Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
6.4 part 3 Undescended testis, Neonatal Jaundice, Dacryocistitis - Coggle…
6.4 part 3 Undescended testis, Neonatal Jaundice, Dacryocistitis
9 undescended testis testis ลูกอัณฑะไม่ลงถุงอัณฑะ
ลูกอัณฑะไม่ลงถุงอัณฑะ
Description
คือการไม่มีลูกอัณฑะในถุงอัณฑะ
Prevalence
ทารกคลอดครบกาหนดมีร้อยละ 3 อุบัติการณ์จะสูงขึ้นมากในรายที่คลอดก่อนกาหนด
Cause
1
ความผิดปกติทางกายวิภาคของผนังหน้าท้องส่วนล่าง
2 primary endocrine disorder
disorder เช่น pituitary deficiency หรือ primary testicular
defects
3 idiopathic ไม่สามารถหาสาเหตุได้)
ประเภทของการไม่พบอัณฑะในถุง
1
retractile testes
testes shrink / go upward
อัณฑะซึ่งเดิมอยู่ในตาแหน่งปกติในถุงอัณฑะ แล้วมี
การหดขึ้นไปข้างบน
พบในเด็กอายุ 6 เดือนขึ้นไป
2
ectopic testes
go downward and go to wrong direction (it's supposed to go to scrotum (อัณฑะ (testis) เป็นอวัยวะเพศของผู้ชาย อยู่ในถุงอัณฑะ (scrotum) )
อัณฑะที่เคลื่อนลงมาจาก
retroperitoneum
ผ่าน external ring
ไป
ยังที่อื่นซึ่งไม่ใช่แนวที่ไปยังถุงอัณฑะ
3
monorchia หรือ anorchia
การไม่มีอัณฑะเลย(absence of testes)
4
true undescended testes
การที่อัณฑะหลุดการเคลื่อนลงมาในถุงอัณฑะตาม normal descended
pathway
ซึ่งอัณฑะนั้นอาจจะอยู่ใน retroperitoneu m ,
บริเวณ internal ring, ใน inguinal canal หรือ
high
scrotum
การวินิจฉัย undescended testis
ประเมินจากการดูอาจ
เห็นก้อนนูนในบริเวณขาหนีบได้ และคลา
ในทารกแรกเกิด
ultrasound, CT scan หรือ MRI ในปัจจุบัน การทา
laparoscopy ถือว่าเป็น gold
standard method
สาหรับการหาตาแหน่งของ unpalpable intraabdominal testes
วินิจฉัย anorchia
ในเด็กซึ่งคลาไม่พบอัณฑะทั้งสองข้าง
(bilateral
nonpalpable testes)
ต้องพิสูจน์ว่ามี testicular tissue หรือไม่ โดยการ
ให้ human
chorionic gonadotropin (HCG)
หากพบว่าระดับ
plasma ของ testosterone มีค่าเพิ่มขึ้น แสดงว่ามี testes
การดูแลรักษา
depends on 3 ปัจจัยใหญ่
1 ) อายุ
2) คลาอัณฑะข้างที่ไม่ลงถุงได้หรือไม่
3) เป็นข้างเดียวหรือสองข้าง
การรักษา มีจุดประสงค์
เพื่อให้อัณฑะอยู่ในถุงอัณฑะ
Types of Treatment
การรักษาด้วยฮอร์โมน
ให้มี 2 ชนิด คือ hCGและ Gn RH
(LHRH,
lutinizing hormone releasing
hormone)
เนื่องจาก hypothamus pituitary testicular axis
เป็น hormonal factor ที่ทาให้มีการ descent ของอัณฑะ
การรักษาด้วยการผ่าตัด
และผ่าตัด
orchiopexy
เมื่ออายุ 1 2 ปี
Reasons?
