Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

👵🏻การวางแผนการพยาบาลผู้สูงอายุ ในศูนย์ฯบ้านบางละมุง🏡 - Coggle Diagram

- - - - ซักประวัติและประเมินปัจจัยเสี่ยงที่ทำให้เกิดการหกล้ม
      - ตรวจร่างกาย ได้แก่ การวัดสายตา โดยใช้แผ่น snellen chart หรือทดสอบอาการตาพร่ามัวเบื้องต้น โดยผู้ทดสอบยืนห่างผู้สูงอายุ 3 เมตร ให้ผู้สูงอายุปิดตาหนึ่งข้าง ผู้ทดสอบชูนิ้วให้ผู้สูงอายุดู สอบถามผู้สูงอายุว่าเห็นกี่นิ้ว และให้ผู้อายุตอบตามที่มองเห็น เพื่อทดสอบการมองเห็น หากคำตอบของผู้สูงอายุไม่ตรงกับจำนวนนิ้วที่ชู หมายถึง ตาข้างนั้นมีอาการพร่ามัวค่อนข้างมาก การวัดลานสายตา การทรงตัว ความแข็งแรงของกล้ามเนื้อ
      - เฝ้าระวังและประเมินความเสี่ยงต่อภาวะหกล้มอย่างต่อเนื่อง
      - ให้ความรู้ผู้สูงอายุและผู้ดูแลเกี่ยวกับปัจจัยเสี่ยงที่อาจทําให้เกิดภาวะหกล้มในผู้สูงอายุ ได้แก่
        4.1 การรับสัมผัส และการมองเห็น เช่น ตาพร่ามัว สายตายาว ทำให้คาดคะเนระยะทางได้ไม่ถูกต้อง การรับสัมผัสบริเวณเท้าไม่ดี อาจทำให้เกิดการหกล้มได้
        4.2 ปัจจัยด้านสิ่งแวดล้อมต่างๆ เช่น บริเวณพื้นห้องน้ำที่เปียกชื่น หรือมีน้ำขัง พื้นต่างระดับ มีของวางเกะกะทางเดิน สามารถทำให้หกล้มได้
        4.3 ปัจจัยด้านพฤติกรรมส่วนบุคคล เช่น การแต่งกายรุ่มร่ามทำให้สะดุดล้มได้ การเดินเท้าเปล่า การใส่ถุงเท้า ซึ่งอาจทำให้ลื่นล้มได้ การเอื้อมหยิบของจากที่สูง การใส่รองเท้าพื้นเสื่อมสภาพ
        4.4 ความเจ็บป่วยหรือโรคประจำตัวบางอย่าง เช่น เป็นโรคหลอดเลือดสมองส่งผลให้แขนขาอ่อนแรง จึงขาดสมดุลในการทรงตัว ทำให้เกิดการหกล้มได้
      - ให้ความรู้เกี่ยวกับการป้องกันการพลัดตกหกล้ม ได้แก่
        5.1 แนะนำให้จัดสิ่งแวดล้อมให้ปลอดภัย ให้ผู้สูงอายุทำความคุ้นเคยกับสิ่งแวดล้อม ทั้งบริเวณเตียงที่พัก สิ่งอำนวยความสะดวกต่างๆ รวมทั้งทางเดินต่างๆ แนะนำการใช้กริ่งขอความช่วยเหลือ การจัดให้มีราวจับในห้องน้ำหรือในห้องพัก มีแสงสว่างเพียงพอ
        5.2 รักษาพื้นให้สะอาดและไม่เปียก ไม่มีน้ำขัง 5.3 จัดวางสิ่งของให้เป็นระเบียบ ไม่เกะกะทางเดิน ตรวจสอบเฟอร์นิเจอร์ว่าอยู่ในสภาพแข็งแรงใช้งานได้
        5.4 แนะนำที่เก็บของใช้ส่วนตัวและจัดวางไว้ในที่ผู้สูงอายุสามารถใช้ได้หรือไปหยิบใช้ได้อย่างปลอดภัย
