Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

The Design of Everyday Things image - Coggle Diagram

- - - - 1.Goal: xác định mục tiêu cần thực hiện
        
        VD: giảm cơn đói.
      - 2.Plan: lên kế hoạch để thực hiện mục tiêu trên
        
        VD: nấu mì hay đặt Grab.
      - 3.Specify: các hành động cụ thể cần thực hiện.
        
        VD: quyết định đặt Grab.
      - 4.Perform: thực hiện các hành động trên.
        
        VD: mở app, tìm quán ăn, tìm món, đặt hàng, nhận hàng
      - 6.Interpret: diễn giải kết quả
        
        VD: kiểm tra app thì thấy đặt nhầm.
      - 5.Perceive: ghi nhận kết quả
        
        VD: nhận cháo gà thay vì cơm gà.
      - 7.Compare: so sánh với mục tiêu xem đã đạt chưa
        
        VD: vẫn còn đói sau khi ăn cháo.
      - Mô hình này có thể bắt đầu từ trên (goal-driven, đói bụng) hoặc từ dưới (data or event-driven, gặp quán ăn mới trên đường đi). Đối với các sản phẩm cải tiến (incremental), các thay đổi chủ yếu ở các bước thực hiện (execution) và đánh giá (evaluation). Các sản phẩm cấp tiến (radical) thường bắt đầu bằng việc phân tích mục tiêu (goal) thực sự là gì? (root cause analysis).
  - - - Discoverability: hành động nào có thể thực hiện được? làm thế nào để thực hiện? Dựa vào các nguyên tắc bên dưới: affordances, signifiers, mappings & constraints.
      - Affordances: đặc tính cho biết hành động có thể tương tác. Thiết kế tốt sẽ cho thấy rõ những hành động có thể tương tác.
      - Signifiers: dấu hiệu cho biết hành động có thể thực hiện, nơi có thể thực hiện hành động. Đặc biệt trong thiết kế web/ứng dụng, vì không có affordances.
      - Mappings: thiết kế và trình bày các nút điều khiển tương ứng với đối tượng cần điều khiển. Nguyên tắc chủ đạo trong mapping là Gestalt Proximity: nhóm những chức năng tương tự gần nhau, nút điều khiển nằm gần đối tượng.
      - Constraints: giới hạn các hành động có thể thực hiện giúp người sử dụng dễ quyết định hơn.
        
        VD: tay nắm cửa có thể kéo/đẩy, một tấm biển thì chỉ có thể đẩy
        VD: chỉ cho phép nạp tiền một số mệnh giá cố định
      - Conceptual Models: mô hình hoạt động của sản phẩm/ứng dụng. Mô hình của designer càng gần với mô hình của người dùng thì sản phẩm càng thân thiện và dễ sử dụng. Có tác động lên tất cả các bước.
      - Feedback: phản hồi về kết quả/trạng thái của hành động. Đặc biệt quan trọng trong thiết kế web/ứng dụng.
  - - - Visceral: ấn tượng ban đầu của sản phẩm, mức độ hài hoà về màu sắc/bố cục của giao diện. Designer cần sử dụng tính thẩm mỹ (aesthetics) để thu hút sự chú ý của người dùng.
        
        Bình chữa cháy Samsung Firevase
      - Behavioral: tương tác của người dùng khi sử dụng sản phẩm/ứng dụng, mức độ dễ sử dụng (usability). Ở đây, yếu tố quan trọng nhất designer cần sử dụng là feedback cho tất cả hành động của người dùng.
        
        Khi nhấn nút trên điện thoại, nên có animation/trạng thái/âm thanh để cho biết người dùng đã nhấn nút.
      - Reflective: đánh giá tổng thể của người dùng dựa trên kinh nghiệm sử dụng, mức độ dễ sử dụng, chức năng, thẩm mỹ và quyết định có tiếp tục sử dụng sản phẩm/ứng dụng hay không.
        
        Samsung (aesthetics & featuristis) vs. Apple (aesthetics & usability)
- - - - Designer nên sử dụng các platform sẵn có để người dùng không cần phải nhớ thêm mật khẩu: Apple, Google, Facebook, WhatsApp,… hoặc các bảo mật khác: Face ID, vân tay,…
  - - - Nghe người khác đọc số điện thoại, tính nhẩm phép nhân 2 chữ số trở lên
  - - - Semantic memory (trí nhớ ngữ nghĩa, dài hạn). Khi chúng ta ngủ, não sẽ tái hiện lại các ký ức ban ngày (episodic memory), tổng quát hoá và tích hợp vào mạng lưới kiến thức trước đó.
        Con người có xu hướng chỉ nhớ những thứ có ý nghĩa, có cấu trúc, mối liên hệ với các sự kiện, thông tin trước đó và bỏ qua những thông tin rời rạc.
      - Procedure memory (trí nhớ cơ học, tự động). Khi bạn lặp đi lặp lại một hành động, chúng sẽ trở thành trí nhớ cơ học, nhờ vào mạng lưới basal ganglia.
        
