Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

สรุปความรู้เกี่ยวกับโรค, เกิดจากความผิดปกติของหลอดลมถุงลม, โรคหืด…

- - - - ระยะแรก 1-5 วัน
        มีอาการไอ มีไข้ เหนื่อย คัดจมูก
      - ระยะที่สอง 5-20 วัน
        มีอาการไอ มีเสมหะจาก bronchial hypersensitivity
    - - ให้ความรู้ อยู่ห่างจากคนมีไข้ สวมหน้ากากอนามัย อยู่ห่างจากคนสูบบุหรี่
      - ให้ β2-agonist ในรายที่มี wheezing
      - รายที่สงสัย pertussive ให้ ATB กลุ่ม macrolide เช่น azithromycin 500 mg
      - รายที่เป็น influenza ภายใน 48 hr. ให้ Oseltamivir 5วัน
      - ในรายที่ไม่มีหลักฐานสนับสนุน ให้ ATB ในกลุ่ม อายุ>65 ปี สูบบุหรี่ เบาหวาน ใช้ยากลุ่มสเตียรอยด์
    - - ผู้ป่วยไม่ได้รับเชื้อจากการรักษาในสถานพยาบาล
      - การวินิจฉัย
        
        การเอ็กซเรย์
        
        CBC, BUN, Cr, electrolytes, glucose
        
        Sputum G/S, sputum C/S; H/C
      - การรักษา 💊
        
        OPD case: Macrolide ให้ยาแล้วกลับบ้าน
        
        clarithromycin 1000mg/d x 7d, Azithromycin 500 mg d1
        
        🫁 OPD case with significant comorbidity มีโรคอื่นร่วมด้วย
        
        ให้ยา ATB ภายใน 90 วัน : Fluoroquinolone -> Levofloxacin 750 mg/d for 5d, Moxifloxacin 400 mg/d for 7-14d
    - - อาการ :ไข้เฉียบพลัน ไอ เจ็บคอ คัดจมูก ปวดเมื่อยตามตัว
      - การวินิจฉัย : nasal swab (IFA) for influenza
      - การรักษา 💊: ให้ Antiviral ในรายที่รุนแรงและกลุ่มเสี่ยง
        Oseltamivir 75 mg PO BID x 5 days
        บดผสมกับน้ำหวาน ให้ตามน้ำหนักตัว
        < 15 kg 30 mg PO BID
        15-23kg 45 mg PO BID
- - - - อยู่ในที่คับแคบ แออัด ระบายอากาศไม่ดี ทำงานในเมืองที่มีคนหนาแน่น
        อยู่ในสถานที่เฉพาะ :เรือนจำ สถานสงเคราะห์ ค่ายทหาร
        แรงงานข้ามชาติ
    - - จำนวนเชื้อที่สูดเข้าร่างกาย ระยะเวลาที่สัมผัส ความรุนแรงของเชื้อภูมิคุ้มกันของผู้สัมผัส
    - - ผู้ที่เคยติดเชื้อแล้ว ผู้ป่วยHIV เด็กอายุน้อยกว่า 5ปี มีแผลในปอด
        ผู้ป่วยเบาหวาน CKD, leukemia, CA of head, สูบบุหรี่ ติดยาเสพติด
    - - เป็นวัณโรคเยื่อหุ้มสมอง มีการรักษาที่ล่าช้า มีเสมหะเป็นบวกไม่ได้รักษา ภูมิคุ้มกันร่างกายอ่อนแอ ติดเชื้อHIV
  - - - อาจไม่พบความผิดปกติ อาจมี crepitation, rhonchi
        พบต่อมน้ำเหลืองบริเวณขั้วปอดโต
    - - reactivation > reinfection อาจพบที่ middle lobe, lingular segment
    - - เสมหะ หนอง น้ำไขสันหลัง อุจจาระ ปัสสาวะ เลือด น้ำเหลือง
      - ตรวจหาเชื้อ acidfastbacilli(AFB) นิยม ✅
      - การทดสอบ molecular biology testing
      - ความไวและความจำเพาะในการวินิจฉัย
        
        Liquid culture(เพาะเชื้อ)
        
