Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
สรุปการเรียนของ หมอกำพล ครั้งที่ 1, image, นางสาวกัญญาภัค สินสืบผล …
สรุปการเรียนของ หมอกำพล ครั้งที่ 1
Acute Abdominal pain
ปวดท้องเรื้อรัง ไม่เกิน 3 Wks./ปวดรุนแรง ทันทีทันใด เป็นไม่น้อยกว่า2hr.
กลุ่มอาการที่ต้องแยกโรคออกทางศัลยกรรม
1.ปวดท้องต่อเนื่องมากกว่า 4 ชม.ไม่ดีขึ้น
2.ปวดจนต้องมาตรวจซ้ำ
3.ปวดจนต้องตื่นมาเวลากลางคืน
4.ปวดในกลุ่มผู้ป่วยเฉพาะ
5.ปวดร่วมกับภาวะไข้
6.ปวดร่วมกับสัญญาณชีพไม่คงที่
7.ปวดร่วมกับภาวะท้องแข็ง
8.ปวดร่วมกับเคยมีประวัติการบาดเจ็บช่องท้อง
และทรวงอกก่อนหน้า
9.ปวดร่วมกับเคยผ่าตัดช่องท้องมาก่อน
10.ปวดจนไม่สามารถใช้ชีวิตประจำวันปกติได้
Surgical abdomen
ประเมิน
มี emergency sign ไหม
TRUAMA VS NON TRUMA ?
เป็น surgical abdomenไหม ต้องนอนโรงพยาบาลไหม+รายงานแพทย์
Pathophysiology
Visceral pain
Somatic pain
Peritonism
Referred pain
Ureteric stone,pyelonephritis,Acute cholecystits
Definition
1.Clicky pain
ปวด บิดๆ เป็นพักๆ
2.Peritonism
ปวดเฉพาะจุด หน้าท้องแข็งเกร็ง กดสะดุ้งจาก rebound tender
Urgency to Emergency
Bleeding
ปวดท้องร่วมกับ sign hypovolemic shock
Perforated Viscus
Peritonitis
sign
Rigidity,Severe tenderness to palpation,Rebound tenderness,Absent bowel
การซักประวัติ
Time/onset ระยะเวลาในการเป็น
Character/Pattern
Position
Factor
Associated symptom
U/D ประวัติการใช้ยา
ประวัติที่ต้องถาม!!
ประวัติรอบเดือน/ประวัติการขับถ่าย/การใช้ alcohol/การแพ้ยา/ โรคที่มีอาการปวดท้องร่วม เช่น MI DKA SLE DHF/ ประวัติการผ่าตัดรักษา/ ประวัติ abdominal trauma ก่อนหน้า
การตรวจร่างกาย
ทั่วไป
เหลือง ซีด ขาดอาหาร ต่อมน้ำเหลืองโตไหม มีลักษณะเป็นโรคตับแข็งไหม ตัวบวมไหม บวมกดบุ๋มไหม
ตรวจระบบช่องท้อง
Vital sign
abdominal sign
ดู>>แผลผ่าตัดหน้าท้อง เส้นเลือดขอด ไส้เลื่อน การบวมของท้อง รอยช้ำ
เคาะ>>เพื่อประเมิน การแข็งของหน้าท้อง ลักษณะก้อน ตำแหน่งปวด
ฟัง>> bowel sound
การตรวจเพิ่มเติมภายใน
PR
2 more items...
PV
1 more item...
Ischaemic Bowel
special signs
Murphy’s sign,Psoas sign,Obturator sign,Rovsing sign,Cough test
Initial Management
Admit>IV resusitation>NG decomprssion>Retain foley cath i/o>Pre-op Lab>ECG CXR>ATB prophylaxis>Consult specialist pre-op and surgeon or refer
จะรับผู้ป่วยไว้ในรพ.เมื่อ
วินิจฉัยแน่ชัด ต้องให้การรักษาแบบผู้ป่วยใน
ระดับความรู้สึกตัวลดลง
ผู้ป่วยเด็ก สตรีมีครรภ์ ผู้สูงอายุ ผู้ป่วยที่มีภาวะภูมิคุ้มกันต่ำ และผู้ป่วยที่ยังไม่ได้รับการวินิจฉัยที่ชัดเจน
สงสัยเป็นผู้ป่วยที่มีโอกาสเป็นโรคที่อันตราย
ผู้ป่วยที่ไม่ตอบสนองต่อการรักษาเบื้องต้น
ผู้ป่วยไม่สามารถที่จะปฏิบัติตามคำแนะนำได้หรือผู้ที่ด้อยโอกาส ทางสังคม
ผู้ป่วยที่มาตรวจซ้ำด้วยอาการเดิม (Revisit)
การดูแลผู้ป่วยเมื่อรับส่งต่อมา
RE-evalaution ใหม่เสมอ
Keypoint
Vital sign
Critical case ?
