Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
ไข้ออกผื่นจากสาเหตุอื่นๆ ที่ไม่ใช่การติดเชื้อ (non-infection),…
ไข้ออกผื่นจากสาเหตุอื่นๆ ที่ไม่ใช่การติดเชื้อ (non-infection)
Systemic lupus erythematosus (SLE)
• พบบ่อยในผู้ป่วยเด็กเพศหญิง
• อาการไข้ร่วมกับผื่นเป็นๆ หายๆ ลักษณะผื่นที่พบ มีได้หลายแบบตั้งแต่ผื่นแบบไม่จำเพาะ เช่น maculopapular rash, urticaria จนถึงผื่นที่จำเพาะ เช่น malar rash, discoid LE, vasculitis หรือ photosensitivity อาการอื่นๆ ที่พบร่วมด้วย เช่น ปวดข้อ ผมร่วง ซีด แผลในปาก ต่อมน้ำเหลืองโต อาการทางประสาท และไต เป็นต้น
• การตรวจทางห้องปฏิบัติการที่ช่วยในการวินิจฉัย คือ การทำ ANA profile, LE cell
• การรักษา ยาที่ใช้ในการรักษา ได้แก่ prednisolone โดยขนาดยาขึ้นกับความรุนแรงของโรค และความผิดปกติของอวัยวะภายใน เช่น ไต หัวใจ สมอง ระบบเลือด
ผื่นแพ้ยา (cutaneous drug eruption)
• ผื่นที่พบบ่อย ได้แก่ exanthematous eruption หรือ maculopapular rash
• ผู้ป่วยมักมีผื่นขึ้นหลังการได้รับยาประมาณ 1-2 สัปดาห์
• ลักษณะผื่นแพ้ยา เป็น generalized aymmetrical maculopapular rash ขึ้นที่ลำตัว แขนขา อาจมีอาการคันร่วมด้วย ผื่นนี้แยกยากจากการติดเชื้อไวรัส ในรายที่สงสัยว่าอาจเกิดจากการแพ้ยา
• ควรสัมภาษณ์ประวัติการใช้ยาที่ได้รับมาก่อนภายใน 1-3 สัปดาห์ ก่อนมีผื่นขึ้น ถ้าไม่แน่ใจให้หยุดยาที่อาจเป็นสาเหตุ ถ้าเกิดจากการแพ้ยา ผื่นจะหายภายใน 2-3 วันหลังหยุดยา ทั้งนี้ขึ้นกับค่าครึ่งชีวิตของยาด้วย
• การตรวจทางห้องปฏิบัติการที่ช่วยในการวินิจฉัย คือ การเจาะเลือดตรวจ complete blood count (CBC) ถ้าพบ eosinophils เพิ่มขึ้นในเลือดอาจบอกได้ว่าเป็นแพ้ยา แต่ถ้าพบ atypical lymphocytes เพิ่มขึ้นช่วยบอกถึงการติดเชื้อไวรัส
• การรักษา หยุดยาที่สงสัยว่าเกิดผื่น ถ้าคันให้ยาแก้คันกลุ่ม antihistamine เช่น chlorpheniramine หรือ hydroxyzine รับประทาน
Kawasaki disease
• เป็นโรคที่พบบ่อยในเด็กอายุน้อยกว่า 3 ปี สาเหตุยังไม่ทราบแน่นนอน
• การวินิจฉัยอาศัยอาการทางคลินิก โดยมี criteria ในการวินิจฉัย คือ
ไข้สูง มากกว่า 5 วัน
มีผื่นซึ่งอาจพบเป็น maculopapular rash, urticaria, scarlatiniform, erythema multiform-like แต่ไม่พบ vasicobullous
ตาแดงทั้ง 2 ข้าง โดยไม่มีขี้ตา
การเปลี่ยนแปลงที่ริมฝีปาก โดยปากแดง แห้ง แตก (dryness, redness, fissuring) และลิ้นคล้ายผล strawberry
การเปลี่ยนแปลงที่มือและเท้า อาจพบผื่นแดงในระยะแรก ต่อมาสัปดาห์ที่ 2 ของไข้ ผื่นลอกที่ปลายนิ้วมือ นิ้วเท้า ซึ่งเป็นลักษณะเฉพาะของโรค
ต่อมน้ำเหลืองโตส่วนใหญ่เป็นต่อมน้ำเหลืองข้างคอ และมีขนาดมากกว่า 1.5 cm