        Conventional sputum smear microscopy(การส่องกล้อง)
- - - - พันธุกรรม
        ความผิดปกติในการเจริญเติบโต
        การพัฒนาปอดตั้งแต่ในครรภ์ อายุมากขึ้น
    - - 🚬 ควันบุหรี่ การเผาไหม้ 🔥 การเผาไหม้เชื้อเพลิง การเผาไหม้ของเครื่องจักร มลภาวะภายจากที่ต่างๆ
  - - - มีการใช้กล้ามเนื้อช่วยหายใจ
      - มี air trapping มีการเพิ่มของ anteroposterior diameter(A-P)
      - เคาะปอดได้เสียงโปร่ง, Decrease breath sounds,
        ฟังปอดพบ Rhonchi หรือ wheezing
        มี right heart failure
    - - ใช้ในการแยกโรคผู้ป่วยที่มีอาการไอเรื้อรัง
        พบมีปอดยาว Lung hyperinflation
        กะบังลมแบนราบ หัวใจเล็ก
    - - ใช้เพื่อยืนยันการวินิจฉัย
  - - - ออกฤทธิ์ระยะสั้น 4-6 hr
        
        Ventolin, Buventol
    - - ออกฤทธิ์ทุก 6-8 hr.
        
        Berodual
    - - Nuelin SR, Theo-dur
    - - ออกฤทธิ์ระยะยาว 24 hr.
        
        Spiriva handhaler,
        Spiriva respimat
    - - ยาสเตียรอยด์ ออกฤทธิ์ 24 hr
        
        Spiolto, Ultribo
    - - ยาสเตียรอยด์ ออกฤทธิ์ 12 hr
        
        Seretide accuhaler, Seretide evohaler, Symbicort turbuhaler
    - - สอนเทคนิคการใช้ยาพ่นที่ถูกวิธี
      - สอนอาการที่ต้องมาพบแพทย์ ได้แก่ เหนื่อยมากขึ้น ไอมาก เสมหะมากหรือเปลี่ยนสี
      - เลิกสูบบุหรี่ทานอาหารโปรตีนและไขมันสูง ลดคาร์โบไฮเดรต
      - ออกกำลังกายเพิ่มความทดทานของกล้ามเนื้อ เช่น วิ่ง เดินเร็ว
      - ให้ออกซิเจน PaO2 ≤60%, O2sat ≤88%
        
        ให้เพิ่มความเข้มข้นของออกซิเจน 24-28mmHg
        ให้ cannula ไม่เกิน 3 LPM
        ให้ mask with bag 6-10 LPM
- - - - Controller - Inhaled corticosteroid ✅
        เป็นยาสเตียรอยด์ เวลาในการออกฤทธิ์นาน
      - Reliever – B - agonist
        ออกฤทธิ์ระยะสั้น
  - - - ฝึกการหายใจ
        
        ออกกำลังกายสม่ำเสมอ
        
        ปรับสิ่งแวดล้อม
        
        รับวัคเกี่ยวกับโรคติดเชื้อทางเดินหายใจ
        
        ลดน้ำหนัก
- - - - ตรวจดูสภาพทั่วไปของผู้ป่วยมีการบาดเจ็บหรือภาวะอื่นร่วมด้วยหรือไม่ เช่น C-spine injury, sepsis
        
        เลือกวิธีแก้ไขที่ง่ายและบาดเจ็บน้อยที่สุด
    - - กรณีที่รู้สึกตัว
        
        เด็กอายุ < 1ปี ใช้ท่า
        Five back blows and Five chest thrusts
        จำนวน 5 ครั้ง โดยศรีษะเด็กต้องต่ำ
        
        เด็กอายุ > 1 ปี ใช้ท่า
        Heimlich maneuver
      - กรณีที่ไม่รู้สึกตัว
        
        ตามทีมขอความช่วยเหลือและเริ่มต้นทำ CPR ทันที
        สังเกตุสิ่งแปลกปลอมว่าออกมาหรือไม่ ก่อนช่วยหายใจทุกครั้ง
        ถ้าไม่มีพบ ห้ามใช้นิ้วควานหรือล้วง และทำ CPR จนกว่าผู้ป่วยจะอาการดีขึ้น
  - - - อาการ
        
        มีหวัดนำมา 2-3 วัน
        
        ตรวจร่างกายพบ stridor ร้องเสียงแหบ
      - การรักษา ❤️‍🩹
        
        ใช้ Adrenaline Nebulization
        บางรายใช้ corticosteroidร่วมด้วยเพื่อลดอาการบวม
        และสังเกตดูอาการของโรคอย่างใกล้ชิด
- - - - BPH, cancer, stone, stricture,
        pelvic mass, blood clot, ท้องผูก
    - - Parkinson’s disease, Brain tumors,
        Disc herniation, DM, Medication
    - - cystitis, Herpes simplex, Herpes,
        abscess, PID(ติดเชื้ออุ้งเชิงกราน,prostatitis
  - - - ประวัติการใช้ยา anticholinergic, BZD, CCB, psychogenic, NSAIDs, opioid
        
