Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

การพยาบาลผู้ป่วยที่มีปัญหาความผิดปกติของทางเดินหายใจ, นางสาว ณัฐกานต์…

- - - - โรคคออักเสบหรือ คอหอยอักเสบ (Pharyngitis)
        
        เกิดจากการติดเชื้อแบคทีเรีย Streptococcus spp ,Group A beta-hemolytic streptococcus, Streptococcus pyogenes,เชื้อหนองใน
        
        อาการแสดง
        
        เวลาฟักตัว 1-3 วัน เจ็บคอเล็กน้อยถึงปานกลาง ผนัง
        คอหอยแดงน้ำมูกใสไหล ไอ เสียงแหบ มีไข้ต่ำ ๆ ปวดศีรษะเล็กน้อย ตาแดง อาจมีอาการท้องเดินหรือถ่ายเหลวร่วมด้วย
        
        2-5 วัน ผู้ป่วยจะมีอาการเจ็บคอมากจนกลืนน้ำอาหารลำบาก,
        เพดานอ่อนแดงจัดและบวม,มีจุดหนองที่คอหอย ไข้สูง ปวดศีรษะ ปวดเมื่อยตามตัว อ่อนเพลีย เบื่ออาหาร อาจพบต่อมน้ำเหลืองโต
        
        การรักษา
        
        ให้ยาปฏิชีวนะ 5-14 วันหากมี
        3 ข้อใน 4 ข้อ
        
        1) ไข้สูง เช่น 39°C
        
        2) เจ็บคอมาก มีจุดหนองที่ต่อมทอนซิล หรืออาจมีลิ้นไก่บวมแดง
        
        3) ต่อมน้ำเหลืองบริเวณลำคอ โต และกดเจ็บ
        
        4) ไม่มีอาการของโรคหวัด เช่น น้ำมูก ไอจามที่เด่นชัด
      - โรคจมูกอักเสบ (Rhinitis, Common Cold)
        
        viral rhinitisหรือหวัด common cold
        
        • น้ำมูกข้น (อาจจะใสก็ได้)
        
        • มีไข้
        
        • ติดต่อได้้
        
        • เจ็บคอ หรือ แสบคอ
        
        • เป็นมากขึ้นเรื่อย ๆ
        
        • สัมผัสเชื้อโรคแล้วใช้เวลานานก่อนเกิดอาการ
        
        โรคจมูกอักเสบภูมิแพ้ (allergic rhinitis)
        
        • น้ำมูกใส
        
        • ไม่มีไข้
        
        • ไม่ติดต่อ (กรรมพันธุ์้)
        
        • คันคอ
        
        • เป็น ๆ หาย ๆ
        
        • สัมผัสสารก่อภูมิแพ้แล้วจะเกิดอาการในไม่ช้า
        
        การรักษา
        
        นอนพักผ่อนให้เพียงพอ ไม่ทำงานหนัก หรือออกกำลังมากเกินไป
        
        ดูแลร่างกายให้อบอุ่น
        
        รักษาตามอาการ โรคนี้มักหายได้เองภายใน 7 – 10 วัน
        
        อยู่ในห้องที่อากาศถ่ายเทได้ดี
        
        กลั้วคอบ่อยๆ ด้วยน้ำสะอาด ดื่มน้ำมากๆ
        
        เลี่ยงการดื่มน้ำเย็น ควรดื่มน้ำอุ่น
        
        ดูแลให้ได้รับยาแก้ปวดลดไข้
        
        หลีกเลี่ยงการใกล้ชิดกับผู้ที่ภูมิต้านทานต่ำ
      - Tonsillitis & Adenoiditis
        
        อาการแสดง
        
        เจ็บคอมาก กลืนลำบาก ไข้สูงมากกว่า 38.3 องศาเซลเซียส หนาวสั่น ปวดศีรษะ ปวดเมื่อยตามตัว อ่อนเพลีย เบื่ออาหาร มีกลิ่นปาก และอาจมีปวดร้าวไปที่หู ตรวจพบทอนซิลโต แดง
        
