะทำอย่างหนึ่งอย่างใดก็ได้ให้ผลของทรัพย์สินนั้นตกอยู่ในมื้อของผู้ซื้อ เช่น การส่งมอบบ้านที่เช่าก็เพียงแค่ส่งมอบกุญแจบ้าน ทำให้ผู้รับมอบสามารถเข้าครอบครองบ้านเช่าได้
ส่งมอบทรัพย์ที่เป็นทรัพย์เฉพาะสิ่ง เช่น นาย แดง ซื้อสุนัขชื่อ ดำ นาย เขียว ลูกหนี้ก็ต้องส่งมอบ สุนัขที่ชื่อดำ จะส่งมอบสุนัขชื่อขาวให้แก่นาย แดง ไม่ได้
-
หน้าที่ในการชำระหนี้
- หน้าที่ชำระหนี้ให้ถูกต้อง
-
-
-
-
กำหนดเวลาชำระหนี้เป็นสิ่งสำคัญในการชำระหนี้ของลูกหนี้ เพราะหากลูกหนี้ไม่รู้กำหนดเวลาชำระหนี้ของตนแล้ว ก็ไม่อาจชำระหนี้ให้ต้องตามตามความประสงค์อันแท้จริงของมูลหนี้ได้ กำหนดเวลาชำระหนี้นั้นอาจแบ่งได้ 2 กรณี
- หนี้ที่ไม่ได้กำหนดชำระหนี้
ม.203 บางกรณีหนี้หลายอย่างก็อาจไม่ได้กำหนดเวลาไล้ แต่หนี้ที่มิได้กำหนดเวลาชำระหนี้ไว้นี้ มิได้หมายความว่าลูกหนี้จะไม่ต้องชำระ
เช่น ก กู้เงิน ข. โดยมิได้กำหนดเวลาว่าจะชำระหนี้ให้ ข เมื่อใด และอนุมานจากพฤติการณ์ทั้งปวงก็ไม่ได้ ข ย่อมเรียกให้ ก ชำระหนี้ได้โดยพลัน และ ก ก็ย่อมชาระหนี้ให้ ข
ได้โดยพลันดุจกัน
- กำหนดเวลาชำระหนี้ไว้แต่เป็นที่สงสัย
ม. 203 หลักกฎหมายดังกล่าวเป็นเรื่องหนี้มีกำหนดเวลาชำระ แต่กรณีเกิดเป็นสงสัยว่า ประโยชน์แห่งเวลาเป็นของเจ้า หนี้หรือลูกหนี้กฎหมายจึง ให้สันนิษฐานไว้ก่อนว่าเป็น
ประโยชน์แก่ฝ่ายลูกหนี้ฝ่ายเดียวเจ้าหนี้จะเรียกให้ชำระหนี้ก่อนกำหนดเวลาไม่ได ้ แต่ฝ่ายลูกหนี้จะชำระหนี้ก่อนถึงกำหนดเวลาย่อมทำได้
เช่น ก ให้ ข ยืมขันเงินใบหนึ่งไปใช้ในงานมงคลสมรสบุตรสาวของ ข เผอิญการสมรสต้องเลื่อนไป 1 เดือน ก ไม่อาจเรียกร้องขันเงินคืนก่อนเสร็จการสมรส เว้นแต่ ก จะพิสูจน์ได้ว่า ข มิได้มีเจตนาเิาขั้นนั้นไว้เกินกว่า 15 วัน แต่ถึงอย่างไรก็ดี ข อาจคืนขันก่อนการมงคลสมรสได้
- กำหนดเวลาชำระหนี้ไว้ไม่เป็นที่สงสัย
กำหนดเวลาชำระหนี้ที่ลูกหนี้และเจ้าหนี้ตกลงกำหนดกันไว้นั้นเมื่อไม่เป็นที่สงสัยก็ยังอาจแบ่งออกเป็น 2 อย่าง ซึ่งมีผลบังคับในทางกฎหมายต่างกัน
- กำหนดเวลาชำระหนี้ตามวันแห่งปฏิทิน
เช่น ตกลงซื้อโคกันจำนวน 30 ตัว กำหนดการส่งมอบโคโดยกำหนดว่า ถ้าผู้ขายพร้อมจะส่งมอบต้องแจ้งให้ผู้ซื้อทราบล่วงหน้า 30 วัน ดังนั้นกำหนดเวลาชำระหนี้จะถึงกำหนดก็ต้องมีการแจ้งคือบอกกล่าวล่วงหน้าก่อนและเริ่มนับเวลา 30 วัน นับแต่บอกกล่าว
- กำหนดเวลาชำระหนี้มิใช่ตามวันแห่งปฏิทิน
เช่น นาย แดง ได้ยืมเรือของนาย ดำ ไปใช้โดยนาย แดง ได้ตกลงกับนาย ดำ ว่าจะส่งเรือคืนนาย ดำ เมื่อสิ้นฤดูน้ำหลาก
กำหนดเวลาอาจเปลี่ยนแปลงได้ เช่น เดิมกำหนดชำระหนี้ไว้ตามวันแห่งปฏิทิน เมื่อกำหนดนั้นไม่มีการชำระหนี้ขึ้นด้วยเหตุอย่างใดอย่างหนึ่งที่ไม่ใช่ความผิดของลูกหนี้ ก็อาจมีผลทำให้หนี้นั้นกลายเป็นหนี้ที่ไม่มีกำหนดเวลาชำระไปได้
- ถ้าเวลาอันพึงชำระหนี้นั้นมิได้กำหนดลงไว้หรือจะอนุมานจากพฤติการณ์ทั้งปวงก็ไม่ได้ เจ้าหนี้ย่อมจะเรียกชำระหนี้ได้โดยพลัน และฝ่ายลูกหนี้ก็ย่อมจะชำระหนี้ของตนโดยพลันดุจกัน
