Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
ยาที่ออกฤทธิ์ต่อระบบทางเดินหายใจ - Coggle Diagram
ยาที่ออกฤทธิ์ต่อระบบทางเดินหายใจ
ยารักษาโรคหอบหืด (Antiasthmatic drugs)
Adrenaline (Epinephrine)
เป็นฮอร์โมนและสารสื่อประสาท ในทางยา จัดอยู่ในกลุ่มยาอันตราย
ใช้สำหรับรักษาโรคหืดและปอดอุดกั้นเรื้อรัง ยามีฤทธิ์กระตุ้นหัวใจ และทำให้หลอดเลือดหดตัว จึงใช้เพื่อกระตุ้นหัวใจ
ผลข้างเคียงหากได้รับยาเป็นเวลานาน เช่น เกิดความดันโลหิตสูงชีพจรเต้นเร็ว หัวใจเต้นไม่เป็นจังหวะ ใจสั่น ปวดศีรษะ
Aminophylline
เป็นยาสำหรับรักษาโรคหืด โรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง และภาวะหลอดลมหดเกร็ง ออกฤทธิ์โดยช่วยคลายและขยายทางเดินอากาศภายในปอด ช่วยให้ผู้ป่วยหายใจได้สะดวกยิ่งขึ้น นอกจากนี้ อาจนำมาใช้รักษาโรคอื่น ๆ ตามดุลยพินิจของแพทย์ ผลข้างเคียง ได้แก่ นอนไม่หลับ ปวดศีรษะ ท้องเสีย ปัสสาวะบ่อย
Bambuterol
ถูกนำมาใช้ในการบริหารจัดการในระยะยาวถาวรของโรคหอบหืด ไม่ควรใช้เป็นยาช่วยชีวิตเพื่อบรรเทาอาการหอบหืดในระยะสั้น ใช้ได้กับผู้ที่มีความบกพร่องทางไต ผลข้างเคียง เช่น เมื่อยล้า คลื่นไส้ ใจสั่น ปวดศีรษะ เวียนศีรษะ
Fenoterol
ใช้ในการรักษาโรคหืด ชนิดที่เกิดอาการกำเริบเฉียบพลัน หรือภาวะหลอดลมหดเกร็งชนิดเฉียบพลัน ผลข้างเคียง เช่น หัวใจเต้นเร็ว แสบอก ยาพ่นอาจทำให้ปากแห้ง
Ipratropium
ใช้เป็นยาสำหรับบริหารทางการหายใจ ออกฤทธิ์ลดการเกร็งของหลอดลมและขยายหลอดลม ผลข้างเคียง มีอาการกล้ามเนื้อสั่นกระสับกระส่าย เหมาะที่จะใช้กับผูัป่วยที่มีหลอดลมตีบเฉียบพลัน
Percaterol
ขยายหลอดลม รักษาอาการหอบในผู้ป่วยโรคหืด
ออกฤทธิ์กระตุ้น beta2-receptor มีผลให้เกิดการคลายตัวหรือลดการหดตัวของกล้ามเนื้อเรียบรอบทางเดินหายใจ ออกฤทธิ์ได้ยาวนานโดยมีฤทธิ์ต้านการแพ้และต้านการอักเสบของหลอดลม ผลข้างเคียงมีน้อย โดยเฉพาะยาที่ให้โดยการพ่นหรือสูดดม ข้อแนะนำควรดื่มน้ำมากๆ
Salbutamol
ใช้ในการป้องหรือรักษาอาการหอบหืดที่เป็นไม่มาก รักษาอาการอุดตันของทางเดินหายใจในโรคถุงลมโป่งพอง ป้องกันอาการในผู้ป่วยที่ต้องเผชิญกับสิ่งที่อาจก่อให้เกิดอาการแพ้ รูปแบบยาพ่นชนิดฝอยละออง หรือเน็บบิวส์ (Nebules) ผลข้างเคียงมีอาการผิดปกติทางทางเดินหายใจ คอหอยอักเสบ วิงเวียนศีรษะ คลื่นไส้อาเจียน ปากแห้ง ใจสั่น
Theophylline
เป็นยารักษาโรคหืดและปอดอุดกั้นเรื้อรัง รูปแบบยาเม็ดและแคปซูล ทำให้หลอดลมขยายตัว ยามีฤทธิ์ขับปัสสาวะ กระตุ้นระบบประสาทส่วนกลางและกระตุ้นหัวใจ เพิ่มการหลั่งของกรดในกระเพาะอาหาร ห้ามหยุดยาเอง ผลข้างเคียงที่รุนแรงถึงชีวิต ได้แก่ อาการชัก หัวใจเต้นผิดจังหวะ ความดันโลหิตต่ำรุนแรง หัวใจหยุดเต้น
