Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

GS Hfdstk 5,6, afzetgebied: gebied waar je producten kan verkopen - Coggle…

- - - - na de verbanning van Napoleon werd er een vergadering gehouden in Wenen waar de regeerders in Europa besluiten namen...
        
        door afschrikking van de franse revolutie werd de restoratie ingesteld en werden alle democratische aspecten van de revolutie teruggekeerd zoals voor de revolutie
        
        dit hield in dat iedereen een koning kreeg bv. Lodewijk XVIII! in Frankrijk en wij kregen Willem I
        
        landen rond Frankrijk werden versterkt waaronder de verenigde Nederlanden en Pruisen zodat uitbraak van Frankrijk werd voorkomen
        
        er werd een groot bontje gesloten tussen alle regeerders te helpen revolutionaire ideeën te bestrijden
    - - in de 19de eeuw werd de liefde en trots voor je eigen volk (nationalisme) erg populair dit kreeg op meerdere manieren vorm
        
        nationalisten vonden dat elk volk zijn eigen staat moest krijgen dit leidde tot opstanden en oorlogen
        
        ook wouden alle Europese staten de sterkste zijn en begonnen ze et militarisme (dat oorlog goed was voor probleem oplossing) en begonnen landen daar steeds meer mee te dreigen, door de voorliefde van het volk voor militaire discipline
    - - door de wensen van het nationalisme voor eigen staten ontstonden er problemen in landen waar meer volken samenwoonden zoals het Ottomaanse rijk en keizerrijk Oostenrijk
        
        in de 19de eeuw begonnen de volken van het Ottomaanse rijk en Oostenrijk te strijden voor zelfstandigheid, zo vielen dezen rijken uiteen
        
        door de sympathie voor de Griekse vrijheidsstrijd van Europeanen omdat zij een christelijke minderheid waren en de basis van Europese cultuur hadden gesticht lukte het met behulp van G-B de Ottomaanse machthebbers te verdrijven en werd Griekenland in 1830 onafhankelijk
        
        in het Oosten van Europa lukte het in 1848 een paar Duitse volkjes bijna samen een land te stichten maar dit mislukte door dat de Duitse machthebbers niet wouden afstaan
        
        toch in 1871 stichten Otto van Bismarck (regeringsleider van Pruisen) het duitsland na een overwonnen oorlog tegen de franse
        
        dit land werd bestuurd door Willhelm I, een keizer (koning van Pruisen
        
        Italië werd naast Duitsland ook een land, er waren vele Italiaanse volkeren verspreid, hier ontstonden sinds 1848 oorlog na oorlog waarna parlementaire democratie koninkrijk Italië werd gesticht in 1861 wat in 1870 Rome bezat en het een land werd
    - - door extreme verschillen tussen noordelijke en zuidelijke Nederlanden ging het niet heel goed in de Nederlanden
        
        zuid had franse katholieke en noord Had protestantse nederlanders
        
        koning Willem I voerde hierdoor het Nederlands als officiële taal in, hij benoemde bestuurders uit noord en trok invloed van protestantse op katholieke kerk terug
        
        dit zorgde ervoor dat het zuide zichzelf zag als ander volk en zo begonnen de belgen in 1830 opstand voor onafhankelijkheid, deze werd snel erkend maar niet voor lang
        
        in 1831 ontstond kleine oorlog omdat Willem I België wou terugpakken maar dit won België door hulp van France, zo erkende Willem I officieel in 1939
        
        geschiedenis was niet te vergelijken
        
        industrialisatie stond zuid enorm ver voor noord waar die nog niet was begonnen
  - - - rond de 16de eeuw waren vaarroutes naar afr, Amer en Azi ontdekt waar wereldeconomie ontstond, in Amerika waren allemaal koloniën gesticht waar mensen woonden op plantages met Afrikaanse slaven, de oude bevolking was uitgestorven
      - in azie werden handelsposten gezet voor handel dreven met lokale vorsten maar binnenland bleef lang onbekend voor europa
        
        totdat! in 1800 tot 1940 ontstond een soort wedstrijd welk land zo veel mogelijk koloniën kon neerzetten omdat iedereen een imperium (wereldrijk wou) dit deden ze voor producten zoals tabak,kofy,tee,rubr,katoen (periode van modern Imperialisme)
    - - kolonien hebben was voordelig door dat fabrieken en mensen (afzetgebied) producten moesten hebben uit Europa
      - het veroveren en besturen van kolonies was makkelijker geworden door industrialisatie: betere wapens, telegraaf voor berechting en stoomboten voor groot vervoer
      - door overheersing van nationalisme in Europa dachten ze dat grootse volken aanzien en macht nodig hadden door groot gebied overzees
      - Europeanen voelde zich beter van afrikanen en asiels dus mochten zij volgens hen alles maken
        
