Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

Ezine Canavarı, İzem: yazar, Dönem, Dil ve Anlatım, Eleştiriler, Ulaş:…

- - - - Toplum tarafından Kadına verilen rolleri layıkıyla yerine getiren kusursuz kadın profili..
      - Hamiyet, kimsenin ailesini koruma çabası ve erdemine bağlılık demektir. Kitapta da Hamiyet Hanım ailesi üzerine düşkün, kadının osmanlı kadını gibi erdemli olmasını ve kendi kızlarının da bu bağlara önem vermesini isteyen bir kişi
    - - Âlemnaz
        
        En Küçük kardeştir.
        
        Âlem Kelimesi zamir olarak başkaları, isim olarakta dünya, evren gibi anlam taşımaktadır. Naz kelimesi ise kendini beğendirmek için yapilan cilvelere(davranışlara) denir. Burdan Âlemnaz adının başkalarına kendini beğendiren olarak anlamak mümkündür. Hİkayede de Âlemnaz tüm işleri halleden küçük kardeş olmaktadır
      - Gönlenaz
        
        İkinci en küçük kardeş
        
        Gönle Naz, Gönüle naz yapmak anlamına gelir. Hİkayedede Gönlenaz'In sütçünün gönlünü etkilediğinden bahsedilir
      - Cilvenaz
        
        En büyük kardeştir
        
        Cilve şirin görünülmek için takılan tavır anlamına gelri. Cİlvenaz şirin görünmek için ve başkalarına kendini beğendirmek için yapılan davranışlar demektir. Buna rağmen Cİlvenaz'In hikayedeki anlatımına göre kendini üstün gören davranışları bulunmaktadır. ''Cilvenaz ise tıpkı herkes gibien güzeli olduğunu bilir ve bunu açıkça ifade etmekten sakınmazdı.''
      - İşvenaz
        
        İşve, kadınların ilgi çekmek için takındıkları tavra verilen addır İşvenaz da ilgi çekmek kendini beğendirmek amacıyla takilan tavır anlamına gelebilir
    - - Hamiyet Hanım'ın karşılığı olarak topplumun erkek rollerinin hepsine sahip beyoğlu bey sert bir erkektir.Ayvaz halk ağzında erkek eş demektir
      - Ayyaz Beyin oğulları
        
        Selahattin : en büyük oğlan. Selahattin Dinine bağlı kimse anlamına gelir. Hikayede de babasının mesleğini devam ettiren oğlandır
        
        Celalettin ortanca çocuktur. Celalettin Dinin ululuğu, yüceliği, büyüklüğü anlamına gelir. Hayalci ve saçlarına önem veren bir kişidir
        
        Nizamettin ortanca çocuktur . Nizamettin dinin düzeni demektir
        
        Hüsamettin en küçük kardeştir: Hüsamettin Dinin keskin kılıcı demektir. Hikayede Hüsamettin sivilcelerden kurtulmak ve film yıldızı olmak ister.
    - - Genel olarka cadıya benzetilmiş bir kişidir. Siyah türbent ve çarşaf giyen özellikle çizgi filimlerde karşımıza çıkan uzun kanca burunlu sivri çeneli çirrkin bir kadındır. Bunun yanında cadılar nasıl zarar vermek için büyüde ustaysa Nİfal Kalfa da başkalarının günahlarını görmek için din de okadar ustadır.
      - Nafile: yararsız anlamına gelirken kalfa da usta ile çırkalık arasında uzmanlığı bulunan kişiye denir. Bunların birleşimi olan Nafile Kalfa ise yararsız yeterlilikli kişi anlamına gelir.
    - - Oldukça uzun kıllı ve işin cidddiye alan bir kimsedir.
    - - Kilolu olmasına rağmen bilgi almadaki çevikliğiyle maymun saniye olarak adlandırılan dedikoducu kadın. Ayrıca evdeki odalaı karıştırıken fareyide sinirlendiren kendisidir.
  - - - Betimleme
        
        Betimleme: Herhangi bir durumun, kişinin, nesnenin veya mekanın okuyucunun zihninde canlanması için detaylarıyla anlatılmasıdır.
        