ยาขับเสมหะ และยาระงับอาการไอ
Acetylcysteine
ใช้ในการรักษาภาวะพิษจากการใช้ยาพาราเซตามอลเกินขนาด และใช้เป็นยาเพื่อลดความเหนียวของเสมหะ มีทั้งในรูปแบบยาฉีดเข้าหลอดเลือดดำ และแบบยารับประทาน ผลข้างเคียงง่วงซึม เยื่อบุปากอักเสบ น้ำมูกใสๆไหล
Ambroxol
เป็นยาลดความเหนียวข้นของเสมหะ ทำให้ง่ายต่อการขจัดออกจากร่างกายด้วยการไอ ซึ่งใช้รักษาโรคระบบทางเดินหายใจที่มีเสมหะข้นเหนียว เช่น ขับเสมหะในผู้ป่วยที่เป็นโรคหลอดลมอักเสบเรื้อรังและเฉียบพลัน ไม่ควรรับประทานร่วมกับยาลดกรด ผลข้างเคียงบวมที่ใบหน้าเปลือกตา ริมฝีปาก ลมพิษ
Ammonium Chloride
เป็นยาขับเสมหะ ช่วยรักษาผู้ป่วยหลอดลมอักเสบและหลอดลมโปร่งพอง เป็นการขับเสมหะอย่างอ่อน ผลข้างเคียง ชีพจรเต้นช้า จังหวะการเต้นของหัวใจไม่สม่ำเสมอ มีผื่นแดงที่ผิวหนัง รับประทานทันทีหลังอาหาร ดื่มน้ำมากๆเพื่อให้เสมหะเหลวขับออกง่าย
Bromhexine
ใช้สำหรับยรรเทาอาการไอ ขับเสมหะ ทำให้เสมหะมีความเหนียวลดลง การขับเสมหะออกทำได้ง่ายขึ้น อาจก่อให้เกิด คลื่นไส้ อาเจียน angioedema อาการบวม ผื่นแดง หลอดลมหดตัว ระวังในผู้ป่วยที่มีแผลในกระเพาะอาหาร
Codeine
ยาระงับอาการไอและบรรเทาอาการปวดเรื้อรังระดับปานกลางขึ้นไป รูปแบบยารับประทาน และสารละลาย
ยานี้อาจแสดงผลข้างเคียงในผู้ป่วยสูงอายุมากกว่าผู้ป่วยในวัยอื่น โดยจะมีอาการปวดท้อง หรือท้องผูก
มีผื่นขึ้นตามผิวหนังได้เล็กน้อย
Dextromethorphan
เป็นยาลดอาการไอที่มีความนิยมใช้กันมานาน เนื่องจากมีประสิทธิภาพในการรักษาที่ดีและมีความปลอดภัยค่อนข้างสูง เป็นยาสำหรับบรรเทาอาการไอแบบไม่มีเสมหะ อาจเกิดจากการติดเชื้อในอากาศ เช่น ไข้หวัด หรือไซนัสอักเสบ Dextromethorphan ผลข้างเคียงที่รุนแรงมีอาการคันหรือบวมตามร่างกาย เช่น ใบหน้า คอ หรือลิ้น ผื่นขึ้นตามร่างกาย
Diphenhydramine
ยาต้านฮิสตามีนที่นำมาใช้รักษาโรคภูมิแพ้ ไข้ละอองฟาง หรือไข้หวัด มีฤทธิ์ทำให้ง่วงนอน นำมาใช้บรรเทาอาการเมารถ เมาเรือ เมาเครื่องบิน และใช้รักษาบางอาการของโรคพาร์กินสันได้ รูปแบบยา ยารับประทาน ยาให้ทางหลอดเลือด หากพบว่าเกิดอาการแพ้ยา เช่น ลมพิษ หายใจลำบาก ใบหน้าบวม ริมฝีปากบวม ลิ้นบวม หรือคอบวม ควรรีบพบแพทย์ในทันที
Glyceryl guaiacolate / Guaifenesin
