Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
ปัญหาสุขภาพจิตในเด็กและการช่วยเหลือ - Coggle Diagram
ปัญหาสุขภาพจิตในเด็กและการช่วยเหลือ
ช่วงวัย
0 - 5 ปี > ปัญหาพัฒนาการ
ออทิสติก พัฒนาการช้า
6 - 12 ปี > ปัญหาการเรียน ปัญหาพฤตกรรม (ติดเกม ซน)
สมาธิสั้น พฤติกรรมเกเร ทักษะการเรียนบกพร่อง
13 - 19 ปี ปัญหาพฤติกรรม (เพศ ก้าวร้าว) ปัญหาอารมณ์ (เศร้า, กังวล)
พฤติกรรมเกเร
สาเหตุ
ปัจจัยในตัวเด็ก
เป็นเด็กเลี้ยงยาก (difficult child)
เป็นเด็กปรับตัวช้า (slow to warm up child)
เป็นโรคทางจิตเวช (psychiatric illness)
ปัจจัยการเลี้ยงดู
ตามใจ (overindulgent)
เด็กเอาแต่ใจ (spoil child)
ปกป้องมากเกินไป (overprotection)
เด็กไม่มั่นใจ ขี้กังวล
เข้มงวด (over controlled) > เด๊กก้าวร้าว ดื้อต่อต้าน เก็บกด
ปล่อยปละละเลย (neglect)
เด็กเฉยชาหรือเรียกร้องมากกว่าปกติ
ปัจจัยด้านสิ่งแวดล้อม
เช่น อยู่ในกลุ่มเด็กเกเร ผู้ใหญ่จัดการปัญหาพฤติกรรมไม่เหมาะสม
การส่งเสริมสุขภาพจิต
ปฐมวัย
โภชนาการในหญิงตั้งครรภ์ อาหาร, ไอโอดีน, เหล็ก)
การบดภาวะแทรกซ้อนขณะคลอด
การส่งเสริมพัฒนาการด้านอารมณ์ความคิด สังคม
*การดูแลภาวะซึมเศร้าหลังคลอดในมารดา
*การฝึกทักษะการเลี้ยงดูของผู้ปกครอง
พัตนาการสมวัย
วัยเรียน
การส่งเสริมพัฒนาการเด็กด้านอารมณ์ ความคิด สังคม
*หลักสูตรการเรียนรู้ทักษะสงคมและอารมณ์
*โปรแกรมป้องกันการกลั่นแกล้งรังแกในโรงเรียน
การฝึกทักษะเลี้ยงดูของผู้ปกครอง
ระบบการดูแลช่วยเหลือเด็กวัยเรียน
IQ/EQ ดี
วัยรุ่น
หลักสูรการเรียนรู้ทักษะสังคมและอารมณ์
การฝึกทักษะการเลี้ยงดูของผู้ปกครองวัยรุ่น
*โปรแกรมป้องกันการกลั่นแกล้งรังแกในโรงเรียน
ปัญหพฤติกรรมน้อย
โรคสมาธิสั้น (ADHD)
มี 3 Type
Inattentive type (เหม่อลอย)
DSM-5 6/9 (adult 5/6)
ไม่ใส่ใจรายละเอียด ไม่รอบคอบ
ตั้งใจทำอะไรได้ไม่นาน
ไม่ค่อยฟังเวลาพูดด้วย
ทำงานไม่เสร็จ
มีปัญหาการจัดระเยียบในการทำงาน
หลีกเลี่ยง ไม่อยากทำงานที่ต้องใช้ความตั้งใจ
ทำของหายบ่อย
ขี้ลืมบ่อยในชีวิตประจำวัน
Hyperactive-Impulsive type (ซนอยู่ไม่นิ่ง) /
Combined type (แบบผสม)
DSM-5 6/9 (adult 5/9)
อยู่ไม่นิ่ง ขยุกขยิก มือเท้าอยู่ไม่นิ่ง
นั่งไม่ติดที่ ลุกจากที่นั่งบ่อยๆ
ชอบวิ่ง/ปีนป่ายยางไม่ถูกกาลเทศะ