        5.5 วางแผนจัดการให้มีการขับถ่ายอุจจาระและปัสสาวะเป็นปกติ และเป็นเวลา
        5.6 บอกผลข้างเคียงของยาให้ผู้สูงอายุทราบ ได้แก่ 1. Clopidogrel (75)Mg ยาป้องกันภาวะเส้นเลือดแดงอุดตันเนื่องจากมีลิ่มเลือดในหลอดเลือด ผลข้างเคียง : มีปัญหาด้านการมองเห็น เจ็บหน้าอก มีอาการสับสน ไม่อยากอาหาร อาการชัก ปวดหัวอย่างรุนแรงหรือต่อเนื่อง มีปัญหาเกี่ยวกับการพูด ปวดท้องหรือปวดหลัง 2. ASA (300)Mg ยาบรรเทาอาการปวด ลดไข้ ลดการอักเสบ ผลข้างเคียง : ปวดศีรษะ ง่วงซึม ระคายเคืองกระเพาะอาหาร 3. Simvastatin (20)Mg ยารักษาภาวะไขมันในเลือดสูง โรคหัวใจและหลอดเลือด ผลข้างเคียง : อ่อนเพลีย ปวดศีรษะ มีอาการหวัด เช่น เจ็บคอ คัดจมูก จาม ปวดท้อง ท้องผูก คลื่นไส้ 4. Isosorbide Mononitrate (10)Mg ยารักษาและป้องกันอาการเจ็บหน้าอกจากหัวใจขาดเลือด ผลข้างเคียง : อาการปวดศีรษะ เวียนศีรษะ หน้ามืด คลื่นไส้ และหน้าแดง 5. Amlodipine (10)Mg ยารักษาโรคความดันโลหิตสูงและอาการเจ็บหน้าอก ผลข้างเคียง : อาการบวมตามมือ เท้า ขาส่วนล่าง ข้อเท้า ปวดศีรษะ ท้องเสีย มึนหัว หน้ามืด เหนื่อยง่าย ซึม หน้าแดง ใจสั่น ท้องอืด
        5.7 กระตุ้นให้ผู้สูงอายุทำกิจวัตรประจำวันด้วยตนเอง และให้มีการออกกำลังกายเป็นประจำ
        5.8 แนะนำให้ผู้สูงอายุเปลี่ยนท่าช้าๆ
        5.9 ให้คำแนะนำผู้สูงอายุ และผู้ดูแล กรณีที่เกิดการหกล้ม การดูแลเบื้องต้น คือ ให้ผู้ดูแลสำรวจดูก่อนว่ามีการบาดเจ็บเกิดขึ้นหรือไม่ หากบาดเจ็บรุนแรง เช่น กระดูกหัก ไม่ควรให้ผู้สูงอายุลุกขึ้นเอง เพราะอาจทำให้กระดูกเคลื่อน ควรให้ผู้สูงอายุนอนอยู่ในท่าเดิมและรอให้ผู้เชี่ยวชาญมาทำการเคลื่อนย้ายร่างผู้สูงอายุไปโรงพยาบาล หากบาดเจ็บเล็กน้อย เช่น มีรอยถลอกนิดหน่อย สามารถลุกได้เอง แต่ถึงอย่างไรก็ควรพบแพทย์ภายหลัง เพื่อประเมินสุขภาพว่ามีอันตรายเกิดขึ้นหรือไม่ และทำการรักษาให้ถูกต้องเหมาะสมตามลำดับ
      - แนะนำและส่งเสริมการออกกำลังกาย เพื่อช่วยให้การทรงตัวมั่นคงขึ้น ป้องกันการหกล้มได้ ได้แก่
        6.1 ท่าบริหารศีรษะ ยืนตรง มองไปข้างหน้า ค่อยๆหันศีรษะไปทางขวาสุดเท่าที่จะทำได้ จากนั้นค่อยๆหันไปทางซ้ายสุด ทำซ้ำ 10 ครั้ง
        
