เป็นโรคที่เกิดการติดเชื้อที่อาจเกิดจากเชื้อไวรัส เชื้อแบคทีเรีย หรือเชื้อราบริเวณเยื่อหุ้มที่หุ้มรอบสมองและไขสันหลังจนทำให้บริเวณดังกล่าวอักเสบบวม

1.เชื้อแบคทีเรียซึ่งจะผ่านเข้าไปทางเส้นเลือด

2. จากการสัมผัสโดยตรงระหว่างเยื่อหุ้มสมองกับโพรงจมูก ผิวหนัง

3. จากการติดเชื้อท่ีมาจากผลแทรกซ้อนจากการ ผ่าตัดศีรษะหรือสมอง

ในระยะแรกของการติดเชื้อเยื่อหุ้มสมองอาจมรอาการเปลี่ยนแปลงทางโครงสร้างเล็กน้อย เส้นเลือดที่ติดอยู่กับเยื่อหุ้มสมองจะบวมและขยายออกต่อมาจะเกิด Exdates โดยเม็ดเลือดขาวชนิด Neutrophil จะเข้ามาบริเวณฐานสมองทางน้ำไขสันหลังในปริมาณมาก

มีไข้สูงขึ้นทันทีทันใดร่วมกับหนาวสั่นปวดศีรษะมาก คลื่นไส้อาเจียนปวดหลัง คอแข็ง(Rigidityofneck)และชักทั้งตัวสับสนซึม ลงจนหมดสติได้

หูหนวกหรืออาจมีอัมพาตครึ่งซีกและ papilloedemaได้ (papilledema

การอักเสบของเนื้อสมอง(Encephalitis)เป็น
การอักเสบของสมองทั้งสมองหรือบางส่วนของเน้ือสมอง ท่ีเกิดได้ทั้งแบบเฉียบพลันและแบบเรื้อรัง

การติดเชื้อไวรัส (ซึ่งพบบ่อยที่สุดและตัวหลักคือ Japanese encephalitis virus) เชื้อแบคทีเรียเชื้อรา

จากสาเหตุอื่นที่ไม่ได้เกิดจากการติดเชื้อ เช่น จากการแพร่กระจายของเซลล์มะเร็ง

สมองใหญ่อักเสบ (Cerebritis) คือ ภาวะที่เนื้อสมองมีการอักเสบรุนแรงและในที่สุดจะกลายเป็นฝีในสมองส่วนใหญ่เกิดจากเชื้อแบคทีเรียชนิดที่รุนแรง

กลไกที่เชื้อผ่านเข้า Blood brainbarrier ยังไม่ทราบแน่ชัด แต่เชื้อจะเพิ่มจำนวนในบริเวณที่เข้า สู่บริเวณเน้ือสมองซึ่งอาจเป็น endothelial cell ของหลอดเลือดฝอยหรือ เน้ือเยื่อบริเวณนั้นแลว้ผ่านเข้าสู่สมองโดยมีระยะ viremia สั้น

การตรวจวิเคราะห์น้ำไขสันหลัง ดูชนิดของเม็ดเลือดขาว ความดันของน้ำไขสันหลัง

CBC เพื่อดูเม็ดเลือด ถ้าเป็นเชื้อไวรัส การตรวจดูเม็ดเลือดมักจะปกติหรือเม็ด เลือดขาวต่ำ

การตรวจพิเศษ การตรวจภาพสมองด้วยเอกซเรย์ คอมพิวเตอร์ หรือคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า MRI

วัดสัญญาณชีพพบมีไข้อาเจียนคอแข็งตรวจระดับความรู้สติอาจมีอาการสับสน

ตรวจKernig’ssignจะใหผ้ลบวก (ไม่สามารถจะเหยยีดขาออกได้เพราะเจ็บปวดมาก)

ตรวจ Brudzinski’s sign (เมื่อก้มคอจะมีตะโพกและเข่างอด้วย)

การตรวจพิเศษเจาะหลังแล้วนำไป เพาะเชื้อตรวจเอกซเรย์คอมพิวเตอร์สมองหรือฉีด สีเข้าหลอดเลือดสมอง

การให้ยาต้านเชื้อที่ติด เป็นยาปฏิชีวนะในการต้านเชื้อแบคทีเรียหรือต้านเชื้อราผ่านเข้าทางเส้นเลือด เพื่อรักษาอาการติดเชื้อที่เป็นต้นเหตุของฝีในสมอง

การผ่าตัดเพื่อเอาฝีออก โดยส่วนใหญ่แล้วถ้าพบว่าเป็นฝีสมองมักจะต้องทำการผ่าตัดระบายเอาหนองออก และให้ยาปฏิชีวนะ

1.ขาดประสิทธิภาพในการทาทางเดินหายใจให้โล่ง เนื่องจากระดับความรู้สึกตัวลดลง

2. ปวดศีรษะมาก เนื่องจากสมองมีอารอักเสบติดเชื้อ

3.การกาซาบเนื้อเยื่อสมองลดลงหรือ เนื้อเยื่อสมองได้รับออกซิเจนไม่เพยีงพอ เนื่องจากความดันในกะโหลกศีรษะสูง/สมองบวม