        ประวัติอดีต urethral catheter BPH, prostate/bladder cancer, surgery, cystoscope
        
        ตรวจ lower abdomen, external genitalia, PV, PR
        
        มีปัสสาวะคั่ง
        
        ตรวจ UA, UC, BUN, Cr, electrolytes , abdominal US, CT
    - - ปวดทุรนทุราย มีก้อนที่หน้าท้อง มีการติดเชื้อ เกิดนิ่ว ไตวาย
    - - Urethral catheter
        
        สังเกตอาการปัสสาวะออกน้อย (ปกติ 1cc/kg/hr)
      - ในรายที่มีเลือดออกและมีก้อนเลือด
        ให้สวนล้าง หรือใช้ไฟฟ้าจี้ห้ามเลือด
      - ในรายที่สวนที่ใส่สายสวนไม่ได้ให้ใช้เครื่องถ่างท่อปัสสาวะ
      - ในรายที่ไม่สามารถใส่สายสวนหรือถ่างท่อปัสสาวะได้
        ให้ระบายน้ำปัสสาวะทางหน้าท้องโดยการผ่าตัดหรือเจาะรู
  - - - Ascending infection🧻
        จากการเช็ดล้างไม่สะอาด หรือย้อนรูทวาร
      - Hematogenous route
        ติดเชื้อทางเลือด 🩸
    - - frequency, urgency, dysuria, suprapubic tenderness,
    - - UA
  - - - ไข้สูง 🌡 ปวดเอว ไข้หนาวสั่น
    - - ปวดและเคาะเจ็บที่ Costo-Vertebal angle
    - - UA,UC
    - - Gentamicin,ม Ceftriaxone, Ofloxacin
- - - - เนื้อเยื่อขาดออกซิเจน
        
        เลือดไม่ไหวเวียนไปส่วนต่างๆ
        
        เซลล์ขาดเลือดไปเลี้ยง
        
        เซลล์สูญเสียหน้าที่
        
        เกิดการติดเชื้อ
        
        อวัยวะต่างๆล้มเหลว
        
        เกิดกระบวนการanaerobic metabolism
        
        เลือดเป็นกรด
  - - - สาเหตุ
        
        Acute hemorrhage : คลอด ผ่าตัด
        อุบัติเหตุ UGIB
        
        Water and electrolyte loss : อาเจียน ท้องเสีย
        
        Third space loss : มีน้ำเยื่อหุ้มปอด เยื่อหุ้มหัวใจ
        
        Burn : ไฟไหม้
      - การรักษา
        
        Specific treatment : ให้สารน้ำและ electrolytes ชดเชย
        ในรายที่เสียเลือดเกิน 20% ควรให้เลือด, ผ่าตัดห้ามเลือด ทำแผลไฟไหม้ รักษาท้องเสีย
        
        Supportive and symptomatic treatment : ดูแลเครื่องช่วยหายใจ, รักษาสมดุลกรดด่าง ให้ยา Norepinephrine
      - อาการ : ชีพจรเต้นเร็ว ไม่พบ capillary refill
        CNS ซึม
    - - สาเหตุ
        
        จากหัวใจ❤️
        
        AMI,cardiomyopathyกล้ามเนื้อหัวใจโต
        
        โรคลิ้นหัวใจ ผนังหัวใจรั่ว
        
        หัวใจเต้นผิดปกติ
        
        นอกหัวใจ 🔚❤️
        
        Cardiac tamponade, พยาธิสภาพที่ปอด
        เช่น pulmonary embolism, emphysema
        
        สารน้ำมากเกินไปในผู้สูงอายุ
      - อาการ
        
        engorged neck vein, CVP สูง,หายใจเจ็บ หายใจเจ็บแน่นหน้าอก, หัวใจเต้นผิดจังหวะ, เสียงปอดผิดปกติ
      - การรักษา❤️‍🩹
        
        การรักษาเฉพาะ
        
        ให้ยา antiarrhythmicdrug ในรายที่หัวใจเต้นผิดจังหวะ
        
        diuretic ในราย fluid overload
        
        ผ่าตัดแก้ไข cardiac tamponade
        
        coronary revascularization ในราย AMI
        
        รักษาตามอาการและประคับประคอง
        
        ดูแลการหายใจและออกซิเจน
        
        ลดความต้านทานของหลอดเลือดแดง
        ยา เช่น Sodium Nitroprusside, Nitroglycerin
    - - สาเหตุ
        