        เชื้อ GABHS จะพบฝ้าสีขาวบนต่อมทอนซิล เสียงหายใจผิดปกติ
        
        การรักษา
        
        การรักษาด้วยยาปฏิชีวนะ และยารักษาตามอาการ
        
        การผ่าตัด การตัดต่อมทอนซิล (Tonsillectomy)
      - Sinusitis, Rhinosinusitis
        
        อาการแสดง
        
        ปวด กดเจ็บบริเวณโพรงอากาศข้างจมูก
        
        เป็นเวลาตื่นนอนตอนเช้า คือ คัดจมูก มีน้ำมูกเป็นสีเหลืองเขียว มีกลิ่นเหม็นไหลลงคอ ลมหายใจมีกลิ่นเหม็น ไอ เจ็บคอ หอบ หลอดลมตีบ อ่อนเพลีย ปวดเมื่อยตามตัว
        
        การรักษา
        
        ค้นหาและกำจัดสาเหตุ
        
        ให้รับประทานยาปฏิชีวนะให้ครบตามแผนการรักษา
        
        การระบายน้ำหรือหนองในโพรงอากาศข้างจมูก
  - - - อาการแสดง
        
        เลือดออก แบบช้า ๆหรืออาจไหลแรง
      - การรักษา
        
        บีบจมูกก้มหน้า ประคบเย็น ห้ามสั่งน้ำมูก
        
        การห้ามเลือด ขึ้นอยู่กับตำแหน่งเลือดออก
        
        ใช้ Anterior nasal packing
    - - อาการแสดง
        
        คัน จาม คัดจมูก น้ำมูกไหลเรื้อรังคัดจมูก ไอ ระคายคอ
        
        ตรวจพบเป็นก้อนสีเทา ขาวหรือเหลือง ผิวเรียบเป็นมัน
        อาจเป็นข้างเดียวหรือ 2 ข้าง
      - การรักษา
        
        การรักษาด้วยยา โดยใช้ยากลุ่มสเตียรอยด์พ่นจมูก
        Functional endoscopic sinus surgery (FESS)
        
        กำจัดสาเหตุร่วมกับการรักษาโดยการกำจัดริดสีดวงจมูก
  - - - squamous cell carcinoma (SCC) มีตำแหน่งการกระจายโรคไปต่อมน้ำเหลืองบริเวณคอ
      - ปัจจัยเสี่ยง
        
        พันธุกรรม การดื่มสุรา สูบบุหรี่
        
        เชื้อไวรัส Human papilloma virus (HPV),
        Epstein-Barr virus (EBV) ภาวะกรดไหลย้อน
        
        อาชีพเกษตรกร ช่างไม้ซึ่งสัมผัส ฝุ่นไม้หรือ ขี้เลื่อย
        ช่างโลหะโครเมี่ยม นิกเกิล เรเดียม
    - - อาการแสดง
        
        เนื้องอกอาจขยายได้เรื่อย ๆ อาการอาจปรากฏออกมา
        
        คัดแน่นจมูก ปวด หรือ น้ำมูกไหลข้างเดียว หูอื้อ ฟังไม่ชัด ก้อนที่คอโต
    - - อาการแสดง
        
        เสียงแหบ Hoarseness
        
        บวมหรือก้อนในคอ หายใจลำบาก หายใจเสียงดัง (Dyspnea และstridor)
        