Surgical abdomen ?
Routine lab and acute abdomen series
In Equivocal case (เคสกำกึ่งไม่ชัด) ?
ประวัติการรักษาก่อนหน้า และโรคประจำตัว และยา
การรักษาเบื้องต้นที่ช่วยให้การรักษาได้ผลดีขึ้นและสำคัญ>> fluid resuscitation
Abdominal injury
acute abdomen part 2
Urgency to Emergency
Bleeding
AAA
Keyword
ปวดท้องฉับพลัน
อายุเยอะ
BP drop
Fast positive
ไม่มีประวัติ trauma นำ
เปลือกตาซีด Hct Drop
สิ่งที่ต้องรู้
Stable Vs unstable ?
ถ้า unstable รีบ Resuscitation
รายงานศัลยแพทย์หรือ CVT และส่งต่อไปทำการรักษาผ่าตัด หรือเข้าห้องผ่าตัด
ช่วย resuscitation
Stable
เตรียม Confirm Dx CTA Chest + whole abdomen
ใส่ NG Foley ดู I/o
เตรียมเลือด
ให้ยา pain control
Rest ผู้ป่วย,ให้ oxygen,ให้กำลังใจ + ข้อมูลญาติ
Rupture ectopic
และ Rupture corpus luteal cyst
ประวัติรอบเดือนผิดปกติ /บางรายมีอาการปวดท้องเรื้อรังช่วงมีรอบเดือน/ประวัติเคยท้องนอกมดลูกมาก่อน /ใช้ยาคุมฉุกเฉินบ่อยครั้ง/ทำหมันแล้วก็เกิดได้
ตรวจร่างกาย
ปวดท้อง แบบ pelvic peritonitis
จนกระทั้งแบบ generalise peritonitis จากเลือดกระจายเต็มท้อง
พบ Cervix motion tenderness ร่วม
ไม่ตกขาว หรือตกขาวน้อย ไม่มีไข้
เปลือกตา ซีดจากการเสียเลือด
อาจมีอาการ hypovolemic shock
Keyword
ปวดท้องมากโดยเฉพาะท้องน้อย ในหญิงวัยเจริญพันธ์
รอบเดือนผิดปกติ
เปลือกตาซีด และ shock
FAST positive แบบผู้ป่วย trauma
แนวทางปฏิบัติ
ตรวจ CBC UPT และ resusscitation consult สูตินารีแพทย์
u/s หรือ CT ยืนยันการวินิจฉัย
**UPT negative สามารถพบใน Ectopic pregnancy
GI Bleed
UGIB
จากกลุ่ม Peptic ulcer
ปวดท้องที่ epigastrium หรือ RUQ ร่วมกับถ่ายมี melena หรืออาเจียนเป็น coffee ground
LGIB
จากกลุ่ม Diverticulosis/Diverticulitis VS Angiodysplasia
แนวทางการดูแลเบื้องต้น
resuscitation ในผู้ป่วย unstable
เจาะ CBC Coagulopathy
G/M PRC FFP Platelet
ใส่ NG ,Foley Record I/O
1 more item...
ประสานศัลยแพทย์เพื่อทำการประเมิน และพิจารณาส่องกล้อง หรือผ่าตัดรักษา
Rupture HCC
พบในกลุ่มผู้ป่วยสูงอายุ 50 ปีขึ้นไป
ชาย>หญิง
จุดเด่นที่ช่วยสังเกต
มีประวัติ เป็นตับอักเสบเรื้องรัง ทั้ง Hepatitis B C และ อาจจะมี ตาเหลืองและกลุ่ม cirrhosis sign ร่วมด้วย
มาด้วยอาการปวดท้องเฉียบพลัน และ vital sign unstable FAST + โดยไม่มีประวัติ trauma นำมาก่อน
Perforated Viscus
Cause
PU perforation
สาเหตุ
>>Nsaid drug,alcohol,Steroid abuse
พบคนสูงอายุ ชาย = หญิง
วัยทำงาน ชาย> หญิง
ปวดมากที่ epigastrium หรือ RUQ
ขึ้นอยู่กับตำแหน่ง stomach หรือ duodenum
ต่อมาก็จะมีอาการปวดทั่วๆท้อง/ปวดที่ท้องน้อยด้านขวา
คนไข้มักจะอยู่นิ่ง เพราะยิ่งขยับยิ่งปวด
1 more item...