Testes can go to scrotums naturally within 1 yr
อย่างน้อย 2 ใน 3 ของ undescended testis สามารถเคลื่อนลงมาเองในตาแหน่งถุงอัณฑะได้ภายในอายุขวบปีแรก
however
และเมื่อเกินอายุ 1 ปีแล้วมักจะไม่สามารถลงมาอยู่ในตาแหน่งปกติได้
too young - not well developed sexual organs -> the operation can harm ท่อนาน้าเชื้อและหลอดเลือดที่มาเลี้ยง
การผ่าตัด orchiopexy ในเด็กเล็กเกินไป มีโอกาสเกิดภยันตรายของท่อนาน้าเชื้อและหลอดเลือดที่มาเลี้ยง ได้ง่ายเนื่องจากโครงสร้างยังเล็กและเปราะบาง
Neonatal Jaundice
ภาวะตัวเหลือง หรือ ภาวะตัวเหลืองในทารกแรกเกิด (Neonatal Hyperbilirubinemia
ภาวะตัวเหลือง
Description
ภาวะที่มีระดับบิลิรูบิน
(Serum
Bilirubin ) มากกว่า 5 mg/dl
resulting from เป็นผลจากการที่ unconjugated
bilirubin ไปสะสมที่ผิวหนังและ mucous membranes
ทาให้มีอาการตัวเหลือง
Prevalence
พบได้ในทารกแรกเกิดถึงร้อยละ 25 50
Cause
1
ภาวะเม็ดเลือดแดงแตกปกติในทารกแรกเกิด
short life of RBC in baby
เด็กมีเม็ดเลือดแดงมากกว่าผู้ใหญ่ เด็กมีความเข้มข้นของเลือด เมื่อเม็ดเลือดครบอายุก็จะแตกและเม็ดเลือดแดงในเด็กมีอายุ 90
วัน (120 days in adults) งอายุสั้นกว่า การแตกจึงมากกว่าจึงเป็นสาเหตุของตัวเหลืองในทารกแรกเกิด
2
มีการทาลายเม็ดเลือดแดงมากกว่าปกติ
3
การทางานของตับยังไม่สมบูรณ์
4
ความผิดปกติที่ลาไส้เช่นภาวะ
ลาไส้อุดตัน
-> ทาให้
มีการดูดซึม บิลิรูบินกลับ
เข้ากระแสเลือดแทนที่จะขับถ่ายออกไป
-> เด็กจึงตัวเหลือง
Heme -> bilirubin
Bilirubin เกิดจากการสลายตัวของฮีม
ประมาณร้อยละ 75 ได้จากเม็ดเลือดแดงที่ถูกทาลายเมื่อแก่ตัว
2 ประเภท
1
ภาวะตัวเหลืองทางสรีรภาพ
(Physiological Jaundice )
ไม่มีอาการของโรคหรืออาการผิดปกติอื่นๆ
ทารก -
มักจะตัวเหลืองภายหลังจาก
24ชั่วโมงหลังคลอดไปแล้ว หรือวันที่ 2-3 หลังคลอด
เด็กคลอดครบกาหนดจะมีค่า bilirubin สูงสุดไม่เกิน 12 mg/dl
ทารกคลอดก่อนกาหนดมีค่า bilirubinไม่เกิน 15 mg/dl
การดูแล
กระตุ้นให้ทารกแรกเกิดดูดนมแม่เร็วที่สุดภายในชั่วโมงแรกหลังคลอด และดูดบ่อยๆทุก2 33ชั่วโมง
การดูดเร็วช่วยกระตุ้นให้ลาไส้มีการเคลื่อนไหว มารผลิตและการขับถ่าย meconium เร็ว ทาให้ลดการดูดซึมกลับของ Unconjugated bilirubin
2
ภาวะตัวเหลืองจากพยาธิสภาพ
(Pathological JuandiceJuandice)
เป็นภาวะตัวเหลืองที่พบได้เร็วภายใน 24 ชั่วโมงหลังคลอด
ค่า bilirubin อาจสูงถึง 20 mg/dl
Cause
Hemolytic disease of the newborn
เช่น Rh , ABO ABO
ภาวะเลือดข้น polycythemia
เอ็นไซม์ในเม็ดเลือดแดงพร่องเช่นพร่องG 6 PD
มีเลือดคั่ง เช่นcephalhematoma
ผลจากการใช้ oxytocin ช่วยเร่งการคลอดในมารดาทาให้เม็ดเลือดแดงของเด็กแตกง่ายขึ้น
อาการและอาการแสดง