        กลืนลำบาก (Dysphagia ) หรือเจ็บคอเมื่อพูด
        แสบร้อนในคอหลังรับประทานอาหาร
        
        ปวดหู ไอ น้ำหนักตัวลดลง กลิ่นปากเหม็น (halitosis)
      - การรักษา
        
        รักษาด้วยเคมีและรังสี
        
        การใช้เคมีบำบัด (Chemotherapy)หรือ Target therapy
- - - - การติดเชื้อแบคทีเรีย Mycoplasma pneumonia, Streptococcus pneumonia หรือเชื้อรา Aspergillus
      - สารเคมี ควัน ไอเสียรถยนต์ ฝุ่นละออง มลพิษ
    - - ไข้ อ่อนเพลีย ปวดศีรษะ ไอบ่อย
      - ระยะแรกจะไอแห้งๆ ต่อมาเสมหะมีปริมาณมากขึ้น อาจเป็นสีขาว
      - ติดเชื้อไวรัสหรือการระคายเคือง หรือเสมหะข้นสีเขียวหรือเหลือง
      - ติดเชื้อแบคทีเรีย อาจไอมีเลือดปน (blood streak)
    - - การดื่มน้ำอุ่นมากๆ
      - การหลีกเลี่ยงความเย็น น้ำเย็น น้ำแข็ง ของทอด ของมันๆ ฝุ่น ควัน ลม
      - การพักผ่อนให้มาก
      - 4.ยาลดไข้ ยาระงับไอหรือยาขับเสมหะ ถ้ามีเสมหะข้นเหนียว ควรหลีกเลี่ยงยาระงับไอและยาแก้แพ้
  - - - การติดเชื้อ
      - การฉายรังสีในมะเร็งปอด มะเร็งเต้านม
      - การสำลักสิ่งแปลกปลอม สารเคมีหรือน้ำย่อย
      - Hypoventilation ในผู้ป่วยติดเตียง
    - - Hospital-acquired pneumonia (HAP)
      - Healthcare-associated pneumonia (HCAP)
      - Community-acquired pneumonia (CAP)
    - - ส่วนเชื้อไวรัสมักมีเสมหะใส ไม่หนาวสั่น ชีพจรและการหายใจปกติ
      - เชื้อแบคทีเรียมักไข้สูงทันทีทันใด หนาวสั่น อ่อนเพลีย หายใจหอบ
        ไอแห้งๆ เสมหะขุ่นข้นสีเหลือง สีเขียว สีสนิมเหล็กหรือมีเลือดปน
    - - การให้ออกซิเจน แก้ไขภาวะ Hypoxia
      - chest physical therapy
      - ยาขยายหลอดลม หากมีหลอดลมตีบร่วมด้วย
      - ยาคอติโคสตีรอยด์
      - การทำทางเดินหายใจให้โล่งฟ
      - การรักษาจำเพาะด้วยยาต้านจุลชีพ
  - - - ให้ยาขยายหลอดลมในรายที่ได้ยินเสียง Wheeze หรือ Rhonchi
      - ให้ยาปฏิชีวนะ ในกรณีที่สงสัยว่ามีสาเหตุจากเชื้อแบคทีเรียหรือเชื้ออื่นๆ
      - ให้สารน้ำให้เพียงพอ แนะนำให้ผู้ป่วยดื่มน้ำมากๆ อาจให้สารน้ำทางหลอดเลือดดำ
      - ให้ออกซิเจน
    - - ไข้ ไอเสมหะมาก มีกลิ่นเหม็น
      - เจ็บหน้าอก น้ำหนักลด และอาจพบ Clubbing fingers
      - ถ้าฝีแตกออกจะมีระดับของอากาศและของเหลว (Air fluid level)
  - - - ไอเรื้อรังเกิน 2 สัปดาห์ ไอแห้งๆ
      - มีเสมหะสีเหลือง เขียวหรือไอปนเลือด
      - เบื่ออาหาร น้ำหนักลด
      - มีไข้ต่ำๆ ตอนบ่ายหรือเย็น เจ็บแน่นหน้าอก เหนื่อยหอบ อ่อนเพลีย
    - - ยาหลักคือ Isoniazid (INH), Rifampicin (R), Pyrazinamide (Z), Ethambutol (E), Streptomycin (S) โดยใช้อย่างน้อย 2 ชนิด
      - ผู้ป่วยจะได้รับการติดตามผลเสมหะอย่างน้อย 3 ครั้ง
  - - - pleuritic chest pain ไอมีเสมหะขุ่นข้น (mucopurulent sputum)
      - ไข้ หอบเหนื่อย เบื่ออาหาร อ่อนเพลีย
      - bronchopleural fistula (BPF)
    - - การเจาะปอด (Thoracentesis)
      - การให้ยาปฏิชีวนะ
      - tube thoracostomy, thoracotomy
      - การใส่ท่อระบายทรวงอก(ICD)
  - - - อาการ
        
