Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
Upper Gastrointestinal bleeding; UGIB with Anemia, กระเพาะจากความดันในหลอด…
Upper Gastrointestinal bleeding; UGIB with Anemia
พยาธิและกลไก
ภาวะเลือดออกในทางเดินอาหารส่วนบน (Upper Gastrointestinal Bleeding : UGIB)เกิดจากทางเดินอาหารอักเสบหรือเป็นแผล ตามปกติทางเดินอาหารจะมี mucosal barrier เพื่อป้องกันการย่อยตัวเอง (acid autodigestion)เมื่อมีการหลังกรด โดยมี prostaglandinเป็นตัวช่วยป้องกันแต่ถ้ากลไกการป้องกันล้มเหลวหรือขาดความสมดุลจะทำให้ทางเดินอาหารอักเสบ มีการทำลายของ mucosaทำให้เกิดอันตรายต่อเส้นเลือดเล็กๆ (small vessels)ทำให้เกิดการบวม เลือดออก และรอยถลอก เลือดที่ออกมาจะทำปฏิกิริยากับน้ำย่อยในกระเพาะอาหารจึงทำให้เลือดเป็นสีดำ ซึ่งผู้ป่วยมักมาด้วยอาการอาเจียนเป็นเลือดสดหรือเลือดเก่าๆ หรืออาจจะมีถ่ายดำร่วมด้วย
สาเหตุและอาการของ UGIB
อาการของ UGIB
อาเจียนเป็นเลือด (haematemesis)
อาเจียนเป็น coffee ground หรือเป็นสีแดงหรือแดงสดก็ได้
จากกรณีศึกษา ผู้ป่วยมีอาการปวดแน่นท้อง อาเจียนเป็นเศษอาหาร 1 ครั้ง 4 ชั่วโมงก่อนมาโรงพยาบาล ในระหว่างสังเกตอาการที่โรงพยาบาลผู้ป่วยมีอาเจียน 1 ครั้ง ลักษณะเป็น coffee ground
ถ่ายดำ (melena stool)
ปวดท้อง
อ่อนเพลีย หน้ามืด
สาเหตุของ UGIB
แผลในกระเพาะอาหารและลำไส้เล็กส่วนต้น
จากกรณีศึกษา ผู้ป่วยทานยาคลายกล้ามเนื้อ Norgesic ตอนท้องว่าง และผู้ป่วยทานยาที่เป็นยาประจำคือ aspirin อาจจะมีผลทำให้ระคายเคืองกระเพาะอาหารและเกิดแผลในกระเพาะอาหารได้
การอักเสบของผนังเยื่อบุ กระเพาะอาหาร
Portal Hypertensive Gastropathy
CA of the upper GI tract
(มะเร็งในระบบทางเดินอาหารส่วนบน)
การรักษา
การรักษาหรือแก้ไขภาวะช็อกโดยให้เลือดหรือส่วนประกอบของเลือดและสารน้ำทางหลอดเลือดดำเพื่อเพิ่มปริมาณเลือดที่ลดลงแก้ไขภาวะขาดสารน้ำและเกลือแร่ในร่างกาย
แรกรับผู้ป่วยได้รับการรักษาโดยแพทย์มี
Order ให้NG lavage : content 10 ml. + Coffee glound + Blood clot lavage 1000 ml.
0.9% NSS 500 ml IV rate 80 ml/hr
ให้ยาDimenhydrinate 1 amp IV stat , losec 40mg. IV stat
LPRC 2 unit iv drip in 3 hr.
การให้ยา ได้แก่ ยาลดการหลั่งกรด เช่น กลุ่ม H2 receptorantagonist (H2 RA) กลุ่ม Proton Pump Inhibitor (PPI) ยาSplanchnic vasoconstrictors ใช้เพื่อลด portal venous flowยาระงับประสาท ยาประเภท Anticholinergic
ผู้ป่วยได้รับการรักษาด้วยยา ได้แก่
Prevacid 30 mg IV q 12 hr
omeprazole (Losec) 40 mg IV stat q 12 hr
การผ่าตัดในกรณีฉุกเฉิน เลือดออกไม่หยุด
การวินิจฉัย
การซักประวัติ
โรคหรืออาการต่างๆ
ผู้ป่วยมีประวัติเป็นโรคประจำตัว
โรคความดันโลหิตสูง (HT)
โรคเบาหวาน (DM)
โรคไขมันในเลือดสูง(DLH)
ประวัติการใช้ยาแก้ปวด nonsteroid anti-inflammatory drug (NSAIDs) รวมทั้ง aspirin
ผู้ป่วยมีประวัติใช้ยา
ยาคลายกล้ามเนื้อ (Norgesic ) 1 เม็ด เมื่อมีอาการปวด และมียาประจำที่เป็น aspirin
การตรวจร่างกาย
อาการแสดงของภาวะ Hypovalemic ได้แก่ ความดันโลหิตต่ำ ชีพจรเต้นเร็ว
