Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

C6. Vấn đề dân tộc và tôn giáo trong thời kì quá độ lên CNXH, Ý…

- - - - Bản chất của tôn giáo
        
        Tôn giáo là một hình thái ý thức xã hội phản ánh hoang đường, hư ảo hiện thực khách quan. Thông qua sự phản ánh đó, các lực lượng tự nhiên và xã hội đều trở thành siêu nhiên, thần bí
        
        Ở một cách tiếp cận khác, tôn giáo là một thực thể xã hội – các tôn giáo cụ thể
        
        Với các tiêu chí cơ bản sau: Có niềm tin tôn giáo; Có hệ thống giáo thuyết; Có hệ thống cơ sở thờ tự; Có tổ chức nhân sự; Có hệ thống tín đồ đông đảo
        
        Về bản chất, tôn giáo là một hiện tượng xã hội – văn hóa do con người sáng tạo ra
        
        Về phương diện thế giới quan, Tôn giáo mang thế giới quan duy tâm, có sự khác biệt với thế giới quan duy vật biện chứng, khoa học của chủ nghĩa Mác – Lênin
        
        Xét về bản chất tôn giáo là một hiện tượng xã hội tiêu cực. Nhưng trong một chừng mực nhất định tôn giáo có những mặt tích cực
      - Nguồn gốc
        
        Nguồn gốc tự nhiên, kinh tế xã hội
        (là nguồn gốc cơ bản nhất)
        
        Trong XHNT, do LLSX chưa phát triển, trước thiên nhiên hùng vĩ tác động và chi phôi khiến con người cảm thấy yếu đuối và bất lực, không giải thích được nên con người đã tự gán cho thiên nhiên sức mạnh, quyền lực thần bí
        
        Trong xã hội xuất hiện GC đối kháng, áp bức bất công, do không giải thích được nguồn gốc của sự phân hóa GC và áp bức bóc lột bất công, tội ác,... cộng với sự lo sợ trước sự thống trị của các lực lượng xã hội, con người phải trông chờ vào sự giải phóng của một lực lượng siêu nhiên ngoài trần thế
        
        Nguồn gốc nhận thức
        
        Trong các giai đoạn nhất định nhận thức của con người về tự nhiên và xã hội có giới hạn
        
        Do trình độ dân trí thấp chưa thể nhận thức đầy đủ vẫn là điều kiện, mảnh đất cho tôn giáo ra đời, tồn tại và phát triển
        
        Thực chất nguồn gốc nhận thức của tôn giáo là sự tuyệt đối hóa, cường điệu mặt chủ thể của nhận thức con người biến cái nội dung khách quan thành siêu nhiên, thần thánh
        
        Nguồn gốc tâm lý
        
        Sự sợ hãi trước những hiện tượng tự nhiên,xã hội hay trong những ốm đau bệnh tật; ngay cả những may, rủi bất ngờ xảy ra, hoặc tâm lí muốn được bình yên khi làm một việc lớn con người dễ tìm đến tôn giáo
        
        những tình cảm tích cực như tình yêu, lòng biết ơn,lòng kính trọng đối với những người có công với nước, với dân cũng dễ dẫn con người đến với tôn giáo
      - Tính chất
        
        Tính lịch sử
        
        Tôn giáo là hiện tượng xã hội có tính lịch sử, có khả năng tồn tại, phát biến đổi trong một giai đoạn lịch sử nhất định
        
        Theo quan điểm CN Mác Lê nin, tôn giáo sẽ nhạt dần và mất đi khi các nguồn gốc làm nảy sinh tôn giáo không còn nữa
        
        Tính quần chúng
        
        Tôn giáo là hiện tượng xã hội phổ biến ở tất cả các quốc gia dân tộc chiếm khoảng 3/4 dân số thế giới
        
        Tôn giáo là nhu cầu sinh hoạt tinh thần của một bộ phận quần chúng nhân dân
        
        tôn giáo phản ánh khát vọng của con người về một xã hội tự do, bình đẳng, bác ái
        
        nhiều tôn giáo có tính nhân văn, nhân đạo, hướng thiện nên được nhiều người tin theo
        
        Tính chính trị
        
        tính chất này chỉ xuất hiện khi xã hội đã phân chia giai cấp, có sự khác biệt, đối kháng về lợi ích giai cấp
        
        tôn giáo là sản phẩm của những điều kiện kinh tế xã hội, phản ánh lợi ích, nguyện vọng của các giai cấp khác nhau trong cuộc đấu tranh giai cấp, đấu tranh dân tộc, nên tôn giáo mang tính chất chính trị
        
