Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

การรักษาโรคเบื้องต้น, สิ่งแปลกปลอมประเภทตัวแมลงต่างๆ พบในทั้งเด็กและผู้ใหญ…

- - - - สิ่งแปลกปลอมประเภทเศษวัตถุ มักพบในเด็ก ที่ใส่เข้าไปโดยไม่รู้ถึงอันตรายว่าเป็นอย่างไร เช่น ก้อนหิน ก้อนกรวด เมล็ดพืช ลูกปัด กระดุม
  - - - ประเมินความเสี่ยงที่อาจเกิดขึ้น คือ ความลึกของสิ่งแปลกปลอมที่เข้าในหู
        
        จัดตำแหน่งผู้ป่วยให้เหมาะสม โดยให้นั่งตัวตรง หรือ นอนราบ
        
        นำวัตถุออกถ้าเป็นไปได้ (ในกรณีมองเห็นวัตถุได้ชัดเจน) หรือสามารถใช้ที่คีบจับคีบได้ไม่ยากจนเกินไป โดยให้ค่อยๆ คีบ และดึงออก
        
        ใช้แรงโน้มถ่วงช่วย โดยเอียงศีรษะไปทางด้านที่ได้รับผลกระทบ เพื่อพยายามเคลื่อนสิ่งแปลกปลอมที่เข้าหู
- - - - สิ่งแปลกปลอมที่เกิดขึ้นเองภายในจมูก
        
        ก้อนเลือด
        
        น้ำมูกที่เหนียวข้นและมีกลิ่น
      - สิ่งแปลกปลอมที่มาจากภายนอกจมูก
        
        สิ่งมีชีวิต
        
        พวกแมลง
        
        ปลิง
        
        ไม่มีชีวิต
        
        ชิ้นส่วนของเล่นพลาสติก
        
        ลูกปัด
        
        เมล็ดผลไม้ เช่น น้อยหน่า มะขาม ละมุด และ ถั่วชนิดต่างๆ
    - - สิ่งแปลกปลอมเป็นสิ่งมีชีวิต
        
        ผู้ป่วยมักมาพบแพทย์ด้วยอาการเจ็บในจมูก หรือมีเลือดไหลอยู่เรื่อยๆออกจากจมูกข้างเดียวข้างที่มีสิ่งแปลกปลอม
      - สิ่งแปลกปลอมที่ไม่มีชีวิต
        
        ผู้ป่วยจะมาพบแพทย์ด้วยอาการหลักๆ 2 อย่าง คือ ไม่ค่อยทราบแต่แรกว่ามีสิ่งแปลกปลอม ยกเว้นว่าได้ประวัติว่า เด็กใส่สิ่งของเข้าจมูก และผู้ปกครองสังเกตเห็นว่า มีสิ่งแปลกปลอมอยู่ในจมูก เด็กมีน้ำมูกข้างเดียว เป็นหนองมีกลิ่นเหม็น หรือมีเลือดปน เกิดจากเมื่อสิ่งแปลกปลอมติดอยู่นานๆ จะเกิดการอักเสบติดเชื้อขึ้น ในระยะหลัง ๆ อาจเกิดไซนัสอักเสบตามมาได้
      - สิ่งแปลกปลอมที่เกิดจากก้อนเลือด
        
        ผู้ป่วยมักมีอาการแน่นจมูกตามหลังการมีเลือดออกจากจมูก หรือถ้าเกิดจากน้ำมูก ผู้ป่วยก็มักมีอาการมีน้ำมูกเรื้อรังนำมาก่อน
  - - - กลุ่มที่ 1 เป็นวัตถุที่เปื่อยยุ่ย และติดไม่แน่นมาก ถ้าเครื่องดูดเสมหะมีกำลังพอ สามารถดูดติดออกมาได้ด้วยหัวดูดหนองในช่องหู( Ear Suction Tip)
      - กลุ่มที่ 2 เป็นวัตถุที่มีรูปร่างและพื้นผิวเป็นมุมเหลี่ยม ปลายยื่น มีแง่ง หรือหยักพอคีบจับได้ เช่น จุกพลาสติก ยางลบ ก้อนกระดาษ คีบออกมาได้อย่างง่ายดายและปลอดภัยด้วย Alligator ear forceps
      - กลุ่มที่ 3 เป็นวัตถุที่มีรูปทรงกลม ผิวเกลี้ยง หรือติดแน่นมาก ยากแก่การเอาออก เช่น ลูกปัด เมล็ดพืช
        เป็นต้น และไม่สามารถเอาออกได้ด้วย 2 วิธีแรก จำเป็นต้องใช้ตะขอเกี่ยววัตถุแปลกปลอม (nasal hook)
        