        Đạp xe, đọc bảng cửu chương, nhấn Ctrl+S để lưu
      - Episodic memory (trí nhớ về sự kiện, trung hạn). Đây là bộ nhớ lưu giữ các ký ức về sự kiện, bao gồm thời gian, địa điểm, nhân vật tham gia,… Bộ nhớ này được hình thành thông qua hippocampus (đồi hải mã).
      - Designer nên tận dụng tối đa trí nhớ này bằng cách sử dụng các tiêu chuẩn sẵn có (standard, convention) sẵn có, đừng bắt người dùng học lại.
- - - - Bóp thắng khi khởi động xe tay ga (interlock), hộp thoại xác nhận Lưu trước khi thoát (lock-in), phải tháo chốt an toàn của bình chữa cháy trước khi dùng (lock-out), nhập tên ổ cứng trước khi format để xác nhận (lock-out)
  - - - Các khoá cửa hiện đại luôn có phản hồi bằng âm thanh khi khoá thành công/kẹt khoá/chưa khoá, Apple Face ID có xác nhận bằng animation+âm thanh+rung
- - - - Mỗi lần đồng hồ Casio G-Shock sai giờ, là phải lấy hướng dẫn ra đọc mới biết cách chỉnh.
  - - - Slips: những lỗi xảy ra do người dùng thao tác nhầm so với dự định. Xảy ra ở các bước thực hiện hành động, người thành thạo thường mắc lỗi này hơn người mới, vì các thao tác của họ đã thành thói quen, nên rất ít khi để ý đến hành động của mình.
        
        Action-based: người dùng thực hiện một thao tác sai so với dự định.
        
        VD: lấy hộp sữa tươi rót ra ly, sau đó bỏ ly sữa vào tủ thay vì hộp sữa
        
        Capture slips: khi hai quy trình tương tự nhau, chỉ khác nhau ở những bước cuối cùng.
        
        Đề phòng: nên tạo khác biệt ngay từ đầu.
        
        Description-Similarity slips: các điều khiển khác nhau nên có hình dáng khác nhau, hoặc nhóm khác nhau.
        
        Mode errors: đối với các thiết bị có nhiều mode khác nhau, mỗi mode có một cách điều khiển khác nhau.
        
        Đề phòng: nên tránh có nhiều mode khác nhau, hoặc thể hiện rõ ràng sự khác biệt giữa các mode.
        
        Memory-lapse: người dùng quên thực hiện thao tác.
        Đề phòng: càng ít bước càng tốt; forcing function (rút thẻ ATM xong mới cho lấy tiền); luôn có thông tin rõ ràng về các bước trước đó.
        
        Memory-lapse: người dùng quên thực hiện thao tác.
        Đề phòng: càng ít bước càng tốt; forcing function (rút thẻ ATM xong mới cho lấy tiền); luôn có thông tin rõ ràng về các bước trước đó.
      - Mistakes: là những lỗi xảy ra trong quá trình lên kế hoạch, các bước thực hiện đều chính xác, nhưng kế hoạch thì sai. Do không có hệ thống nào có thể dự đoán tất cả các tình huống xảy ra, do đó việc phòng ngừa lỗi triệt để rất khó.
        
        Rule-based: chẩn đoán tình huống đúng, nhưng các bước thực hiện để khắc phục sai.
        Đề phòng: cung cấp đầy đủ các thông tin một cách trực quan về trạng thái hiện tại, nhằm giúp việc ra quyết định chính xác.
        
        Knowledge-based: chẩn đoán sai tình huống, hoặc tình huống chưa từng xảy ra.
        Đề phòng: không có cách phòng ngừa, mà phụ thuộc hoàn toàn vào khả năng giải quyết vấn đề của người dùng.
        
        Memory-lapse: quên trong các bước đặt mục tiêu, lên kế hoạch hoặc đánh giá.
        Đề phòng: luôn có thông tin rõ ràng về tình trạng hiện tại, hạn chế việc bắt người dùng phải nhớ thông tin ở các bước trước đó.
- - - - Lồng bên trong mô hình này là mô hình HCD gồm 4 bước, có thể lặp lại khi kết thúc, tương ứng với 4 bước trong mô hình double-diamond:
        
        Research = Discover: quan sát người dùng trong môi trường của họ để hiểu rõ cách sử dụng sản phẩm.
        
        Insights = Define: xác định vấn đề.
        
        Ideation = Develop: đề ra càng nhiều giải pháp càng tốt, bất kể có điên đến mức nào đi nữa.
        
        Prototype = Deliver: phát triển prototype và thử nghiệm chúng.