• การวินิจฉัย ผู้ป่วยต้องมีไข้สูงร่วมกับอาการทางคลินิกอีก 4 ใน 5 ข้อ และต้องวินิจฉัยแยกโรคอื่นๆ ได้ เนื่องจากยังไม่มีผลการตรวจทางห้องปฏิบัติการที่ช่วยในการวินิจฉัยที่แน่นอน
• การตรวจทางห้องปฏิบัติการที่ช่วยแยก คือ CBC พบ leukocytosis, ERS สูงในสัปดาห์ที่ 2 พบเกล็ดเลือดสูง
• ลักษณะเฉพาะของโรคนี้ อาการอื่นๆ ที่พบได้ของ Kawasaki disease ได้แก่ hydrops of gall bladder, sterile pyuria, aseptic meningitis, hepatitis, arthralgia เป็นต้น
• การวินิจฉัยแยกโรค ต้องแยกผื่นจากการติดเชื้อไวรัส แบคทีเรียและผื่นแพ้ยาชนิด Stevens-Johnson syndrome
• การรักษา ในรายที่สงสัยว่าเป็น Kawasaki disease ควรส่งต่อผู้ป่วยไปพบกุมารแพทย์เพื่อให้การวินิจฉัยแน่นอน เพราะโรคนี้พบความผิดปกติของระบบหัวใจและหลอดเลือดสูงถึงร้อยละ 10-30 โดยเฉพาะพบ coronary dilation และ aneurysm ซึ่งเกิดในระยะเวลา 1-3 เดือนภายหลังมีไข้ ถ้าไม่รักษาอาจมีโรคแทรกซ้อนได้ ปัจจุบันการให้ยา gamma globulin ขนาดสูง 2 g/kg ครั้งเดียวทางหลอดเลือดดำ ภายใน 7 วันหลังมีไข้ ไข้จะลดลงอย่างรวดเร็วหลังได้รับ gamma globulin ร่วมกับการให้ยา aspirin รับประทานขนาด 70-100 mg/kg/day ในระยะแรกและลดขนาดลงเหลือ 3-5 mg/kg/day เมื่อไข้ลดลง
Juvenile rheumatoid arthritis (JRA)
• ผื่นของโรคนี้มีลักษณะเฉพาะคือ เป็นผื่นแบบ maculopapular rash เห็นได้ชัดเวลาไข้สูง แต่ถ้าไข้ลดลง ผื่นจะหายไป พบบ่อยใน JRA ชนิด systemic onset type อาจมีอาการของตับม้ามโต (hepatosplenomegaly) ต่อมน้ำเหลืองโต
• การวินิจฉัย อาศัยประวัติ ตรวจร่างกาย และแยกสาเหตุอื่นๆ ของไข้และผื่น
• การรักษา ให้รับประทาน aspirin ขนาด 80-100 mg/kg/day ถ้าไม่ได้ผลอาจพิจารณาให้ non-sterois anti-inflammatory drugs (NSAIDs) หรือในรายอาการรุนแรงอาจให้ prednisolone รับประทานร่วมด้วย
ศูนย์กุมารเวช.(2562).โรงพยาบาลเวิลด์เมดิคอ
http://theworldmedicalcenter.com/th/new_site/health_article/index/15
ปราณี ทู้ไพเราะ.(2562).คู่มือการตรวจวินิจฉัยโรค เล่มที่1(พิมพ์ครั้งที่2).พิมพ์ลักษณ์.
อ้างอิง
เลิศฤทธิ์ ลีลาธร.(2559).แนวทางการเฝ้าระวังควบคุมโรค การตรวจรักษาและส่งตัวอย่างตรวจทาง
ห้องปฏิบัติการเพื่อกำจัดโรคหัดตามโครงการกำจัดโรคหัด ตามพันธะสัญญานานาชาติ (พิมพ์ครั้ง
ที่3).สำนักพิมพ์อักษรกราฟฟิคแอนด์ดีไซน์.
นันทวัน ธัญประณีตกุล.(ม.ป.ป.) การคัดแยกผื่นโรคติดเชื้อที่สําคัญ 4 โรค.ศูนย์อนามัยที่ 5 ราชบุรี.
https://apps.hpc.go.th/dmkm/web/uploads/2020/034210-20200324073157/.pdf
ศูนย์กุมารเวช.(2562).โรงพยาบาลเวิลด์เมดิคอ
http://theworldmedicalcenter.com/th/new_site/health_article/index/15
ปราณี ทู้ไพเราะ.(2562).คู่มือการตรวจวินิจฉัยโรค เล่มที่1(พิมพ์ครั้งที่2).พิมพ์ลักษณ์.