CT whole abdomen
1 more item...
การรักษา
Retain NG ,Foley cath,Load Fluid Resuscitation,CXR EKG
Diverticulitis with Rupture
มีประวัติท้องผูกเรื้อรังนำ พบในผู้สูงอายุบ่อย 40ปี ขึ้นไป
Confirm Dx CT scan Whole abdomen
ปวดท้องเฉพาะจุดมากหรือปวดทั่วๆ ขึ้นอยู่กับตำแหน่งโรค anatomy ของลำไส้
GI symptom
รวมกับ clinical เรื่องไข้ กลุ่ม SIRS หรือ Sepsis
การรักษา
ไม่ rupture ต้องมา Work up คัดกรอง CA colon ภายหลัง 4-6 wk ขึ้นไป
ผ่าตัดเมื่อ
อักเสบซ้ำตั้งแต่ 2ครั้ง/ครั้งเดียวแต่เป็นเป็นกลุ่มผู้ป่วยเสี่ยงสูง/สงสัยมะเร็งร่วมจากรอยโรคที่พบใน CT finding
rupture แนวทางการรักษาเช่นเดียวกับ กลุ่ม PU perforation
Inflammatory bowel disease
Colonic obstruction
อาการ
คนไข้กลุ่มนี้มักจะอยู่นิ่งๆ เพราะยิ่งขยับยิ่งปวด
Tachycardia, rigid abdomen , Involuntary guarding ,Reduced or absent bowel
Ischaemic Bowel
พบในผู้สูงอายุ
เคยผ่าตัด Gut obstruction
มีความผิดปกติจากโรคประจำตัว เกี่ยวกับการแข็งตัวของเลือด หรือ AF
การใช้ยาบางชนิดเช่นยาคุมกำเนิด
อาจจะมีโรค (DVT),Stroke หรือ โรคปอดกลุ่ม (PE)
มาด้วยอาการปวดท้องเป็นๆ หายๆ
กินปวดมากขึ้น
ก่อนเกิดไส้เน่า จะมีอาการปวดท้องบิดรุนแรง
ไส้ขาดเลือด ลำไส้หยุดการทำงาน
อาการปวดท้องบิดบรรเทาลงแต่ท้องอืดมากขึ้น
ติดเชื้อในกระแสเลือด
PE
มักตรวจพบท้องอืด abdominal distension
v/s ไม่ stable
ไข้สูง
เจาะเลือด พบภาวะ acidosis, serum lactate ขึ้นสูง
ยืนยันการวินิจฉัยด้วยการ CT whole abdomen with Contrast
1 more item...
แนวทางการรักษา
ผ่าตัดรักษาตัดต่อลำไส้ส่วนที่เป็นปัญหา
เปิดลำไส้ทางหน้าท้อง colostomy ถ้าเป็นจุดที่ต่อไส้ไม่ได้
การเตรียมผู้ป่วย
NPO
1 more item...
Abdominal pain in neonates, infants, and young children
มาด้วยอาการท้องอืด บางครั้งคลำได้ก้อนในช่องท้อง ตรวจพบ sign of sepsis ไม่ถ่าย หรือถ่ายมีมูกเลือด
NEC
พบบ่อยในเด็ก
LOW birth weight < 1500 g
Preterm < 32 wk
อาการ
Air in hepatic vein
Thickening bowel wall
Pneumatosis intestinal
อาเจียนเป็นน้ำดี ร่วมกับภาวะท้องอืดต่อมาแย่ลง
เริ่มถ่ายเป็นเลือดจาก bowel ischemia
Hirschsprung disease
แนวทางการดูแล
Rest bowel
Npo และใส่ NG หรือ OG decompression
Resusitation ให้ iv Fluid
เจาะ lab pre-op DTX
1 more item...