        door wetenschappelijke voorsprong dachten de Europeanen dat zij beschaafder waren dan andere volken en andere moesten bijspelen. ook ontstond het eerste racisme omdat zij ook dachten beter te zijn door huidskleur
    - - het britse imperium bestond in 1900 uit Srilank, Pakstn, Bangldsh en deels Myanmar. deze landen leferde veel goedkope grondstoffen voor de britse indusry
        
        de Britten namen het op zich om het beschaafder en modern te maken door uitbereiding van infrastructuur en scholen te stichten, maar meeste Indische 'onderdanen' bleven analfabeet
        
        deze gebieden werden door weinig ambtenaren en soldaten bestuurd omdat ze het volk wijs maakte dat de Indische vorsten het land regeerde maar werden orders via-via van de Britten gegeven
  - - - door invloed van islam in het oude budhistische en hindoeïstische Nederlands indie ontstond islamitische rijk Mataram in Java
        
        dit rijk bestond uit meerdere situaties
        
        de adel leefde van opbrengst van het platteland
        
        bevolking leeft op platte land
        
        de adel leefde breed en genoten van entertainment in grote paleizen
        
        boeren moeten met rijstplantages werken en herendiensten doen tegen geen betaling
        
        in de 18de eeuw viel martmar uiteen in meerdere vorstendommen
      - voc had handelsposten opgezet rond 17-18de eeuw (Batavia HQ in Java)
        
        deze ging failliet waarna het nu nieuwe Nederlands indie in handen viel van Nederlandse staat, werd een kolonie met Batavia als hoofdstad
      - over loop van de tijd werden plaatselijke adel die bestuurden afgestoten tot Nederland officieel alle macht hadden
    - - net als brit indie werden er lokale machthebbers geleid door de nederlanders om alles op orde te houden, ze kozen hiervoor omdat er niet genoeg NL bestuurders waren
        
        machtichste hiervan was gouverneur-generaal, deze kreeg hulp van Nederlandse ambtenaren
        
        om ervoor te zorgen dat deze lokale machthebbers geen opstand begonnen voerde Nederland verdeel-en-heerspolitiek uit waarbij zij favorieten speelden en machthebbers steunde bij ruzies
    - - omdat Nederland meer geld wou verdienen met Nederlands indie moest elke boer 20% van zijn land bebouwen voor grondstoffen, met dit geld verbeterde zij de infrastructuur (cultuurstelsel)
        
        maar het volk kon minder rijst verbouwen en leed honger
        
        de Nederlandse ondernemers wouden bedrijven starten in Nederlands indie maar werden tegengehouden door cultuurstelsel
        
        in 1870 kwam vrije arbeid en mochten Nederlandse ondernemers bedrijven starten waar lokale mochten werken voor geld waar ze Europese industrieproducten mee kochten
        
        deze ondernemers waren (door overheersing racisme) Witte mannen met bovenlaag ondernemers, soldaten, ambtenaren. zij hadden vaak Indische vrouwen die huishoudelijk werk deden
        
        kinderen (mixjes) die hier van kwamen hadden minder racisme dan Indische maar werden niet als volledig wit gezien
    - - sinds 1850 was er kritiek op besturing van Ned-Ind
        
        lokale edelen dwongen de mensen illegaal meer werk te doen en stal van hen
        
        bevolking was arm en in hongersnood
        
        Eduard Douwes Dekker (bestuursambtenaar) vond dit onrechtvaardig en schreef hierover in zijn boek M.H. hij vond dat er beter gezorgd moest worden voor de bevolking door Nederland
        
        protest van Eduard en andere schrijvers zorgden voor invoering van ethische politiek door Nederland in 1901
        
        eco maatregelen, betere irrigatie, infrastructuur, banke voor boers
        
        betere gezondheidszorg
        
        vergroting van politieke inspraak van bevolking
        
        hier kwam weinig van, ookal zette mensen organisatie voor zelfbestuur op. enkele goed opgeleide Indische ambtenaren mochten adviseren maar dat was het
        
        beschavingsoffensief, de bevolking bij te spijkeren met onderwijs zoals scholen op het land en opleidingen voor arts, ingenieur,ambtenaar in de stad
        
        toch bleven veel analfabeet en goed opgeleide groep groeide langzaam
        
        bevolking was dom dus kon positie niet werden verbeter
  - - - voor 1700 omdat er langs de kust handelsposten lagen in Afrika voor handel over middelandse zee was europa geen nieuws voor Afrika, er waren zelfs oorlogen aan het punt van Afrika met europa over overnamen door de VOC en verdrijf van afrikanen
        