มักเห็นที่บริเวณใบหน้า ถ้ากดลูบบริเวณดั้งจมูกจะเห็นได้ชัดยิ่งขึ้น
2
อาการซีดหรือบวม พบในรายที่มีการทาลายของเม็ดเลือดแดงอย่างมาก
3
ตับหรือม้ามโต
4
ซึม ถ้าระดับ bilirubin สูงมาก ๆ
5
จ้าเลือดตามตัว อาจพบ patechiae (จุดเลือดออกขนาดเล็กขนาด 1-2 mm) หรือ purpura spots ตามผิวหนังในเด็กที่ตัวเหลืองจากโรคติดเชื้อในครรภ์
หลักเกณฑ์ที่ใช้แยก
pathologic jaundice
จาก
physiologic jaundice
เด็กที่เหลืองจากพยาธิสภาพ (Pathology ) จะ
มีลักษณะสำคัญ
-สังเกตเห็นเหลืองภายใน 24 ชั่วโมงแรกหลังคลอด
-Bilirubin ในเลือดสูงขึ้นเกิน 5 มก./ดล./24 ชั่วโมง
-ค่า indirect bilirubin เกิน 15 มก./มล.ในเด็กเกิดก่อน
กา หนดหรือเกิน 12 มก./ดล.ในเด็กเกิดครบกา หนด
-ตัวเหลืองนานเกิน 1 สัปดาห์ในเด็กเกิดครบกา หนด หรือเกิน 2
สัปดาห์ในเด็กเกิดก่อนกา หนด
มีความผิดปกติอย่างอ่นื ร่วมด้วย
เช่น ดูดนมไม่ดี ตับและม้ามโต กระวนกระวาย
acidosis
Kernicterus
ภาวะKernicterus หรือ bilirubin
encephalopathy
Too high bilirubin -> harming the brain tissue
พิษของbilirubin ต่อเนื้อสมอง เกิดขึ้นเมื่อมีระดับ bilirubin สูงมาก
1 more item...
อาการ
ซึม ไม่ดูดนม อาเจียน ร้องเสียงแหลม
ไม่มีแรง ไม่มี Moro reflex มักจะมีอาการกระสับกระส่าย กล้ามเนื้อแข็ง
เกร็ง หลังแอ่น และชัก
1 more item...
ภาวะตัวเหลืองที่สัมพันธ์กับนมแม่
-Breast milk jaundice
jaundiceพบในทารกที่ได้รับนมแม่อย่างเดียวสาเหตุเกิดจากในน้านมแม่มีสารบางอย่างไปยับยั้งการ conjugate ของ bilirubin
อาจเหลืองอยู่ได้นาน 2-3เดือน ถ้า
หยุดให้นมแม่ชั่วคราวประมาณ 24 48 ชั่วโมง
ระดับ bilirubin จะลดต่าลง
-Breast feeding jaundice
เกิดใน 2-3วันแรกหลังคลอด เนื่องจาก
น้านมแม่ยังมีน้อย
ควรให้
ดูดนมแม่บ่อยๆเพื่อให้มีน้านมเพียงพอ
แล้วอาการตัวเหลืองจะหายไปเอง
การประเมินภาวะตัวเหลืองในทารก
1
ประวัติ
ระยะเวลาที่มีอาการตัวเหลือง
ถ้าตัวเหลืองเร็วภายใน 24
ชม.ถือว่าผิดปกติ ต้องประเมินต่อเนื่อง
บุตรคนก่อนๆที่มีอาการตัวเหลือง อาจเกิดจากขาดเอ็นไซม์ G6PD
การตรวจร่างกาย
การตรวจต้องไม่สวมเสื้อผ้า บริเวณผิวหนัง ตรวจผิวหนัง รวมถึงตรวจอาการซีด
ตรวจตาขาว
การรีดผิวหนัง
Bilirubinometer
3 การตรวจทางห้องปฏิบัติการ
ระดับ bilirubin ในเลือด
ตรวจนับเม็ดเลือด reticulocytes count)
ดูรูปร่างเม็ดเลือดแดงอาจพบ microspherocyteในABO incompatibility
ตรวจหมู่เลือดABO( แม่ O ลูก A หรือ B)
และ ตรวจหมู่เลือด Rh
Direct
Coomb s test
(ABO=trace,+
1 ถ้า Rh 3 หรือ 4
G6PD screening test
การรักษาภาวะตัวเหลือง
มี 3 วิธี
1
ใช้แสงบาบัด หรือการรักษาโดยการส่องไฟ (Phototherapy)
โดยทั่วไป จะรักษาโดยการส่องไฟเมื่อ
มีระดับบิลิรูบินในเลือด > 10 mg/dl ในทารกอายุน้อยกว่า 48 ชม.
