Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

วัตถุเเห่งหนี้, หน้าที่ในการชำระหนี้ - Coggle Diagram

- - - - ตัวอย่าง* นายเเดงได้ว่าจ้างนายดำให้มาสอนพิเศษให้ในวันหยุดโดยนายเเดงได้ระบุว่าต้องเป็นนายดำเท่านั้นที่จะต้องมาสอนพิเศษให้ตน ดังนั้นในวันหยุดนายดำต้องมาสอนพิเศษให้เเดงตามที่ตกลงกันไว้ไม่สามารถให้คนอื่นมาสอนเเทนได้เนื่องจากเจตนาของนายเเดงที่ต้องการให้นายดำนั้นมาสอนด้วยตนเอง
    - - ตัวอย่าง* ก.รับเหมาสร้างบ้านให้ ข.โดยที่ก.เป็นผู้รับเหมามิได้ลงมือสร้างบ้านด้วยตนเองเพียงเเต่ไปจัดหาคนงานหรือนายช่างมาสร้างบ้านให้ข.ให้เสร็จตามสัญญาเท่านั้น
- - - - ตัวอย่าง* ดำได้ไปซื้อก๋วยเตี๋ยวที่ร้านนายเเดง ดำมีหน้าที่ส่งมอบทรัพย์สินคือราคาก๋วยเตี๋ยวแก่นายเเดงในขณะที่นายแดงมีหน้าที่ส่งมอบทรัพย์สินคือก๋วยเตี๋ยวให้กับดำ
    - - ตัวอย่าง* นายก.ได้ทำการขอซื้อที่ดินกับนายข. ดังนั้นนายก.มีหน้าที่ส่งมอบทรัยพ์สินคือเงินค่าที่ดินเเก่นายข.ส่วนนายข.มีหน้าที่ส่งมอบทรัพย์คือที่ดินเเละจะต้องโอนกรรมสิทธิ์ต้องมีการทำสัญญาเป็นหนังสือและจดทะเบียนต่อหน่วยงานเจ้าหน้าที่จึงจะถือว่ากรรมสิทธิ์ที่ดินถูกโอนไปยังนายก.
- - - - หนี้ที่มีกำหนดเวลาชำระมิใช่ตามวันปฏิทิน
        
        เมื่อหนี้ถึงกำหนดชำระแล้วลูกหนี้ไม่ชำระหนี้ลูกหนี้จึงจะผิดนัดเพราะว่าเขาเตือนแล้วแต่ถ้าหากนี่ยังไม่ถึงกำหนดชำระแม้เจ้าหนี้จะเตือนให้ลูกหนี้ชำระหนี้แต่ลูกหนี้ไม่ชำระลูกหนี้ก็ยังไม่ผิดนัดเพราะนี่ยังไม่ถึงกำหนด
      - หนี้่ที่ไม่มีกำหนดเวลาชำระตามมาตรา 203
        
        ลูกหนี้มีสิทธิ์จะชำระได้ทันทีตั้งแต่ก่อหนี้แต่หน้าที่ ที่จะชำระนั้นจะเริ่มขึ้นเมื่อเจ้าหนี้เรียกให้ลูกหนี้ชำระการเรียกให้ลูกหนี้ชำระหนี้ก็คือการเตือนให้ลูกหนี้ชำระหนี้นั้นเองดังนั้นหากไม่มีการเตือนให้ชำระหนี้จากเจ้าหนี้ลูกหนี้ก็ยังไม่มีหน้าที่ชำระและยังไม่ผิดนัด
  - - - หนี้ที่กำหนดชำระตามวันแห่งปฏิทิน
        
        หนี้ที่มีกำหนดเวลาชำระหนี้ไว้ตามวันแห่งปฏิทิน เช่นกำหนดชำระหนี้ในวันที่ 12 สิงหาคม กำหนดชำระหนี้ในวันสงกรานต์ เช่นนี้วันที่กำหนดไว้นั้นมีความแน่นอนชัดเจนรู้ได้ตรงกันอยู่แล้ว ดังนั้นกฎหมายจึงกำหนดว่าถ้าลูกหนี้ไม่ชำระตามกำหนดลูกหนี้ก็ตกเป็นผู้ผิดนัดโดยมิพักต้องเตือน
      - หนี้ละเมิด
        