Abdominal pain in women
Ovarian cyst
ไม่มีไข้ คลำได้ก้อน
ก้อนมากกว่า 5cmพบสูตินารีแพทย์
เฝ้าระวัง CA ovary
Tuboovarian abscess or PID
ตกขาวสีผิดปกติ ปวดแสบ ไม่คัน
อาจคลำได้ก้อน มีไข้ ถ้ารุนแรงมี sign of sepsis ได้
Endometriosis
รอบเดือนผิดปกติ เป็นเรื้อรัง บางรายอุจจาระปัสสาวะเป็นเลือดได้
ทำให้เกิดภาวะไส้ตันจากฝังฝืดได้
Acute Cystitis Vs Acute pyelonephritis
หญิง > ชาย
อาการ
ไข้ มักพบไข้สูงหนาวสั่นได้ใน acute pyelonephritis
ถ้าเป็นเรื้อรัง หรือปวดร้าวมาหน้าขา อย่าลืมคิดถึง stone
การรักษา
ATB คลุมกลุ่ม gram negative 3 วัน VS 7วัน
Peptic ulcer disease
Hx.
ปวดบริเวณลิ้นปี ทะลุไปหลังได้ คลื่นไส้ อาเจียน และอาเจียนเป็นเลือดได้ อาการปวดสัมพันธ์ มื้ออาหาร
Risk factor
Nsaid, alchol
Exam
Epigastric tenderness แต่ถ้าperitonitis แสดงถึงperforation
TEST
CBC EGD H.pylori test
Gastroenteritis
Hx.
ปวดรอบสะดือ ปวดบิดๆ (crampy) คลื่นไส้อาเจียนท้องเสีย
TEST
CBC พบ leucocytosis stool exam
Risk factor
ไม่มีชัดเจน แต่มักสัมพันธ์กับอาหารการกิน
Exam
ปวดท้องทั่ว ไม่ชัด มีไข้ และมีอาการขาดน้ำได้
Acute pancreatitis
HX.
ปวดลิ้นปี่ ทะลุหลัง หายใจลำบาก คลื่นไส้ อาเจียน กินแล้วปวดมากขึ้น โดยเฉพาะของที่มัน
Exam
ปวดรอบสะดือ ลิ้นปี่ และออกด้านข้างค่อนไปทางด้านหลัง (Flank area) Shock ในรายที่รุนแรง
TEST
amylase lipase CT
Risk
Alcoho gallstone Drug ยาสมุนไพร
Acute Hepatitis
Hx.
อาการเหมือน cholangitis อ่อนเพลีย
Risk
Viral hepatitis, alcohol, autoimmune Drug เช่น acetaminophen toxicity
Exam
ตัวตาเหลือง มีไข้หรือไม่มีก็ได้ ปวดใต้ชายโครงขวา บางคน คลำได้ตับโต
TEST
viral Heptitis profile B,C /INR prolong /
LFT direct = indirect /Increase WBC AST ALT AP
Appendicitis
ช่วยลดการติดเชื้อในลำไส้ โดยมีเนื้อเยื้อที่ใช้ ผลิต
ภูมิคุ้มกันกลุ่ม immumoglobulin โดยเฉพาะ IgA
พบบ่อย ในช่วงอายุ 10-30ปี โดยพบมากในช่วง 20 ปี
ปัจจัยที่มีผลต่อ Rupture appendicitis
1.อายุมาก/อายุน้อย
2.ภาวะภูมิคุ้มกันบกพร่อง
3.สภาพร่างกาย อ้วน ตั้งครรภ์
4.ระยะเวลาตั้งแต่เริ่มมีอาการ
ปัจจัยบ่งชี้การเกิด Rupture appendicitis
1.ไข้สูง 37.8-37.9
2.PMN>90% 3.15เท่า เทียบกับ 75%
3.Tachycardia
In children
อาการเหมือนกับผู้ใหญ่
อายุ<5yrs.
ในเด็กเล็กอาจมาด้วยลำไส้อุดตันได้
Differential Dx.