        Düğmelerini göbeğine kadar çözdüğü gömleğinin iki yakasını, uçları neredeyse omuz başlarına değecek kadar açmış, boynuna ise bir muska yanısıra, ucunda ayeti kerimeli bir levhacığın parıldadığı altın bir zincir asmıştı." (syf 166)
        
        "Dev adamın burun delikleri ve kulaklarından çalı gibi fışkıran kılları, şimşek parıltısının hala oynaştığı kara gözbebeklerini, geniş ve uzun çenesini, ancak iki parmak yüksekliğindeki alnını ve kulaklarına kadar uzanan palabıyığını görüverdiğinden yüreği ağzına geldi." (syf 168)
      - Diyalog
        
        Diyalog: Bu anlatım tekniğinde iki karakter karşılıklı konuşurlar.
        
        -"Sen ne diyorsun Nafile Abla! Ne züppesi ! Dur! Dur! Hayırlı bir iş bu. Gel hele bir konuşalım"
        
        -"Bak bu iş aceleye gelmez. İyisi mi, sen fazla bel bağlama. Zaten namzetler müşkülpesent ve sinameki; zor beğenirler. Ocakta yemeğim olmasa gelir bir kahveni içerdim. Ama tencerenin dibi tutmasın. Zaten geçerken bi uğradım." (syf 160)
        
        -"Evet, bu akşam görücüye gidecekler."
        -"Aaaa! Hayırlı olsun! Kimin Kızını istediniz ? (syf 176)
      - Geriye Dönüş
        
        Geriye Dönüş: Bulunan durumdan uzaklaşılıp geçmişte yaşanılan olaylara geri dönülmesidir.
        
        "Hayatında yediği en büyük darbe ise, yıllar önce yaşı kırka vardığında kısmi de olsa gözlerine perde inmesiydi." (syf 174)
        
        "Yıllar önce vefat eden anaları, sağlığında pek titiz bir hanım olarak tanınırdı. Zaten ölüm döşeğinde gözü yaşlı kocası ve oğullarından Kuran'ı getirmelerini ve kitaba el basarak bazı hususlarda yemin etmelerini istemişti." (syf 161)
        
        "Rivayet edildiğine göre, vefat ettiği için arkasından konuşmanın pek doğru olmayacağı kocasını eve bağlamak amacıyla, üzerine soslar salçalar döktüğü eşek dilini yıllarca bir öğünde yedirmiş." ( syf 142)
  - - - Kızlarını Kocaya vermek için Nafile kalfaya gider. NafileKalfa da Hatime Hanım a karşılaştığı Avaz beyin dört çocuğundan bahseder
        
        aynı şekilde ayvaz beyede hatice hanımın dört kızından bahseden Nafile Kalfa evliliği iyice kurmuştur
        
        Düğün hazılıkları tamamken Maymun Saniye kasabın aklını karıştırıp gelme onayı almış, bu sırada beklerken dolaştığı odalarda farenin bulunduğu odaya girmiş ve azine canavarı adını alıcak fareyi görüp kaçmıştır.
        
        Ezine canavarı dedikosunun tüm mahalleye yayılması sonucunda problem yaşamaya başlayan Kasap, bir tüfek ödünç alıp dareyi öldürmeyi kafaya koymuştur. Fakat fareyi öldüreceklerken farenin uyanmasıyla işler karışmış ve sonucunda oğlanlar gaz lambalarını düşürdükleri için ev alevler içinde yokolmuştur
        
        Ayvaz Beyin gördüğü belirtildiği Hamiyet Hanım'ın küçük kızı kemençeciyle kaçması ortancanın mısırdaki akrabası öldüğü için zengin olan sütçüyle evlenmesi, diğer ortancanın film yıldızı olmaya büyük şehire gitmesi ve en büyüünün evde kalmasından sonra. yüne yanmış eve döneriz ve farenin halal ölmediğini görürüz. Yavrularını doğurmak için yeni ev arayan fare sonunda Hamiyet Hanım'ın evine varır ve gözlerden uzak bir köşede doğurmayı bekler.
        
