Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
โรคติดเชื้อของ ระบบประสาท - Coggle Diagram
โรคติดเชื้อของ
ระบบประสาท
โรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบ
(Meningitis)
ความหมาย
เป็นโรคที่เกิดการติดเชื้อที่อาจเกิดจากเชื้อไวรัส เชื้อแบคทีเรีย หรือเชื้อราบริเวณเยื่อหุ้มที่หุ้มรอบสมองและไขสันหลังจนทำให้บริเวณดังกล่าวอักเสบบวม
สาเหตุ/ปัจจัยเสี่ยง
1.เชื้อแบคทีเรียซึ่งจะผ่านเข้าไปทางเส้นเลือด
จากการสัมผัสโดยตรงระหว่างเยื่อหุ้มสมองกับโพรงจมูก ผิวหนัง
จากการติดเชื้อท่ีมาจากผลแทรกซ้อนจากการ ผ่าตัดศีรษะหรือสมอง
พยาธิสรีรวิทยา
ในระยะแรกของการติดเชื้อเยื่อหุ้มสมองอาจมรอาการเปลี่ยนแปลงทางโครงสร้างเล็กน้อย เส้นเลือดที่ติดอยู่กับเยื่อหุ้มสมองจะบวมและขยายออกต่อมาจะเกิด Exdates โดยเม็ดเลือดขาวชนิด Neutrophil จะเข้ามาบริเวณฐานสมองทางน้ำไขสันหลังในปริมาณมาก
อาการและอาการแสดง
มีไข้สูงขึ้นทันทีทันใดร่วมกับหนาวสั่นปวดศีรษะมาก คลื่นไส้อาเจียนปวดหลัง คอแข็ง(Rigidityofneck)และชักทั้งตัวสับสนซึม ลงจนหมดสติได้
หูหนวกหรืออาจมีอัมพาตครึ่งซีกและ papilloedemaได้ (papilledema
การวินิจฉัย
การตรวจห้องปฏิบัติการ การตรวจน้ำไขสันหลัง
การตรวจพิเศษ : การถ่ายภาพรังสีทรวงอก กะโหลก ศีรษะและโพรงอากาศเพื่อค้นหาสาเหตุ
การรักษา
1.รักษาต้นเหตุ:ใหย้าปฏิชีวนะพวก penicillin10–14 วันในกรณีที่เกิดจากเชื้อhermophillius influenza
2.รักษาตามอาการ ได้แก่ การให้ manital ควบคุมความดันในกะโหลกศีรษะ การให้ควบคุมความดันโลหิต
ข้อวินิจฉัยการพยาบาล
อุณหภูมิร่างกายสูง เนื่องจากการติดเชื้อในเยื่อหุ้มสมอง
การพยาบาล
1.จัดให้นอนพักท่าศีรษะสูง 30–40 องศา
เช็ดตัสลดไข้ทุกวิธีเพื่อควบคุมและป้องกันการเพิ่มความดัรในกะโหลกศีรษะ
3.ให้ได้รับสารน้ำทางหลอดเลือดดำตามแผนการรักษา และตรวจสอบให้ได้รับอย่าง สม่ำเสมอ ทุก 2 – 4 ชั่วโมง พร้อมทั้งบันทึก I/O อย่างถูกต้อง และประเมินภาวะขาดน้ำ
โรคการอับเสบของเนื้อสมอง
(Encephalitis)
ความหมาย
การอักเสบของเนื้อสมอง(Encephalitis)เป็น
การอักเสบของสมองทั้งสมองหรือบางส่วนของเน้ือสมอง ท่ีเกิดได้ทั้งแบบเฉียบพลันและแบบเรื้อรัง
สาเหตุ/ปัจจัยเสี่ยง
การติดเชื้อไวรัส (ซึ่งพบบ่อยที่สุดและตัวหลักคือ Japanese encephalitis virus) เชื้อแบคทีเรียเชื้อรา
จากสาเหตุอื่นที่ไม่ได้เกิดจากการติดเชื้อ เช่น จากการแพร่กระจายของเซลล์มะเร็ง
สมองใหญ่อักเสบ (Cerebritis) คือ ภาวะที่เนื้อสมองมีการอักเสบรุนแรงและในที่สุดจะกลายเป็นฝีในสมองส่วนใหญ่เกิดจากเชื้อแบคทีเรียชนิดที่รุนแรง
พยาธิสรีรวทิยา
กลไกที่เชื้อผ่านเข้า Blood brainbarrier ยังไม่ทราบแน่ชัด แต่เชื้อจะเพิ่มจำนวนในบริเวณที่เข้า สู่บริเวณเน้ือสมองซึ่งอาจเป็น endothelial cell ของหลอดเลือดฝอยหรือ เน้ือเยื่อบริเวณนั้นแลว้ผ่านเข้าสู่สมองโดยมีระยะ viremia สั้น
