Jaundice (ดีซ่าน)

สาเหตุ

1.การผลิต Bilirubin เพิ่มขึ้น


  • การสลายของ hemoglobin จากเลือดที่คั่งในร่างกาย

2.ความผิดปกติของการส่ง Unconjugated bilirubin เข้าสู่เซลล์ตับ

-Hemolytic anemia เช่น G-6-PD deficiency

-Infective erythropoiesis เช่น Thalassemia

ยาบางชนิด เช่น Probenecid,rifampin

Portal-systemic shunting of blood

3.ความผิดปกติในการ Conjugation ของ bilirubin

Prematurity

Hormone เเละยาบางชนิด ได้เเก่ Pregnaediol

โรคพันธุกรรมที่ขาด Enzyme Bilirubin UDP glucuronyl transferase ได้เเก่ Gilbert's Crigler -Najjar

4.ความผิดปกติของกรขับถ่ายBilirubin

4.1 ความผิดปกติที่เซลล์ตับในการขับ bilieubin ได้เเก่

4.2 ภาวะอุดกั้นทางเดินน้ำดี

เกิดขึ้นภายในตับ(intrahepatic obstruction)

เกิดขึ้นภายนอกตับ(extrahepatic obstruction)

ntraepatic duct stone

Primary biliary cirrhosis

sclerosing cholangitis

นิ่ว พังผืด เนื้องอกของทางเดินน้ำดี เนื้องอกตับอ่อน

เเนวทางการวินิจฉัยสาเหตุของดีซ่าน

เเบ่งสาเหตุที่พบบ่อย ออกเป็น 3 กลุ่มใหญ่ๆ

1.Hemolytic jaundice ได้เเก่ โรคที่ทำให้เกิด Hemolysis หรือhemolytic anemia

2.Hepatocellular jaundice ที่พบบ่อย คือ ตับอักเสบ(ไวรัส ยา เเอลกอฮอล์ ตับเเข็ง)

3.Obstructive jaundice เช่น นิ่วในทางเดินน้ำดี เนื้องอกตับอ่อน หรือบริเวณ Ampulla of Vater

jaundice

jaundice จะปรากฏเมื่อระดับของ serum bilirubin levels มากกว่า 2.0-2.5 mg/dl ในโรคบางโรคที่รุนเเรงอาจจะมากกว่า 30 to 40 mg/dL

Bilirubin and Bile Formation

Bilirubin ได้จากการสลายของ heme

ปกติปริมาณของ Bilirubin ที่ผลิตขึ้นต่อวัน = 0.2-0.3 gm ได้จากการเเตกสลายของเม็ดเลือดเเดงที่ได้เเก่ ในม้าม ตับเเละไขกระดูก

อัตราการสร้าง Bilirubin จะเท่ากับอัตราการดึงกลับของตับ /he]atic uptake conjunction เเละการขับออกทางน้ำดีไขกระดูก

Jaundiac and Cholestasis

Jaundiac and Icterus: สีของผิวหนังเเละตาขาว เลี่ยนเป็นสีเหลืองเนื่องจากมี pigmented bilirubin มาก

Cholestasis: การคั่งของน้ำดีในเลือด ซึ่งในน้ำดีมีทั้ง bilesalt เเละ bile acid อาจจะทำให้มีอาการคันร่วมด้วย

Clinical Feature and Cholestasis

Pruritus of Skin

Jaundiac

Skin xanthomas or focal accumulations of cholesterol

Elevated serum alkaline phosphatase and g-gluamyltranspeptidase

Intestinal malabsorption ,including nutritional deficiencies of the fat - soluble vitamins A,D,or K