Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
หลักการพื้นฐาน ลักษณะ และขอบเขตของการ พยาบาลจิตเวช และสุขภาพจิต,…
หลักการพื้นฐาน ลักษณะ และขอบเขตของการ พยาบาลจิตเวช และสุขภาพจิต
วิวัฒนาการของจิตเวชศาสตร์ และสุขภาพจิตสากล
ยุคก่อนประวัติศาสตร์
โรคจิตเกิดจากทำในสิ่งต้องห้าม ไม่ทำตามกฎศาสนา
ดูแล: ลงโทษ เฆี่ยนตี ขับไล่วิญญาณร้าย
ยุคกรีกและโรมัน
ทำตามยุคก่อนประวัติศาสตร์ ต่อมาเกิดมโนมติทางการพยาบาลสุขภาพจิตและจิตเวช
Hippocrates พฤติกรรมผิดปกติเกิดจากความผิดปกติของอวัยวะ ขาดสมดุลของเหลว
รักษา: ใช้สมุนไพรชำระล้าง ให้ทำกิจวัตรประจำวัน งาน ล่ามโซ่เฆี่ยนตีผู้มีพฤติกรรมรุนแรง
Plato ร่างกายและจิตใจแยกจากกันไม่ได้
การดูแล แยกผู้ป่วยออกจากชุมชนให้ญาติดูแล
Aristotle ปฏิกิริยาทางจิตเป็นการแสดงออกของคนทั้งคน
เน้นการดูแลที่ครอบคลุม=Holistic care
ยุคฟื้นฟู
มองสาเหตุของโรคด้วยวิทยาศาสตร์มากขึ้น แต่ก็ยังมีความเชื่อภูตผี
การดูแลมีเมตตากรุณา เข้าใจผู้ป่วย แต่ยังขังป้องกันผู้ป่วยทำร้ายผู้อื่น
ยุคกลาง
โรคจิตเกิดจากภูตผีแม่มด นักบุญจะช่วยให้หายได้
การดูแล การกักขัง เฆี่ยน ทุบตี ไม่ให้อาหาร
ปลายยุคกลาง : สร้างสถานดูแลผู้ป่วยโรคจิต“อะไซลัม” (Asylum) รักษาด้วยยา เครื่องหอม อาหาร และดนตรี
ยุคแห่งการเปลี่ยนแปลงทางจิตเวชศาสตร์
ใช้หลักการทางวิทยาศาสตร์ เกิดนักทฤษฎีจิตเวชเกิดขึ้น
ฟิลิป พิเนล ผู้ปลดโซ่ตรวน, คลิฟฟอร์ด เบียร์ส เขียนหนังสือชื่อ “A Mind That Found Itself”, ซิกมันด์ ฟรอยด์ สร้างทฤษฎีจิตวิเคราะห์, แฮรี่ สแตก ซัลลิแวน สร้างทฤษฎีสัมพันธภาพระหว่างบุคคล, อิริค เอช อิริกสัน สร้างทฤษฎีพัฒนาการทางจิตสังคม
วิวัฒนาการของจิตเวชศาสตร์และ สุขภาพจิตในประเทศไทย
อดีต
เชื่อว่าการเจ็บป่วยทางจิตเกิดจากไสยศาสตร์ ผี เฆี่ยนตีเพื่อขับไล่สิ่งไม่ดี ต่อมาใช้หลักทางศาสนาดูแล
ตั้งแต่ปี พศ2432
รัชกาล 5 ให้สร้างโรงพยาบาลคนเสียจริต/ สถาบันจิตเวชศาสตร์สมเด็จเจ้าพระยา (หลังคาแดง)
ศาสตราจารย์นายแพทย์ฝน แสงสิงแก้ว พัฒนาโครงสร้างสภาพแวดล้อม ให้อบอุ่น ปลอดภัย และเป็นธรรมชาติ ให้การดูแลยึดหลักความเมตตาธรรมเป็น “บิดาของวงการสุขภาพจิตและจิตเวชของไทย”
แนวคิดเกี่ยวกับสุขภาพจิต
สุขภาพจิต (Mental health)
ชีวิตที่เป็นสุข มีความสมดุล ทั้งเรื่องงาน ชีวิตส่วนตัว และสังคม บุคคลสามารถเผชิญกับปัญหา และปรับตัวให้เข้ากับปัญหา อุปสรรคของชีวิตภายใต้ สภาพแวดล้อมที่เปลี่ยนแปลงไป โดยไม่เสียดุลยภาพ