เล่นเงียบๆ ไม่ค่อยได้
พูดโพล่งตอบโดยที่ยังฟังคำถามไม่จบ
รอคอยไม่เป็น
พูดแทรก/ขัดจังหวะผู้อื่น
การรักษา
Parent Training
ให้พ่อ แม่เข้าใจว่าเด็กเป็นโรคสมาธิสั้น
ลดสิ่งเร้า/มีระเบียบแบบแผนในบ้านให้ชัดเจน
ให้เด็กช่วยงาน/เล่นออกแรง
Classroom Management
ครูมอบหมายงานทีละน้อย-เน้นทำเสร็จ
ตรวจสมุดงานสม่ำเสมอ
ให้เป็นครูผู้ช่วย
ทำดี ให้คำชม รางวัล
Medication
Stimulants
Methylphenidate (Ritalin)
Long-acting MPH (concerts)
ผลข้างเคียง
Anorexia คลื่นไส้ อาเจียน
Insomnia นอนไม่หลับ
Irritability กระวนกระวาย
GI disturbance แสบท้องไม่ทราบสาเหตุ
Headache ปวดหัว
จำ
ซนเกินไป ใจลอย คอยไ่ได้
โดปามีนลดลง
กินยาเพิ่มสมาธิ + ปับพฤติกรรม
โรคดื้อ
(Oppositional defiant disorder : ODD)
DSM-5 4/8
ชอบต่อต้าน
เถียงผู้ใหญ่
ทาทาย ต่อต้านกำเกณฑ์
ตั้งใจก่อกวนคนอื่น
โยนความผิดให้คนอื่น
ขี้หงุดหงิด
อารมณ์เสียบ่อย
ขี้โมโห ขี้รำคาญ
มักโกรธ/ขุ่นเคืองใจ
เจ้าคิดเจ้าแค้น
มีเจตนาร้าย อาฆาตพยาบาท อย่างน้อย 2 ครั้งใน 6 เดือนที่ผ่านมา
สาเหตุ
การเลี้ยงดูไม่เหมาะสม
การรักษา
Family intervention, PMT, ปรับพฤติกรรม (กินยาควบคุมอารมณ์)
โรควิตกกังวลกลัวการแยกจาก
(Separation anxiety disorder : SAD)
DSM-5 3/8
กังวลอย่างมากเมื่อต้องแยจากผู้เลี้ยงดู นานกว่า 4 สัปดาห์
กลัวจะเกิดเหตุการณ์ที่ให้ต้องพลัดพราก
กลัวตนเองเจ็บป่วย ถูกลักพาตัว พลัดหลงหรือมีอุบัติ พลัดพรากจากผู้เลี้ยงดู
ไม่ยอมไป รร./สถานที่ที่ต้องแยกจากผู้เลี้ยงดู
กลัวการอยู่คนเดียว
ไม่ยอมนอนคนเดียว
ฝันร้ายซ้ำๆเกี่ยวกับการพลัดพราก
มีอาการทางกายเวลาวิตกกังวล
การรักษา
ยาคลายกังวล
จิตบำบัด - CBT
สุขภาพจิตศึกษา
การทารุณกรรมในเด็ก
4 รูปแบบ
การทำร้ายร่างกาย
การละเมิดทางเพศ
การทำร้ายทางอารมณ์
การละเลยทอดทิ้ง
โรคจิตเวชที่พบ
โรควิตกกังวลหลังเกิดเหตุร้าย (Post traumatic stress disorder : PTSD)
โรคซึมเศร้า
การดูแลรักษา
Stabilization-ensure safety หยุดความรู้สึก โดยให้หลักประกันความปลอดภัย
Traumatic memory restructuring เด็กเจอเหตุการณ์ สร้างค.เข้มแข็งจิตใจ
ระวัง Re -traumatization ระวังอุบัติเหตุ
Rehabilitation การฟื้นฟู
Depression
อนาคตแย่
ท้อแท้ อยากตาย