        หนี้ละเมิดนั้นเกิดขึ้นจากการล่วงสิทธิของผู้อื่นไม่ใช่เกิดจากนิติกรรมสัญญาจึงไม่มีกำหนดเวลาชำระหนี้
        
        ตัวอย่าง รถชนกันคู่กรณีตกลงทำสัญญาประนีประนอมยอมความกันในจำนวนค่าเสียหาย และตกลงกันว่าจะชดใช้ค่าเสียหายให้ภายในกำหนดเวลาที่ตกลงกัน เช่นนี้ย่อมเป็นการแปลงหนี้ใหม่ หนี้เกิดจากมูลละเมิดนั้นจึงระงับสิ้นไปด้วยการแปลงหนี้แล้วเกิดหนี้ใหม่ทำสัญญาประนีประนอมยอมความ หากมีการผิดสัญญาต้องบังคับกันตามสัญญาซึ่งก็ต้องแล้วแต่ข้อสัญญาที่ตกลงกันนั้นจะถือว่าผิดนัดตั้งแต่เวลาทำละเมิด
  - - - ตัวอย่าง ตกลงกันทำสัญญาซื้อขายที่ดิน โดยตกลงกันว่าลูกหนี้จะรังวัดแบ่งแยกที่ดินที่จะซื้อขายและโอนไปให้แก่ผู้ซื้อภายในเวลาที่กำหนดปรากฏ ว่าลูกหนี้ได้พยายามดำเนินเพื่อรังวัดแบ่งแยกที่ดินตามสัญญาเต็มความสามารถแล้ว แต่รังวัดแบ่งแยกไม่เสร็จเพราะเจ้าพนักงานที่ดินไม่ดำเนินการให้ทัน ถือว่าลูกหนี้ไม่ผิดนัด
    - - ตัวอย่าง ทำสัญญาซื้อขายสินค้าซึ่งต้องสั่งมาจากต่างประเทศโดยมีข้อตกลงกันว่า ถ้าอัตราแลกเปลี่ยนเงินตราสูงขึ้นผู้ขายมีสิทธิ์ปรับราคาสินค้าได้แต่แล้วผู้ซื้อกลับไม่ยอมให้ผู้ขายปรับราคาสินค้าตามข้อตกลงผู้ขายจึงไม่ส่งสินค้าให้ดังนี้ผู้ซื้อจะถือว่าผู้ขายผิดสัญญาไม่ได้
    - - สาเหตุมาจากภัยธรรมชาติที่ลูกหนี้ไม่อาจคาดการณ์และป้องกันได้ก็ถือว่าเป็นพฤติการณ์ ที่ลูกหนี้ไม่ต้องรับผิดชอบภัยธรรมชาตินี้อาจเป็นได้ทั้งโรคภัยไข้เจ็บก็ถือว่าเป็นภัยธรรมชาติ แต่ต้องร้ายแรงถึงขณะที่เป็นเหตุให้ไม่อาจชำระหนี้ตามกำหนดด้วย หากไม่ร้ายแรงถึงขนาดแล้วก็อ้างไม่ได้
- - - - ม.195 วรรคเเรก : จะต้องเป็นกรณีคู่สัญญาไม่ได้กำหนดชนิดของทรัพย์นั้นไว้และไม่อาจทราบถึงเจตนาของคู่สัญญาด้วยว่าต้องการทรัพย์ชนิดใด หากทราบว่าต้องการชนิดใดก็ต้องเป็นไปตามนั้น
      - ม.195 วรรคสอง: เป็นเรื่องของการทำทรัพย์ทั่วๆไปกลายเป็นวัตถุเเห่งหนี้และเป็นทรัพย์เฉพาะสิ่ง (ซึ่งจะประกอบกับ ม.460)