        เจ็บปวดมาก กลัว ตกใจ
        อวัยวะโดนดึงรั้ง gastric dilatation, spinal cord injury
      - อาการ
        
        เป็นลม เลือดไปเลี้ยงสมองไม่พอ มือเท้าอุ่น ผิวหนังชมพูจากหลอดเลือดขยายตัวความดันโลหิตต่ำชีพจรชีพจรช้า
      - การรักษา ❤️‍🩹
        
        รักษาเฉพาะ -> กำจัดสาเหตุ NG tube กำจัดสาเหตุที่มีการดึงรั้งอวัยวะภายใน หรือสิ่งที่ทำให้เจ็บปวด หรือกลัว
        
        รักษาตามอาการและประคับประคอง -> ดูแลการหายใจแลออกซิเจน
        กรณี high spinal block ให้สารน้ำอย่างเพียงพอ ให้ยา vasopressor เช่น Ephedrine
        
        เป็นลม จัดให้อากาศถ่ายเทได้สะดวกนอนราบยกขาสูง
        
        รายที่หัวใจเต้นช้า ให้ Atropine
    - - Septic Shock
        
        มักเกิดจากผลของ endotoxin ทำให้หลอดเลือดขยายตัว
        เชื้อแกรมลบ E.coli,
        
        ลักษณะพิเศษ
        
        systemic vascular resistance ต่ำเลือดไหลออกนอกเส้นเลือดเยอะ
        
        cardiac output สูง
        
        เกิด endotoxin
        
        หลั่ง
        
        histamine, leukotrienes, prostaglandins, kinins
        
        เสีย permeability ->น้ำหรือพลาสมาซึมออกนอกหลอดเลือด
        
        กระตุ้น complement -> neutrophilsจับกลุ่ม
        
        1 more item...
        
        กลุ่มที่เสี่ยง
        
        ตับแข็ง, เบาหวาน, มะเร็ง, ใส่สายสวนนาน
        
        อาการ
        
        ระยะแรก : ผิวหนังอุ่นสีชมพูหลอดเลือดขยายตัว urine output และ consciousดี
        ระยะหลัง: ไข้ แผลบวมอักเสบ ปอดอักเสบ UTI
        
        การรักษา ❤️‍🩹
        
        รักษาเฉพาะ -> กำจัดการติดเชื้อ ระบายหนอง ให้ยาปฏิชีวนะ
        
        รักษาตามอาการและประคับประคอง -> ให้สารน้ำที่เพียงพอ และ supportระบบต่างๆ
      - Anaphylactic Shock
        
        สารกระตุ้น
        
        เซรั่ม, พิษงู, พิษแมลง, ยากลุ่ม Penicillin, การให้เลือดผิดกลุ่ม
        
        อาการ
        
        ได้รับยาหรือสารไม่เกิน 20 นาที
        
        แน่นหน้าอกหายใจลำบาก คลื่นไส้อาเจียน
        
        ผิวหนัง : แดง ลมพิษ
        
        ระบบหายใจ : laryngeal edema
        
        ระบบไหลเวียน :hypotension, ชีพจรเบา
        
        ระบบทางเดินอาหาร : ปวดท้องท้องเสีย
        
        การรักษา ❤️‍🩹
        
        รักษาเฉพาะ -> หยุดยา หรือสิ่งแปลกปลอมทันที
        
        รักษาตามอาการและประคับประคอง ->
        
        นอนราบศีรษะต่ำ การหายใจ+ออกซิเจน
        
        ให้สารน้ำอย่างเพียงพอ
        
        Adrenaline ทางMuscle
        
        พ่นยาขยายหลอดลม
        
        Antihistamine และ corticosteroid
    - - สาเหตุ
        
        ป่วยไม่สามารถผลิต cortisol ในปริมาณที่มากพอกับความต้องการ ขณะที่มีภาวะ stress
        
        ทานยาต้มยาหม้อ
        
        การติดเชื้อ
        
        การผ่าตัด
        
        major trauma
        
        การได้ยา corticosteroid เป็นเวลานาน
      - อาการ -> Cushing’s Syndrome คือ มี buffalo hump, moon face, red cheeks
      - รักษา❤️‍🩹
        
        ดูแลให้ได้รับยา corticosteroid ในปริมาณที่เหมาะสม