        na de 1700 kwamen de afrikanen die europa nog niet kende er snel achter omdat Europese ontdekkers nieuwsgierig het binnenland in trokken, ook kwamen missionarissen mee om het grotendeels islamitische volk naar katholiek te sturen
        
        pas rond 1880 werd Afrika een belang voor Europeanen, nu was zei wat belangrijker
    - - rond 1880 was azie gekoloniseerd en wouden Europeanen verder gaan, omdat China Thailand en Japan te moeilijk waren. begonnen ze met Afrika te koloniseren
        
        ook nieuwe landen als België duitsland en Italië wouden koloniën omdat dat toen belangrijk was voor reputatie dus begon er een wedstrijd om wie zo groot mogelijke koloniën in afrika kon stichten
        
        nederland deed niet mee omdat ze bang waren voor ruzie met buurlanden
        
        eerst bemachtigde ondernemers en ontdekkers gebieden door contracten te sluiten met lokale vorsten, dit zorgde voor slechte grenzen en spanning tussen Europese landen
        
        zo werd er in de conferentie van Berlijn met belangrijke steden en vk regels gezet bv. dat je alleen land kon opeisen als het door leger was bezit
    - - fransen hadden bijna heel noord-west Afrika in bezit
      - groot-brittanie had vooral gebied in oost en zuid
      - duitsland veel verspreide delen
      - België had vooral midden Afrika (Kongo)
        
        in 1914 was alles gekoloniseerd en de opdeling had grote gevolgen
        
        door overwinning van het leger van Italië was Ethiopië het enige grote land in Afrikaans bestuur
        
        europeanen hadden niet goed op grenzen gelet waardoor volkeren in 2en werden gesplit tussen grenzen en vijandelijke volken in een land wonen
        
        Afrikaanse economie was inferieur tegenover die van europa met haring van goud, cacao, ivoor en afzet van goedkope Europese producten
        
        afrikanen vergaten hun eigen cultuur door aanlegging van nieuwe aangeleerde westerse culturen en missionarissen zorgden voor grotendeels christelijk volk
- - - - stijging van invoer kwam door slechte omstandigheden van de slaven
        
        weinig eten
        
        veel slaven waren boos en kwamen in opstand en vermoorden soms opzichters
        
        de vluchtelingen vluchten naar plaatsen als oerwoud of moeras om soldaten weg te houden
        
        vluchten werd gestraft met harder werk of de dood
        
        na een opstand van slaven in 1791 in Saint dominee die streden voor vrij-gelijk Heid en stemrecht werd Haiti gesticht na bloedige oorlog in 1804 met bestuur als zwarte
        
        kleine hutten
        
        amper vrij
        
        gezinnen werden uit elkaar gehaald
        
        veel stierven dus invoer steeg mee
    - - in de 18de eeuwin suriname vormde ontsnapte slaven marrons in de jungle, zij probeerde slaven te bevrijden van het harde en zware werk door plantages aan te vallen
        
        in de 19de eeuw stopte dit door vrede van marrons en Nederland en dat plantage eigenaren beter gingen zorgen voor slaven
      - op de antillen was rond 1860 35% onvrij omdat plantageslavernij minder van belang was
        
        zie moesten wel zwaarder en ongezonder werk verrichten en in opstand komen was bijna onmogelijk op de eiland
        
        bv. in 1795 toen slaaf en leider Tula in opstand kwam en samen met andere werd tegengehouden en geëxecuteerd
    - - naast in Amerika had Nederland ook veel slaven in Azie, tot 1750 zelfs meer dan in Amerika maar dat viel minder op door de dat er meer bevolking was in Azië
        
        naar de Voc van index zijn tussen 17de en 19de eeuw +- 5 ton slaven gestuurd zijn
        
        etnisiteids verschillen tussen deze 5 ton was enorm, je had zwarte uit Oost-Afrika, uit India en China rondom java
  - - - de abolitionisme beweging begon vooral voor handel van slaven omdat vele verlichte denkers en christenen waren die tegen slavernij draaide, iedereen had zelfs erechten waaronder vrijheid,
        
        in 1794 schafte franse radicalen het af maar door dip in economie hertelde napoleon dit in 1802
        
        in 1807 na populariteit van abolitionisme in G-B erkende zij na jarenlang discussie
        
        na druk van G-B volgde Nederland in 1814 maar slavernij verdween hierna niet echt...
        