        ไอเรื้อรัง ไอมีเสมหะมาก อาจมีสีใส สีเหลือง สีเขียว ไอเป็นเลือด เสมหะเป็นฟองสีขุ่น
        
        อ่อนล้า น้ำหนักลด เบื่ออาหาร หายใจถี่ หายใจมีเสียงหวีด เจ็บหน้าอก มีนิ้วปุ้ม ติดเชื้อในทางเดินหายใจบ่อย
      - การรักษา
        
        การรักษาด้วยยา
        
        ยาขยายหลอดลมชนิดพ่น
        
        ยาละลายเสมหะ
        
        ยาปฏิชีวนะ
        
        การออกกำลังกาย
        
        ดื่มน้ำให้มาก
        
        การใช้อุปกรณ์ที่มีกลไกระบบสั่นสะเทือนและแรงดัน
  - - - หายใจลึกๆไมได้ ไอไม่ได้ หรือมีเสมหะมาก
      - O2 satต่ำ ฟังปอดเสียงเบา เสียง crackle
    - - การดูดเสมหะ เคาะปอด จัดท่าให้ผู้ป่วยระบายเสมหะ
      - การใช้ยาขยายหลอดลม การผ่าตัด
      - การรักษาสาเหตุของปอดแฟบ เช่น ผ่าตัดเนื้องอกออก
  - - - หายใจลำบาก อาจหายใจมีเสียงวี๊ด น้ำหนักลดหายใจไม่อิ่ม
      - อาการกำเริบมากกว่าธรรมดา เช่น มีเสมหะมาก เหนื่อยขึ้น
        Acute exacerbation
      - เหนื่อยหอบเมื่อออกแรง ไอเรื้อรัง ไอมีเสมหะ มากตอนเช้า
      - นิ้วปุ้ม (Clubbing of fingers)
      - ค่า EV1/FVC ratio น้อยกว่า 0.7
    - - การให้คำแนะนำเลิกสูบบุหรี่
      - การให้วัคซีน influenza
      - การฟื้นฟูสมรรถภาพ
      - ยาขยายหลอดลม ควรให้กลุ่ม Beta-2 agonist
        ร่วมกับ anticholinergic
      - ยาขยายหลอดลมกลุ่ม Methylxanthine
  - - - หายใจมีเสียงวี๊ด หอบเหนื่อย ไอหรือแน่นหน้าอก อาการมัเกิดตอนกลางคืนหรือเช้ามืด
      - ไอแห้งๆ ต่อมาไอมากขึ้นมีเสมหะเป็นฟองขาวมากขึ้น
        ใช้กล้ามเนื้อช่วยหายใจในการหายใจ
    - - ยาควบคุมโรค (Controller medications )ได้แก่ ยากลุ่มสเตียรอยด์
      - ยาบรรเทาอาการ (Reliever) ได้แก่ ยากลุ่ม short acting β 2 agonist
  - - - Peripheral lesion
        