การตรวจหน้าท้องตรวจหา surgical scar, point of tenderness และการตรวจหาก้อนในท้อง
จากกรณีศึกษา mild pain, soft, not tender, no rebound tenderness
การตรวจทางห้องปฏิบัติการ
hematocrit(HCT), hemoglobin (Hb)
blood urea nitrogen (BUN) และcreatinine (cr) ในเลือด
Prothrombin time(PT), partial Thromboplastin (PTT), Intemational normalization ration (INR)
จากกรณีศึกษาผู้ป่วยแรกได้รับการตรวจตามทฤษฎี
HGB : 7 g/dl ต่ำ
HCT : 22 % ต่ำ
BUN : 34 mg/dl สูง
Cr : 0.65 mg/dl
PT : 12.9 sec
PTT : 25.8 sec
INR : 1.05
ค่าที่ผิดปกติของ LFT
Total Protein : 5.9 g/dl ต่ำ
Globulin : 2.1 g/dl ต่ำ
Liver function test (LFT)
การตรวจพิเศษ
การส่องกล้องทางเดินอาหารส่วนบน
(esophagogastroduodenoscopy)
จากกรณีศึกษา ผู้ป่วยได้ทำการส่องกล้องทางเดินอาหารส่วน (EGD) วันที่ 28/6/65 พบว่ามีแผลในกระเพาะอาหาร แพทย์จึงนัด (EGD) ผู้ป่วยอีกครั้งในวันที่ 07/7/65
การทำ barium enema (การสวนแป้งแบเรียม)
Anemia
พยาธิและกลไก
มีการสูญเสียธาตุเหล็กออกจากร่างกายมากกว่าปริมาณที่ควรได้รับ จำทำให้มีธาตุเหล็กไม่เพียงพอระบบทางเดินอาหารจะเพิ่มการดูดซึมธาตุเหล็กเพื่อทดแทนจำนวนธาตุเหล็กที่สลายออกจากแห่งสะสมในเนื้อเยื่อนำมาสังเคราะห์ฮีโมโกบินลดลง
การตรวจวินิจฉัย
ซักประวัติ
พันธุกรรม
อาการและอาการแสดง หน้ามืด เวียนศีรษะ เหนื่อยง่าย
จากกรณีศึกษา ผู้ป่วยมีอาการอ่อนเพลีย หน้ามืด เวียนศีรษะ เหนื่อยง่าย
การรับประทานอาหาร ปริมาณ คุณภาพ ยาที่ใช้ประจำ
ตรวจร่างกาย
เยื่อบุตา กระพุ้งแก้ม ริมฝีปาก เล็บ ผิวหนัง
จากกรณีศึกษา ผู้ป่วยมีเยื่อบุตาซีด ทั้ง 2 ข้าง
ริมฝีปากแห้ง
การตรวจทางห้องปฏิบัติการ
CBC ดูค่า Hct, Hb, MCV, MCH, MCHC, RDW เพื่อวินิจฉัยแยกโรค
จากกรณีศึกษา ผล Lap CBC แรกรับของผู้ป่วย
WBC 9.1x10^3/uL
RBC 3 x 10^6/uL
HGB 8 g/dl
HCT 23%
MCV 23 %
MCH 26.9 pg
MCHC 31.9 g/dl
RDW 18.6 %
Blood smear เพื่อตรวจรูปร่างขนาดและสีของRBC
การรักษา
ให้ธาตุเหล็ก Ferrous sulfate, Ferrous gluconate, Ferrous fumarate ขนาด 3-5 mg/kg/day oral tid pc จน Hb เป็นปกติ มักใช้เวลานาน 1-2 เดือนและให้รับประทานต่ออีก 3-6 เดือน
จากกรณีศึกษา ผู้ป่วยได้รับยา
Ferrous fumarate 1x3 oral pc
และ folic acid 1x1 oral pc
การให้เลือด
จากกรณีศึกษา ผู้ป่วยได้รับเลือดตั้งแต่แรกรับวันที่ 26/6/65 รวมทั้งหมด 6 U ชนิด LPRC
การรักษาที่สาเหตุ เช่น ให้ยาถ่ายพยาธิ
อาการและอาการแสดง
รุนแรงน้อย
ไม่ค่อยแสดงอาการ จะมีอาการเมื่อทำกิจกรรม เช่น หลังออกกำลังกาย/ขึ้นบันได จะมีอาการใจสั่น เหงื่อออก เหนื่อยหอบ
รุนแรงปานกลาง
อ่อนเพลีย เมื่อยล้า เหงื่อออกมาก ใจสั่น หายใจ
ลำบาก ขณะพักดูซีด
รุนแรงมาก
อ่อนเพลีย ไม่มีแรงตลอดเวลา ใจสั่นมาก หนาวง่าย เบื่ออาหาร มือสั่น ปวดหัว อาจจะมี angina pectins หัวใจวายได้
ภาวะแทรกซ้อน
เกิดความอ่อนเพลีย หายใจลำบาก ภาวะแทรกซ้อน อาจทำให้เกิดเลือดออกอย่างช้าๆ หรือเร็วมากจนทำให้เกิดอาการช็อก อาการซีด โลหิตจาง ซึ่งเกิดจากการขาดธาตุเหล็ก และนำไปสู่การขาดเม็ดเลือดแดง
กระเพาะจากความดันในหลอดเลือด portal สูง