จิตเวช
ปัญหาทางสุขภาพจิต ปัญหาของบุคคล ที่แสดงออกทางความคิด อารมณ์ พฤติกรรมที่ผิดปกติ จนมีการเจ็บป่วยทางจิต (Mental illness or Mental disorder)
ปัจจัยที่มีผลต่อภาวะ สุขภาพจิต
ชีวภาพ
พันธุกรรม ยีนส์มีผลทำให้ความสามารถในการติดต่อ รับรู้ การวิเคราะห์และแสดงพฤติกรรมผิดปกติได้
กายวิภาค สรีรวิทยาสมอง lateral ventricles ขยาย การฝ่อของ anterior vermis ของ cerebellum
พยาธิสภาพของสมอง จากเนื้องอก การติดเชื้อ จากสารพิษ จากพยาธิสภาพของโรคในระบบต่อมไร้ท่อ
ชีวเคมีของร่างกายและสมอง สาร Dopamine ควบคุมกระบวนการคิดและการรับรู้ที่นำไปสู่การเกิดพฤติกรรม ถ้าสูงอาจเกิดภาพหลอน
จิตใจ
การเลี้ยงดูมีผลต่อการสร้างสัมพันธภาพในครอบครัว การสร้างสัมพันธภาพกับผู้อื่น และความสามารถในการปรับตัวของบุคคล
สังคม วัฒนธรรม สิ่งแวดล้อม และการเรียนรู้ตามหลักพฤติกรรมศาสตร์
แนวคิดสาเหตุการ ป่วยทางจิต
Stress diathesis model
Stress = ความกดดัน Diathesis=ความเสี่ยงในการเกิดโรค
บุคคลมี D แฝงอยู่ภายในไม่เท่ากัน D1≠D2 เมื่อถูกกระตุ้นด้วย S ก็จะเกิดโรคทางจิตได้ โดยถ้าให้ S1=S2 คนที่ D มากกว่า จะเสี่ยงเกิดโรคทางจิตสูงกว่าคนที่มี D ต่ำ
Case formulation การเกิดโรคทางจิตเวช 4 ปัจจัย
Predisposing factors คือ ปัจจัยเสี่ยงที่มีมาก่อนป่วย ไม่สามารถไปควบคุมได้
Precipitating factors คือ ปัจจัยกระตุ้นให้เกิดอาการ มีน้อยหรือสมดุลได้
Perpetuating factors คือ ปัจจัยที่เสริมให้อาการไม่หาย ต้องหาให้เจอเพื่อให้แก้ปัญหา
Protective factors คือ ปัจจัยปกป้องให้บุคคลปรับตัวอย่างเหมาะสม คนที่อยากเจอที่สุด ทำให้รู้สึกอยากดีขึ้น อยากหาย หรือมีชีวิตต่อ
คุณลักษณะของพยาบาลจิตเวช
มีความตระหนักรู้ตนเอง มีสติ(Self-awareness)
มีความรู้
ยอมรับพฤติกรรมของผู้ป่วยอย่างไม่มีเงื่อนไข
ความสม่ำเสมอ เพื่อให้ผู้ป่วยเกิดความไว้วางใจ
ความจริงใจ
ความเป็นอิสระและเชื่อมั่นในตนเอง
ความอดทน
ความไว้วางใจได้
เผชิญกับความคับข้องใจ ความเครียด และปรับตัวได้
Emotional Maturity อารมณ์มั่นคง
รับรู้ความรู้สึกของผู้อื่นไว (Sensitive)
ยืดหยุ่นเปลี่ยนแปลงบางอย่างที่จำเป็นได้โดยไม่เกิดความคับข้องใจ
มีความคิดสร้างสรรค์มีเหตุผล มองการณ์ไกล
รักในเพื่อนมนุษย์พร้อมที่จะให้ความช่วยเหลือผู้อื่น
นางสาวจิราทิพย์ อุ่นธง ชั้นปี 3 เลขที่ 9 รหัสนักศึกษา 63126301009