        kuçuk oğlanın biriktirdiği çöpler tavanı çökerttiği için dökülen çöpler azine canavarı adını alıcak olan farenin gelmesine sebep olmuştur.
  - - - Tellak kahyanın boyu posu girişi tamamen Harry Potter serisindeki hagriddi anımsatmaktadır. HAgrid gibi gecenin bir yarısında kapıyı tıklatmış ve buna uyanan babada kapıyı açmıştır. Hagrid gibi baba ona baktığında bir yıldırım parlamış ve yüzünü görünür kılmıştır. Aynı şekilde Hagrid gibi dev ve cüsseli bir adamdır Tellak Kahya.
    - - Günümüzde cadılarla özdeleştirilmiş bir şekilde giyinen, başına türban saran kara bir çarşaf giyen birisidir. Bu tür benzerliklerin yannda oldukça tanıdık gelen kancalı uzun burun sivri çene ve çirkin yüz de cadılarla özdeleştirilmiş kavramlardır. Ayrıca sivri dilli ve başkalarını kötülemek amacıyla bazı ilimlerde uzmanlaştığını da es geçmemek lazım.
    - - Ezine canavarı, Loch Ness canavarının bir versiyonudur: Aynı Loch Ness canavarında da olduğu gibi bir kişinin attığı iddialar sonucunda halk arasında yaylına söylentiler Türkiyede Van gölü canavarı için olmuştur. Bu hikayedede ezine canavarı vardır. Maymun Saniyenin ortaya attığı bir söylentiyle başlayan bu efsane Ezine canavarından, parlak kızıl gözlü, kapkara sivri ve uzun dişli, koskocaman bir şey olduğuna dairdir. Fakat ikayede Ezine canavarı baba ve oğullarının karşısına çıktığında bembeyaz dişleri olduğuna değinilmekteydi. Her efsanede olduğu gibi bunda da abartma vardır.
      - Ezine canavarı 6. odada biriken tüm pisliklerden oluşan bir canllıdır.Metaforik olaraktoplumdaki kötülükleri temsil eder. Biriken tüm pisliklerden doğan ve kirliliği tüketerek beslenen bu canlı tüm kötülüklerden beslenen şeytana benzemektedir. Evin yanmasıda kötülüklerin gitmesi için günah keçisinin cezalandırılmasına, mesela orta çağda çadıların yakılmasına benzetilmektedir. GÜnah keçisi nekadar yokolsada kötülük halayaşamaya devam etmiş hatta en saf görünen yerrde (Hamiyet Hanım'In evi) 7 günahı yani Ezine Canavarı'nın 7 çocuğuunu doğurmaya gitmiştir.
    - - Sınıfta da bazılarımızın okuduğu 1984 eserinde BİG Brother is watching you yani büyük birade seni izliyo yazılı propaganda posterleri heryere yazılıydı. Aynı şekilde bu eserdede annnen seni izliyor adlı resimlerin tuvalet dahil her önemli noktaa asıldığını görmekteyiz
    - - Ezine
        
        Hoyratlar Mahallesi
        
        Hoyrat kelimesi metindeki erkek özelliklerini yansıtan hırpalayıcı kaba sert anlamlarına gelmektedir. HOyrat mahallesinde gördüğümüz tek yapılar Maymun Saniye'nin evi ve Ayvaz Bey'in evidir.
        
        Ayyaz Bey'in kasabı
        
        Normal bir kasap olmasının yanında Ezine Canavarının bulundupu odanın tam altında yer almaktadır
        
        Ayvaz Bey'in evi
        
        6 Odadan oluşan bahçesi olan ve Lezzet kasabının üstünde yer alan evdir. Aslında Lezzet kasabıda eve dahildir. Oturma odasında Ayvaz Bey ve çocukları kalırken gerki kalan 5 oda da hiçbirşey bulunmaz. Yani yaşam alanları 1 oda ve lezzet kasabından ibarettir. 6. oda ise küçük kardeşin çöp odasıdır. Bu çöplerin çöküp Lezzet kasabına düşmesi sonucundada Ezine canavarı denilen fare 6. odaya yerleşir.
        
        Ezine Canavarı'nın mekanı
        
        Ayvaz Bey'in evinin 6. odasında yaşayan Ezine canavarı,, karanlık pencerelerin bile kilitli olduğu büyük ihtimalle havasız leş kokan ve zehir dolu bir ortamda yaşamaktan gayet mutludur. Ezine canavarı pislikle beslenir bu sebeple çöp odası olan 6. oda onun için oldukça ugun bir ortamdır, ayrıca Ezine canavarının doğurmak üzere olduğunu bildiğimiz için çocuklarını beslemak içinde güzel bir ortam sağlamaktadır.
        