      - ม.196 : วัตถุเเห่งหนี้ได้กำหนดเป็นเงินตราสกุลใดสกุลหนึ่งโดยเฉพาะเจาะจง ที่มีการกำหนดจำนวนเงินของหนี้ที่จะต้องเป็นเงินตราต่างประเทศเท่านั้น แม้จะระบุจำนวนเงินตราต่างประเทศแต่ลูกหนี้ก็ยังชำระเป็นเงินไทยได้แต่จะต้องชำระให้มีมูลค่าเท่ากับที่กำหนดไว้เป็นเงินต่างประเทศ
      - ม.197 : หากคู่สัญญาตกลงกันให้ชำระหนี้ด้วยเงินตราสกุลใดสกุลหนึ่งโดยเฉพาะแต่ว่าต่อมาสกุลนั้นได้ยกเลิกไปให้ถือว่าคู่สัญญาไม่ได้กำหนดให้ใช้เงินตราสกุลที่ถูกยกเลิก
  - - - 1.ถ้าวิธีการชำระหนี้นั้นมีหลายแบบและไม่ได้ตกลงกันไว้ว่าใครเป็นผู้มีสิทธิ์เลือกให้ลูกหนี้เป็นผู้เลือกว่าจะชำระหนี้โดยวิธีใด(มาตรา 198)
      - 2.การเลือกวิธีการชำระหนี้นั้นให้ทำโดยการแสดงเจตนาแก่คู่กรณีอีกฝ่ายหนึ่งและถ้าได้เลือกวิธีการชำระหนี้เป็นอย่างใดอย่างหนึ่งแล้วให้ชำระหนี้ด้วยวิธีการนั้นเพียงอย่างเดียวและให้ถือว่าคู่กรณีได้ตกลงกันว่าจะต้องชำระหนี้ด้วยวิธีการนั้นมาตั้งแต่ต้น(มาตรา 199)
      - 3.ฝ่ายที่มีสิทธิ์เลือกจะต้องเลือกวิธีการชำระหนี้ภายในระยะเวลาที่กำหนดไม่เช่นนั้นสิทธิ์ในการเลือกจะตกอยู่แก่อีกฝ่ายหนึ่งแต่ถ้าไม่ได้กำหนดเวลาในการเลือกเอาไว้ฝ่ายที่ไม่มีสิทธิ์เลือกก็สามารถบอกกล่าวให้อีกฝ่ายหนึ่งทำการเลือกภายในกำหนดเวลาพอสมควรแก่เหตุที่กำหนดให้ได้(มาตรา 200)
      - 4.ถ้าวิธีการชำระหนี้นั้นบุคคลภายนอกจะเป็นผู้เลือกให้บุคคลภายนอกแสดงเจตนากับลูกหนี้ว่าจะให้ชำระหนี้อย่างไรและให้ลูกหนี้บอกกล่าวแก่เจ้าหนี้ด้วยแต่ถ้าบุคคลภายนอกไม่สามารถเลือกได้ให้สิทธิ์นั้นตกแก่ลูกหนี้(มาตรา 201)
      - 5.ถ้าวิธีการชำระหนี้ในหลายอย่างนั้นมีอย่างใดอย่างหนึ่งตกเป็นพ้นวิสัยจะทำได้มาแต่ต้นหรือกลายเป็นพ้นวิสัยในภายหลังก็ดีฝ่ายที่มีสิทธิ์เลือกไม่สามารถจะเลือกวิธีการที่เป็นพ้นวิสัยเพื่อที่จะไม่ต้องชำระหนี้ได้เว้นแต่ว่าการชำระหนี้กลายเป็นพ้นวิสัยนั้นจะเกิดจากพฤติการณ์ซึ่งฝ่ายที่ไม่มีสิทธิ์จะเลือกนั้นต้องรับผิดชอบ(มาตรา 202)
  - - - ลูกหนี้ต้องทำการงานอย่างใดอย่างหนึ่งหรือหลาย
        อย่างเเก่เจ้าหนี้
        