        เทคนิควิธีสอดใส่ตะขอเพื่อเกี่ยวดึงเอาวัตถุแปลกปลอมออก
        
        ผู้ป่วยต้องนิ่งที่สุด
        
        ให้ผู้ช่วยอีกคนใช้ไฟฉายส่องเข้ารูจมูกข้างที่มีวัตถุแปลกปลอม
        
        ถ่างรูจมูกด้วย Nasl speculum เพื่อขยายขนาดของรูจมูกเพิ่มพื้นที่การมองและง่ายต่อการสอดใส่ตะขอ
        
        สอดตะขอเข้ารูจมูกที่ถ่างให้กว้างไว้แล้ว ให้ด้านตะขอคว่ำลงตั้งฉากกับพื้น ขนานไปกับสันจมูก กระดกปลายตะขอขึ้น ค่อย ๆ สอดลึกเข้าไปโดยให้อยู่เหนือวัตถุแปลกปลอมตลอดเวลา ระวังตะขอไปดันวัตถุแปลกปลอมลึกลงไปจนตกไปหลังโพรงจมูกและอาจสำลักเข้าหลอดลมได้ เมื่อปลายตะขอพันไปอยู่ด้านหลังของวัตถุแล้วจึงกดปลาย ตะขอลงเพื่อไปคล้องอยู่กับด้านหลังของวัตถุแปลกปลอม
        
        พ่นจมูกซ้ำด้วยน้ำยาหดรัดเส้นเลือด หากมีเลือดออกจนเลือดหยุด
        
        ตรวจส่องโพรงจมูกซ้ำทุกครั้งหลังเอาวัตถุแปลกปลอมออกได้แล้วเพื่อตรวจดูสภาพความเสียหายของเยื่อบุโพรงจมูกแล้ว ยังต้องดูว่ามีสิ่งแปลกปลอมหลงเหลืออยู่อีกหรือไม่
        