        6.2 ท่าบริการคอ ยืนมองตรงไปข้างหน้า เอาปลายนิ้วมือข้างที่ถนัดแตะบริเวณคาง ใช้มือค่อยๆดันศีรษะหงายขึ้นช้าๆ จนสุด และกลับมามองตรง ทำซ้ำ 10 ครั้ง
        
        6.3 ท่ายืดหลัง ยืนตรงมองไปข้างหน้า กางเท้ากว้างเท่าช่วงไหล่ วางฝ่ามือตรงบั้นเอวด้านหลัง ค่อยๆเอนตัวไปด้านหลังจนรู้สึกตึง จากนั้นกลับมาท่ายืนตรง ทำซ้ำ 10 ครั้ง
        
        6.4 ท่าบริหารลำตัว ยืนตรงมองไปข้างหน้า มือเท้าเอว บิดลำตัวช่วงบนไปด้านขวาให้มากที่สุดเท่าที่จะทำได้โดยไม่บิดสะโพก จากนั้นบิดลำตัวช่วงบนไปด้านซ้ายให้มากที่สุดเท่าที่จะทำได้ ทำซ้ำ 10 ครั้ง
      - 7.ส่งเสริมการรับประทานวิตามินดีเสริมอย่างน้อยวันละ 800 IU (20 ไมโครกรัม) และการออกมารับแสงแดดอ่อนๆยามเช้า
      - 8.ส่งเสริมให้ผู้สูงอายุมีการนอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ ประมาณวันละ 6-8 ชั่วโมง เพื่อไม่ให้เกิดอาการอ่อนเพลีย ช่วยป้องกันการหกล้มได้
      - การส่งเสริมสุขภาพตาในผู้สูงอายุ ได้แก่
        9.1ให้ความสำคัญและสนใจในการดูแลถนอมดวงตาของผู้สูงอายุ เช่น หลีกเลี่ยงการอยู่ในที่มีแสงสว่างจ้า
        มากเกินไป เพราะจะมีรังสอัลตราไวโอเลตที่สามารถส่งผลเสียต่ออวัยวะภายในตาได้ หากจำเป็นต้องอยู่ที่มีแสงแดดจ้า ควรใส่แว่นกันแดดที่สามารถป้องกันรังสีได้ การดูโทรทัศน์ควรอยู่ห่างจากจอภาพอย่างน้อย 5 เท่าของขนาดจอภาพ
        9.2หมั่นสังเกตอาการผิดปกติทางตาต่างๆ ที่อาจเกิดขึ้นได้ในผู้สูงอายุ เช่น อาการตามัวเฉียบพลัน ปวดตามาก เพื่อสามารถรีบมาพบแพทย์ได้ทันเวลาตั้งแต่เริ่มเกิดอาการ หรืออาการตามัวมากที่ค่อยเป็นค่อยไป และเป็นมากขึ้นเรื่อยๆ โดยไม่ปวด ซึ่งอาจเป็นปัญหาจาก
        โรคต้อกระจกที่เกิดจากเลนส์ตามีความขุ่นหรือเสื่อมมากขึ้นเรื่อยๆ ผู้สูงอายุควรปรึกษาจักษุแพทย์เพื่อรับการรักษาที่เหมาะสมที่จะช่วยให้การมองเห็นชัดเจนมากขึ้น
        9.3แนะนำให้ผู้สูงอายุไปรับการตรวจตาจากจักษุแพทย์อย่างน้อยปีละ 1 ครั้ง หากมีโรคประจำตัวอื่นๆ หรือได้รับยาบางตัวที่อาจมีผลต่อดวงตาหรือการมองเห็น อาจจำเป็นต้องรับการตรวจตามากกว่าปีละครั้งขึ้นอยู่กับความรุนแรงของโรคประจำตัวหรือชนิดของยาที่ผู้สูงอายุได้รับ เพื่อประเมินความผิดปกติที่อาจเกิดขึ้นและสามารถรักษาได้อย่างทันท่วงที
        9.4ควรลดความเครียดและความวิตกกังวล
        9.5ควบคุมและจัดการภาวะเรื้อรังต่างๆ ที่อาจมีผลต่อการเปลี่ยนแปลงของหลอดเลือดภายในลูกตา เช่น โรคเบทหวาน โรคความดันโลหิตสูง แนะนำให้ผู้สูงอายุเข้ารับการตรวจรักษาและรับประทานยาอย่างสม่ำเสมอ
      - แนะนำการบริหารกล้ามเนื้อตาเพื่อป้องกันอาการตาพร่ามัว และคลายความเมื่อยล้าของดวงตา ได้แก่
        10.1กรอกดวงตาเป็นวงกลม หน้าตั้ง คอตรง กรอกลูกตาหมุนเป็นวงกลม วนซ้ายต่อเนื่องกัน 10 ครั้ง แล้วเปลี่ยน วนขวาต่อเนื่องกัน 10 ครั้ง
        