เด็ก
DHF,Henoch schonlein purpura, acute diarrhea, UTI
ผู้ใหญ่
UC, ectopic pregnancy, PID, dysmenorrhea, salpingitis, acute pyelonephritis, PU
in pregnancy
วินิจฉัยยาก
ไม่แนะนำให้ทำ CT scan
in Elderly
Incidence 5-10% ในคนอายุมากกว่า 60ปี
ตรวจหน้าท้องไม่ชัดเพราะกล้ามเนื้อไม่แข็งแรง
Clinical diagnosis
ปวดรอบๆสะดือ ย้ายมาใต้สะดือค่อนไปทางด้านขวา กรณีไส้ติ่งแตกไปแล้ว ผู้ป่วยจะมีไข้สูง
Physical examination
Low grade fever
Abdominal examination
RLQ tenderness
Rebound tenderness
Guarding
กด LLQ ปวด RLQ
Dunphy's sign ไอปวด
Psoas sign
Obturator sign
PRได้ tenderness
Dx.จาก>ปวดต่อเนื่อง 6hr. ต่อเนื่องไม่ทุเลา
3-4 hr.ย้ายมาปวดที่ท้องน้อยด้านขวา
ถ้าอาการไม่ชัด และ alvarado score >4 ให้ admit และตามตรวจ abdomial sign
U/S>blind ending, non peristaktic loop, diameter>6mm.
CT scan ช่วยวินิจฉัย appendicitis
มีความแม่นยำสูง
แนะนำส่งตรวจเมื่อ
ปวดท้องต่อเนื่องโดยไม่ทราบสาเหตุ
อาการปวดไม่ดีขึ้นหลังจากติดตามดูอาการ 24 ชม.
Gastrointestinal bleeding
Upper GI bleeding
พบในชายมากกว่าหญิง
อาการ
hematemesis, NG lavage เป็น coffee ground หรือถ่ายดำ melena, hematochezia, Syncope, Dyspepsia, Epigastric pain, Heartburn
การดูแลเบื้องต้น
1.การประเมินเบื้องต้น (Initial Assessment)
Question ?
เป็น gastrointestinal bleeding ?
upper หรือ Lower ?
Variceal or non variceal cause ?
Vital sign stable ?
Active Bleeding ?
Co-morbid disease ?
Past history medication ?
2.การแก้ไขภาวะวิกฤติเบื้องต้น(Initial Resuscitation)
3.การดูแลภาวะวิกฤติ, เฝ้าระวัง และหาตำแหน่งของเลือดออก
4.การให้การวินิจฉัยและรักษาเฉพาะเจาะจง
active bleeding ร่วมกับภาวะ hypovolemic shock พิจารณาให้เลือด
Resuscitation
ให้ในผู้ป่วยทุกรายเพื่อดูปริมาณปัสสาวะต่อชั่วโมง
ของผู้ป่วย ซึ่งปริมาณควรเป็น 0.5 มล.ต่อชั่วโมงเป็นอย่างน้อย
มีโรคร่วมทางระบบหัวใจ โรคไต หรือ โรคตับ
monitor ผู้ป่วยเพิ่มเติมด้วยการดู central venous pressure
การแก้ Coagulopathy
PTT prolong > 1.5 times
Platelet < 50,000/ mm3
ให้ FFP เมื่อให้ PRC > 6 unit
ให้ Platelet เมื่อให้ PRC > 10 unit
Medication treatment
Variceal
ให้ Somatostatin or Somatostatin analoque( Octreotide)
50 microgram/ hr ให้ 3-5 วัน
Non variceal
High dose omeprazole 40 mg iv ทุก 12 ชม 3-5 วัน หรือ 80 mg iv. Push and Drip Proton pump inhibitor 8 mg/hr. (keep PH <6.0)
การดูแลทางการพยาบาล
งดน้ำงดอาหาร
ให้ iV hydration
Monitoring เรื่องเฝ้าระวัง Hypovolemic shock และ rebleeding
โดยประเมินจาก I/O, urine output, serial Hct , vital signร่วมกับระดับความรู้สึกตัว และสาย NG
กลุ่มเสี่ยงสูงที่ต้องดูแลใกล้ชิด
Adrenal insufficiency, ตับ ไต หัวใจ,มีปัญหา Coagulopathy,กลุ่มดื่มสุราหนัก
Lower GI bleeding
ส่วนมากเลือดจะหยุดเอง แต่ถ้าต้องให้เลือดมากกว่า 2 unit ใน 24 ชม.แสดงว่าอาจจะมีภาวะ continous bleeding ให้รีบ investigation
Cause
anatomical cause
diverticulosis
vascular cause
angiodysplasia, ischemic, radiation-induced
inflammatory cause
infectious, idiopathic
neoplastic
การซักประวัติ
โรคร่วม, ยาที่ใช้ alcohol, อาการร่วม ปวดท้อง น้ำหนักลด ถ่ายเป็นมูก ท้องผูกเรื้อรัง,การผ่าตัด/หัตถการก่อนหน้า
การตรวจร่างกาย
1.Vital sign
2.ทั่วไป เช่น
cirrhosis sign
Surgical scar
3.Abdominal sign
4.PR +/- proctoscope
Investigation
Colonscope
ทำการรักษาได้ หรือ biopsy
CTA
Angiogram ปัจจุบันนิยมทำ CTA มากกว่า
Rbc scan
Limited BE ในกรณีมะเร็ง หรือ diverticulum
Angiodysplasia
พบในคนสูงอายุ โดยเฉพาะ > 60 ปี
ผ่าตัดเมื่อ V/s unstable or massive bleeding ( > 4 unit / 24 ชม.)