การตรวจห้องปฏิบัติการ
การตรวจวิเคราะห์น้ำไขสันหลัง ดูชนิดของเม็ดเลือดขาว ความดันของน้ำไขสันหลัง
CBC เพื่อดูเม็ดเลือด ถ้าเป็นเชื้อไวรัส การตรวจดูเม็ดเลือดมักจะปกติหรือเม็ด เลือดขาวต่ำ
การตรวจพิเศษ การตรวจภาพสมองด้วยเอกซเรย์ คอมพิวเตอร์ หรือคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า MRI
การรักษา
เป็นการรักษาตามอาการท่ีต้องรีบ รักษาก่อนท่ีผู้ป่วยจะหมดสติ ได้แก่ ยากันชัก Steroids ยานอนหลับ ยาลดไข้ ควบคุมความดันในสมองดูแลระบบหายใจ
การพยาบาล
ทั้งในระยะเฉียบพลันและระยะ ฟื้นฟูสภาพเช่นเดียวกับผู้ป่วยเยื่อหุ้มสมองอักเสบ
โรคฝีในสมอง
(Brain abscess)
สาเหตุ/ปัจจัยเสี่ยง
1.หูช้ันกลางอักเสบ พบบ่อยที่สุด
โพรงอากาศในจมูกหรือมาสตอยด์อักเสบ
ฟันผุ
4.การติดเชื้อที่ปอดและหัวใจ
5.การติดเชื้อที่ผิวหนัง
พยาธิสรีรวิทยา
ระยะแรกที่เกิดฝีในสมองจะมีอาการอักเสบเฉพาะแห่งมีเลือดและเม็ดเลือด ขาวไปคั้งและทำให้เน้ือสมองอ่อนนุ่ม เกิดทรอมบัสที่มีการติดเชื้อและอุดตันเน้ือ สมองรอบๆฝี เริ่มขาดเลือดและบวม แล้วค่อยๆมีการฟอร์ม ลักษณะเป็นฝีจะมีเน้ือสมองเละๆ อยู่ตรงกลางและฟอร์มถุงน้ำผนังเซลล์บางพร้มจะแตกถ้าแตกอาจกระจายตัวไปทั่วสมองส่วนอื่นๆ
ความหมาย
ฝีในสมองเป็นการสะสมของฝีหนองในสมอง
ทั้งท่ีมีแคปซูลหุ้มและไม่มีแคปซูลหุ้ม ซึ่งเกิดขึ้นตามหลังโรคอื่นๆ หรือการติดเชื้ออื่นๆในร่างกาย เช่น
หูชั้นกลาง อักเสบ ไซนัสอักเสบ รูมาสตอยด์อักเสบ
อาการและอาการแสดง
อาเจียน
คอแข็งเกร็ง มักพบร่วมกับมีไข้ หนาวสั่น ชัก
การมองเห็นเปลี่ยนแปลงไป เช่น ดวงตาไวต่อแสง มองเห็นเป็นภาพเบลอหรือภาพซ้อนกัน มองเห็นเป็นสีเทา เป็นต้น
ภาวะทางอารมณ์เปลี่ยนไปจากเดิม เช่น รู้สึกสับสนมากขึ้น
ความรู้สึกตัวลดลง
มีปัญหาในการพูด พูดไม่ชัด
การวินิจฉัยโรค
การตรวจร่างกาย
วัดสัญญาณชีพพบมีไข้อาเจียนคอแข็งตรวจระดับความรู้สติอาจมีอาการสับสน
ตรวจKernig’ssignจะใหผ้ลบวก (ไม่สามารถจะเหยยีดขาออกได้เพราะเจ็บปวดมาก)
ตรวจ Brudzinski’s sign (เมื่อก้มคอจะมีตะโพกและเข่างอด้วย)
การตรวจพิเศษเจาะหลังแล้วนำไป เพาะเชื้อตรวจเอกซเรย์คอมพิวเตอร์สมองหรือฉีด สีเข้าหลอดเลือดสมอง
การรักษา
การให้ยาต้านเชื้อที่ติด เป็นยาปฏิชีวนะในการต้านเชื้อแบคทีเรียหรือต้านเชื้อราผ่านเข้าทางเส้นเลือด เพื่อรักษาอาการติดเชื้อที่เป็นต้นเหตุของฝีในสมอง
การผ่าตัดเพื่อเอาฝีออก โดยส่วนใหญ่แล้วถ้าพบว่าเป็นฝีสมองมักจะต้องทำการผ่าตัดระบายเอาหนองออก และให้ยาปฏิชีวนะ
ข้อวินิจฉัยการพยาบาล
1.ขาดประสิทธิภาพในการทาทางเดินหายใจให้โล่ง เนื่องจากระดับความรู้สึกตัวลดลง
ปวดศีรษะมาก เนื่องจากสมองมีอารอักเสบติดเชื้อ
3.การกาซาบเนื้อเยื่อสมองลดลงหรือ เนื้อเยื่อสมองได้รับออกซิเจนไม่เพยีงพอ เนื่องจากความดันในกะโหลกศีรษะสูง/สมองบวม