        10.2กรอกดวงตาขึ้นและลง หน้าตั้ง คอตรง ไม่แหงน เหลือบลูกตามองขึ้นไปด้านบนสุด และมองลงมาล่างสุด (โดยไม่แหงนหน้า หรือก้มหน้า) ทำต่อเนื่องติดต่อกัน 10 ครั้ง
        
        10.3กรอกดวงตาซ้ายและขวา หน้าตั้ง คอตรง ลืมตา กรอกลูกตามองไปทางซ้ายสุด และมองมาทางขวาสุดเท่าที่จะทำได้ (โดยไม่ต้องหันคอตาม) ทำต่อเนื่องติดต่อกัน 10 ครั้ง
        
        10.4กรอกดวงตาเฉียงขึ้นและเฉียงลง หน้าตั้ง คอตรง ลืมตา เหลือบตามองไปตำแหน่งปลายคิ้วซ้าย แล้วลากตาลงมาที่แก้มขวา ทำต่อเนื่องกัน 10 ครั้ง
        
        10.5ปิดตาแล้วเอานิ้วนวดเบาๆ – หลับตาทั้งสองข้าง แล้วใช้นิ้วชี้วางเหนือหัวคิ้วแต่ละข้าง จากนั้น ค่อยๆ กดนวดเบาๆเริ่มตั้งแต่คิ้วแล้วไล่ไปรอบๆดวงตา ท่านี้จะช่วยผ่อนคลายกล้ามเนื้อที่อยู่รอบนอกของดวงตาได้
        
        10.6โฟกัสสายตาที่วัตดุใกล้และไกล ปรับระยะโฟกัสสายตาด้วยตัวเองบ่อย ๆ อาจจะเริ่มต้นโดยการโฟกัสไปที่นิ้วของตัวเอง แล้วเลื่อนนิ้วเข้า – ออกจากใบหน้า หรืออาจจะถอยออกไปในมุมห้องก็ได้ที่จะทำให้คุณมองเห็นภาพรวมของห้องกว้างที่สุด แล้วกวาดสายตาโฟกัสมองสิ่งของต่างๆ พื่อยืดเส้นยืดสายให้กล้ามเนื้อตา
      - แนะนำการยืดกล้ามเนื้อ และความยืดหยุ่นของข้อต่อ ฝึกความแข็งแรงของกล้ามเนื้อมือ แขน และข้อเท้า เพื่อสร้างความยืดหยุ่น และสามารถทำให้ข้อสามารถเคลื่อนไหวได้ตามปกติ ช่วยในการยันตัว หรือจับป้องกันการล้มกระแทก ได้แก่
        11.1เอียงศีรษะไปทางขวาค้างไว้ นับ 1-10 มองตรง เอียงศีรษะไปทางซ้ายค้างไว้ นับ 1-10 สลับไปมาอย่างช้าๆ 10 ครั้ง
        
        11.2ก้ม-เงยให้สุด 10 ครั้ง
        
        11.3บริหารกล้ามเนื้อต้นแขนด้านหน้า นั่งตัวตรง หลังห่างพนักเก้าอี้ วางแขนไว้ข้างลำตัว อาจถือดัมเบล หรือขวดใส่น้ำ ออกแรงงอข้อศอกแล้วค่อย ๆ ผ่อนลง ทำทั้ง 2 ข้างพร้อมกัน หรือทำสลับแขนข้างละ 10 ครั้ง
        
        11.4บริหารกล้ามเนื้อไหล่ นั่งตัวตรง หลังพิงพนักเก้าอี้ ยกมือขึ้นระดับไหล่ ออกแรงยืดแขนขึ้นตรง แล้วค่อย ๆ ผ่อนลง ทำทั้ง 2 ข้างพร้อมกัน หรือทำสลับแขนข้างละ 10 ครั้ง
        
        11.5บริหารเหยียดข้อเท้า นั่งตัวตรง หลังพิงพนักเก้าอี้ ออกแรงเหยียดขากระดกปลายเท้าขึ้น จากนั้นให้งุ้มปลายเท้าลง เกร็งค้างนับ 1-10 ทำทั้ง 2 ข้าง ทำซ้ำ 10 ครั้ง หมุนข้อเท้าตามเข็มนาฬิกา 10 ครั้ง ทวนเข็มนาฬิกา 10 ครั้ง ทั้ง 2 ข้าง
        