        Zürefa mahallesi
        
        Zürefa kibar kimseler anlammına gelmektedir. Metinde kibar olması nazik olması gereken kısım olan kadınların temsili olan hamiyet hanım ve kızları bu mahallede yaşar
        
        Kız Meslek Lisesi
        
        . Metinde kızların mesleği kocalarına hizmet etmek onların rahatını sağlamak olduğu için kız meslek lisesinde de öğretilenler nakış dokuma, yemek yapma, bazı danslar gibi erkeklerin hoşuna gitmeye yönelik şeylerdir
        
        Hamiyet Hanım'ın evi
        
        Kusursz ev. Kızların herbir kendilerine verilen görevi layıkıyla yerine getirdikleri için hiçbir pislik bulunmayan tek katlı bahçesi yüksek duvarla çevrili ahşap bir evdir.
        
        Evin bahçesinin yüksek duvarlarla çevrili olmak hen dışarıdan bir tehlikenin gelmesini engellemek adına hemde içeriden birisinin kaçası engellemek için kullanılabillir. Bu metindeki yüksek duvarlar kzızların tam teşekküürlü giyinmeden çıktıkları tek yer olan ve evin temizliğinin başladığı arka bahçeyi sarmaktadır. Buda deyim yerinde kem gözlerden korunmak için olabilir.
  - - - Kişi töreye nekadar sadıksa okadar iyi
      - Evlenmek ancak başkalarının kararıyla gerçekleşir
      - kendi doğrusu hakkındaki fikirleri emmate bırakmalı
      - Ezine canavarının aşşağıda bahsedilen şeylerden doğan kötülük olması.
      - Kişinin hayallerinin olmasının yakışık olmaz hatta toplum tarafından karalanır
      - istediğini karalamak bir iki söze bakar
      - Dedikodu kişinin toplum içindeki yerin sarsar yada sağlamlaştırır
    - - Toplumda kişinin kendi hakkında söz sahibi olamaması.
- - - - "Örf ve adetlerin fertleri yönettiği, hiç de zengin olmayan, muhafazakar kasaba hayatının insana bahşettiği en büyük nimet, şüphesiz, derin bir iç dünyası ve yüce duygular gibi sıkıntılardan onu kurtarmasaydı." (syf 172)
      - "Eski devirlerde kendileri gibi cadıları araştırıp yakalayan engizisyoncuları hatırlatacak bir şekilde kasabada kol gezerler, onun bunun mahrem hayatını gözetleyip, adeta hafiyeler gibi, mimledikleri şahısların sicillerini tutarlardı." (syf 173)
      - "Sadece iç dünyası olanlara özgü olan vicdanın mukaddes azabının lezzeti, kasaba hayatında pek tadılmadığından, insanlar daha çok, cemaat tarafından ayıplanıp cezalandırılmaktan korkarlardı." (syf 172)
      - Kendini gerçekleştirmenin en kolay ve akıllıca yolu, başkalarını korkutup boyun eğdirmek olduğu için, insanların kusurlarını araştırıp bularak onları ayıplama fırsatına erişmek, bu kuvvetli tehdit kozunu bir kez ele geçirdikten sonra cemaatten atılma korkusunu başkalarına yaşatmak, kasaba hayatının belki de en temel kuralıydı." (syf 172-173)
  - - - Tellak Kahya
        
        Çok kültürlülük en dikkat çekici örneği tellak kahyadır. Tellaklık hammamda keseciye verilen addır. Osmanlı zamanından gelen bir türk geleneğiyken kahya batı toplumlarında görülen ve çalışanları yöneten erkek hizmetçiye verilen addır. Tellak Kahya adıyla da Türk kültürü İle Batı kültürünün bir çatışması olmaktadır
    - - Çok seslilik siyaset edebiyat gibi alanlarda farklılığın birbirlerini baskılamadn buulunmasıdır: Metinde hem Osmanlıdan kalma kültürel ögeler, kelimeler kullanılırken hemde modern ögeler kullanılmaktadır. Bu enazından bence metne bir çeşni katmış dilin değişmesi hareketlilik yanında edebi derinlik havasıda katmakta okuduğum şeye daha bir odaklanark, zevk alarak okumamı sağlamaktadır
        