        khi các GC bóc lột, thống trị sử dụng tôn giáo để phục vụ cho lợi ích của riêng mình, chống lại các giai cấp lao động và tiến bộ xã hội, tôn giáo mang tính chất tiêu cực, phản tiến bộ
    - - Tôn trọng và đảm bảo quyền tự do tín ngưỡng và không tín ngưỡng của công dân
      - Khắc phục dần những ảnh hưởng tiêu cực của tôn giáo phải gắn liền với quá trình cải tạo xã hội cũ, xây dựng xã hội mới
      - Phân biệt 2 mặt chính trị và tư tưởng; tín ngưỡng, tôn giáo và lợi dụng tín ngưỡng, tôn giáo trong quá trình giải quyết vấn đề tôn giáo
      - Phải có quan điểm lịch sử cụ thể trong giải quyết vấn đề tín ngưỡng, tôn giáo
- - - - nghĩa rộng
      - nghĩa hẹp
    - - có vùng lãnh thổ chung ổn định
      - có chung một ngôn ngữ làm công cụ giao tiếp
      - có chung một nền văn hóa tâm lí
      - có chung một nhà nước (nhà nước dân tộc)
      - có chung phương thức sinh hoạt kinh tế
  - - - Xu hướng 1: Cộng đồng dân cư muốn tách ra để hình thành cộng đồng dân tộc độc lập
      - Xu hướng 2: Các dân tộc trong từng quốc gia, thậm chí các dân tộc ở nhiều quốc gia muốn liên hiệp lại với nhau
    - - Căn cứ khách quan
        
        mối quan hệ giữa dân tộc với giai cấp
        
        hai xu hướng khách quan trong sự phát triển dân tộc
        
        dựa vào kinh nghiệm của phong trào CM thế giới và thực tiễn CM Nga trong việc giải quyết ván đề dân tộc những năm đầu thế kỉ XX
      - Nội dung cương lĩnh dân tộc của CN Mac - Lenin
        
        Các dân tộc hoàn toàn bình đẳng
        
        Đây là quyền thiêng liêng của các dân tộc, không phân biệt dân tộc lớn hay nhỏ, ở trình độ phát triển cao hay thấp
        
        Các dân tộc đều có nghĩa vụ và quyền lợi ngang nhau trên tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội, không dân tộc nào được giữ đặc quyền, đặc lợi về kinh tế, chính trị, văn hóa.
        
        Trong một quốc gia có nhiều dân tộc, quyền bình đẳng dân tộc phải được thể hiện trên cơ sở pháp lý, nhưng quan trọng hơn nó phải được thực hiện trên thực tế
        
        Để thực hiện được quyền bình đẳng dân tộc, trước hết phải thủ tiêu tình trạng áp bức giai cấp, trên cơ sở đó xoá bỏ tình trạng áp bức dân tộc; phải đấu tranh chống chủ nghĩa phân biệt chủng tộc, chủ nghĩa dân tộc cực đoan
        
        Quyền bình đẳng giữa các dân tộc là cơ sở để thực hiện quyền dân tộc tự quyết và xây dựng mối quan hệ hữu nghị, hợp tác giữa các dân tộc
        
        Các dân tộc được quyền tự quyết
        
        Là quyền của các dân tộc tự quyết định lấy vận mệnh của dân tộc mình, quyền tự lựa chọn chế độ chính trị và con đường phát triển của dân tộc mình
        
        Quyền tự quyết dân tộc bao gồm quyền tách ra thành lập một quốc gia dân tộc độc lập, đồng thời có quyền tự nguyện liên hiệp với dân tộc khác trên cơ sở bình đẳng
        
        Việc thực hiện quyền dân tộc tự quyết phải xuất phát từ thực tiễn - cụ thể và phải đứng vững trên lập trường của giai cấp công nhân, đảm bảo sự thống nhất giữa lợi ích dân tộc và lợi ích của giai cấp công nhân
        
        Quyền tự quyết dân tộc không đồng nhất với “quyền” của các tộc người thiểu số trong một quốc gia đa tộc người, nhất là việc phân lập thành quốc gia độc lập
        
        Kiên quyết đấu tranh chống lại mọi âm mưu, thủ đoạn của các thế lực phản động, thù địch lợi dụng chiêu bài “dân tộc tự quyết” để can thiệp vào công việc nội bộ của các nước, hoặc kích động đòi ly khai dân tộc
        
        Liên hiệp GC công nhân các dân tộc
        
        Liên hiệp công nhân các dân tộc phản ánh sự thống nhất giữa giải phóng dân tộc và giải phóng giai cấp; phản ánh sự gắn bó chặt chẽ giữa tinh thần của chủ nghĩa yêu nước và chủ nghĩa quốc tế chân chính
        
        Đoàn kết, liên hiệp công nhân các dân tộc là cơ sở vững chắc để đoàn kết các tầng lớp nhân dân lao động thuộc các dân tộc trong cuộc đấu tranh chống chủ nghĩa đế quốc vì độc lập dân tộc và tiến bộ xã hội
        
        Nội dung liên hiệp giai cấp công nhân tất cả các dân tộc vừa là nội dung chủ yếu vừa là giải pháp quan trọng để liên kết các nội dung của Cương lĩnh dân tộc thành một chỉnh thể
        
        Cương lĩnh dân tộc của chủ nghĩa Mác – Lênin là cơ sở lý luận quan trọng để các Đảng cộng sản vận dụng thực hiện chính sách dân tộc trong quá trình đấu tranh giành độc lập dân tộc và xây dựng chủ nghĩa xã hội