        • หนี้กระทำการที่ลูกหนี้ต้อง
        กระทำด้วยตนเอง
        
        ตัวอย่าง* นายเเดงได้ว่าจ้างนายดำให้มาสอนพิเศษให้ในวันหยุดโดยนายเเดงได้ระบุว่าต้องเป็นนายดำเท่านั้นที่จะต้องมาสอนพิเศษให้ตน ดังนั้นในวันหยุดนายดำต้องมาสอนพิเศษให้เเดงตามที่ตกลงกันไว้ไม่สามารถให้คนอื่นมาสอนเเทนได้เนื่องจากเจตนาของนายเเดงที่ต้องการให้นายดำนั้นมาสอนด้วยตนเอง
        
        • หนี้กระทำการที่ลูกหนี้อาจไม่ต้อง
        กระทำด้วยตนเอง
        
        ตัวอย่าง* ก.รับเหมาสร้างบ้านให้ ข.โดยที่ก.เป็นผู้รับเหมามิได้ลงมือสร้างบ้านด้วยตนเองเพียงเเต่ไปจัดหาคนงานหรือนายช่างมาสร้างบ้านให้ข.ให้เสร็จตามสัญญาเท่านั้น
    - - ลูกหนี้ไม่กระทำการอย่างใดอย่างหนึ่งตามที่ตกลงกันไว้
        
        ตัวอย่าง* เขียวได้ไปเรียนทำเบเกอรี่กับขาวโดยที่ขาวนั้นได้ทำสัญญากับเขียวว่าห้ามนำสูตรเบเกอรี่ที่ตนได้สอนไปเผยเเพร่ให้กับผู้อื่นต่อ หากเขียวได้ทำผิดสัญญานำไปเผยแพร่หรือสอนให้ผู้อื่นเขียวนั้นต้องชดใจค่าเสียหายเเก่ขาว
    - - ลูกหนี้มีหน้าที่ส่งมอบทรัพย์เเก่เจ้าหนี้
        
        • สังหาริมทรัพย์ = กรรมสิทธิ์ในทรัพย์ย่อมโอนไป
        ยังผู้ซื้อทันทีที่สัญญาซื้อขายมีผล
        
        ตัวอย่าง* ดำได้ไปซื้อก๋วยเตี๋ยวที่ร้านนายเเดง ดำมีหน้าที่ส่งมอบทรัพย์สินคือราคาก๋วยเตี๋ยวแก่นายเเดงในขณะที่นายแดงมีหน้าที่ส่งมอบทรัพย์สินคือก๋วยเตี๋ยวให้กับดำ
        
        • อสังหาริมทรัพย์ = ต้องมีการทำสัญญาเป็นหนังสือ
        หรือจดทะเบียนต่อหน่วยงานเจ้าหน้าที่กรรมสิทธิ์จึง
        จะโอนไปยังผู้ซื้อ
        
        ตัวอย่าง* นายก.ได้ทำการขอซื้อที่ดินกับนายข. ดังนั้นนายก.มีหน้าที่ส่งมอบทรัยพ์สินคือเงินค่าที่ดินเเก่นายข.ส่วนนายข.มีหน้าที่ส่งมอบทรัพย์คือที่ดินเเละจะต้องโอนกรรมสิทธิ์ต้องมีการทำสัญญาเป็นหนังสือและจดทะเบียนต่อหน่วยงานเจ้าหน้าที่จึงจะถือว่ากรรมสิทธิ์ที่ดินถูกโอนไปยังนายก.
- - - - ตัวอย่าง การที่เราไปซื้อของจากการแสดงสินค้าต่างๆอาจเป็นเครื่องเสียงเครื่องใช้ไฟฟ้าดังนี้ถ้าไม่มีกำหนดเวลาชำระหนี้ไว้และอนุมานจากพฤติการณ์ไม่ได้ก็ถือว่าเป็นหนี้ที่ไม่มีกำหนดเวลาชำระหนี้และจะต้องบังคับตาม
        (มาตรา 203)
  - - - ตัวอย่าง ยืมชุดครุยเพื่อไปรับปริญญาจะส่งคืนเมื่อรับปริญญาเสร็จก็ถือเป็นการกำหนดโดยชัดแจ้งคือมีการตกลงกันระหว่างคู่กรณีที่ก่อหนี้ขึ้นได้หรืออาจจะกำหนดชัดแจ้งโดยบทบัญญัติของกฎหมาย
  - - - ตัวอย่าง กำหนดชำระหนี้ไว้ว่าจะชำระหนี้ในวันสิบห้าค่ำเดือนแปด ก็มีข้อสงสัยได้ว่าสิบห้าค่ำเดือนเเปดนั้น เป็นขึ้นสิบห้าค่ำ หรือเเรมสิบห้าค่ำ หรือเเม้คู่กรณีกำหนดกันไว้ว่า ขึ้นสิบห้าเดือนเเปด แต่บังเบิญปีนั้นในทางจันทรคติ เป็นปีอธิกสุรทิน คือมีเดือนแปดสองหน มีแปดเเรก และเเปดหลัง เช่นนี้ก็เป็นที่สงสัยในกำหนดชำระหนี้ได้
  - - - เป็นการกำหนดเวลาชำระหนี้โดยแจ้งชัดตามวันแห่งปฏิทินต้องบอกกล่าวล่วงหน้าก่อนการชำระหนี้ซึ่งได้กำหนดเวลาลงไว้อาจคำนวณนับได้โดยปฏิทินนับแต่วันที่ได้บอกกล่าว การกำหนดชำระหนี้ในกรณีนี้เป็นกรณีที่จะต้องบอกกล่าวก่อนล่วงหน้าที่จะชำระหนี้
        
