• เกิดจากการกระตุ้นของสิ่งเร้าที่กล้ามเนื้อและพังผืด บริเวณรอบกะโหลกศีรษะ ส่งผลให้เกิดความผิดปกติของการทำงานของระบบประสาทเกิดขึ้นตรงประสาทส่วนกลาง (อาจเป็นที่บางส่วนของไขสันหลังหรือเส้นประสาทสมองเส้นที่ 5) แล้วส่งผลกลับมาที่เนื้อเยื่อรอบกะโหลกศีรษะทำให้กล้ามเนื้อเกร็งตัว

• มีการเปลี่ยนแปลงของสารส่งผ่านประสาท (เช่น ซีโรโทนินเอนดอร์ฟินโดพามีน) ทำให้เกิดอาการปวดศีรษะ

• สาเหตุกระตุ้น ได้แก่ ความเครียด (มักจะเกิดขึ้นในช่วงบ่ายๆ เย็นๆ หลังจากคร่ำเคร่งกับการงาน หิว (กินอาหารผิดเวลา) อดนอน ตาล้า หรือเพลีย (eyestrain)

• อาการปวดชนิด กดหรือบีบ หรือ รัดแน่น อาการปวดมักเริ่มบริเวณท้ายทอย ร้าวมาที่ขมับทั้งสองข้าง แล้วปวดทั้งศีรษะ การ

• อาจพบร่วมกับการปวดศีรษะไมเกรนหรืออาจมีอาการกดเจ็บที่หนังศีรษะร่วมด้วย

• กรณีท่ีมีอาการเรื้อรัง จะมีอาการปวดบ่อยกว่า 15 วันต่อเดือน เป็นเวลา 6 เดือนหรือนานกว่า

• กรณีที่ป็นเรื้อรังควรนึกถึงโรคซึมเศร้า ซึ่งจะมีอาการอื่นๆ ร่วมด้วย การรักษาไม่ควรให้ยาแก้ปวดธรรมดาเนื่องจากจะไม่ได้ผล และอาจมีอาการถอนยาเมื่อหยุดยาทำให้ปวดศีรษะมากขึ้น

• ควรให้ยา amitriptyline เริ่มขนาด 10-25 มก.เพิ่มได้ถึง 50 มก.ก่อนนอน

• ให้ยาติดต่อกันนาน 3-6 เดือน หากหยุดยาแล้วมีอาการอาจให้นานเป็นปี

• การรักษาด้วยวิธีอื่น เช่น การฝึกผ่อนคลายกล้ามเนื้อ การออกกำลังกายสม่ำเสมอ และการสวดมนต์ทำสมาธิ เป็นต้น

• ปัจจัยจากภายนอก เช่น สิ่งแวดล้อม, ฮอร์โมน, การพักผ่อนไม่เพียงพอ, ความเครียด ปัจจัยเหล่านี้สามารถกระตุ้นให้เกิดอาการปวดศีรษะ

• ปัจจัยทางพันธุกรรม ทำให้ระบบประสาทมีความไวต่อสิ่งกระตุ้นมากกว่าปกติ
  

• การรักษาด้วยยา ซึ่งประกอบด้วย 2 กลุ่มหลัก คือ ยาระงับปวด และยาเพื่อป้องกัน ยาระงับปวดจะรับประทานเป็นครั้งคราวเท่าที่จำเป็นเพื่อให้บรรเทาจากอาการปวด พออาการดีขึ้นให้หยุดใช้ ส่วนยาที่แพทย์สั่ง แพทย์จะแนะนำให้รับประทานยาเพื่อป้องกันก็ต่อเมื่อปวดศีรษะบ่อย เช่น สัปดาห์ละ 1 - 2 ครั้ง ขึ้นไป หรือแม้จะปวดไม่บ่อย แต่รุนแรงมากหรือนานต่อเนื่องกันหลายวัน
  

• ปวดศีรษะ มีอาการคลื่นไส้ อาเจียน ไม่อยากเห็นแสงจ้า ไม่อยากได้ยินเสียงดัง อาการเวียนศีรษะ มองเห็นภาพผิดปกติเป็นเส้นซิกแซกหรือจุด เห็นแสงระยิบระยับ อ่อนเพลีย หาวนอน คิดอะไรไม่ออก

• การรักษาที่ไม่ใช้ยา ได้แก่ การประคบเย็น การนวด กดจุด การทำกายภาพบำบัดเพื่อผ่อนคลายกล้ามเนื้อรอบศีรษะและคอ การนอนพัก การนั่งสมาธิ หรือ การคลายเครียดด้วยวิธีต่างๆ

• บริเวณที่มีความบกพร่องของการไหลเวียนโลหิต เพราะความร้อนจะทำให้มีการเพิ่มขึ้นของ metabolism ทำให้เกิดภาวะ ischemic necrosis ในบริเวณนั้น