        11.6บริหารกล้ามเนื้อต้นขาด้านหน้า
        นั่งตัวตรง หลังพิงพนักเก้าอี้ ออกแรงเหยียดเข่าทีละข้างจนสุด เกร็งค้างนับ 1-10 ทำซ้ำ 10 ครั้ง
  - - - 1.การตรวจทั่วไปที่ลำตัวและขา ทั้งสองข้าง การทดสอบเส้นประสาท การทดสอบเฉพาะ เช่น การทดสอบการยืดขา
      - แนะนำให้ผู้สูงอายุมีอิริยาบถที่ถูกต้องในชีวิตประจำวันเพื่อลดอาการปวดหลัง ดังนี้
        2.1การนั่ง หลักการคือพยายามนั่งให้ชิดพนักพิงเก้าอี้ด้านหลัง ลำตัวตรงตลอดเวลา ความสูงของเก้าอี้พอเหมาะให้สามารถวางเท้าทั้งสองบนพื้นได้เต็มเท้าพอดี
        
        2.2การยืน ศีรษะเหยียดตรง เก็บคาง ไหล่ผายไม่งองุ้ม ดูแลให้หลังอยู่ในแนวตรง และแขม่วท้อง ปลายเท้าและเข่าชี้ไปในทิศทางข้างหน้า ในการยืนนานเกิน
        กว่า 2-3 นาที ให้หาเก้าอี้รองเท้า มารองเท้าสลับกันสองข้างได้บ่อยๆ เพื่อลดอาการตึง และล้าของกล้ามเนื้อหลัง
        
        2.3การยืนล้างจานหรือแปรงฟันพยายามให้หลังเหยียดตรงเสมอ
        2.4การนอนที่นอนควรจะแน่นยุบตัวน้อยที่สุด ไม่ควรใช้ฟูกฟองน้ำ หรือเตียงสปริงเพราะหลังจะจมอยู่ในแอ่ง ทำให้กระดูกสันหลังแอ่นปวดหลังได้
        -ท่านอนตะแคงเป็นท่าที่ดีที่สุด โดยการหาหมอนรองวางระหว่างขา
        
        -ท่านอนหงาย ควรมีหมอนหนุนใต้โคนขา เพื่อให้เข่างอเล็กน้อยช่วยลดการแอ่นตัว
        
        -ท่านอนคว่ำ เป็นท่านอนที่ไม่ดี เพราะจะทำให้หลังแอ่นปวดหลังได้
      - การเบี่ยงเบนความสนใจจากความเจ็บปวด เช่น การดูโทรทัศน์ พูดคุยกับเพื่อนในศูนย์ การฟังเพลง การอ่านหนังสือ การฟังธรรมะ
      - ใช้เทคนิคการผ่อนคลายความเจ็บปวด โดยการฝึกการหายใจลึก ๆ ยาว ๆ หรือทำสมาธิช่วยให้จิตใจสงบ ไม่เครียดหรือกังวลมากเกินไป ทำให้จิตใจและอารมณ์สงบ กล้ามเนื้อผ่อนคลาย ทำให้ลดความปวดลงได้
      - 5.แนะนำให้ผู้สูงอายุใช้ถุงน้ำแข็งประคบบริเวณแผ่นหลังที่มีอาการปวด โดยประคบครั้งละ 15-20 นาที วันละประมาณ 4-6 ครั้ง ควรเอาน้ำแข็งมาห่อด้วยผ้าเพื่อป้องกันไม่ให้น้ำแข็งสัมผัสโดยตรงกับผิวหนัง ซึ่งอาจทำให้เกิดอันตรายต่อผิวหนังได้ หลังจากผ่านไป 1 วันแล้วอาจจะสลับกันระหว่างการประคบร้อน และการประคบเย็นประมาณ 20 นาที ทุก 3-4 ชั่วโมง
      - 6.แนะนำให้ผู้สูงอายุออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอเพื่อเพิ่มความแข็งแรงของกล้ามเนื้อที่จะทำหน้าที่ในการพยุงร่างกาย และเพิ่มความยืดหยุ่นของร่างกาย