Chương 5 :Kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và các quan hệ lợi ích kinh tế ở Việt Nam
Chương 5.1 Kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam.
5.1.1 Khái niệm kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở VIệt Nam.
5.1.2 Tính tất yếu khách quan của việc phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa.
Kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa là nền kinh tế vận hành theo các quy luật của thị trường đồng thời góp phần hướng tới từng bước xác lập một xã hội mà ở đó dân giàu nước mạnh,dân chủ công bằng ,văn minh;có sự điều tiết của Nhà nước do Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo.
Phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa là tất yếu ở Việt Nam xuất phát từ những lý do cơ bản sau:
Một là,phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa là phù hợp với xu hướng phát triển khách quan của Việt Nam trong bối cảnh thế giới hiện nay.
Hai là,do tính ưu việt của kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa trong thúc đẩy phát triển đối với Việt Nam.
Ba là ,kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa phù hợp với nguyện vọng muốn dân giàu nước mạnh,dân chủ,công bằng,văn minh của người dân Việt Nam.
5.1.3 Đặc trưng của kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam
5.1.3.1 Về mục tiêu
Kinh tế định hướng xhcn là hướng tới phát triển lực lượng sản xuất,xây dựng cơ sở vật chất- kỹ thuật của chủ nghĩa xã hội; nâng cao đời sống nhân dân,thực hiện " dân giàu,nước mạnh,dân chủ,công bằng ,văn minh"
5.1.3.2 Về quan hệ sở hữu và thành phần kinh tế
Sở hữu hiểu là quan hệ giữa còn người với con người trong quá trình sản xuất và tái sản xuất xã hội trên cơ sở chiếm hữu nguồn lực của quá trình sản xuất và kết quả lao động tương ứng của quá trình sản xuât hay tái sản xuất ấy trong một điều kiện lịch sử nhất định
5.1.3.3 Về quan hệ quản lý nền kinh tế
Trong nền kinh tế thị trường hiện đại ở mọi quốc gia trên thế giới,nà nước đều phải can thiệp (điều tiết) quá trình phát triển kinh tế của đất nước nhằm khắc phục những hạn chế,khuyêt tật của nền kinh tế thị trường và đinh hướng chúng theo mục tiêu đã định.
5.1.3.4 Về quan hệ phân phối
Kiinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam thực hiện phân phối công bằng các yếu tố sản xuất ,tiếp cận và sử dụng các cơ hội và điều kiện phát triển của mọi chủ thể kinh tế (phân phối đầu vào) để tiến tới xây dựng xã hội mọi người đều giàu có,đồng thời phân phối kết quả làm ra ( đầu ra ) chủ yếu theo kết quả lao động,hiệu quả kinh tế, theo mức đóng góp vốn cùng các nguồn lực khác và thông hệ thống an sinh xã hội, phúc lợi xã hội.
5.1.3.5 Về quan hệ giữa gắn tăng trưởng kinh tế với công bằng xã hội
Nền kinh tế thị trường định hướng xã hội xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam thực hiện gắn tăng trưởng kinh tế với công bằng xã hội ; phát triển kinh tế đi đôi với phát triển văn hóa - xã hội;thực hiện tiến bộ xã hội và công bằng xã hội ngay trong từng chính sách,chiến lược ,quy hoạch ,kế hoạch và từng giai đoạn phát triển của kinh tế thị trường.
5.2 Hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam
5.2.1 Sự cần thiết phải hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam
Thể chế : là những quy tắc ,luật pháp,bộ mấy quản lý trong một chế độ xã hội .
Thể chế kinh tế :là hệ thống quy tắc,luật pháp,bộ máy quản lý và cơ chế vận hành nhằm điều chỉnh hành vi của các chủ thể kinh tế,các hành vi sản xuất kinh doanh và các quan hệ kinh tế.
Thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa
Lý do phải thực hiện hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng xhcn
Thứ nhất,do thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa còn chưa đồng bộ
Thứ hai :hệ thống thể chế chưa đẩy đủ
Thứ ba, hệ thống thể chế còn kém hiệu lực,hiệu quả,thiếu các yếu tố thị trường và các loại thị trường
5.2.2 Nội dung hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng xhcn
5.2.2.1 Hoàn thiện thể chế và sở hữu và phát triển các thành phần kinh tế
Một là :Thể chế hóa đầy đủ quyền tài sản của nhà nước,tổ chức và các nhân.
Hai là:Tiếp tục hoàn thiện pháp luật về đất đai để huy động và sử dụng hiệu quả đất đai,khắc phục tình trạng sử dụng đất lãng phí.
Ba là Hoàn thiện pháp luật về quản lý, khai thác và sử dụng tài nguyên thiên nhiên.
Bốn là: Hoàn thiện pháp luật về đầu tư vốn nhà nước,sử dụng có hiệu quả các tài sản công;phân biệt rõ tài sản đưa và kinh doanh và tài sản để thực hiện mục tiêu chính sách xã hội.
Năm là Hoàn thiện hệ thống thể chế liên quan đến sở hữu trí tuệ theo hướng khuyến khích đổi mới sáng tạo bảo đảm tính minh bạch và độ tin cậy,bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ.
Sáu là: Hoàn thiện khung pháp luật về hợp đồng và giải quyết tranh chấp dân sự theo hướng thống nhất,đồng bộ.
Bảy là: hoàn thiện thể chế cho sự phát triển các thành phần kinh tế, các loại hình doanh nghiệp
5.2.2.2 Hoàn thiện thể chế để phát triển đồng bộ các yếu tố thị trường và các loại thị trường
Một là :hoàn thiện thể chế để pháp triển đồng bộ các yếu tố thị trường.
Hai là : Hoàn thiện thể chế để phát triển đồng bộ,vận hành thông suốt các loại thị trường
5.2.2.3 Hoàn thiện thể chế để đảm bảo gắn tăng trưởng kinh tế với bản đảm tiến bộ và công bằng xã hội và thúc đẩy hội nhập quốc tế.
Một là:Tiếp tục rà soát ,bổ sung, điều chỉnh hệ thống pháp luật và các thể chế liên quan đáp ứng nhu cầu thực hiện cam kết quốc tế của Việt Nam
Hai là: thực hiện nhất quán chủ trương đa phương hóa ,đa dạng hóa trong hợp tác kinh tế quốc tế, không để bị lệ thuộc và một số ít thị trường .
5.2.2.4 Hoàn thiện thể nâng cao năng lực hệ thống chính trị
Xây dựng hệ thống thể chế đồng bộ để nâng cao năng lực lãnh đạo của Đảng ,vai trò xây dựng và thực hiện thể chế kinh tế của nhà nước ,phát huy vai trò làm chủ của nhân dân trong hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng xhcn.