หรือ > 15 mg/dl ในทารกอายุมากกว่า 48 ชม.
complication of Phototherapy
Increases metabolic rate ซึ่งอาจพบว่าทารกอาจมีน้าหนักตัวลดลง
Increased water loss /
dehydration
ทารกมี
ภาวะเสียน้า
มากจากการระเหยของน้า
Diarrhea
ทารกอาจถ่ายเหลวจากการที่แสงที่ใช้ในการรักษา ทาให้มีการ
บาดเจ็บของเยื่อบุลาไส้
ทาให้มีการ
ขาด enzyme lactase
เป็นการชั่วคราว
Retinal damage
Thermodynamic unstable ทารกอาจมีอุณหภูมิร่างกายสูงหรือต่ากว่าปกติ
-
non specific erythrematous rash อาจมีผื่นขึ้นตามตัวเป็นการชั่วคราว
Bronze babybabyหรือ tanningtanningทารกอาจจะมีสีผิวคล้าขึ้นจากการที่ต้องถูกแสงอัลตราไวโอเลตเป็นเวลานาน
การดูแลทารกที่ได้รับการส่องไฟ
-ปิดตาทารกด้วย eye shield
โดย
ก่อนปิดตาควรเช็ดตาด้วยNSS 0.9 โดยค่อยๆ
ปิดตาทารกให้หลับก่อน
-ถอดเสื้อผ้าออกให้หมดยกเว้นอวัยวะเพศให้ใส่เท่าที่จาเป็นเพื่อป้องกันการระคายเคืองและการไหม้อวัยวะเพศ
-งดทาแป้ง น้ามัน หรือโลชั่นเพราะอาจส่งเสริมให้ผิวไหม้
-พลิกตะแคงตัวทุก 2 ชั่วโมง เพื่อให้ทุกส่วนของร่างกายได้สัมผัสแสง
ดูแลให้ทารกได้รับนมมารดาทุก2 3 ชั่วโมงเพื่อป้องกันภาวะขาดน้า
Vital signs ทุก 4 ชั่วโมง สังเกตอาการขาดน้า อาการไข้ลักษณะสีอุจจาระ ปัสสาวะ
-
ระวังภาวะแทรกซ้อนจากการส่องไฟ เช่น
ออกผื่นซึ่งไม่จาเป็นต้องหยุดการส่องไฟ
ข้อบ่งชี้ในการหยุดส่องไฟ
ถ้าเริ่มส่องไฟภายใน
48 ชั่วโมงแรกจากภาวะ blood
group incompatibility
บิลิรูบิน < 12 มก./ดล.
ที่อายุมากกว่าหรือเท่ากับ 96 ชั่วโมง
บิลิรูบิน < 15 มก./ดล.
2
ถ่ายเปลี่ยนเลือด
(Blood exchange / transfusion)
3
ใช้ยาPhenobabitalเพื่อเข้าไปเร่งให้ตับสร้างเอนไซม์Glucoronyl transferase และสร้าง Y protein มากขึ้น
10 น้าตาไหล Dacryocystitis
ภาวะน้ําตาไหล in newborn
Cause
บริเวณรูท่อน้า (อยู่บริเวณหัวตา) ตานี้เองท่เี กิดการอุดตัน
ทา ให้น้า ตาที่
ผลิตออกมาไมส่ ามารถไหลลงรูท่อน้า ตาได้จึงทา ให้ทารกมี
น้า ตาไหลอยู่ตลอดเวลา
น้าตาไหลในทารกตั้งแต่แรกเกิด เกิดจาก
การอุดตันของท่อน้าตา
และ
มีขี้ตาแฉะ
ร่วมด้วย ส่วนใหญ่หายได้เองภายใน 1-2 เดือน
Effect
ถ้ามีการสะสมของขี้ตามาก มีโอกาสที่เชื้อโรคจะเข้าสู่ท่อน้าตาทาให้เกิดอาการอักเสบ
วิธีแก้ไข
ใช้นิ้วก้อยนวดหัวตาด้านจมูกโดยกดเบาๆจากหัวตาลงสู่จมูก20-30/ครั้ง วันละ 2-3 รอบ
นิ้วก้อยนวดหัวตา -> ใช้เวลา2-3เดือนท่อน้าตาจะเปิดเอง
ถ้าอายุ10เดือนท่อน้าตายังไม่เปิดจาเป็นต้องพบหมอตาเพื่อพิจารณาแยงท่อน้าตาให้เปิด
infection of the lacrimal sac
Etymology The term derives from the Greek
dákryon (tear)
cysta (sac)
-itis (inflammation)