        ค่อย ๆ ดึงตะขอลากเอาวัตถุแปลกปลอมออกมา
  - - - ถ้าสิ่งแปลกปลอมอยู่ตื้น อาจจะลองขยับโยกปลายจมูกดู หรือให้เด็กสั่งน้ำมูกแรงๆ ใช้มือปิดรูจมูกอีกข้าง และให้เด็กสั่งน้ำมูกแรง 2 – 3 ครั้ง อาจจะทำให้สิ่งแปลกปลอมหลุดออกมาได้เอง ถ้าไม่ออกให้รีบมา/พาเด็กมาพบแพทย์
      - ในผู้ป่วย/เด็กบางราย แพทย์อาจจะต้องเอาสิ่งแปลกปลอมออกภายใต้การดมยาสลบ ดังนั้นจึงแนะนำให้งดน้ำและอาหารก่อนมาพบแพทย์ เพื่อป้องกันการสำลักเศษอาหารจากกระเพาะอาหารเข้าปอดช่วงดมยาสลบ
    - - อย่าพยายามเอาคีม/เครื่องมือต่างๆคีบเอาสิ่งแปลกปลอมออกเอง เพราะจะดันเอาสิ่งแปลกปลอมหลุดเข้าไปในหลอดลม/ปอดได้
      - ในเด็ก/ผู้ป่วยที่ไม่ร่วมมือ อย่าใช้เครื่องมือแข็งๆเขี่ยสิ่งแปลกปลอม เพราะเด็กอาจจะสะบัดศีรษะ เกิดการบาดเจ็บของจมูกได้
      - อย่าดันสิ่งแปลกปลอมให้ตกลงไปในคอ เพราะ อาจสำลักเอาสิ่งแปลกปลอมเข้าไปในหลอมลม ส่งผลให้เกิดทางเดินหายใจอุดตัน อาจถึงเสียชีวิตได้
- - - - อาการที่มักพบ มีตั้งแต่เคืองตาเล็กน้อยไปจนถึงปวดเคืองตามาก สู้แสงไม่ได้ น้ําตาไหล ตาแดงการมองเห็นอาจจะปกติหรือลดลงขึ้นกับตําแหน่งของสิ่งแปลกปลอม และความรุนแรงของการอักเสบ ส่วนใหญ่จะพบว่ามีกระจกตาบวม บางครั้งมีการติดเชื้อที่กระจกตาหรือมีการอักเสบลามไปถึงช่องหน้าลูกตาได้
  - - - เปิดลูกตาเพื่อหาสิ่งแปลกปลอม
      - ให้ล้างตาด้วยน้ำสะอาด
      - ถ้าฝุ่น ผง ติดที่ตาขาว ใช้ปลายผ้าสะอาดหรือปลายไม้พันสำลีเขี่ยเศษผงออก
      - ถ้าฝุ่น ผง ติดแน่นหรือติดตมดำให้ปิดตาด้วยผ้าสะอาด
      - รีบนำส่งโรงพยาบาล
    - - ห้ามขยี้ตา เพราะจะทำให้ตาระคายเคืองเพิ่มมากขึ้น
      - ห้ามใช้ของมีคมหรือไม้ เขี่ยเศษผงที่เข้าตา
    - - ให้ความรู้กับเด็กนักเรียนและประชาชนทั่วไปในหัวข้อเรื่องอุบัติเหตุทางตาสามารถป้องกันได้
      - เก็บน้ำยาหรือสารเคมีให้พ้นมือเด็ก หากเก็บไว้ในที่สูงควรปิดฝาให้แน่นๆ เวลาหยิบใช้งานจะได้ไม่หกรดใบหน้าและร่างกายของผู้หยิบใช้งาน
      - ในสถานประกอบการหรือโรงงาน เน้นทุกคนต้องสวมแว่นตาป้องกันอุบัติเหตุทางตาขณะปฏิบัติงานจนเป็นนิสัย
      - ไม่ควรขยี้ตาระหว่างการทำงานที่มีเศษเหล็กเศษไม้
  - - - ลักษณะการเกิดอุบัติเหตุของผู้ป่วย รวมทั้งวัน เวลาของอุบัติเหตุ
      - อวัยวะอื่นของร่างกายที่ได้รับบาดเจ็บ
      - เวลาที่รับประทานอาหารและน้ำครั้งสุดท้าย
      - ประวัติการได้รับวัคซีนป้องกันบาดทะยัก หรือ ยาที่ใช้ประจำ
    - - ตรวจสัญญาณชีพ (Vital sign)
      - ตรวจระดับการมองเห็น (Visual acuity, VA)
      - ตรวจตั้งแตเปลือกตา การกลอกตา เยื่อบุตา กระจกตา
        ขนาด รูปราง และการตอบสนองของรูมานตา
      - ตรวจตาอย่างระมัดระวังและเบามือโดยเฉพาะหากสงสัย มีภาวะลูกตาแตก
    - - 1.เอ็กซเรยเบื้องต้น เช่น Skull film AP, Lateral, Oblique view ในกรณีสงสัยมีการแตกหักของกระดูกเบ้าตาหรือมีสิ่งแปลกปลอมตกค้าง
      - 2.ตรวจลูกตาด้วยคลื่นความถี่สูง (Ultrasound) เพื่อประเมินสภาพด้านหลังลูกตา ในกรณีที่ไม่สามารถตรวจได้ เช่น มีต้อกระจกขาวขุ่นบัง หรือเลือดออกที่ช่องหน้าลูกตา (ทำโดยจักษุแพทย์)
      - 3.เอ็กซเรย์คอมพิวเตอร (Imaging CT scan) เพื่อดูลักษณะการแตกของกระดูกเบ้าตา ประเมินการกดทับเส้นประสาทตา และตรวจดูสิ่งแปลกปลอมที่ตกค้างในลูกตาหรือในเบ้าตา