Anal fissure/Hemorrhoid
การดูแลรักษา
ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมดูแลสุขภาพ ทานผักผลไม้ เพิ่มการดื่มน้ำ
ใช้ยาระบาย อ่อนๆ
Stool softenner ใน anal fissure ( Fibro-gel, mucillin )
Flavonoid drug ใน hemorrhoid ( Daflon,เพชรสังฆาต )
Pain control
Warm sit bath
Biliary tract disease
Symptomatic gall stone
Hx.
ปวดบิดหลังทานอาหารประมาณ 30 นาที ปวดใต้ชายโครงขวา ไม่มีไข้ไม่มีตัวตาเหลือง
Risk
ทานอาหารมัน กลุ่มโรคเลือดธาลัสซีเมีย ท้อง อ้วน เบาหวาน น้ำหนักลดรวดเร็ว
Exam
ท้องอืดเล็กน้อย ปวดท้องเล็กน้อย ใต้ชายโครงขวาและ epigastrium
Test
CBC LFT U/S
การทำ ESWL ไม่มี role biliary tract stone
เพราะว่าทำให้เกิด cholagitis ได้
การรักษา
รักษาตามอาการ ด้วยการให้ยารักษากลุ่มเดียวกับการรักษา dyspepsia รักษาตามอาการ และลดการทานของมัน
ผ่าตัดเมื่อ
อาการปวดท้องรบกวนชีวิตประจำวัน ขนาดนิ่ว > 1.5 CM. Gall stone induce pancreatitis
Mirizzi’s syndrome
อาการเหมือน cholecystitis ทั่วไป อาจเหลืองเล็กน้อย เป็นสาเหตุที่มักทำให้เกิด CBD injury จากการทำ LC
Acute cholecystitis
Hx.
ปวดท้องใต้ชายโครงขวา ร้าวไปสะบักหลัง มีไข้ ไม่มีตัวตาเหลือง คลื่นไส้ อาเจียน
Treatment
NPO,IV Hydration, ATB iv, Pain control, พิจารณาผ่าตัดรักษา OC หรือ LC
Risk
gallstone
Exam
RUQ pain หายใจแล้วเจ็บมากขึ้น
Murphy’s sign positive
Test CBC LFT U/S
u/s Finding
gall stone
thick gall bladder wall 4 mm.
pericholecystic fluid
Murphy’s positive
Acute cholangitis
Hx.
ไข้ คลื่นไส้ อาเจียน ปวดใต้ชายโครงขวา ตัวตาเหลือง ท้องอืด และปวดรุนแรงมากขึ้นเรื่อย(progressive pain)
Risk
CBD stone ,biliary duct stricture Malignancy
Exam
Charcot’s triage
Test
CBC LFT U/s CT MRCP ERCP
u/s finding
+/-CBD stone/CBD dilated > 4 mm.