        "Yediden yetmişe herkes, terbiye, nezaket, ve teşrifat kaidelerne riayette pek kusur etmezdi.Bu şimdiki yetişkinlerin hayal meyal, dedelerimizin ise gayet iyi hatırladığı bir şeydi'' (syf. 140)
    - - Özellikle sayfa 172 de Tellak Kahyanın takunyayı fırlatmasından hiçbir bağlantı olmadan toplum yapısına geçilmesi süreksizliğin en dikkat çekic örneklerinden biridir. Yazar süreksizliği bir sonraki yazacağı şeye alt yapı oluşturmak için kullanmaktadır. Eğer yaza bbağlantılı bir biçimde örf ve adetlerin önemine geçecek olsaydı hikayenin hareketliliği bozulup okuyucu sıkabilirdi, bu sebeple yaza süreksizliği kullanıp direk atlamayı seçmektedir.
    - - En başından ezine canavarı öyküsü bir belirsizlik örneğidir. Bir aşk hikayesi iye tanıtılı, adı ezine canavarı gibi korkunç bir addır, yönetimdeki belirsizlik nedeniyle toplum artık sağlıklı olmanın seviyesini geçmiş bir şekilde töreye bağlıdır, aşk sadece iki cins gelenke ve nikah var diye tanımlanmıştır. Yazar en başından bu hikayenin ne hikayesi olduğunu belirsiz bırakmış tamamen kişiye adamıştır.
- - - - Dönemin Toplum yapısı
        
        Şiddet normalleştirilmiştir
        
        Bireyler evli olup olmama durumuna göre ayırılmıştır.
        
        Evlilikler sevgi ile değil fiziksel özelliklere göre yapılır.
        
        Toplum içerisinde dedikodu çok yaygındır.
        
        Cinsellik ayıp olarak görülüyor.
        
        Alıntılar
        
        "Ona "Dul Kasap" derlerdi." (syf150)
        
        "Üstüne üstlük, iffetini kaybetme tehlikesinin başgöstermesi, kör ve sağır bir erkek cinnet geçirmedikçe neredeyse imkansızdı" (syf149)
        
        "Ayrıca hakiki bir erkek elbette, kadınını yanlış işler yapmaktan alıkoyacak kadar eline ağır olmalı, yeri geldiğinde tokadı basmalıydı." (syf 144)
        
        " Kısa boyluları kısalarla, sarışınları yine sarışınlarla evlendirir. " (syf 150)
        
        "Daha şimdiden tebrikler yağmaya başlamış, dedikodular da ayyuka çıkmıştı" (syf 149)
- - - - Yazar
        
        Yazar 1960 yılında dünyaya gelmiş, ilkokul ve ortaokul hayatını İzmir'de tamamlamıştır. Üniversite eğitimini Ege Üniversitesinde tamamlamıştır. Üniversite eğitimini bitirdikten sonra edebiyata yönelen İhsan Oktay Anar; Puslu Kıtalar Atlası, Kıtabül Heyet, Efrasiyab'ın Hikayeleri, Amat, Suskunlar, Yedinci Gün, Galiz Kahraman gibi eserleri ortaya koymuştur. 2009 yılında ise "Erdal Öz Edebiyat Ödülü" nü almıştır.
      - Eser Tanıtımı
        
        Ezine Canavarı; toplumun çizdiği kadın porfilini kusursuz bir biçimde yansıtan Hamiyet Hanım'ın ve kızlarının hayatıyla başlayan daha sonra Hamiyet Hanı'ın kızlarını kocaya verdirme amacıyla bulunduğu eylemlerle şekillenen bir iskelete sahiptir. Ana olay Hamiyet Hanımın kızlarının kocaya verilme zamanları geldiğini düşündüğü için ezine köyündeki önemli bir çöpçatan olan Nafile Kalfa'ya danışmasıyla ve Nafile Kalfa'nın da bunun için Ayyaz Bey'in oğullarını seçmesiyle başlar. Hikayenin devamıda Ayyaz Bey ve oğullarının, Nafile Kalfa'nın, Hamiyet Hanım ve kızlarının bu izdivaç sürecinde yaşadıklarını konu alır.