• ในบริเวณที่มีเซลล์มะเร็ง เพราะอาจจะทำให้มีการกระจายของเซลล์เหล่านั้นได้

1. หลังได้รับบาดเจ็บ ควรประคบด้วยน้ำแข็งหรือน้ำเย็นทันที (ถ้าเป็นที่เท้าอาจใช้เท้าแช่ในน้ำเย็น) เพื่อลดอาการบวมและปวดทำทุก 3-4 ชั่วโมง ในระยะ 48 ชั่วโมงแรก แต่หลัง 48 ชั่วโมงไปแล้ว ควรประคบด้วยน้ำอุ่นจัด ๆ หรือแช่น้ำอุ่นจัด ๆ ครั้งละ 15-30 นาที วันละ 2-3 ครั้ง เพื่อลดอาการอักเสบ และใช้ขี้ผึ้งน้ำมันระกำ (salicylate ointment) หรือยาหม่องทานวดแล้วใช้ผ้าพันแผลชนิดยืด (elastic bandage) พันพอแน่น (อย่าให้แน่นเกินไป และยกข้อที่แพลงให้สูง เช่น ถ้าข้อเท้าแพลง เวลานอนก็ใช้หมอนรองเท้าให้สูง หรือเวลานั่งควรยกข้อเท้าวางบนเก้าอี้อีกตัวหนึ่ง (อย่าห้อยเท้า) ถ้าข้อมือแพลง ควรยกข้อมือให้อยู่สูงกว่าระดับหัวใจโดยใช้ผ้าคล้องคอ และอย่าใช้ข้อมือข้างนั้นทำงาน (เช่น ยกของ ซักผ้า) ควรพักจนกว่าอาการปวดจะทุเลา ซึ่งอาจกินเวลาหลายวัน แล้วค่อยๆ เคลื่อนไหว บริหารข้อนั้นให้คืนสู่สภาพปกติ

2. ถ้าปวด กินยาแก้ปวดพาราเซตามอล หรือทรามาดอล หรือยาต้านอักเสบที่ไม่ใช่ สเตียรอยด์

3. ถ้ามีอาการปวดหรือบวมมากขึ้นหรืออาการไม่ดีขึ้นภายใน 1 สัปดาห์ หรือสงสัยกระดูกหัก ควรส่ง โรงพยาบาล อาจต้องเอกซเรย์เพื่อตรวจดูว่ากระดูกแตกหักหรือไม่ เพราะบางครั้งอาจแยกอาการข้อแพลงออกจากอาการกระดูกแตกหรือหักเล็กน้อยได้ยาก ในรายที่ข้อแพลงรุนแรง อาจต้องเข้าเฝือกหรือแก้ไขด้วยการผ่าตัด

ข้อแนะนำ
ข้อเคล็ดข้อแพลงส่วนมากจะเป็นไม่รุนแรง และควรจะเริ่มมีอาการดีขึ้น (ปวดและบวมน้อยลง) ภายใน 1-2 สัปดาห์ และหายขาดภายใน 3-4 สัปดาห์ แต่บางรายโดยเฉพาะถ้าไม่ค่อยได้พัก อาจมีอาการบวมเป็นหาย ๆ เรื่องเป็นเวลา 2-3 เดือนได้

• ปวดกลางท้องรอบสะดือ ท้องอืดหลังกินอาหาร มีลมมาก ท้องร้องโครกคราก

ตรวจร่างกายเช่น ตรวจการกลืนลำบาก ตรวจว่ากดเจ็บบริเวณกระเพาะอาหาร

• การส่องกล้องทางเดินอาหารส่วนบน - Esophago-Gastro-Duodenoscopy : EGDDuodenoscopy : EGD และตัดชิ้นเนื้อเพื่อตรวจหาการติดเชื้อ H. pylori

• ทดสอบการติดเชื้อ H. pylori นอกไปจากการส่องกล้อง ทำได้หลายแบบ เช่น ทางลมหายใจ ทางอุจจาระ หรือทางเลือด

• การตรวจกระเพาะอาหารด้วยการกลืนแป้ง (Upper GI Series) เป็นการจำลองภาพของระบบทางเดินอาหารด้วยการเอกซเรย์ร่วมกับการกลืนของเหลวสีขาวที่มีส่วนผสมของแบเรียม ทำให้เห็นภาพของแผลในกระเพาะอาหารและลำไส้เล็กส่วนต้นชัดเจนขึ้น

• การตรวจหาแบคทีเรียจากอุจจาระ (Stool Antigen Test) โดยใช้ตัวอย่างอุจจาระในผู้ป่วยไปตรวจหาเชื้อแบคทีเรียในห้องปฏิบัติการ

-การตรวจหาแบคทีเรียจากเลือด (Blood Test) เพื่อหาสารภูมิต้านทานหรือแอนติบอดี้ต่อเชื้อแบคทีเรีย