เป็นยาที่มีฤทธิ์ในการขับเสมหะ มักเป็นส่วนผสมในตำรับยาแก้ไอ การลดความหนืดของเมือกที่หลั่งจากหลอดลมและถุงลม อาการที่เกี่ยวของกับระบบต่อมไร้ท่อ ได้แก่ กรดยูริกในกระแสเลือดต่ำ ผลข้างเคียงมีอาการที่เกี่ยวข้องกับระบบทางเดินอาหาร ได้แก่ ปวดท้อง ท้องเสีย คลื่นไส้ อาเจียน
ยารักษาโรคปอด
Tiotropium
เป็นยาสูดพ่นใช้รักษาโรคหอบหืด โรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง และโรคปอดอื่นๆ
ผลข้างเคียงจากการใช้ยาเช่น ปากแห้ง เวียนศีรษะ มองเห็นเป็นภาพเบลอ
เจ็บขณะปัสสาวะ ท้องไส้ปั่นป่วน เจ็บหน้าอก หัวใจเต้นเร็ว และมีอาการหวัดอย่างมีน้ำมูกไหล หรือเจ็บคอ
Isoniazid
เป็นยาที่มีทั้งชนิดฉีด และรับประทาน ใช้รักษาวัณโรค
ผลข้างเคียงจากการใช้ยาเช่น ปวดท้องส่วนบน เบื่ออาหาร คลื่นไส้ รู้สึกไม่สบายหรืออ่อนเพลียกระทันหัน มีไข้ติดต่อกัน 3 วันขึ้นไป ปัสสาวะสีเข้ม อุจจาระสีซีด ดีซ่าน
Rifampicin
เป็นยารับประทานชนิดฉีดเข้าเส้นเลือด ใช้ป้องกันหรือรักษาวัณโรค รักษาโรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบในระยะยังไม่แสดงอาการ
ผลข้างเคียงจากการใช้ยาเช่น มีอาการแพ้ มีเลือดออก มีอาการคล้ายไข้หวัดใหญ่ ตามร่างกาย เป็นต้น
Pyrazinamide
เป็นยาชนิดรับประทาน ใช้รักษาวัณโรค
ผลข้างเคียงจากการใช้ยาเช่น ปวดข้อหรือข้อบวม ตับผิดปกติ
ทำให้มีอาการ เช่น ไม่อยากอาหาร อาเจียน เป็นต้น
Ethambutol
เป็นยาชนิดรับประทาน ใช้รักษาวัณโรคปอดและวัณโรคนอกปอด
ผลข้างเคียงจากการใช้ยาเช่น ปวดข้อหรือข้อบวม ตับผิดปกติ
ทำให้มีอาการ เช่น ไม่อยากอาหาร อาเจียน เป็นต้น
ยาบรรเทาอาการหวัด
Antihistamines
มี 2 ชนิดคือ ยาต้านฮิสตามีนชนิดง่วงซึม และชนิดไม่ง่วง
ใช้รักษาอาการผื่นเเดง คัน ลมพิษ คัดจมูก น้ำมูกไหล จาม ตาแดง คันตา น้ำตาไหล ไอ เจ็บคอ คอแห้ง อาการบวมตามผิวหนังเปลือกตา
Nasal Decongestant
ใช้บรรเทาอาการคัดจมูกอันเนื่องจากโรคหวัด โรคภูมิแพ้ โรคไซนัสอักเสบ เเละอาการแพ้สิ่งอื่นๆ โดยตัวยาจะช่วยให้ทางเดินหายใจโล่ง
Expectorant
ช่วยกระตุ้นให้มีการพัดโบกของ Celia ในทางเดินหายใจเพื่อช่วยให้ไอและขับเอามูกออกมาได้มากขึ้น
ยาขับเสมหะในประเทศไทย
Ammonium Chloride
Guafenesin or Glycerol Guaicolate
Terpin Hydrate
Mucolytics
ทำให้การเกาะกันของพันธะไดซัลไฟด์ของเสมหะลดลง เสมหะจึงมีความข้นเหนียวลดลง
ประเภทของยาละลายเสมหะ
ยาน้ำละลายเสมหะ
เม็ดฟู่ละลายเสมหะ
ยาพ่นละลายเสมหะ
ยาสมุนไพรละลายเสมหะ
Antitussives
ช่วยยับยั้งการทำงานของสมองส่วนที่ตอบสนองต่อสิ่งกระตุ้นทำให้เกิดการไอ แต่กลไกที่เเท้จริงในการออกฤทธิ์ของยากลุ่มนี้ยังไม่เป็นที่แน่ชัด โดยยาจะมีผลรักษาอาการไอแห้งๆ