- ถ้าหนี้ได้กำหนดเวลาชำระไว้ แต่หากกรณีเป็นที่สงสัยให้สันนิษฐานไว้ก่อนว่า เจ้าหนี้จะเรียกให้ชำระหนี้ก่อนถึงเวลานั้น หาได้ไม่ แต่ฝ่ายลูกหนี้จะชำระหนี้ก่อนกำหนดนั้นได้
-
-
-
- กรณีที่ไม่ถือว่าลูกหนี้ผิดนัด
- เป็นเหตุที่เกิดจากเจ้าหนี้เอง เช่น เจ้าหนี้ไม่ยอมกรอกหลักฐานแห่งการชำระหนี้ให้ลูกหนี้ หรือเจ้าหนี้ไม่ปฏิบัติการอันตนต้องทำก่อนตามสัญญาลูกหนี้จึงจึงไม่ชำระหนี้ตามกำหนด
- เหตุเกิดจากบุคคลภายนอก เช่น ตกลงกันทำสัญญาจะซื้อขายที่ดินโดยตกลงกันว่าลูกหนี้จะรังวัดแบ่งแยกที่ดินที่จะซื้อขายและโอนให้แก่ผู้ซื้อภายในเวลาที่กำหนดปรากฎว่าลูกหนี้ได้พยายามดำเนิดการเพื่อรังวัดแบ่งแยกที่ดินตามสัญญาเต็มความสามารถแล้วแต่รังวัดแบ่งแยกไม่เสร็จเพราะเจ้าพนักงานที่ดินไม่อาจดำเนินการได้ทันถือว่าลูกหนี้่ไม่ผิดนัด
- เกิดจากภัยธรรมชาติ เช่น จากข้อ 2 รังวัดแบ่งแยกให้ไม่ทัน เพราะน้ำท่วมรังวัดไม่ได้ จึงไม่สามารถโอนที่ดินได้ตามกำหนด ก็ถือว่าลูกหนี้ไม่ผิดนัด
- ลูกหนี้ต้องรับผิดในความเสียหายอันเกิดแต่การผิดนัด
ม.215 การที่ลูกหนี้ไม่ชำระหนี้ตามกำหนดและตกเป็นผู้ผิดนัดนั้น ก็ถือว่าเป็นการที่ลูกหนี้ไม่ชำระหนี้ให้ต้องความประสงค์ อันแท้จริงแห่งมูลหนี้ด้วย เมื่อการชำระหนี้ล้าช้าเป็นเหตุให้เกิดความเสียหายแก่เจ้าหนี้ เจ้าหนี้อาจเรียกร้องเอาค่าสินไหมทดแทนได้
เช่นทำสัญญาจ้างสร้างบ้านให้เขาตกลงว่าจะสร้างเสร็จใน 6 เดือน แต่สร้างไม่เสร็จล่าช้าไป ทำให้ผู้จ้างต้องไปเช่าบ้านเขาอยู่ต้องเสียค่าเช่าบ้านในระหว่างนั้น ส่งคืนบ้านเช่าช้ากว่าที่กำหนดทำให้ต้องเสียหายไม่ได้รับค่าเช่าที่ควรจะได้
- ลูกหนี้ต้องรับผิดในความเสียหายอันเกิดระหว่างผิดนัดเพิ่มขึ้น
ม.217 เป็นความเสียหายที่เกิดขึ้นระหว่างผิดนัดไม่ใช่เป็นเหตุโดยตรงจากการผิดนั้นแต่เป็นเพราะลูกหนี้ไม่ชำระหนี้ตามกำหนดเมื่อไม่ชำระหนี้และลูกหนี้ต้องตกเป็นผู้ผิดนัดแล้วเกิดความเสียหายแก่ทรัพย์นั้นไม่ว่าจะเป็นความประมาทเลินเล่อของลูกหนี้หรือเพราะอุบัติเหตุที่เกิดขึ้นระหว่างผิดนัด ลูกหนี้ต้องรับผิด
เช่น ยืมรถเขามาใช้และเมื่อถึงกำหนดส่งคืนแล้วไม่คืนเขาแม้เจ้าหนี้จะเตือนแล้วลูกหนี้ก็ตกเป็นผู้ผิดนัด ระหว่างนั้นเองขณะที่รถจอดอยู่ที่บ้านได้มีรถบรรทุกวิ่งมาประสบกับมีน้ำมันหกอยู่บนพื้นถนน รถพุ่งเข้ามาชนรถจอดอยู่จนเสียหายใช้การไม่ได้และคนขับรถบรรทุกไม่ได้ประมาทเลินเล่อเป็นอุบัติเหตุที่เกิดขึ้นระหว่างผิดนั้นลูกหนี้จึงต้องรับผิด
- เจ้าหนี้อาจต้องไม่รับชำระหนี้
-
เช่น สัญญาไม่ได้กำหนดสันชำระเงินไว้แต่เจ้าหนี้ได้บอกกล่าวให้ลูกหนี้ชำระเงินใน 3 วัน หากฟ้นกำหนดถือเป็นการถอดคำมั่น เช่นนี้เท่ากับเป็นการกำหนดเวลาชำระหนี้ ถือว่าเป็นสารสำคัญ ดังนั้นเมื่อลูกหนี้ไม่นำเงินมาชำระภายในกำหนดนั้น เจ้าหนี้ก็บอกเลิกสัญญาได้
-
-
-