        ตรวจพบมะเร็งจากการเอ็กซเรย์ปอด
      - Bronchus
        
        ไอเสมหะมีเลือดปน หายใจลำบาก
        
        ฟังได้ยินเสียง Wheeze
      - อาการทั่วไปที่พบในผู้ป่วยมะเร็ง
        
        น้ำหนักลด เหนื่อยล้า อ่อนเพลียไม่มีแรง
        
        อาการปวดจะพบเมื่อก้อนมะเร็งกดเส้นประสาท
      - การรักษา
        
        การผ่าตัดPneumonectory
        
        มะเร็งNSCLC แพทย์จะฉายแสงและให้ยาเคมีบำบัดร่วมกับการผ่าตัด
        
        การผ่าตัดปอด (lung Resection)
- - - - เจ็บหน้าอก (substernal pain) อ่อนเพลีย อ่อนล้า อาจไอเป็นเลือด
      - อาจพบ edema, neck vein engorge, crepitation, heart murmur
      - หายใจเหนื่อยเมื่อมีกิจกรรม บวม ascites
    - - -ไม่มีการรักษาจำเพาะ
      - -ในผู้ป่วย COPD ให้ long term oxygen therapy
      - -สำหรับโรคอื่นที่มี hypoxia การให้ออกซิเจน
  - - - หอบเหนื่อยขณะพักหรือออกแรง นอนราบแล้วเหนื่อย
      - ใจสั่น เจ็บหน้าอก แบบ pleuritic chest pain ไอเป็นเลือด
    - - การรักษาลิ่มเลือด
      - ยากลุ่ม กลุ่ม massive pulmonary embolism
      - การผ่าตัดกำจัดลิ่มเลือด
- - - - เด็กเล็ก
      - ผู้สูงอายุ
      - คนที่มีโรคประจำตัวอยู่แล้ว
      - คนที่ภูมิคุ้มกันผิดปกติ
      - คนที่มีน้ำหนักเกินมาตรฐานมาก
      - ผู้ที่เดินทางไปในประเทศเสี่ยงติดเชื้อ
      - ผู้ที่ต้องทำงาน หรือรักษาผู้ป่วย
    - - คัดจมูก เจ็บคอ เช่น มีไข้ ไอ มีน้ำมูก
      - อาการคล้ายไข้หวัด
    - - การใช้ high flow oxygenation
      - ใส่ท่อช่วยหายใจ การเข้าหอผู้ป่วยวิกฤต
      - การรักษาด้วย favipiravir (200 mg/tab)
      - ยา Corticosteroid ให้ 7-10 วัน
      - ให้ยาต้านแบคทีเรียเมื่อมีข้อมูลที่ชี้ว่ามีการติดเชื้อแบคทีเรียแทรกซ้อน
    - - รักษาระยะห่างอย่างน้อย 1 เมตร
      - หลีกเลี่ยงการสัมผัสบริเวณตา จมูกและปาก โดยไม่ได้ล้างมือ
      - ลดการสัมผัสปัจจัยเสี่ยงและการแพร่เชื้อในระยะต่างๆ มาตรฐานนี้ยังแนะนำให้ล้างมือ ปิดปาก หลีกเลี่ยงการสัมผัสกับผู้ที่มีอาการ
      - ควรใส่หน้ากาก
      - Surgical Mask ควรสวมหน้ากาก
      - ไปพบแพทย์ทันที หากมีไข้ ไอ และหายใจลำบาก
      - กักตัวอย่างน้อย 14 วัน
  - - - อุณหภูมิไม่เกิน 37.8°C ต่อเนื่อง 24 ถึง 48 ชั่วโมง
      - Respiratory rate ไม่เกิน 20 ครั้ง/นาที
      - อาการดีขึ้นและภาพรังสีปอดไม่แย่ลง
      - SpO2 at room air มากกว่า 96% ขณะพัก
  - - - ข้อบ่งชี้
        
        ผู้ป่วยหลังผ่าตัดช่องอก ช่องท้อง เพื่อป้องกันปอดแฟบ
        
        ผู้ป่วยที่นอนนานๆ และ ผู้สูงอายุ เพื่อส่งเสริมการขับเสมหะ
      - วิธีใช้ Incentive spirometry
        
        จัดท่าผู้ป่วยศีรษะสูง
        
        ให้ผู้ป่วย อม mouth piece ของ spirometer ปิดริมฝีปากให้สนิท
        
        สูดลมหายใจเข้าเต็มที่ ช้าๆ ลึกๆ ให้บอลใน spirometer ลอยสูง คงไว้ให้นานที่สุด 5-10 วินาทีแล้วค่อยๆผ่อนหายใจออก พัก 2-3 วินาที
        
        ทำติดต่อกัน 5-10 ครั้ง/ ชั่วโมง แล้วพัก ทำทุก 1-2 ชั่วโมง
    - - ข้อบ่งชี้ในการให้ออกซิเจน
      - ค่า PaO2 น้อยกว่า 60 มม.ปรอท หรือ SpO2 น้อยกว่า 90% ขณะหายใจ
      - ผู้ที่เสี่ยงเกิดภาวะพร่องออกซิเจนในเลือดในภาวะวิกฤต
      - ภาวะขาดออกซิเจนเรื้อรัง
      - กล้ามเนื้อหัวใจตาย
      - คาร์บอนมอนอกไซด์เป็นพิษ