Treatment
Npo,IV hydration,ATB ,pain control,Drainage bile duct
ERCP or Surgery Explore CBD
Gall bladder polyp
วินิจฉัยจาก u/s
รักษาโดย conservative คล้าย symptomatic gall stone
ถ้าขนาด polyp < 6 mm. ตาม u/s ทุก 6 เดือน
ถ้ามากกว่าพิจารณาผ่าตัด LC
*กรณี > 1 cm. ให้พิจารณา CT ก่อนผ่าตัด
Malignancy CA gall bladder,Cholangiocarcinoma
ตัวตาเหลือง หรือปวดท้องเรื้อรังและตรวจพบก้อนที่ตับ
บางรายมีไข้ไม่ทราบสาเหตุเรื้อรัง เบื่ออาหารน้ำหนักลด
สาเหตุ
1.นิ่วในทางเดินน้ำดีเรื้อรัง
2.พยาธิใบไม้ในตับจากการทานปลาดิบ
3.โรคกรรมพันธุ์บางชนิด
Dx.
imaging CT หรือ MRCP
ค่า AFP มักจะปกติ และ CEA CA19-9 มักจะสูง
การรักษา
ผ่าตัด และจะขึ้นอยู่กับระยะโรค
Keyword ในการดูแลพยาบาล
ผู้ป่วยมีโอกาสสูญเสียเกลือแร่จากการอาเจียนมาก
ควรพิจารณาติดตามดูแลการให้ยาลดการอาเจียน /อาจจะต้องรายงานแพทย์เพื่อส่งตรวจ electrolyte
ให้ยาบรรเทาปวด
หลังผ่าตัด ERCP มีภาวะแทรกซ้อน
ถ้ามีอาการปวดอย่างรุนแรง และท้องอืด หรืออาเจียนเป็นเลือดหลังผ่าตัด ERCP รีบรายงานแพทย์
อาการตาเหลืองหลังผ่าตัดถุงน้ำและทางเดินน้ำดี
ร่วมกับมีภาวะท้องอืด ให้สงสัยภาวะทางเดินน้ำดีบาดเจ็บ ต้องรายงานแพทย์
ท้องอืดหลังการผ่าตัดส่องกล้องถุงน้ำดี
หลังผ่าตัดถุงน้ำดีทั่วไป ช่วงแรกจะงดน้ำงดอาหาร
กลุ่มผู้ป่วยที่เป็น Toxic cholangitis ทางเดินน้ำดีอักเสบ อาการจะค่อนข้างเร็วและรุนแรง
Bowel obstruction
Classification
Small bowel obstruction
Large bowel obstruction
แบ่งตามกลไก
Mechanical obstruction
Non-mechanical obstruction
สาเหตุ
Adhesive disease, Neoplasm, Herniation, Inflammatory bowel disease, Intussusception, Volvulus
Clincal
colicky abdominal pain
nausea and vomiting
abdominal distension
a cessation of flatus
bowel movements ช่วงแรก active ต่อมาจะลดลงเมื่อเกิด bowel ischemia
*NG มีfluid content เหมือนสีอุจจาระ แสดงว่าเป็น close loop obstruction ให้เตรียมผ่าตัด
การซักประวัติ
ไม่ถ่าย ไม่ผายลม มากี่วัน
ถ่ายลำเล็กลงไหม Bowel habbit change น้ำหนักลด
GI symptom
อาการไข้ อาการร่วม ปวดท้อง จุดกดเจ็บ ?
โรคประจำตัว ยาที่ใช้ประจำ
การผ่าตัด การรักษาก่อนหน้า
Intestinal obstruction
Investigation
X-ray, CT scan
การพยาบาลผู้ป่วยลำไส้อุดตัน
งดน้ำงดอาหาร
ให้ hydration +/- Fluid resuscitation
Complete lab +/- pre-operation
ปรึกษาอายุรแพทย์ เพื่อเตรียมการผ่าตัด
พิจารณา ให้ ATB
ใส่ NG เพื่อ Therapetic decompression
ใส่ foley catheter
พิจารณา จองเลือด +/- ICU
ให้ข้อมูลญาติและผู้ป่วย
ประเมินที่สำคัญ/ใช้ในการส่งเวร
Abdominal sign เฝ้าระวัง peritonitis
ให้ยาแก้อาเจียน และยาบรรเทาอาการปวดท้องชนิดไม่รุนแรงมากเพื่อติดตามดูอาการทางหน้าท้องได้
ติดตาม vital sign
ติดตาม Urine output เฝ้าระวัง AKI
ติดตามปริมาณ น้ำที่ออกจาก NG รวมถึงดูสี และติดตามดูว่า สาย NG ทำงานหรือไม่
การถ่าย และการผายลม สีอุจจาระมีเลือดปน?
นางสาวกัญญาภัค สินสืบผล เลขที่ 2 รหัสนักศึกษา 62126301004