เบื่อหน่ายชีวิต
สาเหตุ
พันธุกรรม
ความเครียดที่รุนแรง เรื้อรัง
การรักษา
ทำจิตบบัด (กินยาต้านเศร้า)
I’m fine
F
Falling ดิ่ง
I
Insecure รู้สึกไม่ปลอดภัย
N
Not good enough ยังไม่ดีพอ
E
Empty พึ่งคนอื่น
(Autism spectrum disorder : ASD) ออทิสติก
ผิดปกติ 3 ด้าน
การพูดและการใช้ภาษาสื่อสาร : พูดช้า
ปฏิสัมันธ์ทางสังคม
มีพฤติกรรมและความสนใจที่เป็นแบบแคบ จำกัด หรือแบบแผนซ้ำๆ
ไม่สบตา ไม่พาที ไม่ชี้นิ้ว
DSM-5
A. บกพร่องด้านภาษาและทักษะสังคม
สร้างปฏสัมพันธ์ทางอารมณ์หรือทางสังคมไม่ได้
บกพร่องด้านภาษาพูดและภาษากาย
บกพร่องในการสร้าง รักษา และเข้าใจความสัมพันธ์
B : มีพฤติกรรมหรือความสนใจซ้ำๆ อย่างน้อย 2 ข้อ
มีการเคลื่อนไหว/พูดซ้ำๆ
ยึดติดกับขั้นตอนบางอย่าง ไม่ยืดหยุ่น
ควมสนใจแคบ หมกมุ่นกับสิ่งใดสิ่งหนึ่งมากเกินไป
ประสาทสัมผัสไวเกินหรือน้อยเกินไป
การดูแล
กระตุ้นประสาทสัมผัสทั้ง 5
การจับมือให้ทำกิจกรรมต่างๆ ด้วยตนเอง
หันตามเสียงเรียก
สอนให้เด็กรู้จักตนเองและสมาชิกในครอบครัว
การรักษา
ทำ IEP (Individualized Education Plan) แผนการศึกษาเฉพาะบุคคล
ฝึกการสื่อสาร+ทักษะสังคม
โรคการเรียนรู้บกพร่อง (Learning Disorders : LD)
3 type
น้อยกว่า 2 ชั้นเรียน
ความผิดปกติทางการอ่าน (reading disorder)
ความผิดปกติทางการเขียน (disorder of written expression)
ความผิดปกติทางการคำนวณ (mathematics disorder)
ลักษณะ
หลีกเลี่ยงการอ่านขียน
ดื้อเงียบ ไมทตามคำสั่ง
ไมมีสมาธิ
ทำงานช้า
สอนแล้วไม่จำ
ขาดความมั่นใจ
มีปัญหาด้านอารมณ์/พฤติกรรม
การรักษา
ให้ความรู้
ปรับทัศนคติ
พ่อแม่ต้องเข้าใจ
ปรับการเรียนการสอนให้เหมาะสม (IEP)
ช่วยเหลือรักษาโรคางจิตเวชที่พบร่วม
แก้ไขปัญหาทางอารมณ์+พฤติกรรม
โรคสติปัญญาบกพร่อง (Intellectual disabilities ; ID mental retardation)
คำจำกัดความ
DSM-5
ระดับเชาว์ปัญญาต่ำกว่าเกณฑ์เฉลี่ย
พฤติกรรมการปรับตน (adaptive functioning)
การเรียน (conceptual)
การสื่อสาร (social)
Practical (BADL, IADL) domain
เกิดขึ้นในช่วง developmental period
สาเหตุ
ก่อนคลอด (Prenatal causes)
ปริกำเนิด (Perinatal causes)
หลังคลอด (Postnatal causes)
ไม่ทราบสาเหตุ (Unknown causes)
การรักษา
ให้ความรู้และการแนะนำ
การใช้ยา
การบำบัดฟื้นฟู