1. การรักษาด้วยยา การใช้ยารักษาโรคแผลในกระเพาะอาหารนั้น จำเป็นต้องใช้ยาหลายชนิดพร้อมกัน โดยแพทย์จะให้ยาลดกรด และยารักษาแผลในกระเพาะอาหาร ซึ่งต้องรับประทานติดต่อกันเป็นเวลา 6-8 สัปดาห์ แผลถึงจะหาย ในกรณีที่มีการติดเชื้อแพทย์จะใช้ยาปฏิชีวนะเพื่อช่วยในการฆ่าเชื้อกำจัดเชื้อแบคทีเรีย เอช.ไพโลไร

2. การรักษาโรคแผลในกระเพาะอาหารที่เกิดจากการใช้ยาต้านการอักเสบที่ไม่ใช่สเตียรอยด์ (nonsteroidal anti-inflammatory drugs หรือ NSAIDs) อาจต้องทำการปรับเปลี่ยนยาที่ใช้ จากเดิมเปลี่ยนเป็นพาราเซตามอล หรือยาแก้ปวดต้านการอักเสบในกลุ่มเอ็นเสดอื่นๆ ที่มีความเสี่ยงต่อการเกิดแผลในกระเพาะอาหารได้น้อยกว่า ร่วมกับรับประทานยาลดกรดหรือยาเคลือบแผลในกระเพาะอาหารตามแต่แพทย์สั่ง

3. การผ่าตัดในผู้ป่วยที่มีอาการรุนแรง มักใช้ในผู้ป่วยที่เป็นแผลในกระเพาะอาหารแล้วไม่เข้ารับการรักษา มีเลือดออกในกระเพาะอาหาร กระเพาะอาหารหรือลำไส้เล็กฉีกขาด เป็นต้น

เกิดจากการอุดตันของรูไส้ติ่ง ที่พบบ่อยที่สุดจากเศยอุจจาระเข็งๆ ซึ่งเรียกว่านิ่วอุจจาระ (fecalih)ตกลงไปในรูไส้ติ่ง นอกนั้นอาจเกิดจากสิ่งแปลกปลอมเช่น เมล็ดผลไม้ หนอนพยาธิเมื่อเกิดการอุดตัน สิ่งคัดหลั่งที่ไส้ติ่งหลั่ง (secretion) อยู่เป็นปกติก็จะเกิดการดั่งอยู่ในรูไส้ติ่ง ทำให้ไส้ติ่งบวมและมีแรงดันภายในไส้ติ่งสูงขึ้นประกอบกับการบีบขับของไส้ติ่ง ทำให้เกิดอาการปวคท้องรอบๆสะดือ ขณะเดียวกันเชื้อแบคที่เรียที่มีอยู่เป็นปกติในรูไส้ติ่ง ทำให้เกิดการอักเสบรุนแรงตามมาและในที่สุดเนื้อไส้ติ่งเกิดการเน่าตายและแตกทะลุ

• ปวดท้องน้อยข้างขวา ปวดมากขึ้นเวลาขยับตัว ปวดลดลงถ้างอตัวอยู่นิ่งๆ

การตรวจร่างกายจะกดเบาๆบริเวณที่ปวด หากผู้ป่วยมีอาการเยื่อบุช่องท้องอักเสบอาการปวดจะแรงขึ้น จะประเมินอาการท้องแข็งและอาการเกร็งท้อง

• ตรวจอัลตราซาวนด์ช่องท้องด้วยคลื่นเสียงความถี่สูง (Ultrasound Upper Abdomen)

แพทย์จะทำการผ่าตัดเปิดหน้าท้อง โดยจะทำการกรีดช่องท้องยาว 5-10 เซนติเมตรหรือ 2-4 นิ้วเพื่อตัดไส้ติ่งออก ส่วนการผ่าตัดไส้ติ่งผ่านกล้องนั้น แผลจะมีขนาดเล็ก 2-3 แผลและใช้เครื่องมือผ่าตัดพิเศษ พร้อมกล้องวิดีโอเพื่อนำไส้ติ่งออกการผ่าตัดผ่านกล้องนั้น ผู้ป่วยจะมีรอยแผลเล็กและฟื้นตัวได้เร็วกว่า แพทย์มักแนะนำการผ่าตัดผ่านกล้องในผู้ป่วยสูงอายุหรือเป็นโรคอ้วน แต่การผ่าตัดประเภทนี้อาจไม่เหมาะกับทุกคน แพทย์จะทำการผ่าตัดเปิดหน้าท้องในกรณีที่ไส้ติ่งแตกหรือเกิดฝี เพราะสามารถทำความสะอาดช่องท้องได้ดีกว่า ผู้ป่วยต้องพักในโรงพยาบาล 1-2 วันหลังการผ่าตัด