        ตัวอย่าง ตกลงซื้อสุนัขกันเป็นจำนวน 2 ตัวกำหนดการส่งมอบสุนัขโดยกำหนดว่าถ้าผู้ขายพร้อมจะส่งมอบต้องแจ้งให้ผู้ซื้อทราบก่อนล่วงหน้าเป็นเวลา 1 อาทิตย์ดังนั้นกำหนดเวลาชำระหนี้จะถึงกำหนดก็ต้องมีการแจ้งคือต้องบอกกล่าวล่วงหน้าก่อนและเริ่มนับเวลา 1 อาทิตย์นับแต่บอกกล่าว
    - - กำหนดเวลาชำระหนี้ที่มิใช่ตามวันแห่งปฏิทิน เช่น ยืมเงินไปและกำหนดว่าจะใช้คืนเมื่อขายข้าวได้แล้ว หรือยืมเรือไปใช้กำหนดจะส่งคืนเมื่อสิ้นฤดูน้ำเป็นต้น
- - - - ตัวอย่าง ผู้เช่าไม่ออกจากที่ดินเช่าตามสัญญาทำให้ผู้ให้เช่าต้องถูกผู้จะซื้อที่ดินปรับตามสัญญาจะซื้อขาย
  - - - ตัวอย่าง ตกลงแจ้งตัดชุดเจ้าสาวเพื่อใช้ในวันงานเลี้ยงฉลองสมรส แต่ส่งมอบให้หลังจากวันเลี้ยงฉลองสมรสเลยผ่านไปแล้ว ก็ไม่เกิดประโยชน์แก่เจ้าหนี้
  - - - ตัวอย่าง นายดำเช่ารถจากนายแดงโดยตกลงกันว่าจะส่งคืนในเวลา 15:00 น แต่ปรากฏว่านายดำไม่ขับรถยนต์มาคืนนายแดงภายในเวลาที่กำหนด ต่อมาในวันรุ่งขึ้นนายดำได้ขับรถคันดังกล่าวเพื่อมาส่งคืนนายแดงแต่ปรากฏว่านายเขียวได้ขับรถด้วยความประมาทชนกับรถยนต์ที่นายดำเช่ามาจากนายแดง ทำให้รถยนต์คันนั้นได้รับความเสียหาย ดังนี้นายแดงผู้เป็นเจ้าของสามารถเรียกให้นายดำรับผิดชอบในความเสียหายนั้นได้ เพราะความเสียหายได้เกิดขึ้นในระหว่างเวลาที่ลูกหนี้ผิดนัด
    - - ตัวอย่าง นายขาวผิดนัดส่งมอบโคกระบือที่ยืมมาจากนายเขียวซึ่ง ในระหว่างเวลาที่ผิดนัดนั้นปรากฏว่าได้เกิดโรคระบาดขึ้น ทำให้โคที่นายขาวยืมมาจากนายเขียวตายลงแต่ว่าในความเป็นจริงที่บ้านของนายเขียวก็เกิดโรคระบาดเช่นกัน ถึงแม้ว่านายขาวจะส่งมอบโคตัวนั้นให้กับนายเขียวตามกำหนดโคตัวนั้นก็ต้องตายอยู่ดี กรณีเช่นนี้นายขาวไม่ต้องรับผิดในความเสียหายที่เกิดขึ้นจากการที่โคของนายเขียวตาย เพราะถึงแม้ว่านายขาวส่งมอบโคตัวดังกล่าวภายในเวลาที่กำหนดโคตัวนั้นก็ต้องตายอยู่นั่นเองเนื่องจากบ้านของนายเขียวก็เกิดโรคระบาดด้วยเช่นกัน