        mensenhandel bleef gewoon illegaal doorgaan
        
        slaveneigenaren gingen kinderen van slaven beter verzorgen zodat er nieuwe slaven kwamen
        
        abolitionisten kochten met bezwaar op de manieren van Nederland zoveel mogelijk slaven vrij en schreven er veel over maar zonder verbod hadden ze niks
    - - mensen streefde steeds meer naar afschaffing van slavernij en omdat abolitionisten actief waren in G-B en er nieuws was over een slavenopstand in kolonie Jamaica liet G-B in 1833 alle slaven vrij
      - in de VS was had het noorden al voor de 18de eeuw slaven verbod, maar in het zuiden waren nog katoen en tabak plantages, dit wouden de noorders ook weg maar zuid niet
        
        dit zorgde voor een burgeroorlog in 1861, 2 jaar daarna werd het overal afgeschaft en won noord in 1865. deze vrijlating van slaven was emancipatie
    - - Nederlands (1860) en Suriname en de antillen werden op 1863 bevrijd op 1 juli, om economische neerval te voorkomen moesten ze nog 10 jaar doorwerken en kregen eigenaren schadevergoeding
        
        ketikoti (1 juli) is nogsteeds een feestdag, de dag dat Suriname en de Antillen werden bevrijd
        
        veel slaven trokken weg om bedrijven te starten en naar de stad te gaan, nu zaten plantage eigenaren zonder werknemers dus draaiden ze naar contractarbeiders die 5 jaar zouden werken voor compensatie en dan zouden vetrekken, dit was niet leuk...
        
        de werkomgeving was hetzelfde als die van de slaven
        
        ze werden vaak bijna niks gecompenseerd
        
        deze mensen waren meestal hindoestanen van noord brits indie dus verbood Britse regering dit in 1916 hun transport, Nederland ging daarna verder maar dan met Suriname contractarbeiders, vanaf nu werden slaven in Nederlands indie ook vervangen met arbeiders uit brits indie en China
    - - de slavernijgeschiedenis werd niet veel besproken omdat het niks was om trots op te zijn en het een gesloten boek was in geschiedenis maar dit veranderde met boeken en musea na 2000 omdat...
        
        na Europese koloniale tijdperk werden de koloniën landen die eigen geschiedenis begonnen te schrijven die slavernij veel inhield wat moeilijk was te negeren voor europa
        
        omdat na 1945 veel immigranten uit de oude koloniën europa kwamen wonen wouden zij zichzelf meer terug zien in de geschiedenis, zij wouden dat er aandacht aan werd geschonken
        
        vooral in de VS is er nogsteeds veel racisme tegen zwarte mensen die vroeger slaaf waren, in zon geval kun je hun geschiedenis niet negeren
  - - - lokaal werkte vrouwen altijd al op land fabriek etc. waren dingen zoals het leger, politiek, kerk, cultuur en honger onderwijs alleen voor mannen
      - begin 19de eeuw werd het erger door dat alleen fatsoenlijke vrouwen onderwijzer of verpleger konden worden en na huwelijk moesten ze stoppen, betaald werk was voor vrouwen van arbeidersklasse
        
        vrouwen gingen eind 18de eeuw pas af bevragen waarom vrouwen niet hetzelfde waren zoals verlichte denkers, maar klein protest werd niet erkend tot 1840
    - - na stijging in populariteit van het feminisme na 1840 wouden vrouwen steeds meer emancipatie de zelfde rechten als mannen
      - feministen vonden politiek vooral belangrijk dus stichten zij groepen op die boeken schreven enzo voor stemrecht om wetten for the better voor vrouwen te veranderen dit lukte in 1918 in G-B
        
        suffragettes vrouwen die tot extreem hoogtes gingen om het feminisme voort te helpen door bv. hongestakkingen, vernielen etc.
        
        zo eindigde de eerste feministische golf met vrouwelijk stemrecht en hoger onderwijs in veel landen
    - - Aletta Jacobs was een vrouw die als eerst naar universiteit mocht in Nederland in 1870 die huisarts werd en voor rechten van vrouwen streed en hoger onderwijs voor hun won in 1906
      - nederlandse vrouwen streden voor veel ongelijkehden
        
        ze kregen te weinig waardering voor werk
        
        vrouwen met kinderen werden overbelast
        
        het feit dat getrouwde ondergeschikt waren aan hun man
        
        hier stelde ze tentoonstellingen voor, zij streden voor kiesrecht want zonder kon er niks veranderen, dit gebeurde uiteindelijk in 1919
        
        in 1894 werd vereniging van vrouwenkiesrecht opgericht hiertegen
        
        in de bijbel stond dat vrouwen achter hun man staan en de man keuzes maakt dus christelijke waren hier zwaar tegen